Verslag Bijeenkomst Kwaliteitsagenda VO

Verslag werkconferentie kwaliteitsagenda VO 24 april 2008

Deze conferentie vond plaats onder leiding van staatssecretaris van onderwijs, mevr. van Bijsterveldt. In dit (korte) verslag hoop ik een indruk te geven van deze (constructieve) bijeenkomst.

Wat is de kwaliteitsagenda VO?

Voor degenen die nog niet eerder gehoord hebben van deze agenda geef ik hier een korte beschrijving zoals die te vinden is op de website van het ministerie:
“De kwaliteit van het voortgezet onderwijs in Nederland moet verbeteren.
Dat was de boodschap van staatssecretaris van Onderwijs, Marja van Bijsterveldt en de sectororganisatie VO-raad bij de presentatie van de eerste Kwaliteitsagenda VO. Hierin staan de belangrijkste prioriteiten en prestatieafspraken voor de komende jaren om de kwaliteit van het voorgezet onderwijs te verbeteren.
Hoewel het voortgezet onderwijs in Nederland in internationale vergelijking goed naar voren komt en ouders een dikke voldoende geven aan het onderwijs van hun kinderen, is het noodzakelijk deze kwaliteit te behouden en te verbeteren. De zorgen over de kwaliteit van het onderwijs en de lesuitval zijn de afgelopen tijd toegenomen.
De kwaliteitsagenda is het gezamenlijke antwoord van de staatssecretaris en de VO-Raad op de toenemende maatschappelijke zorgen over de kwaliteit. “
Doel van de werkconferentie was om met de mensen uit het veld te spreken over de inhoud van de agenda en de mogelijkheid te bieden om kritiek, aanvullende criteria en alles wat er nog meer te zeggen was naar voren te brengen.
Bij de bijeenkomst waren vertegenwoordigers uit vele geledingen, zoals vakbonden, docenten, VO-raad, schoolleiders, CWI, ouderverenigingen, ondersteunende schoolorganisaties zoals APS en een aanzienlijke vertegenwoordiging van het ministerie zelf, waaruit duidelijk was dat deze bijeenkomst zeer serieus werd genomen. In totaal betrof het een groep van zo’n 60-70 personen (schat ik).

De bijeenkomst

De bijeenkomst werd geopend met een film waarin korte citaten te zien waren van docenten, schoolleiders en leerlingen over wat kwaliteit van onderwijs nu eigenlijk is. Deze verschillen (zoals natuurlijk te verwachten is) niet veel van wat we al eerder zagen in bijvoorbeeld de film die werd getoond op onze teamdag waarin onze eigen leerlingen bevraagd werden.
Hierna was er een vraaggesprek met de staatssecretaris over wat zij nu verstaat onder kwaliteit van onderwijs en wat haar visie is op de toekomst van het Nederlandse onderwijs.
Hierin kwam een aantal punten duidelijk naar voren:

– inspirerend onderwijs (onafhankelijk van de vorm) is belangrijk
– goed opgeleide docenten zijn van cruciaal belang in combinatie met goede randvoorwaarden en een betrokkenheid bij de school en de leerling
– er is een 2e agenda die gericht is op lerarenopleidingen die parallel wordt opgesteld met de kwaliteitsagenda. Dit om de kwaliteit van de lerarenopleidingen (die volgens de staatssecretaris zelf soms zeer zorgwekkend is) te verbeteren (vooral vakinhoudelijk) en te borgen
– de ‘100-dagen’ aan het begin van de kabinetsperiode waren te kort om een goed beeld van het veld te krijgen. Daarom dat er veel overleg wordt gepleegd en veel bezoeken zijn aan o.a. scholen om een beter beeld te krijgen van wat er speelt
– Een verrassende opmerking was: ‘Er gaat al veel goed. Soms dankzij Den Haag, maar soms ook ondanks Den Haag.’
– Deze bijeenkomst moet in de zomer leiden tot een nieuwe verbeterde kwaliteitsagenda met een breed draagvlak. Hierin moeten prioriteiten vastgelegd worden voor de komende jaren (waarbij duidelijk werd gemaakt dat dit echt voor een groot aantal jaren moet zijn en niet weer over 2 jaar een nieuw plan…)
– In de agenda zijn 6 beleidspunten aangegeven waarop de aandacht gericht wordt, dit om een wildgroei te voorkomen van aandachtspunten. Deze 6 beleidspunten zijn momenteel (bij aanvang van de bijeenkomst):
o Verbetering van taal- en rekenvaardigheden
o Goede en betrouwbare examens
o Bevorderen van toptalenten in de school
o Alle leerlingen een passende kwalificatie bieden voor het vervolgonderwijs
o Voor alle leerlingen een maatschappelijke stage
o Reductie van het aantal zeer zwakke scholen
– Het doel van de bijeenkomst was om te kijken of dit goede aandachtspunten zijn en te kijken of er andere hoofddoelen zijn die evt. over het hoofd gezien zijn
– Tevens wordt er gekeken naar de toekomst, hoe blijven we jongeren aantrekken voor goed onderwijs en hoe kunnen we als scholen met onze creativiteit binnen de soms beperkte mogelijkheden (in de woorden van de staatssecretaris: “In het onderwijs wordt er duidelijk niet met geld gesmeten”) toch zo’n goed mogelijk onderwijs verzorgen.
– Het is duidelijk dat met het actieplan ‘Leerkracht van Nederland’ we er nog lang niet zijn. Er is veel creativiteit vereist om tot goede oplossingen te komen. Hierbij zal ook de kwaliteitsagenda financiële support moeten krijgen anders is het een verloren zaak.
– De vele inputs in dit afgelopen jaar (boeken, urennorm, maatschappelijke stages) hebben energie gevreten. Hoe kunnen we mensen nog enthousiast maken na deze zware inputs? Daarvoor moeten scholen (lees docenten en schoolleiding) meer mogelijkheden krijgen om hun eigen onderwijs vorm te geven.

