Selectieve en sociale private scholen

In de USA zijn er nogal wat private scholen en universiteiten. Wij Nederlanders hebben nogal de neiging om hierop neer te kijken. Wij veroordelen die tweedeling, wij zijn van mening dat iedereen even goed, of even slecht onderwijs verdient (in de praktijk pakt het echter niet zo uit!).
Maar is het Americaanse systeem wel zo asociaal?
Ja, de kosten van private scholen zijn zeer hoog: pak hem beet $20 000 – $40 000 (inclusief verblijf en voeding) per jaar, waarbij die $20 000 een lage schatting is.
Waar we echter aan voorbij gaan is dat een behoorlijk deel van deze private onderwijsinstellingen ouders die een laag inkomen hebben flink tegenmoet komt, soms zijn die ouders zelfs nog beter af dan de rijkere ouders.
Twee van de Americaanse middelbare scholen die de beste reputatie hebben zijn Phillips Exeter en Phillips Academy Andover.
De eerste school neemt 25% van de ´sollicitanten` aan en geeft een volledige vrijstelling van kosten voor het onderwijs, het verblijf en alles wat hierbij hoort. Zelfs de boeken worden betaald door de school. Sterker nog, ook Canadezen komen hiervoor in aanmerking.
Ik citeer van de website van deze school:

“In 2011-2012 Exeter is providing an Exeter education free to any accepted or current student whose family income is $75,000 or less. Thus, qualified students from nearly two thirds of the families in the United States could enjoy a free Exeter education.

This financial aid initiative, in conjunction with the strong middle income financial aid initiative begun in the late 1990s, means that 95 percent of families in the US are at income levels that, depending on their circumstances, could allow them to be eligible for financial aid at Exeter. Under the middle income initiative, boarding students from nearly 200 families with incomes greater than $75,000 are receiving financial aid awards at the Academy. Exeter has one of the most ambitious financial aid programs of any independent school or college in the United States. Learn more about Exeter’s financial aid initiative…

To see how families like yours are benefiting from aid grants, enter your information into the boxes below. First, select your gross income, then the number of family members and select Go. The average financial aid award towards tuition and mandatory fees appears, it’s that simple. Please keep in mind that in addition to the grant towards tuition and fees, all financial aid students receive $850 towards the cost of their books and supplies and all boarding students receive a stipend towards the purchase of a computer.”

De tweede school is wat selectiever (en veel kleiner wat allicht de oorzaak van de grotere selectiviteit is), zij neemt 17% van de ´sollicitanten´ aan. Hoeveel financiële steun zij geeft is niet duidelijk maar die is zeker niet gering. Zie hier: www.andover.edu/Admission/TuitionAndFinancialAid/Pages/default.aspx

Ik vermoed dat het niet enkel dankzij fondsen en giften, die in de USA aanzienlijk zijn (daar kunnen wij ons weinig bij voorstellen), mogelijk is om leerlingen en studenten tegen een sterk gereduceerd bedrag of zelfs gratis te laten studeren maar dat onderwijsinstellingen bewust de tuition fee verhogen voor de rijke mensen die het kunnen betalen en een deel hiervan gebruiken om de kosten voor armere mensen te verlagen, een variant op de nivellering via onze inkomstenbelasting (die overigens ook flink geringer is geworden in vergelijking met het verleden).
Tenslotte is er nog een wet in de USA dat sowieso iedereen van wie de ouders hun inkomen of de ouder zijn inkomen minder dan een bepaald bedrag per jaar bedraagt gratis mag studeren aan eender welke universiteit. Het exacte bedrag kan ik even niet vinden, ik meen mij te herinneren dat de ouders niet meer dan een bedrag van laag in de 20 000 dollar mogen verdienen.

