We houden u graag op de hoogte van de laatste ontwikkelingen rond het gebruik van het Engels in het hoger onderwijs. (U kunt hiervoor ook terecht op onze site: zie Taalcollectief en Taalmanifest)
Op dat vlak valt heuglijk nieuws te melden: dankzij het Taalmanifest staat het onderwerp nu op de agenda van de Tweede Kamer (klik op de link voor nadere details). Morgen, donderdag 10 december, van 10.00 tot 13.00 uur organiseert de vaste Kamercommissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een hoorzitting over het gebruik van het Engels in het hoger onderwijs. Hierbij zullen onder meer mede-opstellers van het Taalmanifest Ad Verbrugge (voorzitter van Beter Onderwijs Nederland en universitair hoofddocent filosofie), Gabriël van den Brink (hoogleraar maatschappelijke bestuurskunde aan de Universiteit van Tilburg) en Emilie van Opstall (docent klassieke talen aan de VU) door de Kamerleden gehoord worden.
Het rondetafelgesprek is openbaar; wij moedigen u dan ook van harte aan om hierbij aanwezig te zijn. Het vindt plaats in de Klompézaal in het gebouw van de Tweede Kamer (bezoekersingang Lange Poten 4, Den Haag).
We merken dat we met het Taalmanifest een gevoelige snaar hebben geraakt. Ook onder studenten leeft het onderwerp sterk, zo blijkt uit een stuk dat vandaag in De Telegraaf verscheen ('Inhoud colleges onduidelijk door steenkolenengels'). Deze kwestie heeft, zo blijkt uit het stuk, ook de volle aandacht van de Landelijke Studentenvakbond.
Ook in Vlaanderen is er veel aandacht voor het Nederlands in het hoger onderwijs. Zo wordt eveneens donderdag in Gent onder auspiciën van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letterkunde (KANTL) het colloquium "De positie van het Nederlands in het hoger onderwijs" gehouden.
Qua timing geheel toevallig is er ook flinke onrust ontstaan naar aanleiding van het bericht over het einde van de Geert Grote Pen prijs. De prijs houdt op te bestaan omdat er
Van diverse kanten kregen we berichten over technische hbo-opleidingen waarbij van hogerhand besloten was om alle colleges en boeken in het Engels te doen en we hoorden van een Engelstalig Sinterklaasgedicht. Ook aan de Radboutr Universiteit is het gebruik van Engels onderwerp van debat. Wij verwijzen u graag naar de opnamen hiervan via Youtube en naar de opiniestukken hierover
Mocht u zelf relevante informatie hebben over de rol van het Nederlands in het hoger onderwijs, dan vernemen we die graag. We zullen deze informatie verspreiden via genoemde webpagina. U kunt dan mailen aan Gerard.Verhoef@beteronderwijsnederland.nl.
Vanzelfsprekend stellen we het op prijs als u anderen wijst op de activiteiten van het Taalcollectief.
Het debat kunt u hier volgen.
Bijlagen
Convocatie
Kamerbrief
Manifest
Gezamenlijke visie VSNO en Vereniging Hogescholen
Visie MBO-raad
CvB Voorzitter Saxion
Bijzonder spijtig, de
Bijzonder spijtig, de beëindiging van de Geert Grote Pen Prijs. En ik vraag me enigszins vertwijfeld af, waarom? Waarom zo defensief, al meteen een stap opzij zetten? Zo winnen de strijd nooit vrienden.
Mijn inderuk van de delen van
Mijn inderuk van de delen van de vergadering die ik heb kunnen zien is at er een duidelijke scheiding is tussen voor- en tegenstanders, Voorstanders spreken enerzijds in generieke termen als internationalisering die zo belangrijk is, over handelsland Nederland (of over kennisland Nederland en de kennis is dan internationaal dus Engels), en anderzijds over concretiseringen die soms vergezocht zijn. Voorbeeld fysiotherapie. Daar heeft Engels grote voordelen omdat Fysiotherapie geen academische equivalent heeft, dus alle onderzoek door hbo gedaan wordt, dus is Engels belangrijker want interbnaioneel. Tegenstanders hebben het over de cultuur, maar ook over de beperkingen die Engelstalig onderwijs, gegeven door niet native speakers en ontvangen door Nederlandse oren met zich meebrengt. Een deelnemer drukte het mooi uit, De taal is het gereedschap dat je hebt als docent. Een timmerman wil een goede hamer, een chirurg een scherp mes. Ik wil een taal waarin ik me perfect kan uitdrukken en dat lukt nooit in een andere dan je geboortetaal.