In de aansluitende discussie met de staatssecretaris kwam al snel naar voren dat de tijd om kwaliteit te borgen erg belangrijk zal zijn. Als docenten, maar ook schoolleidingen, hiermee willen werken moet er ook tijd voor beschikbaar zijn. Dit is en blijft een aandachtspunt, aldus mevr. van Bijsterveldt.

Ook kwam naar voren dat er een groot verschil is hoe er tegen kwaliteit wordt aangekeken door 1e graads (lees academici) en 2e graads (lees HBO opgeleiden) docenten. Aangezien deze 2 groepen over het algemeen ook verschillende delen van het VO vertegenwoordigen moet er in de agenda misschien meer aandacht zijn voor de normen die gesteld worden voor VMBO vs. HAVO/VWO. Dit wordt meegenomen…

Na dit uitgebreide overleg tussen de aanwezigen en de staatssecretaris (dat naar mijn mening een zeer open en uitnodigende discussie was) werden de aanwezigen opgedeeld in 6 groepen om verder te praten over de volgend punten in ronde tafel gesprekken:
– Bekostiging en reserves van scholen
– Taal en rekenvaardigheden/examens
– Zwakke scholen
– Excellentie/toptalent
– Menselijke maat
– Passende kwalificatie

Bij de geelgekleurde discussie heb ik zelf ook deelgenomen en ik wil een kort overzicht geven van punten en ideeën die daar ter sprake kwamen. Hierbij moet ik aangeven dat dit dus altijd maar een klein deel is van alles wat besproken is, aangezien minimaal 4 groepen zich met deze onderwerpen bezighielden.

Bekostiging en reserves van scholen

Bij de bekostiging wordt er gekeken naar een nieuw bekostigingsmodel. Hierbij spelen twee factoren een rol. Aan de ene kant de roep om meer vrijheid voor de school (bijv. bekostiging per leerling) terwijl er aan de andere kant vraag is naar meer controle op bijv. het gebruik van de gelden voor de juiste doelen. Het model dat nu ontwikkeld wordt is nog naar beide zijden toe te passen en geeft ruimte om de invulling nog aan te passen.
Ook kwamen de (soms buitensporige) reserves van scholen ter sprake. Hier is grote aandacht voor vanuit het ministerie en er wordt momenteel gekeken naar scholen met een solvabiliteit van meer dan 40% (waaronder onze eigen school dus, die volgens de AOB-site op 48% zit) om te kijken waar de gelden in zitten. Er wordt aan gedacht om een maximum (40%) aan de reserves te stellen indien er geen goede indicatie is waar de overmatige reserves aan besteed zullen worden. Het zijn immers rijksgelden die ‘opgepot’ worden.

