Maand: december 2006

Samenvatting
In de discussies rondom het onderwijs staan voor- en tegenstanders van het nieuwe leren lijnrecht tegenover elkaar. Hoe kan hier uit gekomen worden? Welke punten zijn essentieel en waar kan mogelijk een consensus gevonden worden? Het nieuwe leren heeft globaal drie kenmerken: een andere wijze van leren, andere doelen en het vrij laten van doelen. Ik betoog dat dit laatste kenmerk het kernprobleem is. Waar het best is als op àndere wijzen (kenmerk 1) dezèlfde resultaten behaald worden, en sommige ’nieuwe’ doelen (kenmerk 2) ook zinnig kunnen zijn, zit de angel in het relativisme dat niet voor een bepaalde opleiding een bepaalde inhoud vast te stellen en inhoudelijk te toetsen zou zijn (kenmerk 3). Dit relativisme stoelt op de gedachte dat kennis tegenwoordig zeer snel veroudert en op een postmoderne visie dat voor ieder andere werkelijkheden gelden. Deze uitgangspunten zijn in de praktijk niet houdbaar. Het tegengaan van dit relativisme dient het speerpunt in de onderwijsdiscussie te zijn. Wanneer weer verzekerd wordt dat een bepaald diploma staat voor een bepaald ’iets’ kennen en kunnen, kristalliseren de beste onderwijsmethoden zich wel uit zonder al te veel risico’s voor leerlingen.

Binnen de CAO voor het Mbo doet zich een vreemd verschijnsel voor. Dit verschijnsel maakt het parttime werken, in het Mbo, zeer onaantrekkelijk. Volgens deze CAO mag een werknemer namelijk veel meer dagdelen ingezet worden dan dat zijn aanstelling groot is. Zo mag bijvoorbeeld een 50% aanstelling uitgesmeerd worden over 6 dagdelen verspreid over 4 dagen. Sommige Mbo- werkgevers hebben er geen moeite mee om deze 4 dagen ook te gebruiken als dat hun zo uitkomt. Bij 3446, – max salaris * 0.5 = 1723, – is dit gewoon een dom salaris omdat je ook geen mogelijkheid hebt uren op een andere school te accepteren. Ook met kinderopvang is dit niet te combineren.

Hoe is dat kort geding afgelopen? Ikzelf heb er drie gevoerd en allemaal gewonnen. De laatste, door school ingediend met als motivering dat de arbeidsverhoudingen verstoord waren, en dat was intussen natuurlijk het geval, volledig verloren met vele gevolgen van dien.
Ilse Ruth

Heel soms, echt, dan denk je dat alles in beter vaarwater terecht komt. Adviezen van de Onderwijsraad die de vinger op een zere plek lijkt te leggen, steeds meer kritische berichten in de media over Het Nieuwe Leren, een groeiend aantal leden voor BON en ga maar door.

En met enkele stevige, onbeholpen dreunen uit onderwijsland sta je weer met beide benen flink op de ijskoude grond.

Minister Van der Hoeven wil dat de deuren van basisscholen op slot gaan en conciërges gaan surveilleren naar aanleiding van het drama in Hoogerheide. Dat we weer even weten wie over ons onderwijs gaat, een populist die regeert bij de waan van de dag en als een haas zo bang voor publieke kritiek volledig beleid wil maken op basis van één, hoogst uitzonderlijke, tragedie. Slaapt u maar zacht, dat zit wel goed.

Ik heb een studente uit Roemenie: Betty. Zij wil een jaar goed Nederlands leren en daarna hier HBO studeren. Ik geef haar (en de rest van de groep) wiskunde omdat we denken dat dat de kans op succes later vergroot.

Gisteren liet ze me de wiskunde zien die ze zelf op de middelbare school had gedaan. Ze had twee boeken meegenomen die de wiskunde behandelden die nodig was voor toelating tot het hoger onderwijs daar. Eerlijk gezegd is me niet duidelijk of het gaat om universiteit op iets vergelijkbaar met HBO.

Er vielen me een aantal dingen op:

Ik blijk zonder problemen Roemeens te kunnen lezen. Tenminste: de taal die in die boeken werd gebruikt vormde geen enkel probleem om de opgaven te maken en de theorie te volgen. Geeft een kick natuurlijk. Aan de andere kant heeft zij wel degelijk problemen met de taal in de wiskunde hier.

De Onderwijsraad heeft geconstateerd dat leerlingen in het voortgezet onderwijs, het beroepsonderwijs en in het hoger onderwijs kampen met een tekort aan kennis van de Nederlandse taal en wiskunde. De Raad vermoedt – ja, zo staat het in de krant, dat de kennistekorten worden veroorzaakt door veranderde inhoudelijke eisen in het onderwijs. Zo is er meer aandacht voor het opdoen van vaardigheden in plaats van kennis en dat levert soms problemen op, meent de Raad. Enfin, zo nog een en ander in deze trant, ten bewijze van het feit dat de Raad nu ook heeft gezien wat al jaren geleden bekend was. Zou het niet nuttiger zijn als de Onderwijsraad wat eerder van zich liet horen in plaats van zich bangelijk achterin de rij aan te sluiten?

