Zeldzaam redeneervermogen van Sjoerd Slagter

In Trouw vandaag klaagt Sjoerd Slagter, voorzitter van de VO raad, over de onderwijsinspectie, die zou leerlingen frustreren in hun streven om het hoogst mogelijke diploma te halen.
citaat:
Scholieren bereiken in het voortgezet onderwijs steeds hogere niveaus. Het aantal vwo’ers is sinds 2004 met 14 procent gegroeid, het aantal havisten met 9 procent. In diezelfde tijd is het laagste vmbo-niveau juist met een derde gekrompen.

De oorzaak van die opwaartse trend is niet dat jongeren met meer kennis van de basisschool komen. De Cito-scores zijn ongeveer gelijk gebleven. Het voortgezet onderwijs slaagt er dus beter in om leerlingen aan het voor hen hoogst haalbare diploma te helpen, concludeert Slagter.

update 7 mei 12 uur:
Elders in Trouw staat een uitgebreide versie van dit verhaal. Hier wordt o.a melding gemaakt van het Citycollege St Franciscus in Rotterdam waar men zo goed als iedereen ongeacht advies of cito score toeliet op havo vwo. De gevolgen waren voorspelbaar, maar Slagter ziet dat niet als bezwaarlijk, maar juist positief. De inspectie dacht daar anders over en de school heeft de koers moeten wijzigen. Dat betekent een zoektocht naar nieuwe markten, want veel minder brugklasleerlingen. Toch lijkt Slagter volledig achter de school te staan en de inspectie kwalijk te nemen dat ze deze idioterie heeft beëindigd.
Als je dit leest, dan geloof je je eigen ogen niet. Het kan toch niet zijn dat deze man de baas van het VO in Nederland is. Maar helaas.

32 Reacties

  1. Ach wat zielig-1
    Volgens de VO-raad en Slagter frustreren de OI (onderwijsinspectie) en vB (Van Bijsterveldt) leerlingen en scholen bij hun pogingen om het “hoogst haalbare diploma” van het voortgezet onderwijs te halen resp. aan zo veel mogelijk leerlingen te verstrekken. Het gaat daarbij om het VWO-diploma.
    Blijkbaar begrijpt de VO-raad niet dat het VWO-diploma een garantiebewijs moet zijn dat zeker stelt dat de bezitter in staat is met vrucht universitair onderwijs te volgen. Het moet daarom garanderen dat de betreffende leerling daarvoor voldoende voorkennis en denkvermogen heeft. Als een leerling er slechts door heel hard werken en veel extra hulp in slaagt een VWO-diploma te verwerven garandeert voor hem dat diploma niet meer dat hij het op de universiteit kan bolwerken. En dat is iets dat voorkomen moet worden. Je moet voor het VWO-diploma dus wel de lat hoog genoeg leggen en in principe de aanloop niet langer maken zoals Slagter wel wil. Ik schrijf in principe want voorkomen dat een leerling ten onrechte een VWO-diploma krijgt is iets anders dan een leerling die eerst over een te lage lat gesprongen is de kans te geven om te laten zien dat hij ook over de hoogste lat heen komt. En dat een leerling één of meerdere keren blijft zitten betekent dat niet altijd dat een leerling ongeschikt is voor de opleiding waarvoor hij een toelatingsdiploma wil halen. Maar als ik het verslag en het commentaar van TROUW van vandaag mag geloven gaat het er de VO-raad en Slagter slechts om zo veel mogelijk leerlingen het VWO-diploma te laten halen.
    Seger Weehuizen

  2. Ach wat zielig-2
    De inspectie heeft immers in haar rapport ook gesteld dat veel scholen de schoolexamens gebruikt hebben om de lat te verlagen. Zoiets levert beslist geen bijdrage tot de betrouwbaarheid van het VWO-examen en versterkt de indruk dat de VO-raad boos is omdat de inspectie zandkorrels in de radertjes van hun diplomamachine heeft gestrooid. Daar komt nog bij dat de beoordelingsstrengheid en de moeilijkheidsgraad van opgaven van het Centraal Schriftelijk Eindexamen beïnvloed worden door de door de leerlingen behaalde resultaten, dus dat de lat wel degelijk steeds lager wordt gelegd. De strijd om de proefvertaling Latijn was een illustratief voorbeeld van waarheen zoiets leidt.
    Ten slotte zou ik de VO-raad en Slagter er op willen wijzen dat de aanwezigheid van leerlingen waarvoor de opleiding te zwaar is in een klas onrechtvaardig is t.o.v. de overige leerlingen die daardoor minder efficiënt les krijgen.
    Seger Weehuizen

  3. Slagter bashen
    @2010

    Argumenten graag. De Inspectie deugt niet, Slagter deugt niet, Slagter vindt dat de Inspectie niet deugt. Ik vind dat deze blog niet deugt.

    Het artikel in Trouw is niet echt informatief, en biedt geen grond om de voorzitter van de VO uit te maken voor protagonist van idioterie.