Taal- en rekenvaardigheden/examens

Bij dit onderdeel kwam de aandacht naar voren voor verbetering van de taal- en rekenvaardigheden van leerlingen. Eerst spraken we over het rekenonderwijs. Hier moet een intensivering plaatsvinden (al op de basisschool), maar kwam ook naar voren dat de leerlingen lui worden gemaakt door het veelvoudig gebruik van rekenmachines op het VO. Er werd gesproken over initiatieven, zoals op onze eigen school, voor een aanvullend rekenvaardigheden programma. Bedoeling is dat er duidelijk referentieniveaus vastgelegd gaan worden, waaraan leerlingen moeten voldoen wat betreft rekenvaardigheden. Een andere opmerking die werd gemaakt is dat veel van de huidige docenten op de Pabo afkomstig zijn van het MBO (opleiding voor klassenassistent) omdat daar vaak geen werk voor is. Door het competentiegerichte onderwijs zijn taal en rekenen volledig van het MBO verdwenen waardoor de basis soms uitermate zwak is. Hier moet aandacht voor zijn en vakinhoud moet weer een duidelijke plaats krijgen (ook op het MBO).
Daarna gingen we over op het taalonderwijs. Hierbij kwam naar voren dat er meer aandacht moet zijn voor taal bij alle vakken. Dus spellingsfouten e.d. moeten ook aangerekend kunnen worden bij andere vakken dan Nederlands. Dit gebeurt, zoals we allemaal weten, nu nauwelijks. Verder moet het begrijpend lezen weer meer aandacht krijgen. Door de ICT cultuur is er een neiging om slechter te lezen, doordat veel vanaf beeldschermen wordt gelezen (of niet…).
Hierna kwamen de examens ter sprake. Wat moet de verhouding zijn tussen de waarde van het SE en het CE. Moeten bijvoorbeeld dezelfde normen als nu gelden voor het totale examencijfer ook gelden voor het SE? (Uit onderzoek van leerlingen van de afgelopen 3 jaar blijkt dat dan 42% niet geslaagd zou zijn…). Hoe moet de kwaliteit van schoolexamens geborgd worden?
Verder kwam naar voren dat het moeilijk is om voor sommige vakken SE en CE te vergelijken (bijv. vreemde talen) aangezien totaal andere vaardigheden getoetst worden. Hier kunnen dus grote verschillen zijn in scores, die niet altijd aan te rekenen zijn aan het onderwijs. Algemene conclusie was wel dat gemiddeld de uitschieters naar boven en naar beneden elkaar wel redelijk zouden moeten compenseren.
Verder kwam de (bemoedigende?) mededeling dat de tweedeling van SE/CE voor o.a. de exacte vakken zoals die in de vernieuwde tweede fase ontstond al op zeer korte termijn teruggedraaid gaat worden.

Excellentie/toptalent

Hier ging het erover hoe je maatwerk kan leveren aan je leerlingen. Dit breidde zich al snel uit van toptalent naar een iets algemener beeld. Initiatieven zoals het Junior College Utrecht en Junior Med School werden hoog gewaardeerd (onze school was hierbij een mooi voorbeeld!). Een voorstel was om met het nieuwe onderwijsnummer (www.onderwijsnummer.nl) leerlingen te volgen op het vervolgtraject na het VO. Hieraan zou een kwaliteitsindicator gekoppeld kunnen worden waarin bijv. wordt aangegeven hoeveel leerlingen van een school ook daadwerkelijk de gekozen vervolgopleiding afmaken. Dit geeft een goede indicatie voor kwaliteit van de leerlingbegeleiding in de studiekeuze en de inhoudelijke kwaliteit van de school. Hier werd door alle groepen zeer enthousiast op gereageerd. Deze indicator biedt scholen ook de mogelijkheid om hun eigen begeleidingstraject beter te beoordelen. Een ander voorstel was om leerlingen die in bijv. één vak gewoon zwakker zijn dan de rest een traject te bieden waarbij ze bijvoorbeeld voor dat ene vak examen kunnen doen op een ander niveau. Hiermee voorkom je dat leerlingen uitvallen door deficiënties op een enkel vak.

Passende kwalificatie

Hier kwam eigenlijk voor een groot deel hetzelfde ter sprake wat al eerder genoemd is.

Conclusie

Ik denk dat het zeker een geslaagde dag was en hoop dat het ministerie de gegeven opmerkingen gebruikt om de kwaliteitsagenda verder te verbeteren. Ik denk dat het voor ons docenten van belang is om de vorderingen op dit gebied in de gaten te houden, aangezien het direct raakt aan ons vak. Ik zal in ieder geval proberen op de hoogte te blijven van wat er gaande is.

24 Reacties

  1. Dank
    voor dit verslag; ik put er de hoop uit dat we bezig zijn met een echte Trendwende.

  2. Inzake kwaliteitsagenda
    Ik heb uw verslag doorgelezen. Ik meen dat Marten Hoffmann op deze bijeenkomsten is afgeknapt en ik begrijp nu waarom.
    Ik heb geen enkel vertrouwen in dergelijke bijeenkomsten en ik denk dat ze tot helemaal niets zullen leiden.
    Iedereen die ooit wel eens een slagvaardige organisatie heeft meegemaakt begrijpt dat deze kwaliteitsagenda meer van doen heeft met een volkomen vastgelopen bureaucratie.
    Het voert mij veel te ver om alle onjuistheden, ongestructureerdheden, vaagheden en ander los onheil apart op te noemen. Ik noem alleen een vrolijk citaat van de staatssecretaresse: “In het onderwijs wordt er duidelijk niet met geld gesmeten”.
    Nee, we zullen zeggen dat die 25 niet-lesgevende personeelsleden op onze school broodnodig zijn, net zoals Sjoerd Slagter en Doekle Terpstra met hun raden, al die stompzinnige cursussen, studiedagen, lerarenopleidingen en adviesinstituten, al die nieuwbouw, al die al bij de aanschaf verouderde computers, al die werkboeken en andere kleurplaten. Je kunt het geld nog beter direct verbranden.

