Commissie Meurs ROC Leiden: onverantwoord en verwijtbaar handelen

Vandaag kwam de commissie die de gang van zaken bij ROC Leiden onderzocht met haar eindrapport met de veelzeggende titel "ontspoorde ambitie" . De bestuurders hebben onverantwoord en verwijtbaar gehandeld. Het is voor ons geen verrassing, de resultaten bevestigen wat we al wisten en al sinds 2006 duidelijk proberen te maken. Desalniettemin uitstekend dat het serieus is onderzocht. Tot zover niets nieuws onder de zon.

Belangrijker wellicht nog dan het onderzoek zelf zijn de aanbevelingen die de commissie doet (vanaf blz. 104 in de samenvatting van het rapport). De aanbevelingen zijn begrijpelijke pogingen om in de bestaande situatie zodanig bij te sturen dat problemen als bij ROC Leiden voorkomen kunnen worden.  BON meent echter dat daarmee de essentie gemist wordt. Schoolbesturen zijn geen projectontwikkelaars en hebben dus uit de aard van hun functie geen verstand van vastgoed of van ingewikkelde financiële constructies. Ook het aangaan van ingewikkelde leningen of het bouwen of verbouwen van grote gebouwen is niet hun dagelijks werk. Het is veel verstandiger om vastgoed en ook salarissen uit de lumpsum te halen. Docenten kunnen dan worden aangesteld op declaratiebasis en naar evenredigheid van het aantal studenten. De huisvesting kan worden verzorgd door een rijksgebouwendienst, bemand door mensen die er hun beroep van hebben gemaakt en die geen enkel belang hebben om excessieve bouwwerken neer te zetten. De bestuurders kunnen zich dan bezig houden met het faciliteren van goed onderwijs. De cultuur van de financiële- en vastgoedwereld wordt dan buiten de deur gehouden, de school kan weer school zijn en er is geen enkele reden meer tot schaalvergroting. De commissie Meurs gaat aan dit alles voorbij en ziet meer heil in het compliceren van procedures door check, check en dubbelcheck.

Een opmerkelijk bericht stond maandag in de Volkskrant in een artikel over bestuursvoorziter Jacques van Gaal, die verantwordelijk is voor de bouwellende. Van Gaal heeft vlak voor zijn afscheid met de raad van Toezicht afgesproken dat hem 'finale kwijting' zou worden verleend. De kans dat hij door ROC Leiden aansprakelijk zal worden gesteld lijkt hierdoor minimaal. 

13 Reacties

  1. Jet zei eerder: idee goed,

    Jet zei eerder: idee goed, uitvoering ongelukkig. Gaat het nu over een enkele valse viool? Of over Jet? Of over allebei?

  2. “Ik voel me niet aangesproken

    "Ik voel me niet aangesproken. Als er iets is misgegaan, moeten mijn opvolgers het oplossen.’’  

     

    Aldus Jacques van Gaal,  oud-bestuursvoorzitter ROC LEIDEN, n.a.v. de noodsituatie bij ROC Leiden als gevolg van de vastgoeddeal, waarvoor hij medeverantwoordelijk was.

  3. Onderwijsminister Jet

    Onderwijsminister Jet Bussemaker in 2014:

    “De filosofie achter het bouwen van een leerwerkpark paste in de tijdsgeest, is te typeren als sympathiek, vernieuwend en is navolgbaar. De uitvoering is echter naïef en amateuristisch gebleken. Het beeld komt op van een megalomaan project. Waar een behoefte bestond van 37.000 vierkante meter werden twee gebouwen ontwikkeld van 80.000 vierkante meter.” 

  4. Jeroen Knigge (Voorzitter

    Jeroen Knigge (Voorzitter College van Bestuur ROC Leiden)

     

