verkeerd signaal

30 december 2007 cornelis verhage blogs 8

Meestal ben ik het helemaal eens met Leo Prick, de columnist van NRC Handelsblad en schrijver van ‘Drammen, dreigen, draaien’( Amsterdam, 2006)
Scherp ziet hij de machtsspelletjes van de managers, het buigen van de bondsbestuurders en het onbenul en opportunisme van politici en onderwijskundigen. Maar toen hij deze week schreef dat de leraren zich niet moeten inzetten voor behoud van de Bapo, de regeling waardoor oudere leraren minder hoeven te werken voor hetzelfde loon, was ik het niet met hem eens.
Mag ik nog eens proberen een kleine opsomming te geven van de factoren die de zwaarte van de leraarsbaan bepalen? Er is het aantal uren dat men moet lesgeven, de grootte van de klassen, de – relatieve – homogeniteit van de klassen, het klimaat van de school waar het orde en regels betreft, de hoeveelheid extra taken buiten de reguliere lestaak, de mate waarin men èn zelfstandig èn collegiaal kan opereren, de mate van bureaucratisering van het onderwijs, en zo nog een en ander.
In de jaren tachtig en negentig werd de balans van deze factoren steeds ongunstiger voor de leraren. Hun taak werd zwaarder en hun salaris lager en vooral ouderen kregen het moeilijk. Ook leraren die voorheen krachtig en opgewekt hun werk hadden gedaan, raakten overbelast en leefden van vakantie naar vakantie. Als het dan mogelijk is één of meer van die verzwarende factoren te verlichten kunnen mensen die anders langdurig overspannen zouden worden of wellicht afgekeurd, behouden blijven voor het onderwijs en op een fatsoenlijke manier hun pensioen halen.
Als je er over nadenkt is het natuurlijk niet zo mooi: eerst wordt het werken in het onderwijs zo zwaar gemaakt dat de mensen het niet kunnen volhouden en dan wordt aan een beperkte groep verlichting geboden.
Hoe dan ook, toen Minister Plasterk aankondigde ruim 1 miljard beschikbaar te hebben om de salarissen te verbeteren en daar even later aan toevoegde dat een deel van het geld gehaald zou worden uit afschaffing van de Bapo viel dat heel slecht. En begrijpelijk. Is er al iets gedaan aan al die belastende factoren dan? Is er een kleinere taakomvang, kleinere klassen, minder bureaucratie? Het was daarom een verkeerd signaal van het ministerie. En het is begrijpelijk dat de bonden dit punt aangrijpen om verzet tegen aan te tekenen. Eigenlijk zouden ze moeten zeggen: als de overhoud niets doet aan al die onderliggende factoren die het onderwijs verzieken, betekent dat miljard überhaupt niets, maar ja, daar zijn de bonden te slap voor.
Het is te hopen, maar eigenlijk niet te verwachten, dat de commissie Dijsselbloem in haar eindrapport een duidelijk oordeel uitspreekt over degenen die een bijdrage hebben geleverd tot de huidige miserabele situatie. Misschien kan er daarna weer iets opgebouwd worden. Misschien.

Cornelis Verhage

8 Reacties

  1. BAPO is een deel van een geheel
    Ik denk dat Leo Prick gedacht heeft vanuit de toestand waarin de leraren weer een taak van normale zwaarte gekregen hebben.
    Als die toestand hersteld is en de leraren weer vrijwel al hun energie in goed lesgeven mogen stoppen komt de vraag of die taak misschien voor oudere leraren toch te zwaar is. In het algemeen wordt een gewone taak voorbij het zien van Abraham als steeds zwaarder ervaren. De vraag is nu of dat voor een geroutineerde leraar ook geldt.
    Iets anders is of het niet immoreel is om voor leraren die na zo veel verzuurde jaren op school de BAPO in zicht hebben de toegang ertoe te versperren. Seger Weehuizen

      • Precies. Daar hoor je
        Precies. Daar hoor je niemand over. De leraar betaalt een vrij groot gedeelte van de Bapo zelf. Ook ik ben van mening, dat eerst de werkomstandigheden voor de docent moeten verbeteren, voordat de Bapo wordt afgeschaft. Wat ik wel een belangrijk punt vind, is dat ook al het niet-onderwijsgevend personeel van deze regeling gebruik maakt. Toen de Bapo werd ingesteld, was dat geen probleem: de scholen waren kleiner en die paar administratieve krachten konden hierin wel meedraaien. Inmiddels hebben we giga-scholen met management, middenmanagement, beleidsmedewerkers, ICT-ers, kortom een boel mensen die niet voor de klas staan en toch gebruik maken van de BAPO. En dat klopt niet.

        • Wat klopt er niet ?
          Kafka schrijft: kortom een boel mensen die niet voor de klas staan en toch gebruik maken van de BAPO. En dat klopt niet.

          Maar wat is de BAPO-regeling:
          Personeelsleden die 52 jaar of ouder zijn, kunnen gebruik maken van de bapo-regeling. De regeling is in het leven geroepen om uitval van oudere onderwijsgevenden te voorkomen: Bevordering ArbeidsParticipatie Ouderen. Voorwaarde om deel te nemen aan de regeling is dat men direct voorafgaande aan het moment waarop men gebruik wil maken van de regeling tenminste 5 jaar aaneengesloten in dienst moet zijn geweest bij een school die door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap werd bekostigd.
          Voor onderwijsgevend personeel en directieleden bedraagt het aantal uren bapo-verlof bij een leeftijd van 52 tot 56 jaar 104 roosteruren per jaar en bij een leeftijd van 56 jaar en ouder 208 roosteruren per jaar. Indien men voor een bepaald aantal roosteruren verlof opneemt, horen daar uiteraard ook de niet lesgebonden uren bij. Er wordt dan ook gesproken van 170, respectievelijk 340 klokuren.
          Ook onderwijsondersteunend personeel kan gebruik maken van de regeling voor 170 dan wel 340 uren per jaar.
          Omdat deze categorie personeelsleden ook recht heeft op extra leeftijds-vakantieverlof, wordt het aantal uren waarop men recht heeft berekend op basis van de taakomvang die resteert na aftrek van het leeftijdsverlof.
          Voor alle deelnemers geldt dat de uren naar rato worden berekend als zij geen fulltime dienstverband hebben.

          Wat klopt hier niet ?

          • ik neem aan …
            … dat je doelt op roosteruren/klokuren?
            (170 KLOKuren zou volgens mij veel meer dan de genoemde 104 ROOSTERuren op moeten leveren)

          • BAPO
            is voor veel oudere leerkrachten in het basisonderwijs, net die hap extra adem.
            BAPO doet precies waar het voor bedoeld is. Oudere leerkrachten binnenboord houden.
            Als Plasterk het wil afschaffen, geeft dat helaas aan, dat hij zich vooral graag bezig houdt met kunst, cultuur en linten knippen. Dat het laagste echelon binnen het onderwijs hem weinig interesseert. Te weinig althans, om zich er echt in te verdiepen.

Reacties zijn gesloten.