Recensie: ‘EEN GYMNASIUM HIER TER STEDE IS ALLESZINS GEWENSCHT’

 

Omvangrijk naslagwerk gymnasium Arnhem

‘EEN GYMNASIUM HIER TER STEDE IS ALLESZINS GEWENSCHT’

Niek Nelissen, oud-geschiedenisleraar en oud-leerling van het Stedelijk Gymnasium te Arnhem, schreef een bijzonder boek over zijn school. Het Stedelijk Gymnasium Arnhem, met als voorloper de Latijnse School, kent zijn oorsprong in 1263 en is daarmee de op één na oudste school van Nederland. Alleen het Johan de Wittgymnasium in Dordrecht (1253) is ouder.

Nelissen is er buitengewoon goed in geslaagd het bijzondere karakter van zijn school weer te geven. Natuurlijk kende hij als oud-leerling en als oud-leraar met een ervaring van meer dan 40 jaar de school als geen ander. Zonder zich te verliezen in subjectiviteit loopt de liefde voor zijn school en de affiniteit met het leraarschap als een rode draad door dit boek.

Er zijn talloze boeken over scholen in Nederland geschreven, maar zelden is een geschiedenis van een school zo uitvoerig gedocumenteerd als dat van het Arnhems gymnasium. Nelissen had de beschikking over een rijk archief en kon zodoende de bewogen historie met hoogte- en dieptepunten nauwgezet volgen. Het boek geeft een boeiend beeld van de onderwijsontwikkelingen in Nederland en de gevolgen daarvan voor de gymnasia . Uiteraard ligt de nadruk op het gymnasium dat in 1816 werd gesticht, maar ook de periode van de Latijnse school komt volop aan bod en is een welkome aanvulling op Fortgens (Meesters, scholieren en grammatica) en Schoengen (Geschiedenis van het onderwijs in Nederland).

De opbouw van het boek wordt vooral bepaald door de rectoren die zeer uitgebreid aan bod komen. Vogels van diverse pluimage, waaronder ook enkele rectoren met Bintiaanse trekjes.  De diversiteit van deze typen maakt het boek interessant. En uiteraard passeren ook uitzonderlijke leraren de revue. Een flink aanbod aan toneelvoorstellingen, evenementen en buitenschoolse activiteiten benadrukken de sfeer en eensgezindheid van deze school. Minder onderwijskundige onderwerpen zoals gebouwen en verbouwingen en de relatie met de gemeente zijn geen gortdroge opsommingen van feiten, maar worden vlot en toegankelijk beschreven. Dat maakt het boek prettig leesbaar.

Niet alleen voor oud-leerlingen van het Arnhems gymnasium, maar vooral ook voor iedereen die binding heeft met de geschiedenis van het Nederlands onderwijs is dit omvangrijk boek een feest der herkenning.

Dr. A.M.Bastings