    Die percentages van Slagter werken kennelijk als een rode lap op een stier. Maar wat stellen ze voor: het percentage is genomen over absolute aantallen leerlingen eerder in het vwo, niet over de hele jaargroep leerlingen. Ik ben dus heel benieuwd naar de demografische veranderingen in de 21e eeuw. Ik herinner me dat het ho twee jaar geleden (of was het drie jaar) een fors hogere instroom van studenten te verwerken kreeg, en dat demografen er toen op wezen dat dit niet echt een procentuele toename was (over de hele jaargroep 18-jarigen). Het was in de tijd van scherp toenemende werkloosheid, zodat meteen de gedachte opkwam dat de verhoogde instroom daarmee te maken had, dus een warehouse effect zou zijn. Niet dus. De toename was in feite al jaren te voren voorspelbaar.

    Zoek liever uit wat Slagter precies beweert en wat de feiten zijn, dan hem te bashen.

    • Slagter paradeert met de cijfers
      Slagter klopt zich op de borst over een groter aantal tot havo/vwo toegelaten leerlingen. Of hij daarmee absolute of relatieve aantallen bedoelt kan ik niet zeggen. Het artikel en Slagters uitspraak suggereren sterk dat het gaat om relateve aantallen: anders was er voor Sjoerd en de zijnen geen reden tot triomf: “Maar we slagen er steeds beter in talenten te benutten. Dat is een topprestatie.”

      Mijn bezwaar is dat meer leerlingen op havo/vwo op geen enkele manier een prestatie genoemd kan worden. Evenmin als meer diploma’s van Inholland dat is. Ik kan gemakkelijk 80% naar havo/vwo laten gaan en dat is dan ook precies wat er gebeurde op dat Citycollege Franciscus te Rotterdam. Een voorbeeld waar Sjoerd Slagter achter lijkt te staan.

      Voeg dat bij de uitspraken die de man nu al jaren doet en ik kan niet anders dan concluderen dat het een schande is hij baas is van het VO., Een schande voor Nederland. Wie benoemt een vegetarier tot voorzitter van de slagersvereniging? Alleen in het onderwijs zijn dergelijke zaken normaal. Normaal onder het geprevel van rozekransjes over vloeibare samenlevingen en halfwaardetijd van geijkte kennis. Het zijn de hogepriesters die hun eigen orakel misbruiken en daarmee de Nederlandse kinderen tekort doen en als gevolg daarvan de Nederlandse maatschappij de verdoemenis in helpen. En dat terwijl hij betaald wordt door de vaders en moeders van diezelfde kinderen.

      Over bashen gesproken: zolang Slagter zijn beweringen over traditionele docenten niet deemoedig terugneemt, vind ik het terecht hem hard aan te vallen. Niet omdat ik de man zo graag alle hoeken van de kamer laat zien, maar om aan Nederland, de lezers van het forum hier en van de opiniepagina’s van de kranten duidelijk te maken welke goeroes en hogepriesters het lot van het ondewijs bepalen. In de discussie tussen traditionele docenten en onderwijsvernieuwers zijn het niet de docenten die zijn begonnen de poten onder de stoelen van de vernieuwers te zagen.

      Alleen dankzij BON heeft deze groep weer enige invloed gekregen. Ik ben Ad en consorten daar nog letterlijk elke dag dankbaar voor. Zonder de oprichters van BON en hun heldendaden zaten we nu meters dieper in de shit en was er geen enkel uitzicht op verbetering.

      • Argumenten
        @2010

        Iets overtuigend laten zien kan alleen door het overtuigend te beargumenteren. Ik kan de uitspraken die je in deze post doet, niet controleren op hun juistheid, want je verzuimt de bronnen of de data erbij te noemen. Iemand op zo’n manier aanvallen, dat noem ik bashen.

        Ik ben het wel met je eens dat de passage die je citeert, ongepaste eigen-borstklopperij is. Slagter noemt hier geen bron (althans, in het afgedrukte korte interview niet) die ik kan checken op betrouwbaarheid.

        • Omkering
          Sjoerd Slagter doet uitspraken: we doen het zo ontzettend goed in het VO. Basis van die uitspraak is dat het aantal leerlingen in havo/vwo stijgt.
          Slagter suggereert daarmee dat het om relatieve aantallen gaat. Dat lijkt ook al voor de hand te liggen omdat ik de bewering dat de verhouding vmbo versus havo/vwo verschuift al veel vaker tegenkom en er nergens wordt opgemerkt dat dat onjuist zou zijn. De opmerking dat het verstrekken van meer toegangskaartjes tot vwo/havo een bewijs of zelfs maar een indicatie zou zijn van hoge kwaliteit avnhet vo geldt alleen als je kwaliteit afmeet aan het aantal verstrekte toegangskaartjes. Ik mag hopen dat ik voor het duiden van deze onzinbewering van Slagter verder geen bronnen hoef te noemen: het is een kwestie van logica.

          Verder refereer ik aan het artikel in Trouw en zijn reactie op de situatie van het Citycollege in Rotterdam en aan de onvolprezen lijst van uitzpraken van jl hier op dit forum (voorzien van bronnen).

          Ik meen dat dat in het licht van een forumdiscussie een redelijk beargumenteerd betoog is. Inderdaad: ik zou er niet op promoveren, al heb ik in dat kader onzinniger zaken een stempeltje zien krijgen.