    • Niet ik, wel begrijpelijk
      Nee, ik ben niet degene die op deze bijeenkomsten is afgeknapt, maar het afknappen op zichzelf begreep ik wel. Het vervelende is alleen dat je kennelijk alleen nog via dit soort bijeenkomsten veranderingen kunt aanbrengen, zo lijkt het wel.

      • Bekijk eens voor de lol een
        Bekijk eens voor de lol een aantal CV’s van politici. Die mensen hebben een leven, gevuld met voorzitterschappen, vergaderingen, commissies, stuurgroepen etc., en dit soort bijeenkomsten. Geen wonder dat het lijkt alsof veranderingen enkel via bijeenkomsten als deze kunnen worden bewerkstelligd. Lijkt, want er is ook nog zoiets als de publieke opinie en Nederland is nog altijd een democratie. Door een degelijke, goed gefundeerde bijdrage aan het publieke debat kunnen wij als BON veel bereiken!

      • begrijpelijk – Marten
        Marten, het gaat hier (als ik het goed lees, en publieke verwijzingen naar de huidige stand van zaken in het onderwijs ook goed lees) om veranderinkjes.

        Veranderinkjes zijn maatregeltjes die de zittende hierarchie introduceert (rijmt op douceert) om comfortabel te mogen blijven zitten. Ze doen dat – zonder twijfel – a priori met de beste bedoelingen, en, surprise, tegelijkertijd met de meest abominabele uitkomsten. Zo werkt dat, dat is de systemische natuurkunde van deze soort verbeterinkjes en denkraampjes.

        Dit zal, uit fundamenteel oogpunt, niet leiden tot beter onderwijs. Wat bijstellingen, geneuzel, beetje de koers verleggen, likje verf, HNL afkatten en wel handhaven, het gaat immers al zo goed. Het kan altijd een pietsie beter – –

        Voor fundamentele verbetering is iets anders nodig. Dat weten we toch allemaal ? Kleine scholen, 80 percent van het budget voor uren in de klas, vakdocenten, minimaal regulerende bestuurders, en nog zo meer.

        maarten

    • simplicissimum
      Al die drukte over een kwaliteitsagenda is zowel triest als lachwekkend. Toen ik zelf op de middelbare school zat was er een programma dat vanaf het begin af aan voorbereidde op het eindexamen. Het niveau van het eindexamen legde de kwaliteit (in hoedanigheid en niveau) van het programma vast. Zo simpel kan kwaliteit geregeld worden. Tenminste, als je er voor zorgt dat er een voldoende groot aantal voldoende hoog geschoolde leraren is om het programma uit te voeren en niet sjoemelt met de normen. Voor die vakken en vakonderdelen die niet schriftelijk worden afgelegd of afgelegd kunnen worden schakel je gecommitteerden in. De meeste van de genoemde 25 niet-lesgevende personeelsleden zijn dan niet broodnodig maar je kunt ze missen als kiespijn. En van dat geld dat je aan ze kwijt was kun je gemakkelijk goede, dus dure, gecommiteerden betalen.
      Seger Weehuizen

  3. De invloed van “Maja de Bij(sterveldt)!
    Helaas moet ik constateren dat “avdh” wel erg positief over deze dag is, waar ik overigens ook zelf geweest ben.
    De opzet van de dag was “aardig”, maar uiteindelijk bleek het in 1 zaal discussiëren aan verschillende tafels over de kwaliteit van ons onderwijs geen succes te zijn. Je moest de grootst mogelijke moeite doen om te luisteren wat er aan je eigen tafel gezegd werd. En, dan blijkt dat het ministerie, lees de ambtenaren, gewoon weinig willen veranderen.
    Dit soort dagen kun je ook een “zoethoudertje” noemen, om ons aan het lijntje te houden. Tezelfdertijd wordt door de AOB leden gewoon het akkoord met Plasterk geaccordeerd, een verschrikkelijk iets.
    We blijven strijden, maar ik denk dat we echt op de barricaden zullen moeten, oftewel misschien wel het werk moeten platleggen.

  4. Gematigd positief
    Ik wil toch reageren op alle reacties die op het stuk zijn gegeven dat ik heb geplaatst. Ik ben geïnteresseerd geraakt in Beter Onderwijs Nederland omdat ik denk dat de naam al zegt waar we voor moeten staan. Als ik echter de reacties op mijn stuk bekijk begin ik steeds meer het gevoel te krijgen we totaal niet meer geïnteresseerd zijn in inhoud. Ik zie niet één inhoudelijke reactie op de kwaliteitsagenda, maar alleen maar reacties op het wel of niet zinnig zijn van zo’n bijeenkomst en titels als Maja de Bij(sterveldt). Alleen deze titel getuigt al van een totaal gebrek aan respect in het gesprek. Als leerlingen dit soort dingen over mij zouden zeggen zou ik dit in ieder geval duidelijk aanpakken.

