Plasterk laat ballon op
Vanochtend stond in de krant dat staatssecretaris van Bijsterveldt jaarlijks 50 miljoen extra gaat uitgeven voor taal- en rekenonderwijs in het middelbaar beroepsonderwijs. Zij gaat daarmee in op een wens van de Tweede Kamer. Jaarlijks verlaat ongeveer 30 procent van de jongeren het mbo zonder dat zij goed kunnen lezen en schrijven.
Ik denk dat je mag zeggen dat dit geld bedoeld is om de gaten te dichten die het vmbo en het basisonderwijs hebben laten vallen. Eigenlijk vooral het basisonderwijs. De kinderen leren daar blijkbaar niet meer behoorlijk rekenen, lezen en schrijven. Het basisonderwijs moet echter in staat zijn en is dat ook altijd geweest, zeker tot 1980, om normale leerlingen die vaardigheden bij te brengen.
Tegelijkertijd stond in de krant dat minister Plasterk van mening is dat de studiekeuze voor het voortgezet onderwijs te vroeg wordt gemaakt. Hij denkt dat er meer sociale stijging mogelijk is als die keuze wordt uitgesteld. Kortom, hij laat een middenschoolballon op. Na van Kemenade, Deetman en Wallage wil hij zich opnieuw aan dezelfde steen stoten.
Zijn argumentatie is slecht omdat hij de feiten niet kent. Hij noemt Engeland als voorbeeld hoe het niet moet – Engeland is een standenmaatschappij – maar hij weet blijkbaar niet dat in Engeland de middenschool wèl algemeen ingevoerd is in de jaren zeventig. Engeland zou dus een lichtend voorbeeld moeten zijn maar is het allesbehalve. Ouders met een beetje ambitie hebben er heel veel voor over om hun kinderen nìet naar zo’n ‘comprehensive school’ te laten gaan. Dat is al meer dan dertig jaar zo. Enfin, in Amerika is het niet veel anders.
En wat zegt Plasterk over die tijd dat van Kemenade de middenschool wilde invoeren? Dat men, in de milieus waar de ouders zelf ook minder opleiding hadden gehad, de achterstanden niet zag of dat het aan geld voor bijles ontbrak. Maar dat is een bedenksel van Plasterk, geen feit. Juist in die tijd werd op de lagere scholen een prima eindniveau bereikt, ook voor toekomstige v.w.o. leerlingen. Die onderwijzers van toen stelden daar een eer in.
PLasterk heeft blijkbaar geen besef van de grote verschillen in begaafdheid die er tussen leerlingen bestaan. Die verschillen worden met de jaren – ook met de schooljaren – groter en niet meer te ‘behappen’ door de leraren. Dat is in het basisonderwijs al een probleem. Daarom ook ging de invoering van schaalvergroting en basisvorming al snel gepaard met de keuze voor homogene brugklassen. Uiteindelijk prevaleert wat in de praktijk het beste werkt.
Het probleem van de ‘laatbloeiers’ – dat is het immers waar Plasterk zich zorgen over maakt – is waarschijnlijk minder groot dan hij denkt. Het vraagt om degelijk onderwijs van goed opgeleide onderwijzers en het vraagt om overstapmogelijkheden in het voortgezet onderwijs, ook halverwege de opleiding. En is het tweede- kans onderwijs afgeschaft? De oplossing waaraan Plasterk denkt is erger dan de kwaal.
Cornelis Verhage
Wij kunnen het weer opknappen
Basisonderwijs moet in veel gevallen vooral leuk zijn, niet te veel eisend enz. Daarom leren kinderen tegenwoordig niet meer genoeg in het basisonderwijs. Sinds de naam Lagere School veranderd is in Basisonderwijs biedt het minder basis dan ooit.
Op het VMBO wordt het getuttel voortgezet; huiswerk kunnen ze niet aan, ze moeten een bijbaantje kunnen hebben, leren kan ook in de praktijk, als we het maar gezellig hebben is dat ook belangrijk, we kunnen ze sociaal ook heel veel leren, leren moet van binnenuit komen, deze jongeren hebben hele andere problemen dan onderwijs, …………………
De basis die in het basisonderwijs niet gelegd is komt er ook niet in het voortgezet onderwijs. En moet het MBO dan nu (als ze 16 zijn en het objectief al veel te laat is) die basisvaardigheden alsnog gaan aanbrengen. Van bijhouden kan immers geen sprake zijn. De basisvaardigheden zijn simpelweg óf niet aangeleerd, of afgeleerd op het VMBO.