De vertegenwoordiger van de hbo-raad wist wel een oplossing voor die niet native docenten: bij werving van docenten meer Engelse native speakers binnenhalen. Het onderwijs wordt hiermee van ons afgenomen. Om je te kwalificeren als docent dien je in een Engels sprekend land geboren te zijn.
Er leek overigens flinke bijval te zijn voor het manifest. Grootste tegenstander: VVD in de persoon van Pieter Duisenberg die meende dat de voorstanders van Nederlands niet begrijpen dat we een handelsland zijn en dat die voorstanders ons terug achter de dijken zouden willen hebben. Eerlijk gezegd een schandelijke stroman.
De vraag is: wint het geld of de argumenten.
De voorstanders van
De voorstanders van Nederlands begrijpen uitstekend dat we een handelsland zijn en bepleiten juist daarom een diepgaande schrijf- en spreekvaardigheid in zowel de eigen taal als in het Frans, Duits en Engels. Dat zijn nog steeds onze belangrijkste handelspartners.
De Skandinavische landen
De Skandinavische landen hebben al lang vóór ons ingezet op Engels. Hoe liggen daar de verhoudingen tussen het gebruik van Engels en de eigen taal? Singapoer heeft in de tijd dat het China van het vasteland cultureel en economisch geïsoleerd was een einde gemaakt aan een aparte mandarijntalige universiteit. Hoe gaat Israel met het probleem om? Het laten atrophiëren van Frans en Duits mag ook niet los worden gezien van het al dan niet economische belang van kennis er van. Kennis van deze talen heeft ook te maken met cultureel leven, Bildung, geletterdheid en algemene ontwikkeling van een bovenlaag. In dit opzicht zijn die talen te vergelijken met Latijn en Grieks, talen wier positie al tientallen jaren ondermijnd wordt. Die volledige fixatie op onderwijs als basis voor de vergroting van de materiële welvaart gaat voorbij aan het recht van elk mens op Bildung. De andere fixatie in en buiten het inderwijs is die op gelijkwaardigheid waardoor iedereen de kant van de kleurloze middelmatigheid opgedrongen wordt.
Het fragment dat mijzelf het
Het fragment dat mijzelf het meest is bijgebleven van de fragmenten die ik zag (overigens dank voor de aankondiging en de link op Twitter / @BestuurBON), was die studente die vertelde dat ze van college in het Engels een "boost" van haar zelfvertrouwen kreeg. Dat lijkt me een heel belangrijk aspect van waarom dat Engels zo populair is bij onderwijsvernieuwers: het speelt in op een gebrek aan zelfvertrouwen; een gebrek aan gevoel van eigenwaarde dus ook. Nederlands is suf, want Nederland is onbelangrijk, en Engels is stoer en met Engels doe je meteen mee in de grote wereld en doe je ertoe. "Ik gebruik Engels, dus ik besta". En dan boeit het verder niet dat het slecht Engels is dat je spreekt en waarmee je je omgeeft; áls het maar Engels is. De vorm wordt belangrijker dan de inhoud. Mee met de kudde is belangrijker dan goede argumenten.
Maar, Hendikush, als die
Maar, Hendikush, als die global villagers, alleen Engels als vreemde taal belangrijk vinden, en dat vooral vanwege commercieel gebruik en jobcommunication tussen wetenschappers, zijn zij misschien willens zich niet te bemoeien met de manier waarop andere talen onderwezen worden en wat daarvan het doel is. Frans en Duits zouden weer op ouderwetse wijze onderwezen kunnen worden met als doel het lezen van boeken en beschouwingen in die vreemde taal alsmede het verfijnen van taalgevoel door het beoefenen van vertalen. Je kunt Nietzsche en Voltaire in hun eigen taal lezen en gedachten over die boeken met anderen communiceren in het Engels