De ambachtsschool in een nieuw jasje

Hans de Boer (voormalig voorzitter Taskforce Jeugdwerkloosheid) heeft het uiteindelijk voor elkaar: het Vakcollege gaat van start. Klein detail: er is nog pakweg 1,5 tot 2 miljoen nodig voor een werkmaatschappij ……

———————————————–

Oude ambachtsschool in nieuw jasje gestoken: het vakcollege
30 januari 2008 | Het Financieele Dagblad
Door: Bouma H.

Tien vmbo-scholen klaar om volgend schooljaar van start te gaan

Hilda Bouma

Den Haag

Tien vmbo-scholen in Nederland beginnen volgend schooljaar met een nieuwe vorm van praktisch onderwijs: het vakcollege. Dit maakt Hans de Boer, voormalig voorzitter van de Taskforce Jeugdwerkloosheid, vandaag bekend op het Nationaal VMBO Congres in Utrecht.

Daarmee heeft hij de wens ingelost die hij bij zijn afscheid van de Taskforce Jeugdwerkloosheid heeft verwoord: de terugkeer van de ambachtsschool. Volgens De Boer is er een groep jongeren voor wie het vmbo te theoretisch is. Die hebben behoefte om direct op hun twaalfde jaar met hun handen te gaan werken.

‘Als je nu de ouders bent van een kind in groep acht van de basisschool, dan zijn er maar twee mogelijkheden: havo/vwo of vmbo’, aldus De Boer. ‘En omdat het vmbo ten onrechte een slecht imago heeft, proberen alle ouders hun kind uit alle macht op havo/vwo te krijgen. Wij willen die ouders een volwaardig alternatief bieden: een opleiding tot vakvrouw of vakman in zes jaar.’

De oprichting van de nieuwe vakcolleges is een manier om het aantal voortijdig schoolverlaters terug te dringen. Op dit moment verdwijnen jaarlijks 55.000 jongeren van school zonder diploma. De meesten vallen uit in het beroepsonderwijs. Vooral de overgang van vmbo naar mbo is een berucht struikelblok. Vijftien procent tot een kwart van de jongeren met een vmbo-diploma komt na de zomer gewoon ‘niet aan’ bij de beroepsopleiding waarvoor ze zich hebben ingeschreven.

De Boer: ‘Je moet vroeg ingrijpen, hebben wij bij de Taskforce gemerkt. Na het vmbo is het al te laat.’ Hij vertelt dat hij met de Taskforce Jeugdwerkloosheid bijeenkomsten organiseerde waarin leerbanen werden aangeboden. Werden in een gemeente alle voortijdig schoolverlaters aangeschreven, dan kwam nog geen 10% opdagen. Ging dezelfde uitnodiging echter naar vmbo-leerlingen in de laatste klas, dan was de opkomst bijna 100%. ‘Dat bracht ons tot de conclusie dat je iets met deze groep moet doen vóór ze zijn uitgevallen’, zegt De Boer.

De nieuwe vakcolleges hebben ook leerbanen in de aanbieding. Vanaf het derde leerjaar gaan de leerlingen werken bij bedrijven in de regio, eerst één dag per week, later meerdere. Daarin schuilt vooral het vernieuwende karakter van de vakscholen. Alle vernieuwing vindt wel plaats binnen de bestaande kaders, benadrukt Martin van Os, beoogd directeur van de werkmaatschappij van de vakcolleges, afkomstig van het Platform Bèta Techniek.

Van Os: ‘Binnen het vmbo bestaat nu ook praktijkonderwijs, maar dan heb je het over leerlingen die bijvoorbeeld moeite hebben met lezen. De vakcolleges zijn voor doorsnee-vmbo-leerlingen die gewoon Nederlands, Engels en wiskunde moeten doen.’

Een verschil met de huidige vmbo-opleiding is dat zij vanaf dag één tien uur techniek per week krijgen. Een belangrijke klacht over het vmbo luidt namelijk dat de opleiding nu veel te algemeen is. Van Os: ‘De vakcolleges zijn voor kinderen die zin hebben om iets te maken of te ontwerpen. Daar mogen ze dan al lekker veel aan doen. In het derde jaar gaan ze op snuffelstage en kiezen ze welke sector ze interessant vinden.’ De vakcolleges richten zich in eerste instantie op technische beroepen, voornamelijk in de bouwsector. Op een later tijdstip kunnen er ook zorgopleidingen bij komen.