Vanuit het ministerie is jarenlang gestimuleerd dat taal en rekenen het beste in de context van de praktijk konden worden geoefend. Uren en bevoegdheden waren niet meer nodig. Glibberige competenties zijn belangrijker dan strak geformuleerde onderwijsdoelen.
En dan kunnen wij op het MBO de jarenlange verwaarlozing van de basisvaardigheden even met wat miljoentjes extra opknappen? Je moet wel een enorme optimist zijn dan.
Basisvaardigheden…
Ik geef jaarlijks in het derde studiejaar van het HBO een lesje Nederlands, d’tjes en t’jes, voltooid deelwoord en ’t kofschip. Dat is hard nodig en daar zijn ze heel blij mee, want – zoals ze zeggen – dat hebben ze vroeger nooit zo geleerd, wat ik overigens niet geloof.
Let wel: in het derde jaar HBO!
Master
Ik hoorde een echo van mezelf, toen ik een docente tijdens een college tegen Masterstudenten geschiedenis hoorde zeggen zij er wel voor moesten zorgen dat hun in te leveren artikelen geen taal- en spellingsfouten mochten hebben, aangezien dit ten koste zou gaan van hun eindcijfer.
En passant maakte deze Belgische docente de opmerking dat Nederlandse studenten dan wel fraaie presentaties kunnen geven; hun Belgische tegenhangers zorgen iha voor betere artikelen/papers, zeker als het gaat om de ’taalkundige verzorging’.
Reactie van leerlingen
Als u dat lesje moet geven, dan neem ik aan de fouten geen uitzondering maar regel zijn.
Een zin als ‘hij geloofd het niet’ kan ontstaan omdat mensen niet beseffen dat ‘gelooft’ hier de functie van werkwoord heeft. Hopelijk weten uw HBO-leerlingen wél allemaal wat een werkwoord is.
Wat vinden die twintigers er van dat ze in groten getale dingen niet beheersen die men vroeger met tien, elf jaar op de lagere school leerde (en trouwens, ik neem aan dat nog steeds heel veel tien- en elfjarigen dit wel degelijk kunnen)? Of denken ze dat het normaal is?
Blindheid
d/t deed ik voorheen als vanzelf goed. Destijds mocht ik van mijn docent Nederlands halverwege het boekje ‘Struikelblokken’ wat anders gaan doen – ik had toch altijd (bijna) alles goed.
En nu? Nu moet ik verdorie weer gaan nadenken. Ik kom in de werkstukken en (school)examens van mijn leerlingen zo veel fouten tegen, dat ik haast aan mezelf ga twijfelen of mezelf moet verbeteren omdat ik het zelf in eerste instantie verkeerd opschrijf.
Je neemt de fouten onbewust over en alleen omdat je weet dat het fout is, kun je jezelf verbeteren. Maar ik verbeter nu fouten bij mezelf die ik vroeger nooit maakte ….
Ze kennen de regels en ezelsbruggetjes niet….
Alle spelfouten, die je je maar kunt voorstellen, komen in grote getale voor.
Overigens na dat lesje niet meer. Een bewijs dat het niet zo moeilijk is, maar ook omdat ze weten dat ik er op let.
Ze deden alles op gevoel, zo vertelden ze mij en ’t Kofschip, daar hadden ze nog nooit van gehoord.
Spelzonden
Iedereen maakt wel eens spel- en andere schrijffouten. Op deze site wemelt het er van. Laten we niet al te aanmatigend wezen.
Door meer met taal bezig te zijn leer je je taal beter gebruiken, mits je bewust probeert er iets van te maken. We vergeten hoeveel spelfouten wij zelf vroeger maakten, en we overschatten de kwaliteit van onze geschreven producten van nu.
De aanleiding voor deze paar zinnen is de eerste zin in het stukje van Hals hierboven. De eerste komma hoort er niet (over de tweede ben ik minder zeker) en de uitdrukking is “in groten getale”.
