Minister Bussemaker vindt het zorgelijk dat ouders steeds vaker een advocaat inschakelen bij problemen met de school van hun kind, meldt de NOS.
BON deelt deze zorg omdat schoolbeleid zo dreigt te worden bepaald op basis van oneigenlijke gronden; de angst om juridisch te worden aangeklaagd. Ook gaat op deze manier een steeds groter deel van het voor onderwijs bedoelde geld naar juristen en het vaststellen en naleven van allerlei procedures. Uit eigen ervaring weten wij dat een school vaak een anti-pestprotocol heeft om zich in te dekken tegen een juridische aanklacht in plaats van om pesten effectief tegen te gaaan. Maatschappelijk is het laakbaar dat op deze manier de ene ouder aanzienlijk meer invloed op een school kan uitoefenen dan de andere.
De juridisering en proceduralisering past in de maatschappelijke trend van de laatste decennia om de maatschappij te bezien in termen van klanten en leveranciers en om medewerkers te beschouwen als al dan niet tijdelijk ingehuurde krachten die moeten doen wat hen wordt opgedragen. Het is dezelfde trend die scholen afrekent op 'kwaliteit' gedefinieerd in termen van indicatoren die verder weinig met echte kwaliteit te maken hebben. Het is een managerial visie op school en maatschappij die voorbijgaat aan inhoud en menselijkheid.
BON pleit in plaats daarvan voor relatief kleine scholen en schoolbesturen met hoogopgeleide docenten die vanuit autonoom professionalisme in samenspraak met hun collega's hun werk doen. Wij pleiten voor scholen die (weer) samenlevingen worden in plaats van een verzameling organistie-onderdelen en zzp'ers die via geformaliseerde afspraken en in onderlinge competitie, ingebed in een enorme bureaucratie proberen iets te doen wat ooit op een school leek.
We zijn blij met het inzicht dat de minister hier toont: de juridisering van het onderwijs dient gestopt te worden, maar de trap moet van bovenaf geveegd worden. En om dat te doen is het noodzakelijk dat het onderwijs, van basisschool tot universiteit, teruggaat naar de menselijke maat, dat de positie van leraren ten opzichte van de bestuurders en het management verbeterd wordt, dat onderwijssalarissen en gebouwen uit de lumpsum worden gehaald. Dan is de school weer school geworden, de directeur is weer bovenmeester of rector in plaats van CEO, de sectorraden kunnen verdwijnen en de controle over de scholen is weer democratisch bepaald. In een dergelijke situatie zullen ouders de weg naar school weer gemakkelijker vinden dan de weg naar de advocaat en is er vaker een werkelijke keuze voor welke school hun kind naar toe gaat.
Het bestuur van de twee VO
Het bestuur van de twee VO-scholen waar ik deel van uitmaakte had een klachtencommissie bestaande uit een jurist-bestuurslid (betrokken bij een van de twee scholen omdat zijn kinderen daar op zaten) en ikzelf. Wij behandelden alle klachten en bespraken die met de betrokkenen (secties, ouders, leraren, schoolleiding) en brachten een advies uit. Dat werd steeds met veel instemming ontvangen. Er is nooit een juridische procedure geweest.
Dat kun je inderdaad alleen in een school op maat en een bestuur op maat. In een groot conglomeraat waar de krachten die besturen op verre afstand staan, ligt het eerder voor de hand dat ouders formele procedures beginnen.