          Kortom: als Slagter beweert het zo goed te doen omdat hij veel toegangskaartjes uitdeelt, dan moet hij bewijzen dat dat ook klopt. Ik toon alleen de logische manco’s van zijn bewering aan. Heeft niets met bashen te maken, al moet ik toegeven: de arrogantie van Slagter en zijn disrespect voor kennis en hoog opgeleide docenten maakt dat de toon die ik kies net wat scherper is. Iets met kaatsen en de bal. Ik heb het ooit geprobeerd met linker en rechterwang, maar dat is me niet altijd goed bevallen.

          • Kijk,
            @2010

            Oké, dit verhaal klopt. Voordat ik me nu helemaal gewonnen geef, toch twee dingen.

            De situatie van het Citycollege doe je te kort af, ook wat Slagter erover zegt. Het onderwerp is op het forum niet eerder aan de orde geweest. Ik zou het toejuichen wanneer iemand daar een discussiestuk over maakt, want ik begrijp in ieder geval wel uit het Trouw-artikel dat er spanning bestaat tussen beleid dat deze school wil voeren, en beleid van de Inspectie over wat te doen met beleid van scholen. Ik signaleer dat beide partijen waarschijnlijk schermen met uitspraken die een empirisch karakter dragen, en dan is mijn vraag: berust dat dan ook op empirisch onderzoek?
            Merk op dat jouw commentaar op het toelatingsbeleid van het Citycollege, evenals die van Seger Weehuizen, voorbijgaat aan wat ouders willen. Ook goed geïnformeerde ouders die een weloverwogen schoolkeuze voor hun kinderen maken.

            De uitspraken die jl verzamelt zijn vermakelijk, en kunnen begin zijn van wat dieper graven, maar ik zou niet graag van zijn uitspraken gebruik maken zonder inderdaad de context ervan in de bronnen te hebben gelezen, en die dan heel welwillend te interpreteren. Wie zich wel eens heeft laten interviewen over een lastig onderwerp, heeft kennis gekregen van de moeilijkheid om zelfs feitelijke informatie een-op-een juist in druk te zien verschijnen.

            Voor de goede orde: ik koop de uitspraken van Slagter in Trouw evenmin. Maar ik wind me er ook niet over op (denk ik, tenminste).

          • De overeenkomst: quasi intellectueel extreem relativisme
            Onder Sjoerd Slagters ideeën lijkt een extreme vorm van (post modern?) relativisme te liggen. Ik zie dat vaak bij onderwijsvernieuwers. Ik heb het wel het “eigenlijk” syndroom genoemd. Eigenlijk gaat het er niet om dat je foutloos kunt spellen, als je maar duidelijk kunt maken wat je bedoelt. Eigenlijk hoeft het dan ook geen verbale communicatie te zijn, de moderne jeugd denkt in beelden, dus al die tekst, al die woorden daar gaat het toch eigenlijk niet om. Eigenlijk gaat het er niet om dat kinderen 234 met 345 kunnen vermenigvuldigen als ze maar gecijferd zijn …

            Telkens wordt een basisdoel vervangen door een zogenaamd hoger doel. Sjoerd denkt precies in die lijn en meent daarmee dat kennis onbelangrijk is en zeker schoolse kennis achterhaald zou zijn.

            Nu denk ik daar zelf anders over: ik vind al die relativering goedkope gemakzuchtige pretentieuze onzin, maar het is een vrij land en anderen mogen er anders over denken. Waar ik laaiend boos over word is dat Slagter niet zomaar iemand is, maar betaald wordt om de belangen van het (schoolse) onderwijs te behartigen. Het is echt de pacifist die commandant van de strijdkrachten is geworden. Omdat de zorg voor onderwijs een overheidstaak is, kan het niet zo zijn dat een zo’n extreme verandering van de doelen van het onderwijs plaats kan vinden zonder de expliciete opdracht van de democratie.

    • Cijfers voor appels en peren
      Het meest ergerlijke aan de uitspraak van Slagter “Scholieren bereiken in het voortgezet onderwijs steeds hogere niveaus” is dat hij niet duidelijk maakt of hij het bij zijn niveau’s slechts over een ordening heeft (VWO > HAVO > MAVO > overig VMBO; “>” = “komt vóór”, “is groter dan” of “beter dan”, etc) of over vaste punten op een schaal (VWO = n ≥ 9, HAVO = 9 > n ≥ 7 etc). In het eerste geval zijn de grenzen van n vrij verschuifbaar waardoor ook de verhouding van het aantal scholieren dat bij een bepaald eindexamen hoort vrij kan kiezen, of men nu in de tijd kijkt of niet. Iets anders gesteld: Zijn de eisen die voor het verkrijgen van een einddiploma van een bepaald schooltype gesteld worden in de loop van de tijd zozeer veranderd dat een vroeger VWO niet meer goed met een huidig VWO te vergelijken zijn en het moeilijk is om aan n betekenis toe te kennen? Eisen op het gebied van vertalen en Euklidische meetkunde zijn anderssoortig als eisen op het gebied van zelfstandig werken, samenwerken en plannen. Als je appels met peren vergelijkt is het moeilijk om één van beide superieur, dwz tot “komend voor” te verklaren.
      Seger Weehuizen

    • Re: Slagter bashen
      In het uitgebreide artikel (link in de update) is heel duidelijk te zien dat er een absolute toename is van het aantal VWO leerlingen, maar ook een relatieve toename. In vergelijking met 2003/04 waren er in 2009/2010 meer VWO, HAVO en MAVO (VMBO-GT) leerlingen en veel minder VMBO kader+basis leerlingen. Zie bijvoorbeeld ook hier voor de relatieve verdeling. Het is overduidelijk dat er relatief steeds meer leerlingen op HAVO/VWO zitten.

