Iedereen rijk

In NRC van 16 februari schrijft Maxim Februari over klasseverschillen en maatschappelijke ongelijkheid: ‘Vooral cultureel kapitaal bepaalt het klasseverschil’.

Nieuw is dit onderwerp bepaald niet:  het speelde een belangrijke rol in de discussies over de invoering van de middenschool in jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw. En daarvoor al sprak men van het ideaal van de ‘verheffing’ van de arbeidersstand.

 

De lager opgeleiden , zo is de redenering, hebben geen deel aan de verworvenheden van de elite zoals kunst, cultuur, literatuur, klassieke muziek enz. Daardoor ontstaat sociale afstand, daardoor blijft die in stand.

Zoals ik het zie is hier wel iets tegenin te brengen. Hoe staat het met de appreciatie van kunst en cultuur in het algemeen ? Het is vrij gemakkelijk te zien dat museumbezoek,  het bijwonen van toneelvoorstellingen en concerten tegenwoordig vooral een liefhebberij van bejaarden is. Hetzelfde geldt voor het lezen van ‘echte’ literatuur. De belangstelling voor deze culturele goederen is tanende.

En het onderwijs dan? De één krijgt toch meer en ‘hoger’ onderwijs dan de ander?

Zeker, maar het aandeel van kunst, literatuur en klassieke muziek is daarbij langzamerhand te verwaarlozen. Een opmerkelijk bewijs daarvan leveren de intellectuele spelletjes op televisie zoals ‘Met het mes op tafel’ en ‘De slimste mens’.

De deelnemers, vaak afkomstig uit de hoger opgeleide groepen – voorzien van cultureel kapitaal – weten de meest eenvoudige vragen over literatuur, kunst, klassieke muziek, geschiedenis en aardrijkskunde , slechts zelden goed te beantwoorden.

Hoe komt dat?  Ze hebben het op school niet gehad denk ik. De klassieke vorm van cultureel kapitaal behoort niet tot hun achtergrond. Als je onderwerpen weghaalt uit het onderwijs, zoals talenkennis en kennis van de geschiedenis, verdwijnen die ook echt. Dan wordt iedereen in dat opzicht gelijk!

De miljarden die nu ter beschikking komen  van het onderwijs zullen aan die ontwikkeling niets veranderen.

 

J.C. Traas