    Daarbij zie ik dan ook nog reacties als ‘De ambtenaren willen niet veranderen…’. Alsof wij dat wel willen (ja, terug naar het oude systeem….). Luisteren en gesprekken zijn een tweerichtingsverkeer, waarin beide partijen bereid moeten zijn actief deel te nemen. Als de éne partij (lees overheid) een halsstarrige oude leraar is die vast houdt aan zijn ideëen en de andere partij een stel stampvoetende tieners (lees een deel van de docenten) die bij voorbaat al vindt dat de leraar altijd ongelijk heeft dan zal er van zo’n gesprek nooit veel terecht komen.

    Laat duidelijk zijn dat mijn verslag (gematigd) positief was. Daarmee zeg ik niet dat de bijeenkomst perfect was. De reactie over de slechte verstaanbaarheid kan ik alleen maar onderbouwen. Ook ik heb mijn twijfels of de kwaliteitsagenda op zal leveren wat we zouden willen. Maar als we alleen maar blijven stampvoeten komt er zeker niks van de grond. Laten we nu eens met elkaar kijken naar de inhoud. Gebruik deze weblog om met goede alternatieven te komen voor de kwaliteitsagenda en kijk kritisch naar de inhoud, maar laten we nu eens ophouden met alleen maar kritiek te geven op de bewindsvoerders, dat is zo goedkoop. Zo kunnen we weer bezig zijn met BETER ONDERWIJS in Nederland….

    • Andere draden
      Beste avdh,

      In andere draden worden alternatieven aangedragen. Dit begint altijd met constateren wat er fout is. Laten we eens een paar dingen langslopen die op de BONsite ter sprake zijn gekomen:

      • Leraren belonen voor een betere opleiding. Kwam niet ter sprake tijdens de kwaliteitsagenda (valt namelijk onder de directie leraren en de kwaliteitsagenda valt onder de directie VO van het ministerie…)
      • De lerarenopleidingen vakinhoudelijk versterken. Ik lees hierover weinig concreets in de kwaliteitsagenda (ja, PABO studenten moeten groep 8 sommetjes kunnen maken; het feit dat dit als toekomstig doel gesteld wordt zegt al genoeg…)
      • Weg met Weer Samen Naar School.
      • Herinvoering Ambachtsschool.
      • De mogelijkheid om `charterscholen’ op te richten (er is een brief naar de minister uitgegaan).

      En zo zijn er nog veel meer dingen. Inderdaad zijn een heleboel voorstellen van het type `vroeger was het beter’, maar vroeger was het inderdaad ook beter….

      • Vooropgaan in de strijd!
        Hopelijk mag deze titel wel i.p.v. Maja de Bij(sterveldt).
        Het gaat slechts om de inhoud en juist daarom was de bijeenkomst op 24 april zo enorm tegenvallend.
        En vroeger was het beter, wat niet perse wil zeggen dat we helemaal daar naar terug moeten, alsjeblieft niet.
        Maar het huidige niveau van leerlingen die van HAVO naar HBO willen en van VWO/Gymnasium naar de Universiteit is belabberd laag.
        Het gaat niet om competenties, het gaat om kennis. Kennis is iets wat gewoon hartstikke nodig is, en die moet worden overgedragen door vakbekwame docenten. Ik ben overigens ook nog geen 40 jaar docent of zo, dus draai ook pas een kleine 10 jaar mee, en kom uit de commerciële wereld. Godzijdank ben ik daar weg, want daar zijn het Amerikaanse toestanden geworden.
        Het onderwijs geven is een geweldig vak, heel zwaar, maar ontzettend leuk. Echter het moet wel vakinhoudelijk blijven. En geen bezigheidstherapie zoals het nu dreigt te worden.
        Inderdaad, weer samen naar school moet worden teruggedraaid, de ambachtsschool moet terug en PABO studenten moeten gewoon kennis bijgebracht krijgen. En ik kan daar over meepraten want ik heb een kind die aan de PABO studeert.
        Dus als er kritiek komt op een forumstuk niet gelijk gaan roepen dat zus en zo niet mag of kan. We willen het allemaal heel netjes en correct houden en ik sta altijd open voor discussie. Helaas doen we dat via een/dit forum, liever doe ik dat face to face.

        • Goede titel!!!
          Ik wil natuurlijk niet gaan bepalen wat wel en niet gezegd mag worden 🙂 Ik vind alleen dat we op moeten passen met wat we zeggen.
          Ik kan het helemaal vinden in je reactie. Ik kom zelf uit de universiteitswereld. Ik heb daar 7 jaar onderzoek verricht en ook daar zag je duidelijk een teruggang in de kwaliteit van de studenten. Toen ik ging studeren (Lucht- en Ruimtevaarttechniek) slaagden van de 220 deelnemers voor een eerstejaarsvak 10 studenten met een voldoende. Mede onder druk van de overheid moest dit percentage omhoog en werden er studiesteunlessen geintroduceerd in combinatie met een intensievere begeleiding en vereenvoudiging van de tentamens. Het slagingspercentage werd wel tegen de 75%. Wat men echter vergat is dat in het tweede jaar het vervolgvak opeens kelderde naar lagere percentages… En dus werden daar ook aanpassingen gedaan. Uiteindelijk gingen er studenten afstuderen waarvan je soms wel het idee had dat ze de basis niet echt begrepen. Klinkt een beetje als het moderne onderwijs, niet?