      • Relatief
        Zeker, er is ongetwijfeld ook een relatieve verschuiving. Ik weet niet hoe ik die verschuiving kan interpreteren. Misschien is het de voortzetting van een trend die in de negentiende eeuw al is ingezet. Maar er zijn nog heel wat andere mogelijke oorzaken. Ik ga hier niet een begin van een opsomming maken, maar je kunt denken aan:
        – de eveneens al lang bestaande trend van toename van intelligentie, althans die aspecten van intelligentie die hebben te maken met de verwetenschappelijking van de samenleving (James Flynn, het ‘Flynn-effect’),
        – de inhaalslag van 2e en 3e generatie kinderen van arbeidsimmigranten.

        Ik heb drie belangrijke mogelijkheden genoemd waarom er nog steeds een stijgende deelname is aan het algemeen vormend voortgezet onderwijs. Ze zullen zeker allemaal een rol spelen, en misschien geen kleine. Veel belangrijker is dat deze drie factoren geen rechtvaardiging kunnen zijn voor de oppervlakkige kletsika dat grotere deelname aan het vwo moet betekenen dat het gemiddelde niveau omlaag gaat. Eerlijk gezegd zit daar ook een deel van mijn irritatie in. Ook minister Plasterk heeft zich bezondigd aan deze onlogica. Er is degelijk en kostbaar empirisch onderzoek nodig om antwoorden te vinden op de vraag of verhoogde deelname aan toponderwijs heeft geresulteerd in daling van het gemiddelde niveau. En eerlijk gezegd vind ik niet dat de overheid schaarse middelen moet inzetten om dit soort flauwekul-kwesties te beslissen. Investeer in de kwaliteit van het onderwijs.

        • “de inhaalslag van 2e en 3e
          “de inhaalslag van 2e en 3e generatie kinderen van arbeidsimmigranten.”
          Dat kan worden achterhaald door enkel naar de autochtonen te kijken. Als het goed is heeft het CBS die cijfers gedurende vele decennia bijgehouden en gearchiveerd dus dat moet wel uit te zoeken zijn.
          Dan nog is het inderdaad niet automatisch zo dat een stijgend percentage van de autochtone leerlingen aan het HAVO en het VWO inhoudt dat de niveaus van het HAVO en het VWO zijn gedaald. Dat kan worden onderzocht door de centrale examens van de afgelopen decennia met elkaar te vergelijken. Ik ga ervan uit dat alle examens vanaf begin jaren 70 nog te vinden zijn.

          Kleine anekdote: als leerling oefende ik examens vanaf begin jaren 80 (examenbundels), ik constateerde dat de examens voor die vakken waarin ik examen aflegde, met uitzondering van de talen, gemakkelijker werden in de loop van de jaren 80 en 90. Wanneer ik nu een examen van 2010 vergelijk met een van 2000 constateer ik weer hetzelfde. Dit is uiteraard verre van een wetenschappelijk bewijs maar wanneer tal van eerstegraadsleraren voor hun vak een analyse zouden maken van de examens sinds de jaren 70 dan krijgen we wel een bewijs.

          Wat betreft het toponderwijs: het toponderwijs is in Nederland reeds toegankelijk sinds vele decennia voor iedereen die de kwaliteiten heeft, op zijn minst sinds de jaren 70. Wanneer dan in een decennium tijd de deelname aan zowel het universitair onderwijs als dat aan het HBO verdubbelt, dan is dat op zijn minst een verontrustend signaal wat aanspoort om snel (en zorgvuldig!) onderzoek te doen.
          In dit verband nog even een verwijzing naar het volgende artikel wat jij wellicht al hebt gelezen: pastehtml.com/view/1eehhh0.html

          • Even snel onderzoek doen
            Bart,

            Het thema is al vaker op dit forum aan de orde geweest. Even snel onderzoek doen is een illusie.

            Er valt wel iets over te filosoferen, maar dat levert natuurlijk geen bewijs op. Een interessante zijdelingse benadering vind ik altijd de bestudering van de tijdbesteding van leerlingen en studenten. De afgelopen halve eeuw zijn er door het CBS wel enkele tijdbestedingsonderzoeken gedaan, maar dat was onder de hele bevolking. Het moet specifieker: echt voor het onderwijs, en niet alleen maar uren op school plus uren huiswerk, maar ook de kwaliteit van de tijdbesteding in ieder lesuur (hoeveel tijd in dat gemiddelde lesuur is goed bestede tijd?). In de Stentor las ik vandaag dat Van de Velde (onderzoeker van het ROA) roept dat studenten maar 25 uur per week aan de studie besteden. Kijk, aan die flauwekul hebben we dus niets.