Kritiek is goed, maar wees een beetje mild. Wie zonder zonden is……
Kritiek is lerarenwerk
Het is gewoon het werk van een leraar om kritiek te hebben, en Hals stelt iets vast wat op elke school hemeltergende vormen heeft aangenomen. Als ik bij elke verkeerde berekening moet ingaan op de opmerking dat ik mij zelf ook wel eens vergis, kan ik wel ophouden.
Nederlands als HBO-vak
Het is niet voor niets dat wij in het HBO twee/drie uur Nederlands per week geven. En dan nóg vind ik in werk dat ze bij mij maken regelmatig allerlei spel- en grammaticafouten.
Een site waar enkele van deze studenten erg blij van zijn geworden is www.jufmelis.nl. Doeltreffende en eenvoudige oefeningen die ze tussendoor ook echt doen, gewoon omdat ze van de ‘eenvoudige’ taalfouten (d/t, ei/ij) af willen.
boze brief
Laat je studenten een boze brief schrijven naar hun leraar Nederlands op de middelbare school: ‘Waarom heb ik nooit fatsoenlijk leren spellen?’ Deze brief schrijven ze niet, omdat ze heus wel weten dat ze het vroeger op school gewoon wel gehad hebben.
Boze brief
Exacte studenten hebben precies zo een boze brief gestuurd: lieve Maria (toen was Maria van der Hoeven nog minister van OCW).
Gehad, maar niet geeist
Het is blijkbaar behandeld, maar beheersing ervan werd niet geeist. Anders waren ze het niet massaal weer vergeten, dan zat het eringeramd. Te soepele toetsen, teveel compensatie door cijfers voor andere onderdelen….in elk geval is hen de mogelijkheid geboden het het ene oor in, en het andere uit te laten gaan en toch een diploma te halen. Dat mogen ze hun vooropleiding wel degelijk verwijten.
Wijdverbreid misverstand
Ook onder mijn collega’s is het een wijdverbreid misverstand dat leerlingen iets beheersen als ze het gehad hebben. Of als ze het eenmalig hebben kunnen reproduceren.
Echte beheersing vereist onderhoud, zoals iedere musicus zal beamen.
En echte beheersing komt doorgaans ook pas ver na het proefwerk of het examen.
Met te slappe eisen en te soepele toetsen kun je zelfs geen begin van beheersing verwachten.
Een paar jaar later kun je dan de opmerking “Hebben we nooit gehad” verwachten. En dat menen ze dan serieus.
BW’s Sint Nicolaasgedicht
Net als ten tijde van de introductie van het middenschoolidee kiest Plasterk nu een niet bestaand probleem waarvoor hij de oplossing wel wil bedenken.
Och gut, wat is het toch verschrikkelijk dat sommige kinderen eerst het vmbo doen voordat ze verder gaan met het HAVO. En hoe erg is het wel niet dat sommigen eerst HBO doen en daarna universiteit! Als dat zo erg is, verbied het dan, man!
Plasterk gaat het ‘probleem’ oplossen van kinderen die verkeerd kiezen (zogenaamd omdat ze te vroeg moeten kiezen); dat is net zoiets als het probleem oplossen van mensen die de verkeerde echtgenoot kiezen. Ook heel erg, heel ernstig en geldverslindend en even onoplosbaar en onvermijdelijk. Hier zien we waarom Plasterk lid van de PvdA is.
Het werkelijke probleem dat hij zou moeten oplossen, is dat de schoolkeuze zo vaak op die halfzachte CITO toets wordt gebaseerd. Maak van die CITO toets een echte toets of laat scholen hun eigen toelatingsexamen afnemen. Daar zou al een heleboel verkeerde keuze mee worden vermeden. Maar dat interesseert hem niet.
Waarom wil Plasterk deze erkend mislukte route toch weer op gaan? Ik denk dat hij de wil of de moed om echt wat aan de onderwijskwaliteit te doen heeft laten varen. Ik denk dat dit een vlucht naar voren is.
Minister zat heel diep te denken
aan wat hij Nederland zou schenken.
Een plan voor ’n nieuwe middenschool,
al klinkt dat sommigen te dol.
En wil het onderwijs niet mee?
Die sector, denkt minister P.
is toch al naar de ratsmodee
en ’t staat wel goed op mijn C.V.
