Nep- of echte wetenschap ?

Onderscheid tussen echte en nepwetenschap is in de sociale wetenschappen niet gemakkelijk te maken. Bij de verhoren voor de commissie Dijsselbloem lobbyden onderzoekers die gehoord werden er lustig op t.b.v. het eigen instituut. Dat is hun goed recht en ze zullen allemaal wel overtuigd zijn van de onmisbare waarde van het eigen onderzoek en de werkgelegenheid op het instituut. Ik heb niets tegen goed onderzoek, integendeel maar er gaat natuurlijk wel een hoop gemeenschapsgeld in om en het is daarom van belang dat het geld goed besteed wordt. Twee vragen mijnerzijds. In de eerste plaats lijkt een onderzoek naar onderzoek me nuttig; als vanuit onderzoeksmethodisch gezichtspunt eens systematisch gekeken zou worden naar validiteit en relevantie van lopend en gedaan onderzoek. En misschien ook naar het effekt want ik ben er wel van geschrokken dat het nieuwe leren ook volgens propagandisten ervan zo slecht “onderbouwd”is. En in de tweede plaats zou men eens kunnen nadenken over de vraag of het nodig en wenselijk is dat het onderwijs geheel vanuit de wetenschap of wat daar voor door gaat beheerst zou moeten worden. Veel wat in het verleden als min of meer vaststaand werd aangenomen blijkt achteraf een modeverschijnsel te zijn geweest. Ook ik heb me eens laten wijs maken door aanhangers van het nieuwe leren dat les geven, wetenschappelijk bewezen (!), geen enkel effekt zou hebben. Bullshit natuurlijk. Ik heb het idee dat er nu wat meer geluisterd wordt naar mensen uit de praktijk dan enige tijd geleden en positiever gekeken wordt naar wat zich praktisch eenvoudigweg toch heeft bewezen. “Evidence based” heet dat tegenwoordig geloof ik. Men vindt altijd wel ergens een Nederlandse term voor. Het betekent ook zo iets als: je hoeft niet overal telkens weer opnieuw het wiel uit te vinden. Tenslotte: hoeveel gemeenschapsgeld gaat er eigenlijk om in de echte nepwetenschap ? Bij de commissie Dijsselbloem kwam bijv. het hart-breinleren of zo iets even ter sprake maar het thema werd niet verder uitgediept. Maar het is toch van enig belang te weten dat een gerenomeerde adviesinstelling als het APS op haar site HartFocus cursussen aanbiedt bij spiritueel centrum De Roos. Daarin geloven moet iedereen voor zichzelf weten maar de kosten zijn wel euro 195 per dag per persoon maar let wel: voor twee personen van dezelfde school zijn de kosten maar euro 350.
Wat gaat hier allemaal niet aan geld om dat misschien beter besteed had kunnen worden.

11 Reacties

  1. APS ≠ sociaal-wetenschappelijk onderzoek
    Geachte heer Verkroost,

    Ik kan niet voor u oordelen, maar zelf heb ik nog steeds vertrouwen in instellingen als de Rijksuniversiteit Groningen (leerstoel voor Greetje van der Werf), de Universiteit Utrecht (leerstoel voor Paul Kirschner) en de Open Universiteit (leerstoel voor Theo Bastiaens). Jammer dat u het hart-breinleren van APS in één column noemt met sociaal-wetenschappelijk onderzoek. Eén en ander heeft mijns inziens namelijk niets met elkaar te maken.

    Noud Willemse

    • Met je conclusie ben ik het
      Met je conclusie ben ik het wel eens maar niettemin en dat zult u met me eens zijn dient ook het serieuze onderzoek kritisch gevolgd te worden.

  2. je moet het willen ontmaskeren
    Het gaat niet om gelijk hebben, maar om gelijk krijgen. De hypes worden achterna gelopen door welbegrepen eigenbelang. Ook is het “leuk” om eens een keer wat anders te doen, om mee te denken met een vernieuwing.
    Door de grootschaligheid en de top down aansturing gaat dat razendsnel en is nadenken over de validiteit van onderzoek al heel snel een zogenaamd gepasseerd station.

    Ik heb in de MR gezeten bij een zich sterk vernieuwende lerarenopleiding. Er moest een strategisch plan komen voor de komende vijf jaar.
    Ik merkte op dat een beschrijving van de huidige situatie en mogelijke problemen volledig ontbrak. De directie antwoordde dat dat helemaal niet nodig was: we waren zeker op de goede weg met de vernieuwing en er was trouwens helemaal geen tijd om daar bij stil te staan. En de collega MR leden, onder aanvoering van de voorzitter die een managementfuncties was beloofd (en ook heeft gekregen) sloten zich daar van harte bij aan.