            Eindexamens vergelijken: dat is niet zo simpel als je nu suggereert, want over langere perioden bezien verandert ook het onderwijsprogramma. Maar het is inderdaad helemaal niet zo’n gek idee om bijvoorbeeld in eindexamenklassen enkele leerlingen die dat interessant vinden eens een analyse te laten maken van het eindexamen 2011 tegen dat van 1981, of 1951.

            Voor een indicatie hoe lastig het is om eindexamens te vergelijken: de vergelijking tussen het schoolonderzoek en het centraal schriftelijk, in handen van Jaap Dronkers, loopt al op een totale mislukking uit, met als gevolg jarenlange spraakverwarring in dit land, en wonderlijke regelgeving (dat Nederlands, Engels en wiskunde in de eindexamens een bijzondere positie krijgen bijvoorbeeld). Want wat is de werkelijkheid achter de stemmingmakerij van Dronkers: dat veronderstelde verschil in beoordeling tussen schoolonderzoek en centraal schriftelijk is, in algemene zin, nooit aangetoond. Dronkers heeft onnavolgbare analyses gedaan op gelegenheidsbestanden. zie hier

          • Ook
            de veronderstelde gelijkwaardigheid in beoordeling tussen schoolonderzoek en centraal schriftelijk is, in algemene zin, nooit aangetoond. Elke examendocent weer dat het SO bedoeld is als zoethoudertje en stressverminderaar. Gezien de ellende die onvoldoende cijfers opleveren ben je niet wijs als je niet meedoet aan dat gesjoemel.
            Een simpele anonieme enquête of wat gesprekken in de wandelgangen zullen de ongelijkwaardigheid van SO en CSE, qua inhoud en qua beoordeling, snel aantonen. Daar is geen “wetenschappelijke analyse” voor nodig. Things ain’t what they seem to be.

          • Ook
            de instelling van het SO naast het CSE berust op een bewuste keuze. Maar ja, je bent een dag kwijt om boven water te halen waarom destijds die keuze is gemaakt. ‘Destijds’: ik meen ergens rond 1976. Uit het online krantenarchief van het Nationaal Archief zou dat op te vissen moeten zijn. Raden naar enkele redenen: het SO vervangt het oude mondelinge deel met gecommitteerden; niet ieder vak/onderdeel is goed in een CSE te examineren; het zware middel van CSE hoeft niet per se over de hele breedte ingezet te worden; zonder kwaliteitsverlies van het examen als examen kun je sommige onderdelen een lichtere toets geven; door spreiding van een deel van het examen over het laatste jaar verminder je de piekbelasting voor het CSE. Dat zal allemaal wel. Ik herinner me vaag een bijeenkomst in de Eenhoorn in Amersfoort waar heftig werd gediscussieerd met o.a. Sies Wiegersma, waarschijnlijk voorzitter van een adviescommissie op dit onderwerp.

            Wat ik hiermee duidelijk wil maken is dat er inderdaad expliciete overwegingen zijn waar de instelling van het SO naast het CSE op berust. De campagne van Jaap Dronkers tegen vermeende flessentrekkerij bij dat SO gaat compleet langs die bedoelingen heen. Het gevolg daarvan is, met politici die hun oren laten hangen naar wie het meeste ketelmuziek maakt: zwalkend beleid.

            Waarom zou het van belang zijn om aan te tonene dat er mogelijk verschillen in gemiddeld toegekende cijfers zijn tussen SO en CSE? Ik begrijp die commotie niet. Op schoolniveau, laat staan niveau van individuele vakken of docenten, zijn verschillen niet eens aantoonbaar.

          • Als dan
            “Op schoolniveau, laat staan niveau van individuele vakken of docenten, zijn verschillen niet eens aantoonbaar.”

            Dan heeft het schoolonderzoek ook geen bijzondere funktie.

            Kan dus afgeschaft worden.

          • Waar zijn examens voor?
            Ik heb al een boek. Waarom dan nog een boek kopen?

            Verschillen tussen afzonderlijke vragen in een eindexamen wiskunde, bijvoorbeeld, zijn ook niet altijd aantoonbaar, kunnen we het dan met één vraag doen? Of met één makkelijke, en één moeilijke vraag?

            Interessant, voor de statistici onder de lezers: wanneer kan de Inspectie op basis van eindexamencijfers SO en CSE voor een bepaalde eindexamenklas met 95% zekerheid zeggen dat de betrokken docenten op de een of andere manier het SO-werk te vriendelijk (lenient) hebben beoordeeld? In beginsel is dat prima te schatten, op basis van eenvoudige modellen voor examenresultaten gegeven de beheersing van de leerlingen, dus gekoppeld aan specifieke aannamen voor de verdeling van de beheersing van de stof over leerlingen en vakken. Ik heb nergens dergelijke berekeningen door de Inspectie gezien.

