Berichten door cornelis verhage

Afhankelijk van iemands ervaring en inzicht zal het oordeel over het afgelopen jaar van onderwijsbeleid en onderwijsberoering, negatief of positief uitvallen.
Positief is dat dagbladen en tijdschriften bijna zonder uitzondering een scherp oordeel vellen, meestal goed geïnformeerd, over de prestaties van bewindslieden en politici ten behoeve van het onderwijsveld. Je zou zeggen, de diagnose is gesteld en wordt ook in tweede en derde instantie bevestigd, nu moet er iets gebeuren!

Interessante ontwikkelingen in het onderwijs. In de jaren zeventig en tachtig zag je regelmatig dat leerlingen die zich door ouderwetse leraren te streng behandeld voelden een beroep deden op ‘progressieve’ schoolleiders die toen in de mode kwamen. Nu zie je dat serieuze leerlingen het eens zijn met serieuze leraren over de zin of onzin van ‘ophokuren’. De staatssecretaris daarentegen zocht dadelijk het gezelschap van de managers in een poging de rel om de 1040 uren te sussen.

Naar aanleiding van de openbare verhoren door de parlementaire onderzoekscommissie was het commentaar van de Volkskrant op 21 november onder meer: ‘Voor het eerst in de Nederlandse geschiedenis heeft het voortgezet onderwijs een generatie schoolverlaters afgeleverd die minder heeft geleerd dan vorige generaties.’

In het onlangs door de Wiardi Beckman Stichting uitgegeven boek van de onderwijskundige Dronkers, Ruggengraat van ongelijkheid, komt een onthullende passage voor waarin de schrijver erkent dat de sociaal democratische politici in de afgelopen vijftig jaar, in hun streven naar steeds meer nieuwe vormen van onderwijspolitieke idealen, fouten hebben gemaakt. Wie verder leest ziet dat het om forse, fundamentele fouten gaat.

Het aantal ernstige conflicten tussen schoolleiders en leraren op Nederlandse scholen is groot. Het zou na te vragen zijn bij de inspectie of bij de onderwijsbonden maar ik vermoed dat op sommige plaatsen in ons land nog niet de helft van de schoolleiders op normale wijze v.u.t. of pensioen haalt. Niet al die schoolleiders zijn incompetent, ze zijn soms ook slachtoffer van een sfeer van intriges, van ongenoegen dat een uitweg zoekt en zich richt op de directeur of de rector.

De leden van de grootste onderwijsbond AOb konden deze week zien hoe hun oud-voorzitter Tichelaar, nu een vooraanstaand politicus, zijn onderwijshart liet spreken.
Hij had immers beloofd dat de middeninkomens er in het komende jaar niet op achteruit zouden gaan en bracht in tweede termijn naar voren dat de schoolboeken gratis worden wat voor ouders met schoolgaande kinderen, ook voor de middeninkomens, honderden euro’s scheelt.

De voorstellen van de Commissie Rinnooy Kan bevatten op het eerste gezicht veel goeds. Meer salaris, meer medezeggenschap en meer status voor de leraar. De erkenning dat er sprake is van een crisissituatie komt weliswaar veel te laat maar kan het begin zijn van een langzaam weer opklimmen uit het dal.

Het was deze week opvallend dat ook mensen die doorgaans met enige huivering voorbijgaan aan de uitlatingen van onze minister-president nu met instemming kennis namen van zijn uitspraken over de ‘zesjescultuur’ in ons land.
In de Volkskrant van 6 september zei Maarten van Rossem: ‘Het beeld klopt en er valt geen reet aan te doen.’ En Wubbo Ockels: ‘Het bestaat absoluut en het komt doordat we het onderwijs jarenlang hebben laten versloffen: veel te grote scholen, weinig contact met leraren, veel te veel managers.’

De Bewindslieden van Onderwijs hebben deze zomer heel wat ballonnen opgelaten. De meeste daarvan zijn al weer uit het zicht verdwenen maar het was even een vrolijk gezicht.
Met het oog op het dreigende lerarentekort werden plannen ontwikkeld om niet alleen ‘zij-instromers’ maar ook ‘onder-instromers’ te werven, d.w.z. mensen uit het basisonderwijs, die wordt voorgehouden dat ze meer zullen verdienen in het voortgezet onderwijs. Het zal ze niet meevallen.

De kop boven het artikel ’De ‘razzia’s’van de lesurenpolitie’, in BN/DESTEM van 29 juni, vond ik niet erg geslaagd.