Commentaar De Volkskrant 30 januari 2007 over onderwijs

Onderstaand het hoofdredactioneel commentaar van De Volkskrant van 30 januari 2007.
________________________________
Een steen door de ruit van een vader die protesteert tegen de hoge lesuitval op de school van zijn kinderen. Scholieren en studenten die de straat opgaan om meer lesuren te eisen. Tweederde van de eerstejaars van de lerarenopleiding (pabo) die zakt voor een taaltoets die geen hogere eisen stelt dan groep 8 van de basisschool.

Met grote regelmaat komt het onderwijs negatief in het nieuws. Toch houden onderwijsbestuurders en politici vol dat de situatie niet zo rampzalig is als vaak wordt beweerd. De kloof in perceptie tussen het onderwijs en de buitenwereld is enorm. De tijd is rijp voor een discussie die over meer gaat dan bijsturing. Een doorlichting van het hele onderwijs is op zijn plaats. Een parlementaire enquête is daarvoor het aangewezen middel.

Natuurlijk zijn klachten over het niveau van het onderwijs van alle tijden. In 1928 schreef de liberale politicus Treub zich gelukkig te prijzen dat hij aan het einde van de 19de eeuw nog degelijk onderwijs had genoten. Daarna hadden onderwijzers zijns inziens toegegeven aan de verderfelijke aandrang het kind centraal te stellen.

Maar zelfs de grootste optimist kan moeilijk ontkennen dat het onderwijs tekort schiet als tweederde van de pabo-eerstejaars die straks nieuwe generaties moeten leren lezen en schrijven, zelf niet kunnen spellen. Ook andere opleidingen in het hoger onderwijs hebben geklaagd over de gebrekkige taalvaardigheid van hun studenten. Daarmee faalt het onderwijs in een van zijn belangrijkste taken: het bijbrengen van elementaire kennis.

In één opzicht is het verheugend dat het onderwijs zo onder vuur ligt. Vanaf de economische crisis van de jaren tachtig werd de sector lange tijd gezien als een kostenpost waar best op bezuinigd kon worden. De inhoudelijke, onderwijskundige discussie werd overgelaten aan experts die elkaar vonden in een voorkeur voor schaalvergroting en pedagogische innovaties die tegenwoordig bekend staan onder het verzamelbegrip ‘het nieuwe leren’.

De huidige golf van kritiek op het onderwijs betekent niet alleen dat de gebreken aan het licht komen, maar ook dat de samenleving zich weer druk maakt over onderwijs. Terecht wordt onderwijs gezien als een fundament onder de cultuur en de economie, essentieel voor een land dat zichzelf als een kennissamenleving ziet.

Een parlementaire enquête zou schoon schip kunnen maken. In zo’n onderzoek zou de balans opgemaakt kunnen worden van decennia van verwaarlozing van het onderwijs, niet in de laatste plaats door het parlement zelf. De enquêteurs zouden kunnen achterhalen wat er mis is gegaan en aanbevelingen voor de toekomst kunnen doen. Daarmee zou zo’n enquête duidelijkheid en perspectief creëren. Op basis hiervan kan een nieuwe regering de kwaliteit van het onderwijs op gerichte wijze verhogen.

Dat betekent niet dat er een einde moet komen aan elke vorm van onderwijsvernieuwing. Nieuwe onderwijsvormen mogen echter niet ten koste gaan van het verwerven van elementaire kennis. Bovenal is belangrijk dat ouders en leerlingen de keuze hebben tussen vernieuwend en meer traditioneel onderwijs.
______________________________________________________