          Ik ben zelf een redelijk traditionele docent (ondanks dat ik pas begin 30 ben) die ervan houdt om kennis over te dragen. Het valt me ook altijd weer op dat (vooral in de VWO klassen) leerlingen dit ook graag willen. Zij geven altijd weer aan kennis belangrijk te vinden. Dus laten we daar in ieder geval met zijn allen voor staan.

          Ik ben trouwens blij te zien dat er zoveel reacties zijn gekomen op mijn post. Het is duidelijk dat onderwijs bij ons allen leeft en dat we ons zeer betrokken voelen. Dat geeft me een goed gevoel 🙂

          • goede titel – avdh
            ref : goede titel – door avdh op Vr, 02/05/2008

            Iets dergelijks heb ik in Wageningen (in sommige vak-groepen) zien gebeuren ; dat was tussen 1980 tot 2000. Het gebeurde duidelijk onder de druk van studenten-aantallen tussen vakgroepen, niet ex officio uit den Haag. Er werd ook over gesproken. De totale aantallen studenten moesten natuurlijk wel omhoog (daarover was het CvB bezorgd).
            Het CvB stuurde (d.i. verdeelde het geld) sterk op aantallen geslaagden, per vakgroep, in de kandidaats- en vooral ingenieurs-uitslagen. Ook het aantal promoties telde mee, het nivo ervan niet altijd (vriendelijk gezegd). Het was lange termijn beleid (en is het nog, imo). Het ‘aantallen argument’ was ook de leidraad bij die ene hervorming van de curricula die ik meemaakte. De nivos daalden toen aantoonbaar, in sommige afstudeer-richtingen drastisch. De daling was waarneembaar, over een periode van 5 tot 10 jaar.

            maarten

          • Mag ik deze gang van zaken
            Mag ik deze gang van zaken aanvoeren als argument vóór de stelling van mij, dat een knieval voor een lager niveau zélf een lager niveau in de hand werkt?

    • Inhoud EN proces (en… van harte welkom)
      Beste EvdH,

      Ik zag net pas dat je nog niet zo lang bent geregistreerd op dit forum en dat ik je in het geheel nog geen welkom had geheten. Ik probeer dat voor iedere nieuwe gebruiker van het forum te doen, maar heb je per ongeluk gemist. Dus wat laat wellicht, maar van harte welkom en dank voor je bijdragen.

      Ik ben niet op die beijeenkomsten geweest, maar wil je kritiek even in perspectief plaatsen.

      Op dit forum gebeurt heel veel. De discussies zijn vaak inhoudelijk, van vakinhoudelijke en vakdidactische discussies tot aan pedagogische en onderwijskundige discussies. Daarbij is (zeer terecht) veel kritiek te horen op het nieuwe leren en aanverwante stromingen, maar ook worden veel alternatieven aangedragen, wordt onderzoek in de spotlights gezet. Ik noem die onderwerpen van discussie maar even de onderwerpen waarbij het er om gaat (inhoudelijk) gelijk te hebben.

      Helaas geldt voor velen van ons dat we die discussies in de eigen werkkring al langer houden, maar dat ondanks het gelijk dat we hebben, niemand ook werkelijk gelijk gekregen heeft.
      Dat verschil is in mijn ogen de drijvende kracht achter het ontstaan van BON geweest. Men had gelijk, maar kreeg het niet om redenen van machtsvorming.

      Maar dan zijn discussies over de strategie en de verwachtingen van bepaalde ingezette activiteiten cruciaal. Hoe zorgen we ervoor dat we het gelijk dat we hebben ook daadwerkelijk krijgen? Vandaar de discussies over procedures en politiek. Vandaar ook het gebrek aan vertrouwen daarin. De afgelopen 20 jaar is dat vertrouwen beschaamd, telkens weer. Nogmaals: anders was BON nooit nodig geweest.

      Tegelijkertijd willen de de discussie over de inhoud van het onderwijs gaande houden. In de openbare media, maar ook op dit forum. Dat is nodig omdat nog niet iedereen is overtuigd van ons inhoudelijke gelijk (al is er veel bereikt op dat gebied).

      Vandaar dat we het over inhoud en over proces hebben. Helaas heeft het verleden geleerd dat we niet optimistisch kunnen zijn als het gaat om dat proces. De kamerdebatten (die hier gefileerd worden) laten eenvoudigweg zien dat de meeste politici nog steeds geen idee hebben wat er werkelijk mis is en bevestigen ons dat het hen gaat om partijbelangen en macht eerder dan om inhoud. Dat verwijt is begrijpelijk en we zijn niet de enigen die dat opmerken.