            Als dat op 95%-niveau zou kunnen, wat vinden we dan: mag je op basis van zo’n resultaat een school beschuldigen van frauduleus handelen? Als de Inspectie net zo oppervlakkig tewerk gaat als bij het oordeel over schoolzwakte, dan gaat de Inspectie van iedere twintig scholen (klassen) er één beschuldigen van kwade opzet bij het beoordelen van het SO. Voordat ze tot die conclusie komen, zal iemand bedenken: we moeten eerst vaststellen hoe groot het verschil tussen gemiddeld SO-cijfer en gemiddeld CSE-cijfer (SO hoger dan CSE) nog net mag zijn, en daarop moeten we dan het statistische model nog toepassen.

            Aan het end van de dag zal de expertmeeting van statistici en psychometrici concluderen dat het geen zin heeft om blind op basis van alleen de eindexamencijfers scholen te labelen als al dan niet frauderend. Dit is gewoon hetzelfde casus als dat van de leugendetector, en het klassikaal testen op adhd enzovoort (blog 7529): het levert veel meer onterechte dan terechte beschuldigingen op.

          • Gelijkwaardigheid SO en CS
            Er KAN geen gelijkwaardigheid zijn tussen Schoolonderzoek en Centraal Schriftelijk. Daar is dit juist ook niet voor bedoeld.

            Er worden op een schoolonderzoek andere vaardigheden en andere onderwerpen getoetst dan op een centraal schriftelijk. Dat moet logischerwijs andere uitkomsten geven.

            Daarnaast is het SO ooit juist bedacht om kinderen met faalangst een steuntje te geven. Zij kunnen een mogelijk slecht examenresultaat compenseren met een goed schoolcijfer.

          • Wat zegt de wet erover?
            Niets.

            Ik heb ooit gekeken wat de wet zegt over de cijfers voor het SO in vergelijking met die van het CSE: Niets. (zie deze pagina ook voor aantekeningen bij de eerste ophef van Dronkers over SO-CSE verschillen: zijn afscheidsrede aan de UvA, 1999).

            Dronkers en zijn aanhangers, waartoe ondertussen ook de Inspectie behoort, zijn bezig geweest de wet uit te breiden met een virtueel artikel: Gij zult het SO gemiddeld even hoog becijferen als het CSE. En ik maar denken dat wetgeving anders in zijn werk ging.

            Er is een tijd geweest dat de Inspectie minder goedgelovig was, en degelijk onderzoek liet doen op dit onderwerp:

            • H. van den Bergh, E. Rohde en M. Zwarts (2003). Is het ene examen het andere? Over de stabiliteit van schoolonderzoek en centraal examen. Pedagogische Studiën, 80, 176-191 samenvatting hier.

            Overigens kwam ik ook een aantekening tegen dat sinds 1998 het schoolonderzoek schoolexamen zou heten. De vooruitgang is niet meer te stoppen.

          • “Eindexamens vergelijken:
            “Eindexamens vergelijken: dat is niet zo simpel als je nu suggereert, want over langere perioden bezien verandert ook het onderwijsprogramma. Maar het is inderdaad helemaal niet zo’n gek idee om bijvoorbeeld in eindexamenklassen enkele leerlingen die dat interessant vinden eens een analyse te laten maken van het eindexamen 2011 tegen dat van 1981, of 1951. ”

            Ik zou juist graag hebben dat eerstegraadsleraren die reeds 30 jaar of langer voor de klas staan zo’n vergelijking maken. Ik ben me er bewust van dat de examenvereisten veranderen en dat dit een vergelijking vertroebelt maar ik vertrouw op de vakdeskundigheid van deze mensen om desalniettemin adequaat te kunnen vaststellen ofdat het niveau is gestegen of gedaald. Voor wiskunde B is bijv. gemakkelijk vast te stellen dat de moeilijkste calculus-onderdelen van de examenvereisten van eind jaren 90 (voor de invoering van de Tweede Fase) zijn geschrapt terwijl er geen moeilijke calculus-onderdelen zijn bijgekomen. Zelfs iemand die enkel in die tijd examen heeft gedaan voor wiskunde B en die de huidige curicula vergelijkt met die van zijn tijd kan dat vaststellen indien hij een goed geheugen heeft.
            Het huidige curiculum kan je hier bijv. goed overzien: www.math4all.nl/MathAdore/StartVB.html

          • vergelijking oude en nieuwe examens
            Ik heb het gedaan. Ik gaf mijn goede VWO-klas begin deze eeuw een eindexamenvertaling van 30 jaar eerder, zonder woordenboek destijds. Dus ook mijn klas van2006 zonder woordenboek. Verbijsterd vroegen ze zich af of destijds iemand een voldoende had gehaald.Ja natuurlijk, meer dan 90%, was mijn reactie.
            En dan krijg je de reactie van de jonge docent(e) die het niet wil geloven:”maar de leerlingen beheersen nu ook andere vaardigheden”. Welke vroeg ik haar, het jong ding dat al voor de klas mocht staan, met bevoegdheid en al, vertaalde steevast la “mort” met de “moord”. Welke vaardigheden dan? Spreek- en schrijfvaardigheid zeker niet!!
            Hoewel lang geleden de onderdelen schrijf- en spreekvaardigheid in de vreemde taal niet expliciet op het programma stonden, konden de gymnasiast en de HBS-er zich destijds dankzij dat “ouderwetse” onderwijs prima redden in het buitenland.