Sint en Piet
vlucht naar voren
De hele onderwijsvernieuwing van de laatste 20 jaar is een grote vlucht naar voren. Dat doet het altijd goed, want lekker modern enzo, en je blijft met je rug naar de problemen staan.
Het werkelijke probleem is dat het hele onderwijs baat heeft bij slechte resultaten. Zo simpel is het, denk ik soms. Hoe meer problemen er zijn, hoe meer projecten er natuurlijk nodig zijn, hoe meer projectgelden, hoe meer “leuke” baantjes. Je zou er toch niet aan moeten denken dat de reken/taal didactici nu werkelijk een didactiek bedachten die zou werken? De rampen zijn voor de sector niet te overzien!
Hoeveel geld zou er verdwijnen van (V)MBO’s als alle socio/maatschappelijke gelden zouden verdwijnen?
Er is een sociaal/maatschappelijk/politiek complex dat simpelweg baat heeft bij ellende. Het onderwijs maakt daar deel van uit.
Let wel: ik beschuldig geen individuen, maar de manier waarop het systeem werkt. Als er vooral geld te verdienen is aan problemen, dan zorgt het systeem voor zijn eigen problemen. Als je het geld zou laten verdienen door topprestaties, dan werd daar aan gewerkt. Ik heb het meegemaakt in de USA op een college. Een jaar college kostte destijds $20.000 of zo, maar studenten konden beurzen krijgen (scholarships). Voorwaarde daarvoor was dat ze zeer goed moesten presteren. Op die manier waren er voor best een heleboel studenten scholarships te krijgen Maar de druk bleef wel op de ketel. Een mindere score voor een toets en men werd zenuwachtig.
89 nu ga je te ver
Je gaat nu wel erg ver ’89. Je suggereert dat men geen optimaal onderwijs geeft omdat er dan geen geld meer aan te verdienen zou zien. Dat geloof ik echt niet! Er is geen inherente slechtheid aan het systeem en ook niet aan de mensen die het systeem bevolken. Domheid, kortzichtigheid; dat kan.
outputfinanciering
Is outputfinanciering dan geen inherent slecht systeem? Hoe meer studenten je er in optimale tijd doorheen jast, hoe lucratiever het is? Het systeem vraagt simpelweg om het doorlaten van minder geschikte studenten.
Er zijn voorbeelden te over van zwarte scholen die niet wit willen worden omdat dat de bekostiging in gevaar brengt. De lerarenopleiding waar ik werkte kon destijds een berg geld krijgen om vernieuwend te zijn. Door dat geld werden ontslagen voorkomen (en werd er slecht onderwijs gegenereerd). Voor het wildste vernieuwingsidee was geld zal, voor een eenvoudige verbetering was geen cent te krijgen. Daarna exact hetzelfde: nieuwe pabo stichten? Een bak met geld stond klaar op voorwaarde dat er iets vernieuwends werd gedaan. Hoeveel geld is er voor regulier structureel onderwijs? Hoeveel geld is er voor projecten gericht op probleemleerlingen? Ik wed dat er geld te krijgen is voor “duurzaam onderwijs” maar geen geld voor extra grammaticalessen. De hele politiek, de hele maatschappij is gericht op problemen. Altijd geld voor problemen, nooit geld voor solide onderwijs, of voor de beste leerlingen. Een dyslexieverklaring is goud waard. Gefeliciteerd meneer, uw zoon heeft dyslexie, hier is mijn stempel. Hoera!
Ik zeg dat er keuzes worden gemaakt op basis van de financiën in plaats van op basis van goed onderwijs. Ik zeg ook dat die keuzes anders zouden uitvallen als er geen geld mee te verdienen zou zijn. Ik heb de ervaringen uit de eerste hand. En iedereen doet mee. Je bent erg blij dat de derde ontslaggolf aan je voorbijgaat als een manager een gouden project heeft binnengehaald. Je bent blij om een leuk klusje te mogen doen waar je veel tijd voor hebt, in plaats van 4 extra groepen te draaien met te weinig tijd. Ik zeg dat er mensen zijn die als enige taak hebben om te zoeken naar projectgelden en om die binnen te slepen. Ik zeg dat het systeem veroorzaakt dat er slecht onderwijs wordt gegeven. Want al die miljoenen aan projectgelden kunnen beter worden weggegooid. Tegenover dat geld staat namelijk dat de school iets moet doen, een bepaalde weg in moet slaan. En die weg is in veel gevallen slechter dan de weg die werd gevolgd. Geen extra geld, dan ook geen verandering, dus beter onderwijs. En dan heb ik het nog niet over het waterhoofd aan projectmedewerkers die grote projecten met zich meebrengen, en de organisatorische ellende die daaruit voortvloeit. En als het project af is, dan moeten die mensen in de organisatie behouden blijven. Je kunt ze niet zomaar op straat zetten. Dus is een nieuw project nodig. Dat geldt voor projecten voor onderwijsvernieuwing, maar ook projecten voor achterstandskinderen, maatschappelijk werkenden die worden aangenomen etc.
