Het onderstaande stuk komt uit de NRC van 20 januari 2007
______________
Nieuwe bètavak
In de krant van 15 januari stond een enthousiast artikel over het nieuwe bètavak NLT, ‘natuur, leven en technologie’. Er zijn meer moderne bètavakken: het vak Onderzoeken en Ontwerpen op scholen die zich technasia noemen en al bijna tien jaar ANW (Algemene Natuurwetenschappen). Deze interessante vakken hebben een belangrijke handicap: er geldt alleen de verplichting van een schoolexamen voor, dus geen landelijk examen.
Voor havo- en vwo-leerlingen is slagen voor de landelijke examens het belangrijkste. Alleen vakken met een centraal examen worden serieus genomen: door hbo en wo, door de school en dus door de leerling. De toekomst van vakken zonder landelijk examen is onzeker. ANW is al op z’n retour, het lijkt dezelfde weg te gaan als techniek dat met de basisvorming opgeheven lijkt te gaan worden. Om de moderne bètavakken meer status te geven zou er dus een landelijk examen voor moeten komen. Helaas, dat gaat niet. Deze vakken ontlenen hun bestaansrecht aan en worden door docenten en leerlingen gewaardeerd wegens het projectmatig werken, grote inbreng van de docent bij het ontwikkelen van lesmateriaal, onderzoek, creativiteit enz. Dat alles leent zich niet voor een landelijk examen. Landelijke examens vragen een ander soort kennis en een ander soort onderwijs: examentraining. Dat de zo verkregen kennis verdampt na het examen is niet erg.