      Laat ik positief eindigen: er is veel veranderd in de publieke opinie. Veel leden van BON doen er ook buiten dit forum alles aan om onze doelstellingen te realiseren. BON heeft gezorgd dat mensen hun boosheid om kunnen zetten in positieve energie. Ik weet uit ervaring dat het op veel plaatsen gebeurt. Ook op het forum.

      • Bedankt voor het welkom
        Bedankt voor het welkom heten, dit maakt een forum een stuk persoonlijker. Dit soort opmerkingen maakt voor mij ook de context een stuk duidelijker. Ik ben dan ook niet voor niets lid van de BON geworden. Misschien dat ik (door mijn korte ervaring in het onderwijs) nog erg positief ben, en misschien dat dit in de loop van de tijd nog wel verandert, maar voorlopig wil ik proberen deze instelling vast te houden 🙂 Daarbij hou ik ervan om de discussie een beetje op scherp te zetten, immers wanneer de discussie op het scherpst van de snede plaatsvindt komt er vaak het meeste uit… Ik hoop dan ook nog regelmatig input te kunnen leveren op de BON site.

    • beste advh
      Je reactie verwoordt een dubbelheid die ik herken. Het gaat om een toon en een manier van reageren op dit forum, die voortkomt uit sarcasme, bitterheid, wantrouwen. Soms erger ik me er aan en soms doe ik er aan mee.
      Als “je” principieel bent en analyseert wat er gebeurt en aan de hand is en ziet hoe fundamenteel fout en onnozel dat vaak is; hoe macht, status, onbenul enzovoort de dienst uitmaken in onderwijsland en je toch principieel voor degelijk en goed onderwijs probeert te staan, dan kom je bijna vanzelf tot zo een bittere en wantrouwende houding. En dan zijn de bijdragen op dit forum een soort bevestiging van dat je zelf “niet helemaal knettergek bent” in de waanzin die je waarneemt. Dan is dit forum een uitlaatklep, een soort cabaret, een schotschrift om het uit te houden met geestverwanten die de absolute waanzin van het huidige onderwijs in Nederlanden alles er op en rond, herkennen. Voor wie af en toe eens op dit forum komt, moet die toon van hardheid onbegrijpelijk en vaak “afstotend” zijn. “Ons kent ons”en we weten dat achter die keiharde analyses en spot een serieuze betrokkenheid schuilgaat, die de “not regular” niet zo zal herkennen.
      Het forum is NIET hetzelfde als BON. De standpunten van BON zijn duidelijk en zakelijker en daarmee veel constructiever van toon, dan veel boze, felle, pinnige bijdragen die je op dit forum zult tegenkomen. En die “we” – mensen die het forum volgen en er op posten – blijkbaar ook nodig hebben/vinden.

    • beste avdh, vervolg
      In de praktijk zaken verbeteren (of slechte ontwikkelingen tegenhouden) vraagt om een andere bijdrage. Op je eigen school voor je vak staan en het daadwerkelijk waarmaken, voor goed onderwijs en een goede school proberen te staan betekent dan overleggen, overtuigen en compromissen aangaan (als je daar in de machtsverhoudingen – want dat is m.i. de kern – de kans voor krijgt/zoekt) en dus een weg zoeken tussen hoe je denkt dat het zou moeten en wat kan. En ook landelijk (bijv. in jouw voorbeeld over de kwaliteitsagenda) moet je dan zoeken naar invloed, gesprek, overtuigen binnen de mogelijkheden en verhoudingen die er zijn.
      Als je beter onderwijs wilt en je wilt je daarvoor inzetten, dan is die dubbele houding van je inzetten en dus ook compromitteren en je afzetten tegen de waanzin – in mijn ervaring – onontkoombaar. Alleen afzetten biedt geen enkele oplossing. Je inzetten is – afgezet tegen je idealen – altijd ook deels meedoen aan wat je eigenlijk niet wilt en dus reden voor zelfkritiek en (terechte?) kritiek. Hoewel ik niemand van de forumregulars persoonlijk ken, durf ik er iets onder te verwedden dat we geen van allen alleen aan de zijlijn staan als die goedkope stuurlui…..
      Kortom: Volgens mij heb je gelijk! Maar ook: “have mercy”!

      • weknow -schitterende analyse
        Schitterende analyse, Weknow, zo is BON inderdaad.

        Ondertussen moet er wel wat gebeuren in onderwijs-land. En dat gebeurt alleen als wij (wie dan ook 😉 dat willen + doen, althans + veroorzaken.
        Uitsluitend posten op dit forum is niet genoeg, maar niet verkeerd. Ingezonden stukjes in de krant : net zo. Wie wil dat er “wat” verandert, moet weten waarom, en posten helpt bij die analyse, al die vele meningen en ervaring helpen. Tegelijk ondervind ik een zekere teleurstelling w.b. BON, bij gerealiseerde ideeën.

