Oorzaak en gevolg.

Oorzaak en gevolg.

Al meer dan een week heeft de media aandacht voor het ‘rekendebat’. Zowat iedereen die een beetje verstand heeft van onderwijs zet  vraagtekens bij de huidige rekentoets als onderdeel van het examen in het voortgezet onderwijs. Jammer genoeg hebben we een staatsecretaris die behept is met een nog groter verstand en lak heeft aan de roeptoeterende onderwijsgroeperingen die hun kritiek spuien in kranten, radio en televisie. Gisteren boog de tweede kamer zich over het probleem en de partij van Jan met de Pet had een hoge hoed opgezet en vond pluche belangrijker dan onderwijs. Die rekentoets komt er, klaar.

Het is meer dan twintig jaar geleden dat ik op een vergadering zat van directeuren van scholen in het voortgezet onderwijs. Het opperhoofd van mijn school had er geen zin in en ik mocht hem vervangen. Het was een gemoedelijke bijeenkomst waarin gebrainstormd zou worden over ‘de toekomst van ons onderwijs’. Er werd gesteld dat het onderwijs toe was aan vernieuwing en op mijn vraag wat er dan mis was met het oude bleef het eerst oorverdovend stil en na een tijdje probeerde een van de aanwezige directeuren me duidelijk te maken dat het moest om klaar te zijn voor de toekomst. Op mijn vraag ‘welke toekomst’ kwam geen antwoord  want de uitgenodigde goeroe, een voorzitter van de raad van bestuur van een hogeschool, deed zijn intrede. Het was de bedoeling dat hij omstandig kwam uitleggen hoe het onderwijs in de toekomst georganiseerd moest worden. Hij was daar in zijn schooltje trouwens al mee begonnen en volgens eigen zeggen met heel veel succes. Ik zou er later achter komen dat hij met dat succes bedoelde dat hij de eerste en best betaalde onderwijs CEO van het land was.

De onzin die daarna over mijn hoofd werd uitgegoten was te gruwelijk om aan te horen. Alle, maar dan ook álle basisprincipes van leren en onderwijs werden van tafel geveegd als kruimels van de ontbijttafel. De luchtfietser was een meester in het neerzetten van karikaturen van het ‘oude’ onderwijs en het ophemelen van het ‘nieuwe’ onderwijs. Hij haalde alles wat niet bij het onderwijs hoort zoals ISO normen, Total quality, NEN normen er bij om zijn sprookje te ondersteunen. Volgens deze ziener was de rol van de docent in het onderwijs te groot, konden kinderen zich niet ontplooien zoals dat eigenlijk zou moeten en alle andere onzin die we in de afgelopen twintig jaar gehoord hebben. Eigenlijk kwam het er op neer, volgens goeroe dan, dat we het al honderden jaren fout deden met het onderwijs. Op mijn opmerking dat het wel een aantal Nobelprijzen had opgeleverd vroeg de piskijker of ik me al had verdiept in het succes van het realistisch rekenen in het basisonderwijs en er volgde een ode aan het ‘nieuwe rekenen’.

De gevolgen van dat nieuwe rekenen heb ik als docent mogen aanschouwen. Jonge mensen van 18 in hun laatste jaar van de opleiding onderwijsassistent die bij het rekenvraagje twaalf keer vier in paniek op zoek gaan naar de rekentool in het i phoontje. De meest simpele rekenregel Meneer Van Dale die bij het grof vuil is gezet waardoor twee plus drie keer vier zowel veertien als twintig mag zijn, allebei goed, en vierdeklassers havo die schatten dat in een rond bassin van anderhalve meter doorsnee en één meter diep ongeveer 60 liter water kan en de wiskundedocent ongelovig aanstaren als deze beweert dat er in een gewone emmer al tien liter water zit.

We weten allemaal hoe het gegaan is. De goeroes, zieners, luchtfietsers, hele en halve onderwijszolen hebben hun weg gevonden in de hogere onderwijskringen waar het binnenrijven van overheidssubsidies de belangrijkste bezigheid is. Het onderwijs zou hoe dan ook veranderen, vernieuwen en aangepast worden aan de eisen van de toekomst.

Twintig jaar lang afbraak is de oorzaak. Het gevolg is een debat in de tweede kamer of onze jonge mensen in het laatste jaar van het voortgezet onderwijs een rekentoets moeten maken met of zonder rekenmachine.  Een rekentoets nota bene waarin getoetst wordt of de leerling de meest basale rekenkennis niveau groep 8 van het basisonderwijs kennen.

Als we de nieuwe onderwijsgoeroe Maurice Statistiek mogen geloven kunnen we ons nu al opmaken voor het debat over de verplichte schrijf- en leestoets die over een jaartje of vijftien wordt ingevoerd.

Jesse Jeronimoon