    • De afgelopen maanden kon je geen krant  openslaan of een actualiteitenprogramma bekijken of het ging over het geld wat de verschillende ROC's de afgelopen jaren hebben gestoken in het realiseren van de nieuwbouw. Was dat nu wel nodig, vroeg men zich af. En was er geen sprake van megalomanie van egotrippende bestuurders? Opvallend was dat het bij de beantwoording van deze vraag het zelden of nooit over het voordeel voor het onderwijs ging.
    • We moeten ons blijven realiseren dat de ontwikkeling van deze plannen reeds een groot aantal jaren eerder gestart zijn en nu gerealiseerd worden. Waarom komt de discussie nu pas los?
    • Ook ik ben de trotse bezitter van een nieuw onderwijspand. Een pand waar wij geen eigenaar van zijn maar wat wel ruim 76 miljoen euro heeft gekost. Onder architectuur gebouwd. 
    • Het gebouw is een aanwist voor de stad Leiden, een aanwinst voor de regio. Het uitzicht op het dak is geweldig. Juist onze studenten, of ze nu op het vmbo danwel het mbo zitten, hebben recht op een omgeving waar het gevoel van trots op het beroep, maar ook het gevoel van eigenwaarde, opgekrikt kan worden.
    • Feit is wel dat, juist door het realiseren van de nieuwbouw, ons ROC veel beter aan kan sluiten bij de ontwikkeling en innovatie van de verschillende branches waar wij studenten voor opleiden. De geavanceerde voorzieningen van bijvoorbeeld de techniek-opleidingen; de toepassingen van de informatica in het onderwijs; de gerichtheid op de praktijk en het meer individueel vorm kunnen geven van het onderwijs zijn door de nieuwbouw en de daarbij horende faciliteiten beter te realiseren. Het opleiden voor een beroep is de afgelopen jaren drastisch veranderd. De veelgehoorde klacht dat het onderwijs achterliep bij het bedrijfsleven kan door de realisatie van de nieuwbouw in ieder geval aangepakt worden. Het bedrijfsleven vraagt om studenten die adequaat zijn opgeleid en die kunnen omgaan met de nieuwste technieken. De verschillende didactische werkvormen vragen meer dan alleen maar lokalen. De oude meuk (18 gebouwen) waar wij uit kwamen was geen garantie meer om daar het predicaat modern onderwijs aan mee te geven.
    • Het mbo is de kurk waar onze maatschappij op draait maar waar we, met elkaar, te weinig waardering voor op kunnen brengen. Juist daarom is het van belang dat de kwaliteit van het mbo onmiskenbaar is. Juist daarom moeten we professionaliseren en juist daarom moet dat in een omgeving die uitdagend is waar je kunt opleiden en werken aan de toekomst van jonge beroepsbeoefenaren die trots zijn op hun beroep. De mooie gebouwen van de ROC's helpen om dat te bereiken.
    • Het roc heeft nu eindelijk de financiële verplichtingen die voortvloeien uit de nieuwbouw in beeld gekregen. Ik heb bij mijn aantreden moeten constateren dat de risico’s en verplichtingen die verband houden met de nieuwbouw niet met een druk op de knop duidelijk werden.
    • Had het nieuwe gebouw aan de Lammenschans per se onder architectuur gebouwd moeten worden? Zoiets ligt altijd heel ingewikkeld. Maar als ik kijk naar wat het geworden is en denk aan de barakken waar we uit komen, dan is dat wel heel bijzonder.
  5. [Het onderwijs] = [gebouwen]?

    [Het onderwijs] = [gebouwen]? Vervang [gebouwen] door [docenten]. Betaling van salarissen, menselijke maat en dergelijke. Natuurlijk zijn gebouwen belangrijk. Niet ten koste van het onderwijs. Centralistische technocratie werkt doorgaans niet. Gebouwen geven geen les.

  6. Jet als politica kan in dit

    Jet als politica kan in dit geval zoals in meestal in alle gevallen omdat politici door de Trias Politica beschermd worden, niet voor de rechter gedaagd worden. Hopelijk zijn er andere politici die het besef bij de kiezers laten doordringen dat het hún geld als belastingbetaler is waarmee Jet de schoolbestuurders levensecht monopoly heeft laten spelen. 

  7. @jl

    @jl

    Dat schetst precies het probleem. Een schoolbestuur gaat zelf niet dagelijks met dergelijke bouwzaken om. Ze hebben simpelweg de kennis niet in huis. Dan ligt het eerlijk gezegd voor de hand om adviseurs in dienst te nemen. Het bedrag is hoog, maar ik heb wel eens begrepen dat een uurtje advacaat ook €250 of meer kost. Een uurtje vastgoed expert of finacieel zwaargewwicht zal ook wel prijzig wezen. Of je dan op 9 miljoen moet komen lijkt me gierend uit de hand gelopen, maar als de adviezen uitstekend waren geweest dan zou dat wellicht ook te verdedigen zijn geweest.

    Het probleem is dat op voorhand volkomen onduidelijk is of adviezen uitstekend zijn. Dat blijkt zonnenklaar uit de bankencrisis waar de duurste adviseurs de ramp kennelijk niet op tijd zagen aankomen.