        Mijn zicht op onderwijs, evenwel, is aangescherpt door al die lamenten erover, BON, media en anderszins. Voor mij is dat een langdurige geschiedenis geweest, betrokken bij de oprichting van drie (bijna vier) scholen, hun wel en wee daarna, en nu weer bij zoiets, elders. Zonder BON niet zoveel focus.

        maarten

    • onderwijs als bakkerij
      Er wordt nogal wat geklaagd op dit forum. Ik ben ervan overtuigd dat dat voor sommigen een reden is om niet meer terug te komen.
      Soms zijn de reacties erg voorspelbaar, en dan denk ik ook: “Daar gaan we weer…”.

      Gelukkig zijn er steeds weer lieden die proberen de inhoud centraal te zetten. Jij hoort daar nu ook bij. Dank daarvoor.
      Er zijn ook forumleden, bijvoorbeeld “1945”, van wie ik de reacties altijd lees, omdat ik weet dat ik er wijzer van wordt.
      Je moet soms een beetje tussen de regels door lezen, en hier en daar wat overslaan.

      Je verslag van de bijeenkomst stemt mij niet erg vrolijk. Nogal wat algemeenheden, maar alle begin is moeilijk. En hopelijk is er veel meer gezegd dan jij hebt opgeschreven. Het lijkt me dat alle gelegenheden waar ambtenaren en politici geconfronteerd worden met meningen “uit het land” meegenomen zijn.

      Het valt me wel steeds op dat het altijd (vaak) over “het onderwijs” gaat, alsof dat bestaat.
      Zoiets als praten over “de bakkerij”, en daaronder ook het bakken van bakstenen, het bakken van kabeljauw in de viskraam en het bakken van poetsen verstaan.

      Het onderwijs is veel te gevarieerd om met algemene wijsheden en oplossingen te lijf te kunnen gaan.
      Er zijn vast wel parallellen (beter salaris, minder bureaucratie), maar inhoudelijk moet je dat niet allemaal op één hoop gooien. Een basisschool is echt iets anders dan een HBO-opleiding, een kind van 6 is echt anders dan een “kind” van 20, en een vmbo-er van 14 is echt anders dan een vwo-er van 14.

      Alle “verbetertrajecten” moeten rekening houden met die verschillen. Zo niet, dan blijft het goedbedoeld geklets, nieuwe brandstof voor het cynisme op dit forum.

      • Goed onderwijs weer doel i.p.v. middel
        Bij de invoering van de basisvorming negeerden de voorstanders ervan bewust de verschillen in aanleg en karakter binnen de groep van 12-15-jarigen. Goed onderwijs werd ondergeschikt gemaakt aan het streven naar een egalitaire maatschappij. Het selecterende vak wiskunde werd daarom door elkaar geroerd en van smaakstoffen voorzien totdat een onsmakelijke brei ontstaan was die alle leerlingen onder het kijken naar “leuke”plaatjes en “grappige” tekstjes door hun keel moesten persen. De grote leugen die daarbij verteld werd is dat men bezig was om elke leerling “onderwijs op maat” te geven. Newspeak werd de norm. Een poging om eindelijk eerlijk rekening te houden met de individuele verschillen tussen de leerlingen zou inderdaad een enorme vooruitgang zijn.
        Seger Weehuizen

        • Bevorderen van toptalenten in de school…
          ..zal nooit lukken zolang het onderwijs gericht is op de grote gemene deler.

  5. Dank voor de samenvatting
    Dank voor de samenvatting AvdH. U hebt zich al op 2 bijeenkomsten met de staatsecretaris laten zien als een toegewijde docent, die veel energie steekt in het opbouwen van zijn vak. Met U zijn wij dan ook blij bij de BON.
    Collega’s hier reageren wel eens vermoeid, omdat hen telkens weer is gevraagd met enthousiasme iets nieuws op te bouwen en nog een tandje bij te zetten. Zij zijn daardoor soms cynisch en wantrouwend geworden naar politiek en bazen. Dat u dat nog niet heeft houdt de zaak hier mooi in evenwicht.
    Sommigen hebben daarom ook de moed opgegeven en hebben geen zin meer in dit soort beleidsgesprekken. Ze zien te weinig direct resultaat. Ik verwacht van dit soort bijeenkomsten weinig resultaat, wellicht enige invloed op termijn. Toch denk ik dat wij ons als BON ook hier moeten laten horen en opbouwend in gesprek moeten blijven, ook met partijen waar wij geen grote verwachtingen van hebben.
    Wij moeten ons overmoeid en langs meerdere wegen laten horen. Daarin vervullen diverse Bonners verschillende taken. Zo werken wij toch met z’n allen aan het bon-geluid.
    Fijn dat u daaraan mee wil doen.

Reacties zijn gesloten.