69 Leve de Franse taal!

6 december 2011
Voor degenen die nog geïnteresseerd zijn in de buurlanden en het diep betreuren dat we het moeten doen met het meeste platvloerse mercantiele Engels (en er bovendien nog trots op zijn) volgt hier een Franse leesoefening. Het is een prachtige, en begrijpelijke, litteraire pastiche geïnspireerd op Racine (1639-1699) met XVIIe eeuwse retorische gedragenheid, rijm, golvend rhythme van alexandrijnen en Gallische élégance… Het zou een mooi onderwerp zijn voor de eindexaminandi met alles wat er aan te pas komt aan geschiedenis, de Klassieken, uitdrukkingsvaardigheid, de resonantie en het mooie wat Europa nog te bieden heeft.

Komt er ooit een klaagzang à la Vondel over de manier waarop Balkenende/Wellink/Bos/Teulings/Bovenberg/Kroes van ons bankwezen een mierenhoop hebben gemaakt? Hier alvast een aanzet: ….Poezelige Balkenende, gesontjes en vetjens…Wellinx cherubijntje van albast, het Bovenbergse duveltje van omhoog … doorsnuffelt deze prullen enz… Het zou een Kerstprijsvraag van BON kunnen zijn, maar dan wel milder en meer doordacht…

La scène se passe dans les jardins du Château Bellevue, à Berlin. Angela von Mecklemburg et Nicolas de Neuilly se sont discrètement éclipsés de la réception offerte par le roi de Prusse. On entend, au loin, les accents du quatuor de Joseph Haydn.

Nicolas :
Madame, l’heure est grave : alors que Berlin danse
Athènes est en émoi et Lisbonne est en transes.
Voyez la verte Erin, voyez l’Estrémadoure
Entendez les Romains : ils appellent au secours !
Ils scrutent l’horizon, et implorent les Dieux.
Tous les coffres sont vides, et les peuples anxieux
Attendent de vous, madame, le geste généreux !
De leur accablement ils m’ont fait l’interprète :
Leur destin est scellé, à moins qu’on ne leur prête
Cet argent des Allemands sur lesquels vous régnez.
Cette cause est bien rude, mais laissez moi plaider…

Angela :
Taisez-vous Nicolas ! Je crois qu’il y a méprise
Folle étais-je de croire à une douce surprise
En vous suivant ici seule et sans équipage
Je m’attendais, c’est sûr, à bien d’autres hommages !
Mais je dois déchanter, et comme c’est humiliant
De n’être courtisée que pour son seul argent !

Nicolas :
Madame, les temps sont durs, et votre coeur est grand
Vos attraits sont troublants, mais il n’est point décent
D’entrer en badinage quand notre maison brûle !
Le monde nous regarde, craignons le ridicule !
Notre Europe est malade, et vous seule pouvez
La soigner, la guérir et, qui sait ? La sauver !
Nous sommes aujourd’hui tout au bord de l’abîme
Vous n’y êtes pour rien, mais soyez magnanime !
Les Grecs ont trop triché ? Alors la belle affaire !
Qu’on les châtie un peu, mais votre main de fer
Est cruelle aux Hellènes, et nous frappe d’effroi !

Angela :
J’entends partout gronder, en Saxe, Bade ou Bavière
L’ouvrier mécontent, le patron en colère.
Ma richesse est la leur, ils ont bien travaillé.
L’or du Rhin, c’est leur sueur et leur habileté.
Et vous me demandez, avec fougue et passion
De jeter cette fortune au pied du Parthénon ?
Ce serait trop facile et ma réponse est non !

Nicolas :
On ne se grandit pas en affamant la Grèce
En oubliant Platon, Sophocle et Périclès !
Nos anciens nous regardent, et nous font le grief
D’être des épiciers et non pas de vrais chefs !
Helmut Kohl est furieux et Giscard désespère.
Un seul geste suffit, et demain à Bruxelles
Desserrez, je vous prie, le noeud de l’escarcelle !

Angela :
Brisons là, je vous prie, la nuit est encore belle
Votre éloquence est grande et mon âme chancelle…
Mais si je disais oui à toutes vos demandes
Je comblerais la femme, et trahirais l’Allemande !

