Mythes en waarheden deel 4: zelf zelfstandig worden.
Mythe: Leren doe je zelf
Waarheid: Kennis is een cultuurprodukt en niet het resultaat van een individuele zwerftocht
TOELICHTING
Is het niet volstrekt evident dat leerresultaten veel beter en sneller mét docent worden bereikt dan zonder? HNL vindt van niet: alleen zelf doende leert men, receptief leren werkt niet en moet verdwijnen: "van hoorcolleges onthoud je maar 5 % "; "kennis is niet overdraagbaar, het is geen ziekte". HNL heeft de gangbare betekenis van het woord kennis veranderd en profiteert tegelijkertijd van het traditionele aanzien ervan: "Nederland Kennisland". Zo win je discussies voordat ze beginnen.
Veel elementen van probleemgericht/gestuurd onderwijs (pgo) zijn in HNL prominent aanwezig. In pgo is de leerling ook zelfstandig en actief in kleine groepjes bezig zijn eigen kennis en vaardigheden in te slaan. De docent is er iets meer aanwezig dan gemiddeld in HNL, maar zijn functie is niet zo centraal als doorgaans in traditioneel onderwijs het geval is.
Onderzoek naar de effecten van pgo is verricht door Newman c.s. (Part I, 2003), met negatieve uitkomsten voor deze vernieuwing. Slechts 15 van de 91 onderzoeken doorstonden de bepaald niet te strenge kritiek. Het was niet mogelijk op basis van de 15 uitkomsten een algemene uitspraak te doen over de effecten van pgo. Vervolgens ontwikkelden Newman c. s. zelf een pgo-cursus en onderzochten daarvan –wel met gerandomiseerde steekproeven en een controlegroep en goed gedefiniëerde effectmaten- de effecten. Deze pakten zeer in het voordeel uit van de controlegroep die in kleine groepen traditioneel onderwijs ontving.
Meer hierover bij Smit (2006, p.7, paragraaf: Maar het werkt toch?).
Kirschner e.a. (2006) en Smit (2006) probleren te verklaren waarom pgo en andere vormen van minimal guidance instruction niet voldoen. Kirschner wijst erop dat minimale instructie niet goed aansluit bij de eigenschappen van het werk- en langetermijngeheugen. Smit probeert aan te tonen dat de algemene vaardigheden, het vliegwiel van HNL, conceptueel vaag zijn en zich niet lenen voor recht toe recht aan-onderwijs. Dit laatste kan inderdaad naar het oordeel van de aanhangers van HNL niet langer de competenties en hogere vaardigheden opleveren waar de 21ste eeuw om vraagt. Helaas vallen de resultaten van HNL zeer tegen en omdat ook concrete leereffecten en transfer uitblijven lijkt het genoemde onderzoek gelijk te krijgen.
Vergeleken met de traditionele is de zelfstandige en actieve leerling een autodidakt. De reputatie van autodidakten: leuk maar niet helemaal serieus te nemen, is te danken aan hun kleine aantal. Straks worden we omringd door miljoenen exemplaren. Dat gaat niet goed.
Willem Smit
REFERENTIES
Newman, M. (2003-2004). The effectiveness of problem-based learning. Part I: A pilot systematic review and meta-analysis on the effectiveness of PBL. Part II: A randomized experiment in continuing nursing education.
Kirschner, P. A. et. al. (2006). Why minimal guidance during instruction does not work: An analysis of the failure of constructivist, discovery, problem-based, experiential and inquiry-based learning. Educational Psychologist, 41, (2), pp.75-86.
Smit, W. (2006). Traditioneel versus probleemgestuurd onderwijs. Nederlands Tijdschrift voor de Psychologie, 61,p. 24-31. (Noot voor de redactie: bijlage indien mogelijk niet verwijderen, copyright rust bij de auteur die de tekst vrij geeft voor elk gebruik).