Een ander groot verschil met het gewone onderwijs is dat het een zesjarige opleiding is. Aan het eind zitten de leerlingen op mbo-2-niveau of mbo-3. De hele stap van het vmbo-diploma en de overgang naar een grootschalig roc (regionaal opleidingscentrum) wordt dus overgeslagen.

Dat is overigens niet zo nieuw als het lijkt. Overal in het land zijn voorbeelden van roc’s die samenwerken met vmbo-scholen om de overgang zo soepel mogelijk te laten verlopen. Door docenten uit te ruilen, door leerlingen dagjes te laten meelopen of door mbo-studenten binnen de school te halen. Er bestaan zelfs al scholen die geen vmbo-diploma meer verstrekken.

‘Natuurlijk gebeurt er al van alles’, zegt Van Os, ‘Maar veel initiatieven zijn op repareren gericht. Bij de vakcolleges gaat het om het vertrekpunt. Wij beloven een vakdiploma en een baan. De deelnemende scholen zijn bestaande vmbo-scholen, maar als er in die regio op een bepaald terrein geen baan te vinden is, gaat de school die opleiding ook niet aanbieden.’

Het belangrijkste verschil is dus de sterke band met het regionale bedrijfsleven, dat ook de 100 tot 150 leerbanen per school moet gaan leveren. ‘Ik vind het essentieel dat we dit als een publiek-private samenwerking opzetten’, zegt De Boer. ‘Het is beroepsonderwijs, dus werkgevers moeten zich eraan committeren.’

Het is het enige deel van het plan dat nog niet geheel is ingevuld, geeft hij toe. Voor de oprichting van de landelijke werkmaatschappij die het lesmateriaal gaat ontwikkelen en de scholen begeleidt, is eenmalig euro 1,5 mln tot euro 2 mln nodig. De Boer: ‘De hoge bazen roepen allemaal dat ze het een goed idee vinden, maar er is nog niemand langs geweest met een open portemonnee.’ De ambitie is om uiteindelijk toe te groeien naar zestig deelnemende scholen. Het vakcollege moet een ‘landelijk merk in een franchiseformule’ worden, aldus De Boer.

KADER:

Baangarantie

‘Als de regio dat werk niet heeft, gaat de school die opleiding niet aanbieden’

Niveau

De leerlingen krijgen gewoon Nederlands, Engels en wiskunde

———————————–

5 Reacties

  1. Goed zo, Hans de Boer
    Ik weet nog van de tijd dat de ambachtsscholen werden afgeschaft.
    Dat was de tijd dat de politiek vond dat in een intellectueel voortschrijdende maatschappij alle kinderen intellectueel bijgeschoold moesten worden om mee te kunnen in een ‘veranderde’ wereld.
    Ik vermoed dat de middenschoolgedachte hier en daar ook al meespeelde.
    Nu blijkt dat ‘veranderen’ wel te zijn tegen- of meegevallen en keren we terug op onze schreden.
    Nu de huishoudschool nog terug met een behoorlijke dosis ‘praktische opvoedkunde’ en ‘huishoudeconomie’:)

  2. 1.5 tot 2 mln is zo gevonden !!
    eigenlijk is het geld er al, de overheid subsieerde met bijna 1 miljard de kinderopvang in 2006, zo hoorde en las ik vandaag.

    Het lijkt mij verstandig om ook hier prioriteiten te stellen, stop een deel hiervan in het vervolg onderwijs, de ouders zullen het later ook waarderen.

    Het besef dat hun kind over een jaar of 10 een “drop out” in het onderwijs zal zijn, zullen zij niet waarderen, helaas is dat besef nu nog niet aanwezig.

    Joao

  3. Prima idee
    Misschien is het ook een idee om leerlingen te helpen bij het opzetten van eigen bedrijfjes. Dan ben je niet alleen maar afhankelijk van de medewerking van het gevestigde bedrijfsleven.

  4. Verantwoordelijkheid bedrijven
    Het zijn de bedrijven die behoefte hebben aan goed geschoolde medewerkers. Het lijkt me van groot belang dat zij hun betrokkenheid nu eens tonen. Er zijn scholingsfondsen genoeg en ze zitten boordevol.

Reacties zijn gesloten.