De hele schaalvergroting is met extra gelden voor scholen/besturen aantrekkelijk gemaakt. Men ging mee omdat er geld te halen was. De prikkel is openlijk door de politiek ingesteld. Projectgelden zijn voor politici namelijk geweldig. Je kunt je profileren, het zijn eenmalige gelden, dus geen ruzie met de minister van financiën. Projectgelden hebben ook geen bezwaar van de 2e kamer etc. Ideaal dus.
schaalvergroting
ref 89 hierboven
Ik ben het met je eens dat de schaalvergroting gestuurd is, en aantrekkelijk gemaakt met geld. Maar niet door politici, wel door ambtelijk gedoe ; onder invloed van het verdeelde politieke krachtenspel tussen CDA, PvdA en VVD.
Geen van de drie partij-programma’s laat zien dat partijen fundamentele beginselen van pedagogie begrijpen ; het onderwijs is onderhevig aan oppervlakkige, fluctuerende argumenten, waan-van-de-dag. Ondertussen ligt de verdeling van geld zó vast, dat veranderingen uit zuiver pedagogisch inzicht geen kans maken.
De schaalvergroting is het resultaat van de ambtelijke wereld ; daarin beheersbaarheid en convenience voorop. Ambtenaren zijn wel onderhevig aan politieke krachten, maar het ambtelijk denken en -convenience (plus verdeel en heers) prevaleert. Het fungeert als leidraad voor onderwijsland : “efficiency”, grote eenheden, beheersbaarheid – tot het verscheurende verdeel-en-heers. Er zijn in OCW geen eensluidende opvattingen over fundamentele principes omtrent onderwijs, of liever : ze zijn tot in het groteske verdeeld. Toegegeven : ambtenaren verdelen het belastinggeld naar “eer en geweten” ; wel een speciale soort “e&w” ; niet altijd redelijk – grootschaligheid, bijvoorbeeld.
De grote organisaties spinnen daar garen bij, het gaat vanzelf naar groter – de lump sum financiering gaat maar één kant op : schaalvergroting. Dat is convenient, vanuit den Haag te overzien, gemakkelijk voor OCW ; en door de politiek gesanctioneerd.
Dat kon des te gemakkelijker omdat het docenten-collectief grandioos verdeelde inzichten heeft, passief is, ongrijpbaar voor richtlijnen, eigengereid. Allicht, dat directeuren, manasjers en organisatoren-aan-de-top de bakens zetten en hun vaarroute verplicht hebben gesteld.
“Ik wil aan de organisaties niets veranderen”, heeft Plasterk gezegd (interview VK, vrijdag j.l.). Tegelijk heeft de minister twee keer op een fluitje geblazen (grote scholen niet zo goed, wikiwijs).
maarten
schaalvergroting
Schaalvergroting heeft alles te maken met lumpsum, lumpsum heeft alles te maken met een terugtredende overheid, die heilig geloofde in marktwerking. Want de markt corrigeert zichzelf! Nee dus. Zie kredietcrises, luister naar Greenspan, die tegenover de Senaatcommissie toegaf, dat dit zijn grootste vergissing is geweest. Marktwerking zonder voldoende toezicht wordt kapitalisme in zijn allerergste vorm, met graaiers zonder precedent, die de wereld aan de rand van de afgrond hebben gebracht. Marktwerking met toezicht en met een menselijk gezicht is van alle slechte alternatieven die we hebben weliswaar het beste, maar dan nog steeds niet voor het onderwijs, de zorg en andere publieke sectoren. Daar is een grijs gebied ontstaan, waar men graag profiteert van de lusten van de markt – baasje spelen, salarissen boven de Balkenende-norm, bonussen, auto met chauffeur etc. – maar niet de lasten wil dragen. Wanneer BON bezwaar aantekent tegen een voorgenomen fusie van 2 grote ROC’s, is men opeens helemaal geen bedrijf meer, stel je voor! Wij zijn slechts een school! De overheid moet weer verantwoordelijkheid nemen voor de kerntaken. Belastinggeld mag niet over de balk worden gegooid. Trouwens: een school weer terugbrengen onder toezicht van de overheid moet stukken eenvoudiger zijn dan een bank privatiseren!
