Recensie: FILOSOFISCHE ONTDEKKINGSREIS DOOR ONZE TOEKOMST

 

Natuurkundeleraar schrijft boek over antropoceen

 

FILOSOFISCHE ONTDEKKINGSREIS DOOR ONZE TOEKOMST

 

Natuurkundeleraar en filosoof Bert Herps schreef een bijzonder reisverslag met de dubbelzinnige titel ‘We zijn er geweest…’ Het is een ontdekkingsreis met filosofische reisleiders door het Antropoceen. Een belangrijk boek, zeker voor het onderwijs. Leerlingen kunnen niet vroeg genoeg geconfronteerd worden me deze kernproblematiek. Bewustwording die moet leiden tot het nemen van verantwoodelijkheid.

Het lijkt onbekend terrein, maar we zitten er al jaren middenin: het Antropoceen. Het is een tijdperk waar veel op het spel staat voor de mens en de aarde. De invloed van de mens op deze unieke planeet is gigantisch en niet zonder gevolgen. Klimatologische, ecologische en sociale beproevingen staan voor de deur. Corona heeft als voorbode al aangeklopt.

Het boek heeft iets Kafkaiaans en absurdistisch. De lezer wordt uitgenodigd mee op reis te gaan, maar de  routes en de bestemmingen liggen niet vast. Ook wordt de lezer voortdurend gewaarschuwd voor mogelijke gevaren. Adviezen zoals ‘Houd voldoende afstand!’ en ‘Ga niet op reis, blijf thuis!’ refereren aan Corona. De belangrijkste raadgeving staat op het eind van de inleiding: “Wees alert, wees zorgzaam voor uw omgeving. Sapere aude en neem verantwoordelijkheid!”

In eerste instantie besteedt Herps de nodige aandacht aan de GAIA-theorie van Lovelock.  GAIA staat voor een zelfregulerend organisme dat in staat is om een fysiologisch evenwicht te bewaren bij verstoringen, opdat een toestand gecreëerd wordt waar leven mogelijk is en blijft. Dan komen de reisleiders in actie.

De reisleiders, stuk voor stuk grote filosofen, nemen de lezer/reiziger aan de hand mee door hun filosofische landschappen. Hun vergezichten belichten op steeds andere wijzen de benadering van het Antropoceen-probleem.  Timothy Morton, Martin Heidegger, Bernard Stiegler, Peter Sloterdijk en Clive Hamilton drukken niet alleen de lezer met de neus op de feiten, maar nodigen vooral uit om zelf je licht te laten schijnen op deze boeiende materie.

Geen gemakkelijke kost, maar wel met de nodige humor gelardeerd. Durf dus na te denken!

Dr. A.M.Bastings