Het aantrekkelijke van zulke scholen is dat er kleinschalig onderwijs is (lage leraar:leerling ratio), dat er volle programma’s zijn met een goede mix van de theoretische vakken en andere activiteiten: koor, zangles, vioolles, roeien, …
Hier een voorbeeldje van een daginvulling die menig ouder aantrekkelijk zal vinden voor zijn kind: Phillips Exeter Academy
Het PR-gehalte is wat hoog (aantrekkelijk en goedlachs meisjes wat zeer actief is en geen negatieve opmerking maakt (al dan niet nadat het verhaal is goedgekeurd en gewijzigd)) maar als je daar doorheen prikt dan geeft het een goede indruk.

Ook private universiteiten nemen steeds vaker studenten aan zonder te kijken naar het inkomen van de ouders: met een combinatie van een lening, die terug te betalen is als je op een verstandige wijze een opleiding kiest en deze afrondt, aanzienlijke giften (fondsen, alumni, eigen vermogen) en werk wordt het studeren mogelijk gemaakt.

Nu het punt van deze blog: zou het niet mooi zijn als we ook in Nederland zulke scholen zouden krijgen?
Wij Nederlanders denken altijd nog dat wij een zeer sociaal land zijn maar de realiteit is dat in ons land de tweedeling al een lange tijd sterk toeneemt en dat de kosten van ons onderwijs sterk stijgen terwijl de kwaliteit van ons onderwijs nog steeds daalt. De middelbare scholen zijn in Nederland financieel zeer laagdrempelig zolang de leerling jonger dan 18 jaar oud is maar het studeren is een dure grap. De beurs bedraat maxiaal tegen de €700 terwijl minstens de helft hiervan al aan kamerhuur moet worden betaald en zo’n €180 per maand aan collegegeld en boeken moet worden betaald.
Dit is dan ook nog eens het gunstigste geval: voor menige opleiding, zie hieronder, betaal je heel wat meer, en de Zijlstraboete is niet altijd te vermijden in tegenstelling tot wat sommige mensen ons willen doen geloven (deeltijdstudie, technische opleiding waarvan de nominale studieduur twee jaar langer bedraag dan de reële studieduur voor verreweg de meeste studenten (historisch zo gegroeid in een tijd waarin er nog geen prestatiebeurs en Zijlstraboete waren en waarin dus niemand er iets om gaf dat de nominale studieduur verschilde van de reële studieduur).
Momenteel is de overheid van plan om de studiefinanciering (in ieder geval de basisbeurs) en de OV-kaart (verplicht op dure kamers wonen, grote kosten wanneer je aan 2 universiteiten moet studeren (voor sommige opleidingen verplicht!) en stage) af te schaffen voor de masterfase van de opleiding.
Als je in Nederland al een private opleiding wil betalen dan ben je aanzienlijk meer kwijt: ongeveer €3000 voor een University College (wordt wellicht volgend jaar met €600 verhoogd) wat dus per maand ruim €100 extra is, meer dan €10 000 voor Neyenrode, nog iets hogere bedragen voor een postmasteropleiding in bijv. de psychologie (GZ en klinische psychologie) terwijl GZ vroeger in het vijfde jaar van de psychologieopleiding werd gegeven en meer dan €20 000 voor een jaartje MBA.
Ook in het middelbaar onderwijs en in het lager onderwijs hebben wij een enkele private opleiding, de scholen voor (hoog)begaafde leerlingen maar ook minstens 1 lagere school die op normale leerlingen is gericht omdat de ouders ongerust zijn over de kwaliteit van het onderwijs op een publieke lagere school.
Alleen onze private opleidingen doen niets of weinig om armere leerlingen tegenmoet te komen.

Stel dat wij in Nederland de beste elementen uit hun systeem zouden overnemen en hieraan 1 element zouden toevoegen: mensen die kiezen voor een private school en wiens ouders (of zijzelf indien ze ouder zijn dan een bepaalde leeftijd) minder inkomen en vermogen hebben dan een bepaalde grens kunnen het geld wat normaal gesproken voor hun onderwijs aan een publieke school zou worden gebruikt aanwenden voor die private school. We verplichten de scholen bij wet om zonder te kijken naar de financiële situatie leerlingen aan te nemen en bij een bepaald inkomen een maximum aan kosten te vragen. De rest kan worden vergoed via fondsen, giften van alumni en een hoger inschrijvingsgeld bij die ouders die wel rijk zijn.