ballon
eerst opblazen, pas daarna oplaten >
www.just-pooh.com/assets/pictures/pictures/533.gif
maarten
Veel plezier…
…*hier*
Sjoerd
ondersteund de opmerkingen van de minister in het journaal, dus …
Ronald heeft draagvlak van de juiste instanties.
Rekenen op de markt
Uitstellen van studiekeuze lijkt me geen goede oplossing maar ja, ik zie ook helemaal niet wat Plasterk, en flikvlooiend in diens voetspoor Slagter precies willen.
Geheel terecht zeg je dat het basisonderwijs in staat moet zijn en ook tot voor kort is geweest basisvaardigheden als rekenen, lezen en schrijven op een goed niveau aan normale leerlingen bij te brengen. Het is gewoon een schande dat voor vele aspirant leraren de eenvoudigste berekeningen al een groot probleem zijn (zie het interview met Plasterk in De Volkskrant ). Hedenmorgen was ik nog op de markt hier ter plaatse. En daar zie je eenvoudige marktkooplieden met een potloodje op een stukkie papier probleemloos, zonder erbij te lispelen of zo, in een mum van tijd, optellingen van zo’n tien bedragen of meer maken. En geen foutje hoor. Daar hebben ze geen tijd voor. De basisvaardigheden moeten weer goed worden aangeleerd. Lerarenopleidingen, PABO’s etc. moeten zich hierop gaan richten en niet op allerlei onderwijskundige flauwekul.
Ook ben ik het geheel met je eens dat het tweede-kans onderwijs weer moet worden opgezet want daarin is m.i. ook veel kapot gemaakt. Geen vage luchtbalonnen, maar concrete plannen . De problemen bij de wortel aanpakken.
Zeker verdient het probleem van de studiekeuze serieuze aandacht. Maar dit lijkt me niet de goede. Eerlijk gezegd weer eens het paard achter de wagen spannen.
schoolkeuze
Eind jaren 70 van de vorige eeuw kreeg een goede kennis van ons een nieuwe relatie. Zelf was hij planoloog, zijn nieuwe vriend lasser bij de KLM. Deze kwam uit een milieu waar LTS het hoogst haalbare was. Door zijn vriend kwam hij in een andere wereld. Na hier enige tijd aan gesnuffeld te hebben, besloot hij te gaan studeren. Na het avond-VWO deed hij in een recordtempo medicijnen en is lange tijd – inmiddels is hij met pensioen – een gerespecteerd huisarts geweest. Stapelen is altijd mogelijk geweest, hij had natuurlijk wel het voordeel, dat zowel zijn lagere school als de LTS van behoorlijke kwaliteit waren. Lezen, schrijven en rekenen waren geen probleem. Waarom pakt Plasterk de echte problemen niet aan: het ontbreken van scherpe doelstellingen en kwaliteitsbewaking in alle vormen van het onderwijs, de experimenten met het HNL, het CGO etc., die nooit geevalueerd worden, de grote vrijheid die de besturen genieten, de idioot grote molochen, het geld voor overhead, dat niet op de werkvloer terechtkomt, de bonuscultuur etc.
Laten we dat vasthouden
Wijze woorden Kafka, moeten we vasthouden:
Waarom pakt Plasterk de echte problemen niet aan: het ontbreken van scherpe doelstellingen en kwaliteitsbewaking in alle vormen van het onderwijs, de experimenten met het HNL, het CGO etc., die nooit geevalueerd worden, de grote vrijheid die de besturen genieten, de idioot grote molochen, het geld voor overhead, dat niet op de werkvloer terechtkomt, de bonuscultuur etc.