Berichten door Hinke Douma

Vandaag viel het onderwijsblad van de AOB op de mat. Na jaren te hebben meegelopen in de hoera-rij voor het nieuwe leren, zijn er gelukkig vele kritische geluiden te horen.
Opvallend was het artikel over het ‘onderzoek’ dat is verricht over het MBO. Vorige week met grote koppen in het Nieuws: herstructurering megafusiescholen is niet nodig…… (Hoe kun je daar eigenlijk ‘onderzoek’ naar doen?)
Een veel interessanter onderwerp, dat dit rapport kennelijk heeft opgeleverd stond op blz. 6 van het onderwijsblad onder de kop: Zet moeilijke leerlingen in het MBO apart.

Steeds weer leer ik dat er ‘elders in Europa’ veel later gesplitst wordt in onderwijsniveaus. Men beweert dat dit in Nederland op de jongste leeftijd gebeurt. Toch is mijn ervaring anders. Ik weet niet beter dan dat jongeren in Duitsland en Engeland al vanaf hun tiende naar het voortgezet onderwijs, opgesplitst in niveaus, gaan. Dit is informatie van mijn vrienden uit beide landen, die zelf kinderen hebben én in het betreffende onderwijs werken.

Kortom: volgens mij liggen de feiten anders dan herhaaldelijk beweerd wordt. Het gebeurt maar al te vaak dat door het nawauwelen van zogenaamde (maar onjuiste) feiten een geheel niet bestaande werkelijkheid wordt gecreëerd.

Een uitgebreide lessenserie Leren Leren en de presentatie van de competenties voor het beroep zijn achter de rug.

In de toets wordt gevraagd enkele van de officiële competenties voor de elektromonteur te benoemen.

Antwoord: Een zaklamp en een gereedschapsetui.

Gister de BON-taalconferentie. Het was weer een mooie dag. Heel prettig om eens gevoed te worden door sprekers en andere deelnemers die het taalonderwijs gewoon belangrijk vinden!

Ad Verbrugge speelde het in zijn openingsrede alweer klaar om het belang van taalonderwijs ook in een breder kader te zetten. Het gaat niet alleen om nuchtere communicatie, maar ook om jezelf leren uitdrukken, denken, de wereld kunnen waarnemen. Daar zijn woorden voor nodig. Taal heeft alles met menselijkheid te maken. En zo is het maar nét.

Bij het competentiegericht onderwijs hoort ook het ontwikkelen van een Proeve van Bekwaamheid. Het is bijna onmogelijk om zo’n ding te maken en bovendien denkt iedereen weer dat dit niet mag en dat juist wel moet, maar niemand weet het echt. Er worden een paar eisen gesteld (betrokkenheid van het bedrijfsleven) maar hoe en wat je inhoudelijk moet en mag toetsen staat nergens. De inspectie schijnt heel veel af te keuren, maar niet te kunnen helpen met hoe het wél moet. Sommigen zeggen dat je geen kennis vooraf mag toetsen alvorens je iemand tot het examen toelaat, anderen zeggen dat het wel mag, maar dat het niet selecterend mag zijn. Het lijkt erop dat iedereen eigenlijk meteen die Proeve zou moeten kunnen doen, zonder voorwaarden vooraf of ernaast.

Velen van ons hebben een behoorlijke (over)gevoeligheid voor onderwijskundigen en anderen die vanuit de zijlijn zich bemoeien met onderwijs. Tegelijk presenteren mensen zich hier als wetenschappers, soms zelfs als ‘echte’ wetenschappers.

Vinden de forumdeelnemers (nadrukkelijk niet hetzelfde als de vereniging BON) eigenlijk dat er, als het om onderwijs gaat, geen plaats is voor mensen die wetenschap bedrijven, lees: onderzoek doen, naar onderwijs? Eigenlijk kan ik me dat ook niet voorstellen.

Ook ik ben altijd zeer geïrriteerd over ‘wijsneuzen’ die me willen vertellen hoe ik het beter kan doen, die meningen hebben over onderwijszaken als zitten blijven, differentiatie, toetsen en toetsbeoordelingen enz.

Seger en ik hebben onlangs het BON-bestuur gevraagd om te pleiten voor verruiming van de mogelijkheden om een (gesubsidieerde) school te stichten. We weten natuurlijk nog niet hoe dat afloopt.
Vooruitlopend op het ooit stichten van een BON-school zou het goed zijn om eens te brainstormen op dit forum. Daarom vraag ik jullie reacties. Laten we als denkoefening een fictieve HAVO nemen (als tussenvorm tussen VMBO en VWO) in het midden des lands, zeg Utrecht.
Vragen die dan in je opkomen zijn:
– maximum aantal leerlingen
– gemengde school, jongens/meisjes/multiculti
– aantal benodigde leraren
– gewenste bevoegdheden
– benodigd aantal en kwaliteit lokalen (computerlokaal? Scheikundelokaal? Sportlokaal?

Sorry, ik ben deze dagen een beetje negatief, zal wel liggen aan de kleurende blaadjes, dewintertijd of de nieuwe regering.

Naar mijn gevoel worden leerlingen steeds slordiger en oppervlakkiger. Het lijkt of er steeds minder bereidheid is om dingen echt goed te leren, netjes af te ronden en plezier te hebben in een goed en presentabel resultaat. Eén van de doornen in mijn oog is bijvoorbeeld het handschrift. Dat is op grote schaal zo slecht, dat het echt niet meer leesbaar is. En echt, ik ben op dat gebied aardig wat gewend. Ligt dit alleen aan de herfst, of herkennen jullie dit.

Al een tijd lang merk ik dat het aantal deelnemers aan dit forum zeer beperkt is. Toch was dat een tijd geleden wel anders. Naar mijn gevoel namen er toen (veel) méér mensen deel aan het forum.

Eigenlijk ben ik ontzettend benieuwd waarom deze mensen hebben afgehaakt. Is dat omdat ze uitgekeken zijn op de discussies over onderwijs, of is dat omdat het te veel tijd kost. Misschien is het omdat ze de omgangsvormen te ruw vinden.

Al zo lang ik in het MBO les geef, vraag ik mij af of het niet veel beter zou zijn als er MBO-diploma’s met én zonder doorstroomkwalificatie zouden uitgegeven worden. Ik denk dan vooral aan niveau 2.

Het is eigenlijk wat tegenstrijdig dat iedereen een MBO-2-diploma (ofwel een startkwalificatie) moet halen en dat tegelijk van het MBO een bepaald niveau en een bepaalde vakinhoud verwacht wordt. Naar mijn idee gaat dat niet samen. Als je kriteria aanlegt (en daar ben ik erg vóór!) dan houdt dat automatisch in dat je bereid bent om leerlingen die niet aan die eisen voldoen géén diploma te geven. Vaak vormen de Algemene Vakken (en soms de theorie) een struikelblok.