6 Reacties

  1. For-profit en not-for-profit
    Er is niet zo heel veel verschil tussen publieke en private universiteiten in Amerika. Het grote verschil is tussen for-profit universiteiten en not-for-profit universiteiten. De (vrij recent opgekomen) for-profit universiteiten hebben de overheid op grote schaal opgelicht op een sub-prime hypotheken wijze. Studenten aan deze universiteiten maken aanspraak op een lening van de overheid. Dat geld geven ze aan de for-profit universiteit, maar daar krijgen ze heel slecht onderwijs voor terug. Deze studenten krijgen geen goede baan en kunnen de lening niet terugbetalen. De overheid en de student blijven met de gebakken peren zitten en de for-profit universiteit heeft dikke winst gemaakt voor de aandeelhouders.

    • for-profit universiteiten
      Het is nieuw voor mij dat er ook in het hoger onderwijs op winst gerichte universiteiten zijn gekomen. Heb je daar meer info over?

      Overigens zijn de mechanismen in de not-for-profit universiteiten om winst te maken, wat subtieler: de winsten worden wel degelijk gemaakt en nagestreefd, en benut voor de mooie dingen in het leven van de staf die het voor het zeggen heeft. Precie dezelfde mechanismen dus als zijn te vinden in de Nederlandse publiek bekostigde onderwijsinstellingen.

      • Re: for profit universiteiten
        Een goed plek om te beginnen met de beerput van for-profit-universiteiten is wikipedia (vooral de paragraaf over fraude).

        Inderdaad zien we dat not-for-profit-universiteiten (ook in Nederland) ook steeds meer profit-for-the-raad-van-bestuur universiteiten zijn. Maar zo bont als de Amerikaanse for-profit universiteiten maken ze het niet: het is een beetje als het verschil tussen ABN-AMRO en Madoff.

    • Publiek-privaat en (not)-fot-profit?
      Mark,

      Uit je verhaal lijkt dat je twee onderverdelingen maakt in de US-inversiteiten:
      publieke en private
      not-for-profit en for-profit

      Wat is nou het verschil tussen een ‘private’ en een ‘for-profit’ universiteit?

      • Verschil
        Een private not-for-profit universiteit (zoals Harvard of Stanford) heeft geen aandeelhouders en is niet gericht op winst. Omdat onderwijs en onderzoek geld kosten moet er natuurlijk wel geld binnenkomen, maar geld is een middel en geen doel.

        Een for-profit universiteit (geen van de beroemde universiteiten valt in die categorie) heeft wel aandeelhouders en het doel is maximalisatie van aandeelhouderswaarde. Geld is doel, onderwijs is middel.

  2. Ik vind het concept van de
    Ik vind het concept van de private school die meer middelen tot zijn beschikking geeft, dientengevolge een goede docent/student ratio heeft en betere faciliteiten heeft en dus beter onderwijs kan verzorgen erg aantrekkelijk.
    Iedereen heeft natuurlijk belang bij beter onderwijs, de rijke ouders hebben er een flinke som geld voor over om dit voor hun kind mogelijk te maken, dat ze een hoger bedrag moeten betalen om de toelating van kinderen van arme(re) ouders te financieren vinden ze vermoedelijk niet zo’n probleem aangezien het in het belang van hun oogappel is dat hun kind omringd wordt door zo’n goed mogelijke studenten. De kinderen van armere ouders hebben weliswaar misschien wat minder kans om aangenomen te worden door zo’n school dan de kinderen van rijkere ouders maar liever 10% van de armere kinderen die naar zo’n school gaat dan 0% van de armere kinderen, nietwaar?
    De Nederlandse overheid verwaarloost al decennia lang ons onderwijs en niet van zijn fouten lijkt te leren, misschien wordt het tijd dat ook andere spelers eens een kans krijgen, ingebed in randvoorwaarden die een goede toegankelijkheid van zulk onderwijs garanderen.

Reacties zijn gesloten.