(Ils s’éloignent, chacun de leur côté)

4 Reacties

  1. SUBLIEM
    In een leesclubje voor Oud-Grieks hebben wij stukken van de Medeia van Sofokles gelezen. Daarna heb ik nog de een Franse versie van dat verhaal gelezen van een Franse schrijver waarvan ik de naam niet meer zeker weet (Anouil??). Tenslotte de M’ed’ee van Corneille. Dat gedicht over Sarkozy en Merkel had naar mijn gevoel zo door Corneille geschreven kunnen zijn. SUBLIEM lijkt mij geen overwaardering!
    Seger Weehuizen

    • Jean Anouilh
      Jean Anouilh

      Jean Anouilh (Bordeaux, 23 juni 1910 — Lausanne, 3 oktober 1987) was een Frans toneelschrijver.

      1946 Médée

    • Le jour n’est pas plus pur que le fond de mon cœur…
      1) ik tastte in een ‘clarté obscure’ (Corneille) wat de inspiratie betrof en vroeg het aan een jonge geleerde, hier geen oxymoron maar een ‘normalien ès lettres’ die zei dat de pastiche een mengsel was van Racine (1639-1699) en Corneille (1606-1684). Hun teksten worden op de Franse middelbare scholen zeer grondig bestudeerd. Ik heb nu Brittanicus (Racine 1669) onder ogen, een ‘tragédie du pouvoir’ dat over Nero gaat: Neron de sa grandeur n’était point enivré / Ce jour, ce triste jour frappe encor ma mémoire / Où Néron fut lui-même ébloui de sa gloire / Quand les ambassadeurs de tant de rois divers / vinrent le reconnaître au nom de l’univers… Het is van alle tijd. En dat in aanwezigheid van Lodewijk XIV. En beter leesbaar dan het Engels van Shakespeare. Met kennis van de Klassieken ziet men anders tegen de Wereld aan. ‘La Princesse de Clèves’, ook eminent leesbaar, stamt uit die tijd. In Nederland is heel wat resonerend moois te vinden bij Van den Vondel, veel minder bij Cats.
      2) Anouilh. Ik heb in de ’60-er jaren een toneelstuk van hem bijgewoond in het charmante theater van Groningen. De zaal was toen redelijk vol. Het was een Frans ensemble dat zich wel zal hebben afgevraagd wat ze in zo’n uithoek deden. Het zou nu onmogelijk zijn. Door alles in te zetten op het Engels, beseft men de culturele verarming niet.

    • Le jour n’est pas plus pur que le fond de mon cœur…
      1) ik tastte in een ‘clarté obscure’ (Corneille) wat de inspiratie betrof en vroeg het aan een jonge geleerde, hier geen oxymoron maar een ‘normalien ès lettres’ die zei dat de pastiche een mengsel was van Racine (1639-1699) en Corneille (1606-1684). Hun teksten worden op de Franse middelbare scholen zeer grondig bestudeerd. Ik heb nu Brittanicus (Racine 1669) onder ogen, een ‘tragédie du pouvoir’ dat over Nero gaat: Neron de sa grandeur n’était point enivré / Ce jour, ce triste jour frappe encor ma mémoire / Où Néron fut lui-même ébloui de sa gloire / Quand les ambassadeurs de tant de rois divers / vinrent le reconnaître au nom de l’univers… Het is van alle tijd. En dat in aanwezigheid van Lodewijk XIV. En beter leesbaar dan het Engels van Shakespeare. Met kennis van de Klassieken ziet men anders tegen de Wereld aan. ‘La Princesse de Clèves’, ook eminent leesbaar, stamt uit die tijd. In Nederland is heel wat resonerend moois te vinden bij Van den Vondel, veel minder bij Cats.
      2) Anouilh. Ik heb in de ’60-er jaren een toneelstuk van hem bijgewoond in het charmante theater van Groningen. De zaal was toen redelijk vol. Het was een Frans ensemble dat zich wel zal hebben afgevraagd wat ze in zo’n uithoek deden. Het zou nu onmogelijk zijn. Door alles in te zetten op het Engels, beseft men de culturele verarming niet.

Reacties zijn gesloten.