Berichten door Guido Everts

Bij dezen mijn primeur op deze mooie (maar met weer ozo ingewikkelde nieuwigheidjes ‘verlustigde’) website. Het is weer een XXL geval geworden. De titel spreekt voor zich, lijkt mij. Als het comp. onderwijs inderdaad oprukt, dan wordt het zaak dat eens in kaart te brengen. Want volgens mij zijn de consequenties ervan in ieder geval nog niet in kaart. Het stuk is bedoeld voor een of ander tijdschrift. Graag jullie commentaar!

Vakantieoverpeinzing (Wegens geen toegang op mijn blog al eerder verschenen op het Forum) Hoe onderwijs je dóór in plaats van vóór? Door voorbeeldfuncties van de […]

Beste mensen, mag ik jullie nogmaals een tekst over Rousseau voorleggen? De grote filosoof wordt nog steeds beschreven zonder daar zijn schaduwzijden aan toe te voegen. Dit ten nadele van degenen die zoveel schade daarvan ondervinden. Zoals het onderwijs. Het boekje van Maarten Doorman bevat weinig over onderwijs, maar ik waag het er maar op. Ik hoop naar genoegen.

Samenvatting

Ik ben zo vrij jullie het volgende artikel voor te leggen dat oorspronkelijk bestemd was voor mijn website. Ik hoop dat jullie er wat mee kunnen. Het is wel erg lang, dus doe ik er een samenvatting aan vooraf gaan.

Nadat ik ongeveer alle BON-bijeenkomsten gemist heb die ik maar heb kunnen missen, wordt het tijd de bakens eens te verzetten en een nuttigere bijdrage te leveren. Zo stuitte ik onlangs, op mijn zoektocht naar het verhaal in het onderwijs, of liever, het commentaar daarop, op een boek van Irving Babbitt van een eeuw geleden, Literature and the American college (1908). Pijnlijk, want daarmee kwam een lacune in mijn promotieonderzoek naar de geschiedenis van voornoemd onderwerp aan het licht. Weliswaar betreft het een Amerikaan naar wie niet dikwijls wordt verwezen, maar dat is vaker het geval bij voor mij cruciale bronnen.

Twee paradepaardjes van de Nederlandse taal zijn op dit moment bestegen door een Belg, Toneelgroep Amsterdam (Ivo van Hove) en, sinds een paar weken, NRC Handelsblad (Peter Vandermeersch). Ziedaar een consequentie van de falende onderwijscultuur in ons land. De Vlaming neemt het talige gezag van de Nederlander over. Daarmee wil ik absoluut niets afdoen aan de persoonlijke talenten die beide Belgen meenamen, maar het is een opmerkelijk feit dat vooral in talige beroepen de Vlaming het aanmerkelijk beter doet dan wij. Ook ‘onze’ Ramsey Nasr moest eerst stage lopen bij de zuiderburen voor hij tot dichter des vaderlands kon worden uitgeroepen . Er is daar een cultuur, een ‘viering’ van de taal, die bij ons ontbreekt. Men heeft daar smaak en goesting bij hoe je dingen zegt en schrijft.

Net nadat ik onderstaande tekst had toegestuurd aan NRC Handelsblad ter publicatie, verscheen er een hoofdredactioneel commentaar over het onderwerp: “Vaderlands verleden” (met daarin de boodschap van de ijdele hoop: “er is niks mis met het historische besef in Nederland”). Er kan een verband zijn tussen die twee zaken, het kan ook toeval zijn geweest. Hoe dan ook, op dit moment van zowel kabinetscrisis als de presentatie van ‘ons’ Deltaplan is het ronduit potsierlijk de canon nog eens ter discussie te willen stellen.

Ik was gewaarschuwd, in gesprek komen met het nieuwe leren is niet makkelijk. In een poging die ik deed te reageren op columnist Daniel Lechner in Cultuur & School (zie de discussie op cultuurplein.nl), die cultuureducatie af wil schaffen, inclusief het hele onderwijssysteem (Illich), om er ict voor in de plaats te stellen, bleek een uitwisseling van standpunten problematisch. Hoe komt het dat je tegenover iets staat, dat net als een geloof met zoveel overtuigingskracht wordt uitgedragen dat je net zo goed je mond kan houden? Gezonde concurrentie tussen opvattingen kan helemaal geen kwaad, zeker niet als de onderwijswetenschappen gedurig in een soort van lethargie verkeren van het produceren van abstracte redeneringen die zich veilig boven hoofden van leraren verheffen.

Mijn onderwijs achtergrond is drieërlei: het begon met vraaggestuurd (Freinet), ging over op aanbod gestuurd (Vrije School) en belandde tenslotte in zelfgestuurd (proefschrift over geschiedenis van verhalend onderwijs).

De discussie die ik vooralsnog gemist heb bij BON is die over de principestrijd over vraag- en aanbod gestuurd onderwijs. Ik mis het aandeel van de positie van de leerstof in de discussie. Toch denk ik dat dat essentieel is. Wat wordt bedoeld met “het primaire proces” uit de ‘kernpunten’ van BON? De overdracht van kennis, neem ik aan.