Berichten door cornelis verhage

Geen verheffing maar economisering.

Het is makkelijk klagen over de achteruitgang van het onderwijsniveau en over het feit dat grote groepen in de samenleving nauwelijks blijk geven van enige ontwikkeling, ondanks tien of 12 jaar verplicht onderwijs en ondanks verzekeringen van bewindslieden dat er scherp gelet wordt op de kwaliteit van het onderwijs.

Oud zeer

De ophef die in de media ontstaan is over ten onrechte uitgereikte diploma’s en over docenten die onder druk worden gezet om voldoende cijfers te geven doet een beetje hypocriet aan.
Dhr Terpstra, de voorzitter van de HBO-raad, reageerde zoals je van een bobo kunt verwachten toen hij in een interview zei dat hij zich niet kon voorstellen dat er op grote schaal druk werd uitgeoefend op docenten om voldoendes te geven. Slim als hij is maakte hij de restrictie ‘op grote schaal’.

Scheiding der geesten

In NRC Handelsblad van 19 juni staat een een interessant artikel met bovenstaande titel. De auteur, Dirk Vlasblom, is van mening dat het stemgedrag van de Nederlandse kiezer niet meer verklaard kan worden door zijn afkomst of levensbeschouwing, maar vooral door zijn opleiding.
De uitslag van de verkiezingen ‘was deels een stemmingsbeeld, gekleurd door de sympathieën en aversies van het moment, deels de afspiegeling van een trend: de toenemende vervreemding tussen hoog en laag geschoolde Nederlanders’.

Van je geloof afvallen

Toen ik op de volkstuin mijn schoffel onbeheerd achterliet waarna die prompt gestolen werd, zei mijn buurman hierover: ‘Jij bent ook te gelovig’. En inderdaad, hij had gelijk. Misschien was die goedgelovigheid, dat vertrouwen in de medemens, wel gerelateerd aan mijn leraarschap. Immers, leraren zijn altijd gevoelig geweest voor ideologieën die berusten op vertrouwen in de medemens.

Oremansdover

Een leerzame ervaring. Zo noemde De Volkskrant van 8 mei wat de voorzitter van het CDA in Enschede overkwam. Jan Bolscher, oud-rector van het Bonhoeffer College in Enschede, had een wijzigingsvoorstel ingediend op het concept van het verkiezingsprogramma van de landelijke CDA. Naar zijn inzicht schoten kwaliteit en doelmatigheid van het voortgezet onderwijs ernstig tekort. En zo nog een en ander.
Maar zijn amendement kreeg een negatief advies van het partijbestuur. Het was ‘negatief van toon’. Er ging de suggestie van uit dat het ‘alleen maar kommer en kwel’ is in het onderwijs.
Wat Bolscher meemaakte is in feite typerend voor de sfeer van de Nederlandse onderwijspolitiek. Men wil geen vervelende dingen horen over de stand van zaken in het onderwijs.

Denkfouten

De slogans en denkfouten die vanaf de jaren zestig van de vorige eeuw een heel verkeerde invloed hebben gehad op de ontwikkeling van het onderwijsbeleid doen hun invloed nog steeds gelden. De belangrijkste is deze: ‘Alle mensen zijn in wezen (in principe, in hoofdzaken) gelijk.’
Op het onderwijs toegepast leidt dit tot pleidooien voor invoering van de middenschool, of tot uitstel van studiekeuze (‘ iedereen kan op de duur alles leren’) en tot verlaging van de eisen.

De minder mooie kant

Wie zegt dat er in het onderwijs veel te veel vernieuwd en veranderd is heeft op voorhand gelijk maar anderzijds, op enkele kardinale punten die 35 jaar geleden al vroegen om een oplossing, is nog steeds niets gebeurd. Bijvoorbeeld, hoe moet men omgaan met een steeds grotere en bredere groep van jongeren die toelating wenst tot het hoger onderwijs?

Goed nieuws?

In NRC Handelsblad van 8 april stond een bericht over leerlingen van de hoogste klas van de basisschool die straks niet worden toegelaten tot de middelbare school waar hun voorkeur naar uitgaat. Ze zijn uitgeloot. In Amsterdam en omgeving gaat het om zo’n vijfhonderd kinderen maar de problematiek speelt ook elders in de Randstad.
Slecht nieuws voor ouders en kinderen wier keuze wordt gefrustreerd. Niet alleen voor het gymnasium zoals men geneigd is te denken, maar ook voor sommige mavo’s en vwo- scholen.
Het is het resultaat van bewust onderwijsbeleid van onder anderen Deetman, Wallage, Netelenbos en van der Hoeven: het bevorderen van grootschaligheid en autonomievergroting van besturen.

Ingezonden brief

Zojuist heb ik een ingezonden brief verstuurd. De inhoud is als volgt: ‘Het interessante artikel van Willem Raaijmakers in BN DeStem van 27 maart over het ‘populisme’ en de grote kloof tussen hoog- en laagopgeleiden gaat op verschillende punten vrij kort door de bocht. Raaijmakers denkt bij populisme blijkbaar vooral aan het ‘rechtse’ populisme van Geert Wilders maar er bestaat uiteraard net zo goed ‘links’ populisme zoals indertijd van Marcus Bakker en Marcel van Dam of liberaal populisme zoals van Hans Wiegel. De kloof tussen hoog- en laagopgeleiden is zeker niet groter geworden. Honderd jaar geleden waren er nog heel wat Nederlanders die helemaal geen onderwijs hadden genoten – dat was pas een kloof!

Plasterk komt terug

Oud-minister Plasterk zal zich zeker niet zo vermoeid hebben als oud-minister Bos, althans niet met hard werken op zijn beleidsterrein. Dhr Rouvoet, die nu het ministerschap waarneemt, een man die niet vaak op een onbezonnen uitlating betrapt kan worden, zei: ‘De afgelopen jaren is er in de portefeuille van de heer Plasterk te veel de indruk gewekt dat we een staatssecretaris van Onderwijs hadden en een minister van Feesten en Partijen en Emancipatiebeleid.’