Nieuwe omgeschoolde leraren

In twee afleveringen ( 28 februari en 7 maart 2018 in NRC Handelsblad) presenteerde Japke-d  Bouman, aan de hand van ‘leraar van het jaar 2017’ Conrad Berghoef, het ergste onderwijsjargon dat in omloop is. Bijv. ‘activerende didaktiek’, ‘vraaggestuurd onderwijs’, ‘gepersonaliseerd onderwijs’, ‘stakeholders’, ‘excellent onderwijs’ enz.

Wie in het onderwijs werkt zal het meteen herkennen en nog tal van andere voorbeelden kunnen noemen. Het is heel erg. Ik werd vooral getroffen door het volgende. De interviewer vraagt: “Wie bedenken al die modetermen dan?’

Het antwoord is : “Onderwijskundigen. Daarvan komen er steeds meer in het onderwijs. Ik snap nooit zo goed wat ze doen, want ik heb niet zoveel aan ze . De meeste hebben nog nooit voor een klas van dertig pubers gestaan en als je ze er zou neerzetten, dan zouden ze binnen tien minuten gillend wegrennen.’

 

Nu denk ik dat als je de onderwijskundigen – ook de ondertussen gepensioneerden  – vraagt of zij ook aansprakelijk zijn voor de mislukte onderwijsvernieuwingen en de foute ‘hypes’ in het onderwijs, zij zullen antwoorden dat niet zij maar de politici en de bestuurders verantwoordelijk zijn voor invoering van innovaties.

Toch denk ik dat er veel voor te zeggen is om die onderwijskundigen buiten te zetten of ze te laten omscholen. Ik zou werkelijk niet weten wat voor nut ze hebben gehad of nu hebben voor het onderwijs.  Ze zijn door ministers en staatssecretarissen vele malen gebruikt om ‘nieuw’ beleid door te voeren op basis van veelbelovende onderwijskundige ideeën die later onvruchtbaar bleken te zijn. Met het gevolg dat de mensen die het onderwijs moeten ‘maken’, de leraren dus, gedemotiveerd raakten, gefrustreerd, cynisch.

Die onderwijskundigen zijn daar wel degelijk medeverantwoordelijk voor. Zij dragen de munitie aan waarmee het onderwijs wordt beschoten  en soms kapot gemaakt. Als we deze gevaarlijke aanvoerlijnen kunnen uitschakelen is er al veel gewonnen.

De vele instituten en commissies van onderwijskundigen zouden opgeheven moeten worden en de daaraan verbonden mensen zouden omgeschoold kunnen worden tot onderwijzers en leraren. Een mooi aanbod om een echt vak te leren.

Einddoel moet zijn dat niemand nog kan komen met ideeën over onderwijsvernieuwing die níet kan spreken op basis van praktijkervaring. Dat geldt natuurlijk ook voor leden van de inspectie en voor directieleden van onderwijsinstellingen.

 

J.C. Traas