De noodkreet van de technische bedrijven klinkt weer breeduit in alle media. We verwachten een enorm tekort aan goede vakkrachten.
Hoe zou dit nou toch komen?
Niet omdat de theoretische eisen in het VMBO zo omhoog zijn gegaan. (Die waren bij de -nu zo geprezen- voormalige LTS véél hoger. Zowel aan wiskunde als aan Nederlands en Engels werden gewoon stevige examen-eisen gesteld. Een LTS-diploma stónd voor kwaliteit. Helaas geldt dat niet voor een VMBO basis.)
Maar misschien wél:
– Omdat bedrijven niet in de toekomst investeren. Wij zitten nog met een aantal leerlingen die dolgraag hun technisch diploma in de BBL willen doen. Nergens plek: crisis mevrouw!
– Omdat bedrijven er geen probleem in zien om blikken met Oost-Europeanen open te trekken als deze goedkoper blijken
– Omdat technische vaklui weinig baanzekerheid hebben. Bedrijven huren het liefst alle krachten flexibel via een ‘detacheringsbureau’ (mooier woord voor uitzendbureau) in.
En niet in de laatste plaats: Technische opleidingen zijn hartstikke duur. Toch krijgen de technische opleidingen geen cent meer dan andere opleidingen. Dat was ooit een mythe, maar het klopt helemaal niet. Dat wil zeggen dat het bij de technische opleidingen altijd op een koopje moet. Er is altijd véél en véél te weinig geld. Dat is niet alleen bij mijn ROC zo, maar ook op andere ROC’s.
Tegenlicht
Dit onderwerp kwam ook aan bod in tegenlicht de afgelopen week. Daar werd het gezien vanaf de hoogopgeleide kant en niet de VMBO techniek kant die de insteek is van Hinke, maar de problemen zijn hetzelfde: deze bedrijven willen heel veel, maar bieden technici vrijwel niets.
Je vergeet nog
Je vergeet nog de rol die de bedrijven hadden bij het omarmen van het competentiegericht onderwijs.
Aan de andere kant: dat laatste is een rol geweest van koepelorganisaties en ik denk dat veel individuele bedrijven daar in eerste instantie weinig betrokken bij zijn geweest.
Techniek is armoe
Ik zeg het nog maar eens extra: de techniekopleidingen in de ROC’s krijgen véél te weinig geld om iets fatsoenlijks te kunnen aanbieden.
De factor voor bekostiging is 1,5. Dat krijgen vrijwel alle opleidingen. Sport en bewegen krijgt zelfs nog meer.
Wederom zonder bewijzen
Het bedrijfsleven slingert maar gewoon iets de wereld in, zonder enig bewijs.
– er komt een tekort aan vakmensen….hoe weten ze dat?
– dat ligt aan het onderwijs……da’s wel erg kort door de bocht.
Als de zorgen oprecht waren konden ze heel wat doen, maar ik zie er niets van.
Tekort aan vakmensen?
Dit probleem is wel degelijk aan de orde in de Rotterdamse haven. Daar is een fors tekort aan arbeidskrachten maar het is enorm moeilijk om Rotterdamse werkloze jongeren, allochtone en autochtone, te motiveren voor werk in de haven. Er wordt van alles aan gedaan zoals georganiseerde bezoeken aan de haven. Maar zelfs daar is weinig animo voor. De bezetting van de voor dit doel georganiseerde bussen in te minimaal zodat trips worden afgelast.( Bron, AD). Het is toch wel opmerkelijk dat terwijl vorige generaties werkzoekenden vanuit Brabant en Limburg naar Rotterdam togen om in de haven te komen werken,. en zo Rotterdam-Zuid de naam van boerenzijde gaven, men het zich nu lijkt te kunnen veroorloven om liever rond te hangen dan een havenloopbaan zelfs maar te willen overwegen. Het is te eenzijdig om alleen naar de werkgevers te wijzen. Hier ligt een serieus probleem op het gebied van arbeidsmoraal en motivatie.