        • Geen Kletsika Na de tweede wereldoorlog bleek er nog veel overer
          Na de tweede wereldoorlog bleek er nog veel overerfbare intelligentie aanwezig te zijn in de lagere sociale lagen. Via de HBS werd daar veel van opgevist. Maar nu zijn de vangsten flink afgenomen zoals dat ook bij de letterlijke visvangst vaak na intensieve bevissing gebeurt. Overdrachtelijk gesproken: de vijver van het verborgen talent is in Nederland leeggevist en we moeten niet proberen om van lekkerbekjes sole à Picasso te maken. Dat veel hoogopgeleide vrouwen de voorkeur geven aan carrière te maken boven kinderen baren is hun niet euvel te duiden maar zij dragen zo wel bij aan een klimaatramp op intellectueel gebied en lagere gemiddelde schoolprestaties. Aan leegloop van het VWO als dat op zijn oude niveau zou blijven. Over de intelligentiereserves onder de niet-westerse allochtonen durf ik niets te zeggen. Voordat deze laag opgeleide mensen naar Nederland kwamen hebben ze geen brain drain ondergaan.
          De uitspraak “Er is degelijk en kostbaar empirisch onderzoek nodig om antwoorden te vinden op de vraag of verhoogde deelname aan toponderwijs heeft geresulteerd in daling van het gemiddelde niveau” roept door het gebruik van het woord “toponderwijs” de vraag op of Ben bedoeld heeft dat toponderwijs afgezakt zou kunnen zijn tot subtoponderwijs of dat de gemiddelde prestatie van de deelnemende leerlingen gedaald zou kunnen zijn.
          In elk geval gaat het hier om een belangrijke quaestie die voldoende belangrijk is om er juist wel geld aan uit te geven.
          Seger Weehuizen

          • Intellectuele reserve
            Seger,

            Je hebt gelijk dat er in de naoorlogse jaren aanvankelijk heel wat werd verwacht van aanboren van de intellectuele reserve onder de Nederlandse jeugd.

            Waarom denk je er nu geen intellectuele reserve meer aan te boren valt? Ik noem alleen de verschrikkelijke eenzijdigheid van de schoolse prestaties die van leerlingen worden verlangd: vervang die eenzijdige nadruk op academische intelligentie door een breder aansprekend programma, en een zee van extra talent blijkt er ineens te zijn. Nou ja, een meer, of een stroom. Heel substantieel in ieder geval.

            Hou je geld nog even op zak. Er is al verschrikkelijk veel onderzoek gedaan, ga er eens in grasduinen. Meer onderzoek gaat echt niet meer opleveren, zeker niet wanneer het gebeurt door onderzeokbureaus die de relevante expertise niet in huuis hebben.

          • Talent benutten
            Ofdat er nu wel of niet intellectuele reserve bestaat, het lijkt me duidelijk dat het gewenst is wanneer het hoogste niveau van middelbaar onderwijs naadloos aansluit op het hoogste niveau van het tertiaire onderwijs. Het lijkt me eveneens duidelijk dat het gewenst is dat het hoogste niveau van het tertiaire onderwijs ook de slimsten in onze samenleving uitdaagt en stimuleert en dat dit inhoudt dat het hoogste niveau selectiever moet zijn dan de top-10% waarmee ook het hoogste niveau van het middelbaar onderwijs op ongeveer deze groep leerlingen moet zijn aangepast.
            Aangezien de prestaties door zowel het aangeboren talent als door milieufactoren (waaronder motivatie) worden bepaald moet er ruimte zijn om binnen dat middelbare onderwijs een of meerdere niveaus te stijgen en te dalen.

            Momenteel is bijna 1/4de van de examinandi in het middelbaar onderwijs een VWO’er. Doordat de examinandi worden vergeleken is het vertekende effect van het verschillende aantal leerjaren voor de verschillende niveaus geneutraliseerd.
            Er is wel nog eventueel een ander vertekenend effect mogelijk indien voor het ene niveua vaker het examenjaar zou worden overgedaan.
            Hoe dan ook, wanneer 1 op 4 examinandi in het middelbaar onderwijs voor het VWO examen aflegt dan moet je toch constateren dat het hoogste niveau van het Nederlandse middelbaar onderwijs veel te laag is?
            Ofdat de huidige niveaus sterker uit elkaar moeten liggen danwel dat er een niveau boven het VWO wordt ingevoerd is een politieke keuze maar ik houd er een pleidooi voor dat het hoogste niveau van het middelbaar onderwijs hoger wordt dan dat het nu is zodat ook de intelligente (IQ>115, 16% van de leerlingen) en hoogbegaafde leerlingen worden uitgedaagd. De universitaire opleidingen moeten dan aan dat nieuwe hoogste niveau van het middelbare onderwijs worden aangepast indien er een hoger niveau van middelbaar onderwijs zou worden ingevoerd, ofdat het nu het VWO zelf is of een nieuw op te richten niveau.

