Leesbevordering: boek, e-reader of iPad?

In de discussie over het gebruik van tablets op school, zoals dat wordt gepromoot door Maurice de Hond met zijn O4NT/Steve Jobsscholen, werden we opmerkzaam gemaakt op het onderzoek "Digitaal lezen – wie doen het al?" dat de Stichting Lezen heeft laten uitvoeren. 

De conclusie luidt dat ervaren lezers e-readers boven tablets prefereren omdat tablets te veel afleiden. De vraag wordt gesteld of je aarzelende lezers over de drempel kunt trekken via iPads en andere tablets, omdat aarzelende lezers, jonge mensen en jongens, zich beschouwen als technologische voorlopers. 

De conclusie van het onderzoek bevestigt ons vermoeden dat tablets minder geschikt zijn voor gewoon sequentieel lezen. Dat is overigens geen nieuws. Dat ICT gemakkelijk afleidt en wellicht zelfs concentratieproblemen veroorzaakt, is al eerder door Nicholas Carr beschreven. Voor de in het onderzoek uitgesproken hoop dat tablets aarzelende lezers over de drempel zullen trekken, zien we geen aanwijzingen. Als het aarzelend lezen een gevolg is van concentratieproblemen en als tablets afleiden, dan lijkt dat op het tegengaan van nicotineverslaving door sigaretten toe te dienen. Beter zal het zijn om het concentratievermogen te trainen door een minder prikkelende lee(s)(r)omgeving aan te bieden.

BON heeft niets tegen het gebruik van ICT in het onderwijs, maar vindt dat de nadelen daarvan steeds goed in het oog gehouden moeten worden. Het klakkeloos invoeren van iPadonderwijs als bij O4NT is uiterst risicovol. Niet in het minst omdat de pleitbezorgers daarvan de nadelen nauwelijks adresseren en de door hen aangehaalde voordelen onvoldoende onderwijskundig en pedagogisch onderbouwen.  

4 Reacties

  1. Een omgeving waarin men zo

    Een omgeving waarin men zo min mogelijk wordt afgeleid lijkt me voor goed leesonderwijs onontbeerlijk. Lezen vereist concentratie en goed leesondewijs dient te bevorderen dat men zich op een tekst concentreert en niet op iets anders.  De voorstanders van iPadonderwijs lijken de zaak om te draaien. Leerlingen van tegenwoordig zijn in hun visie door hun veronderstelde ICT-vaardigheden permanent met meerdere dingen tegelijk bezig (multi tasking)  en dus zou het leesonderwijs zich hieraan moeten aanpassen. Een zeer betwistbare redenering. De iPad wordt zo de maat der dingen en niet een  mogelijk in het onderwijs inzetbaar middel. 

  2. Daar komt natuurlijk bij de

    Daar komt natuurlijk bij de Steve Jobsscholen/De Hondscholen/iPadscholen een nog veel groter probleem bij: de didactiek is leerlingcentraal, de leraar is coach, het is dus het oude nieuwe leren in nieuwe zakken.

    Het kweekt inhoudsloze apparatsjiks.

  3. Aangaande het ‘leren lezen’:

    Aangaande het 'leren lezen':

    Als je het leren lezen op de basisschool heel gestructureerd aanpakt, kun je veel leesproblemen al vanaf het begin vermijden. Riek Kerkhof heeft hier over geschreven: haar zeer gestructureerde aanpak in groep 3 leidde tot nauwelijks uitval.

    Probleem is natuurlijk dat het ethisch wellicht onverantwoord is te gaan testen hoe een kind alleen met een ik-pad zichzelf zou kunnen leren lezen.

    Voor mij blijft het boek voordeel houden t.o.v. een e-reader: het boek geeft mij overzicht; het bladeren is veel eenvoudiger. Zoals ik ook een kaart wil naast een navigatie-systeem. Het boek is tevens niet accu-afhankelijk en daarmee volgens mij een duurzaam middel. Ik vraag mij wel af in hoeverre er sprake is van een fundamenteel verschil tussen boek en e-reader. De e-reader aapt in feite gewoon het boek na. Goed lezen met een e-reader vereist dezelfde vaardigheden als lezen in een papieren boek: concentratie, geheugen, afzondering e.d.

  4. Volgens mij zijn voor de

    Volgens mij zijn voor de studie boeken superieur aan e-readers en tabletten (bladeren, overzicht, handig, alle lichtomstandigheden, duurzaamheid – boekenkast; accu; gebruikte software en technologie; 'hufterproof' -, twee naast elkaar te leggen bij naslagwerk tenzij u twee e-readers heeft ;). In navolgend onderzoek blijkt het lezen vanaf de e-reader gelijkwaardig te zijn aan het lezen van een boek. Zoek de financiers van dat onderzoek en speel verbazing.

     

    – Johannes Gutenberg University Mainz (JGU) in cooperation with MVB Marketing- und Verlagsservice des Buchhandels GmbH,  ‘Different reading devices, different modes of reading?’, 20.10.2011

     

    “A book or a screen – which of these two offers more reading comfort? There are no disadvantages to reading from electronic reading devices compared with reading printed texts. This is one of the results of the world's first reading study of its kind undertaken by the Research Unit Media Convergence of Johannes Gutenberg University Mainz (JGU) in cooperation with MVB Marketing- und Verlagsservice des Buchhandels GmbH.”

    www.uni-mainz.de/eng/14685.php, www.plosone.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pone.0056178

     

    – Reactie in het Duits

    Valentin Frimmer, ‘Die E-Book-Lobby und ihre Forschung’, Frankfurter Algemeine Zeitung (FAZ), 22.10.2011

    www.faz.net/aktuell/feuilleton/buecher/buchmarkt-die-e-book-lobby-und-ihre-forschung-11500822.html

     

    –  Reactie in het Nederlands (België)

    Knack, ‘Duitse eBook-lobby neemt loopje met de waarheid’, 24 oktober 2011

    www.knack.be/nieuws/boeken/nieuws/duitse-ebook-lobby-neemt-loopje-met-de-waarheid/article-1195122502303.htm, en www.beteronderwijsnederland.nl/forum/de-zegen-van-de-computer 

     

    Zie ook bibliotheken: www.inholland.nl/bibliotheek/content/nieuws/collectie+digitaal+2015.htm, en www.shb-online.nl, en www.vancis.nl/nieuws/fusie-stichting-surf-en-stichting-sara

     

Reacties zijn gesloten.