Wat zoeken ze?
Welk vakmanschap zoeken ze? Hoeveel uur per week moeten ze werken en wat betalen ze? Hoeveel risico lopen ze om bij de eerste ‘crisis’ vervangen te worden door een bus Bulgaren?
Vraag en ontslag : de waan van de dag
In Zuid-Kennemerland zouden Hoogovens en Schiphol geen mensen meer kunnen krijgen dacht men enkele jaren geleden. Daarom moest hier een fraai nieuw schoolgebouw komen met technieklokalen. Vervolgens sloeg de crisis toe en gingen beide genoemde bedrijven mensen ontslaan. Techniek bij VMBO werd ondanks de investeringen niet niet echt een trekker.
De les :
Laat leerlingen lekker kiezen waarvoor ze gemotiveerd zijn en waar ze goed in zijn.
En forceer ze niet in de richting van de (tijdelijke) vraag van het bedrijfsleven.
Re: historica
Je schrijft “laat leerlingen lekker kiezen waar ze gemotiveerd en goed in zijn”.
Dan moeten ze eerst wel kiezen natuurlijk.
Het begrip arbeidsmoraal houdt geen moralistische beoordeling in van groepen mensen maar een beschrijving van bepaalde houdingenen t.o.v. arbeid en in hoeverre die verschillen van andere groepen of vorige generaties en mogelijke verklaringen daarvoor.
Ik heb altijd geleerd dat arbeid voor inkomen komt.
Ernstige structurele discrepanties op de arbeidsmarkt zijn natuurlijk wel een maatschappelijk probleem al was het alleen maar vanwege de hoge kosten.
Over de “schuldvraag”kun je discussiëren maar alleen maar “eigen schuld, dikke bult roepen” naar het bedrijfsleven is te gemakkelijk.
Moraal en motivatie
Natuurlijk heb je wel een punt met je arbeidsmoraal en motivatie.
Aan de andere kant is het nog steeds zo dat je géén uitkering krijgt als je een (min of meer passende) baan weigert. De gemeente Rotterdam moet miljoenen kunnen besparen door werklozen een havenbaan aan te bieden.
Het aantrekkelijk maken van havenbanen door een excursie met een bus te organiseren is misschien wat mager. Ik heb wel leerlingen die echt graag een baan willen, maar te ver vanaf de Rotterdamse haven wonen.
Havenwerk
Enkele citaten uit “De Pers”:
“Rotterdamse bedrijven, gevestigd in de haven, krijgen geen reacties op openstaande vacatures. Op dit moment zijn er 2400 vacatures, genoeg keus dus. Ondanks dat er nog meer werkloze, rondhangende jongeren zijn in Rotterdam (3300), lijkt het plan om twee problemen op te lossen, niet te werken.
” Het eerste ding wat de haven tegen heeft, is de grote afstand van het centrum naar de haven. Dit is zo’n 50 kilometer. Ten tweede heeft de haven een imagoprobleem. Velen denken dat het werk in de haven vies en zwaar is.
… Het werk is echter allang veranderd. Het meeste werk is geautomatiseerd en er zijn trucks gekomen voor het zware werk.””
“Meer dan 50 procent van de Rotterdamse jongeren is allochtoon en is dus een belangrijke doelgroep. Er worden al busreizen georganiseerd voor het hele gezin om te laten zien dat het een goede werkplek is. Hiernaast worden ook nog leer- werkprojecten georganiseerd, opleidingen aangeboden en andere vormen van promotie toegepast in de hoop dat dit jongeren zal trekken.”
Je ziet, er wordt van alles aan gedaan. De gemeente Rotterdam heeft er alle belang bij deze jongeren aan het werk te krijgen op een goede manier. Maar aan niet gemotiveerde jongeren hebben werkgevers helemaal niets. En wat hun rechten betreft: er is altijd nog zo iets als een vakbond waar ze lid van kunnen worden.