Nog even over die moeilijke beoordelingen nagedacht. Wat die scoring rubrics beogen is meetbaar maken wat niet meetbaar is, althans niet onder de dagelijkse omstandigheden op een school. Competenties maken het meten nog moeilijker dan ze al zijn en moeten geoperationaliseerd worden in eindtermen. Daarmee werken we in het onderwijs al veel langer dan met competenties. Goede eindtermen zijn beter toetsbaar en kunnen gerangschikt worden volgens bv. de taxonomie van Bloom. Hoe algemener van aard de opleiding, hoe moeilijker de toetsbaarheid, zowel van eindtermen als van competenties. Als derdejaarsstudenten heel slecht zijn in typische “schoolcompetenties” zoals schriftelijk formuleren, moeilijke berekeningen maken, abstracte modellen beredeneren enz. en ze gaan op stage, kunnen ze opbloeien en iedereen versteld laten staan van waartoe ze als manager in staat zijn. Omgekeerd kan ook. Veel politici hebben dat ook: de juiste toon treffen, de mogelijkheden doorzien, trefzeker handelen, netwerken. Wat doe je dan met een onvoldoende scriptie, als je weet wat een geweldige managementcompetenties een student in zich heeft? Een oud leer-adagium zegt: ontwikkel verder waar je goed in bent en laat liggen waar je slecht in bent. Aan onze management-opleiding proberen we juist studenten te laten werken aan datgene waar ze minder goed in zijn, en waar ze goed in zijn, dat komt vanzelf wel. Hoe dit uitpakt, verschilt per individuele student.

Het is echt waar !

Ik ben de partner van een personeelslid van Hogeschool Werktuigbouw dat enige managementverantwoordelijkheid droeg in de episode Waleson. Onderstaand verhaal heb ik in die tijd naar de BON gestuurd. Om strategische redenen is het destijds niet geplaatst. Nu er op de BON-site namen genoemd worden vind ik dat ook u mijn verhaal mag kennen.

Juli 2006:
Dagelijks bederven de meest vervelende verhalen mijn eetlust. Mijn man worstelt verschrikkelijk met de spagaat waarin hij verkeert. Niet reageren voelt hij als een vorm van lafheid of verraad en wél reageren betekent waarschijnlijk het einde van een baan waarvan hij de inhoudelijke elementen kennis overdragen en het omgaan met jonge mensen geweldig waardeert. Ik ben die situatie beu. Mijn man en ons gezin lijden ontzettend onder deze situatie. Om maar te zwijgen over de gezinnen van de slachtoffers.

Non vitae, sed punctis discimus. Niet voor het leven, maar voor de punten studeren wij. Hierbij wil ik pleiten voor het afschaffen (en eventueel vervangen door iets anders) van het beoordelingssysteem door middel van punten. Scholen en instituten, studierichtingen en academies zijn tegenwoordig vergaand gestandaardiseerd volgens de wetten van de bureacratie, opgesteld door Max Weber. Piet die op donderdag 43 punten haalt voor een werkstuk, moet op exact dezelfde wijze beoordeeld zijn als Marie die drie weken later beoordeeld wordt en ook 43 punten krijgt. Helaas is Gerrit gezakt want die scoorde 33 punten, terwijl 34 punten de norm is. Een andere docent had natuurlijk ook die 33 punten gegeven, want de beoordeling geschiedt d.m.v. een aantal pagina’s “scoring rubrics”, gedetailleerde aanwijzingen met zevenpuntsschalen op elke eigenschap die een werkstuk kan hebben. (Helaas kan ik die niet gebruiken want nauwgezet volgen ervan vereist per beoordeling minstens anderhalf uur, dus reken maar uit met een stapel van 23 werkstukken).

Het volgende artikel van Aleid Truyens komt uit de Volkskrant van 9 december 2006
__________________________________________________________
‘Ik wil een lesrooster’, zei ze bedrukt, ‘en een cijfer’

In Floddertje, een meesterwerk van Annie M.G. Schmidt, staan kinderen op straat te demonstreren. Op een spanboek hebben zij geschreven ‘Wij eisen ijs!!!’ Schmidt – altijd acht gebleven – wist wat kinderen wilden. Onbeperkt snoepen, zonder rijbewijs rondcrossen in een autootje, met toverkruid alle vergunningenverstrekkers laten dansen. En de mooiste wraakactie van al: een leraar omtoveren in een mokkataartje en dat lekker opeten.