  4. Schokkend
    In de NRC staat vandaag een lezenswaardig overzicht van Bastiaan Bommeljé getiteld:
    “Het hbo fraudeert al sinds 1984 en de Kamer was altijd weer geschokt.
    En zoals dat hoort bij al die raden roepen ze alleen maar PoePoe, het valt allemaal erg mee.
    Bommeljé veegt kamer en raden de kast uit en schept een duidelijk beeld van de onderwijsrot die achter de facades heerst.

    • Perfect overzicht
      Inderdaad een mooi gedocumenteerd artikel waaruit blijkt dat de Inholland problemen niet zomaar uit de lucht zijn komen vallen. Een gotspe dat de politiek zegt verbijsterd te zijn.

  5. meer leerlingen op havo/vwo
    Op mijn school, en van andere scholengemeenschappen hoor ik vergelijkbare geluiden, geldt dat niet zozeer het aantal leerlingen met een havo-vwo citoscore is toegenomen, maar wel dat steeds meer leerlingen ruimhartig naar een hoger dan voorspeld schooltype bevorderd worden vanuit de eerste en tweede klas. Aan het eind van de derde klas vallen dan de eersten af, in vier en vijf sneuvelt er ook nog een groep. Leraren die ‘realistisch’ cijferen worden in de gehele onderbouw op het matje geroepen om hun lage cijfers te verantwoorden. Leraren die de hele klas een mooi cijfer geven, hebben daar geen last van.

    Als je dan constateert dat het vwo-examen op meer dan 1/3 van de scholen een gemiddelde discrepantie heeft van meer dan 0,5 punt tussen SE en CE, snap je hoe het kan dat het percentage vwo’ers in Nederland toeneemt. Althans: een vwo-diploma haalt.

  6. Weg met de Onderwijsinspectie
    www.vo-raad.nl/assets/5188 .

    Sjoerd Slagter:

    “In Finland is de Onderwijsinspectie al lang geleden afgeschaft. Toch behoort het Finse onderwijssysteem tot het beste en meest autonome ter wereld. Is er een oorzakelijk verband? Ik zie in ieder geval perspectief.”

    www.trouw.nl/tr/nl/4492/Nederland/article/detail/2074539/2011/05/06/Hogere-eis-aan-school-verkleint-kans-leerlingen.dhtml .

    Willem Vonk (rector Citycollege Sint Franciscus in Rotterdam, een havo-vwo-school):

    “Op de vwo-afdeling slaagde een paar jaar geleden slechts 50 procent van de leerlingen. Maar ook voor de afvallers zette de school zich in. Voor hen werd een plek gezocht op de mavo of het mbo. Dat ging uitstekend.

    De inspectie oordeelde dat de vwo-afdeling van het Citycollege ‘zeer zwak’ was. De school houdt zich nu bij het toelaten van nieuwe brugklassers strikt aan de minimale citoscores. Na de zomer telt de school daardoor maar veertig brugklassers, tegen honderd in voorgaande jaren.

    Het is wrang dat we kinderen die een kans verdienen niet langer kunnen toelaten.

    Nu gooien we het kind met het badwater weg, gedwongen door de inspectie. Wij zijn een superexponent van wat de inspectie teweegbrengt.”

    • Het team
      Net als bij de andere sporten moet de samenstelling van het team bekend zijn.
      Dan valt er iets zinvols over de school te zeggen (uren, jaren, OPLEIDING, etc. $$)
      In Finland schijnt dat heel goed te zitten. In Nederland ??

      In Rotterdam ?

  7. Nee dat publiceert Slagter niet
    Zoals vaker geschreven, heeft Slagters club, de VO-Raad, sinds enige tijd de Vensters voor Verantwoording in het leven geroepen. Het is haar bedoeling dat iedere school dat op haar website publiceert.
    Maar daarin ontbreekt de kwaliteit van de leraren, de bevoegdheden worden niet gepubliceerd. Plasterk heeft toen op het ministerie zelf een bevoegdheden-site in het leven geroepen, waar Slagter weer zuur op reageerde.
    Naar ik gehoord heb, willen vooral de vmbo-scholen die gegevens niet in VVV hebben.

  8. iedereen HBO/VWO
    Volgens mij is dit de achterliggende gedachte aan de systematische verlagingen van de eisen bij alle opleidingsniveaus.
    ‘Gelijke kansen’ betekent voor veel wensdenkers dat bijna iedereen een VWO/HBO diploma moet kunnen halen. Als daartoe de eisen omlaag moeten worden bijgesteld, dan moet het maar. Kan Nederland pronken met haar hoge aantallen ‘hoog’ opgeleiden.
    Of die diploma’s inhoudelijk nog iets voorstellen, daar maakt de goegemeente zich helemaal niet druk over. De doelen zijn gehaald: steeds meer jongeren krijgen een VWO/HBO diploma.
    Je moet echt leraar zijn om je nog druk te maken over inhoud. Voor de idealistische politici tellen uiteindelijk slechts de getallen: zoveel mogelijk mensen krijgen hoge certificaten, ongeacht allerlei vereiste verdiensten.

    Het lijkt op het bijdrukken van geld: de welvaart schijnt ermee omhoog te gaan, maar het komt vooral neer op bubbels en steeds meer inflatie.

Reacties zijn gesloten.