    Het hele proces heeft absoluut niets met op wetenschappelijke inzichten gebaseerde veranderingen te maken. De lerarenopleiding deed niet mee omdat men dat wilde, maar omdat het een manier was om in een tijd van reorganisaties en steeds minder geld een extra potje van destijds 20 miljoen gulden binnen te krijgen. DUS was iedereen blij, zelfs de docenten die er inhoudelijk niet achter stonden. Tegen zo’n stroom is niet in te zwemmen.

    Het gaat dus helemaal niet om de juistheid van de gekozen richting, het gaat om de inhoud en de plaats van de voederbakken. Dat gold en geldt ook voor de politieke besluitvorming. Het is voor de politiek veel aantrekkelijk om met projectgelden voor vernieuwing te gaan strooien. Je geeft een relatief kleine groep (stuurgroep, PMVO, ondersteuners en APSsen enzo) een bak met geld. Dat kost geen fractie van een verhoging van de leraarsalarissen. En je komt er nog mee in het blije nieuws ook.
    Who cares of het gebaseerd is op waarheid. Als je het maar kunt legitimeren door een positieve prof. (Wijnen en Stevens, maar ook bv Gardner). Omdat er altijd deskundigen zijn die het tegendeel beweren ben je altijd ingedekt.

    Tenslotte: onderwijskunde is inhoudelijk de moeilijkste wetenschap die er is. Hersenonderzoek, psychologie, sociologie, kennis van vakken en vakdidactieken etc. Objectief veel gecompliceerder dan bijvoorbeeld wiskunde en biologie. Maar de onderzoekers zijn iha de zwakste groep VWO-ers die naar de universiteit gaan. Simpelweg niet uit wetenschappelijk hout gesneden. Statistiek is daar een onmogelijk struikelvak voor velen (uitzonderingen als bv vd Werf en Kirschner daargelaten vanzelfsprekend). Dus het onderzoek van het moeilijkste wetenschappelijk domein wordt overgelaten aan de zwakste wetenschappers. Voilá.

    • Sociaal wetenschappelijk onderzoek
      is niet alleen moeilijk omdat er een grote hoeveelheid parameters is betrokken bij de verschijnselen die worden bestudeerd, maar ook omdat empirisch onderzoek niet mogelijk danwel ethisch niet verantwoord is. Dat maakt vakken als economie, sociologie e.d. tot een speelbal van hun beoefenaren.
      Wetenschappelijke bescheidenheid die past bij het ontbreken van ‘harde kennis’ brengt echter geen geld in het laatje. Ik verdenk sommige beoefenaren van deze vakken van het volgen van een geheime agenda. Ze verkopen ‘acceptabele’ kennis en beroepen zich achteraf op verborgen parameters als hun koopwaar ondeugdelijk blijkt te zijn. Goeroe’s en hype’s nemen dan de plaats in van serieuze wetenschap.

  3. Evidence based
    Ik heb pas uitleg mogen ontvangen van het begrip ‘evidence based’ door een sociaal wetenschapper. Het woord ‘evidence’ komt uit het engels en wordt daar bijvoorbeeld gebruikt in de zin van ‘giving evidence’ als getuigen in de rechtzaal.

    Je kunt dus zeggen dat HNL ‘evidence based’ is, want onder andere prof. Simons getuigt dat het werkt.

    Voordat de term ‘evidence based’ algemene ingang heeft gevonden is hij dus al verkracht: een mening is ook ‘evidence’.

    • evidence or proof
      its all in the eating of the pudding

      Maar:
      evidence zijn feiten of gebeurtenissen die en stelling ondersteunen (supporting evidence)
      Proof is een onweerlegbaar bewijs (dat feitelijk alleen in de wiskunde bestaat).

      Voorbeeld: ik beweer dat alle auto’s vier wielen hebben.
      Dan is elke auto met vier willen die ik tegen kom evidence voor deze bewering.

      De eerste auto met drie wielen die ik tegen kom is proof voor de onjuistheid van mijn aanname, maar ik vrees dat sociale wetenschappers gewoon evidence tegen elkaar gaan afwegen en kijken wie er wint. Een soort democratische manier van bewijzen.

      Overigens is de stelling “alle autos hebben vier wielen” logisch equivalent met de bewering: als ik iets heb dat geen vier wielen heeft, dan is het geen auto.

      In die zin is mijn toetsenbord (heeft geen vier wielen en is ook geen auto) evenzeer evidence dat mijn auto theorie onderstreept dan elke auto die wel vier wielen heeft.

      Laat de onderwijskundigen het niet horen.

    • ‘Evidence based’….
      ….zou dus ‘proof based’ moeten zijn. Ik word overigens wel een beetje moe van die Engelse geluidbytes….

      • soundbite = schaamlap
        Planeten Paultje schreef: “Ik word overigens wel een beetje moe van die Engelse geluidbytes….”

        Een soundbite is een schaamlap voor het onvermogen een boodschap met behulp van de Nederlandse taal over te brengen.

Reacties zijn gesloten.