    Ik kan niet anders dan concluderen dat het ten principale onmogelijk is dat onderwijsbestuurders en hun adviseurs op gebieden als vastgoed an financiën de juiste beslissingen nemen. Als dat zo is, dan moet je ze die beslissingen ook niet laten nemen, maar dat vastgoed onderbrengen bij een afdeling van de (Rijks)overheid, die niets anders doet dan gebouwbeheer. Daarvan mag je verwachten dat ze niet alleen kennis hebben, maar ook zo krachtig zijn dat ze zich kunnen wapenen tegen malafide relaties. Men kan zich niet permitteren een dergelijke dienst te belazeren. Daarnaast heeft een dergelijke dienst geen belang bij het in gang houden van een concurrentie tussen verschillende scholen op basis van het flitsendste gebouw.

    Nu weet ik ook wel dat je hiermee niet alle problemen voorkomt: ook overheidsdienaren zijnsoms  gevoelig voor cadeautjes en vriendendiensten en de bouwwereld lijkt nog steeds niet helemaal schoon en transparant, maar de sukkeligheid die noodzakelijkerwijs door schoolbesturen wordt tentoongespreid wordt toch voorkomen.

    Het is zoals het oude spreekwoord zegt: schoenmaker blijf bi je leest Gewoon je werk goed doen is minder spannend mischien dan geëerd worden als goeroe die een prachtig gebouw 'neerzet' (of een volledig nieuwe onderwijsvisie, om maar eens een dwarsstraat te noemen), maar het nodigt iet uit tot luchtkastelen en veel menselijk leed.

  8. BON benadrukt dat de oorzaak

    BON benadrukt dat de oorzaak van dit soort problemen gelegen is in de Lump Sum financiering waaronder ook huisvesting en lerarensalarissen vallen. Maar BON's vriend het IVA in Driebergen werkt in feite ook met een Lumpe Sum en daar gaat het goed mee. Waarom gaat het in Driebergen goed en niet met het door de overheid gesubsidieerd onderwijs? Ik denk dat de lerarensalarissen er marktconform zijn. De afgegeven diplomata worde erkend als MBO- of HBO-diploma en worden ook serieus gebnomen. Is de analyse van het probleem door BON niet te beperkt?

  9. @Malmaison,

    @Malmaison,

     

    Nee, ik denk niet dat onze anayse te beperkt is. Natuurlijk zijn er situaties waar het wel goed gaat. Dat is fijn. Het gaat er om of de bekostigingssystematiek ellende in de hand werkt of vorkomt. Lumpsum brengt oneigenlijke en branchevreemde elementen binnen de schoolbesturen. 

  10. @ redactie @ malmaison,

    @ redactie @ malmaison, hiderboven

     

    En dus ? Wat is de conclusie ? Wat doet BON ?

     

    Die vragen  –  niet als reactie op de ROC/Leiden wanhoop (niet : puinhoop, de boel staat immers nog overeind, haha)  – daar zit Jet  niet op te wachten, die heeft de ellende al aardig verwoord.

     

    Wel  :  bericht naar Jet, met herhaalde BON'se tamtam naar de media  :  hoe de lump sum wel moet. Bericht in variaties herhalen, frappez toujours, zoals in radio reclame. Effectief zeuren, in dit geval mag het.

     

    Als p.s. mag er dan wel bij : die Knigge is een idioot  –  hij rept over "ook ik ben de trotse bezitter  –  etcetera". Dat is feitelijk en juridisch onjuist. Als het juridisch juist zou zijn, kan de rekening per omgaande naar Knigge (niet frankeren). Kijken hoe dat uitpakt. Wordt vervolgd. 

  11. @redactie

    @redactie

    Ik denk dat het veel met de schaalgrootte van een onderwijsinstelling te maken heeft. Veel scholen(afdelingen) en ook nog eens grote scholen. Baas over zo veel mensen en leerlingen! Ontvanger van een zo hoog salaris! Daar moet natuurlijk iets groots tegenover staan! Een zicht op de stad bepalend gebouw bij voorbeeld! En je staat zo hoog boven die wriemelende mieren op de werkvloer en weet alles zo veel beter dan al die kleine beestjes dat je niet naar ze hoeft te luisteren en top down kunt besturen. Je mag rechtstreeks contact hebben met de tyconen uit de bouwwereld. In een kleine school staan de hoogste leidinggevenden met beide voeten op de  grond, is er een overlegcultuur en kun je niet een imposant, skyline bepalend, schoolgebouw laten neerzetten. Als je als grote jongen weg moet krijgt hij hoe dan ook een gouden handdruk mee, zoals je bij hij aanstelling hebt kunnen afspreken en financiële quittung voor daarna. Voor de leidinggevenden van een kleine school gaat dat niet op en ook dat maakt hen voorzichtig. Als de onderwijsmarkt voor gesubsidieerd onderwijs open zou zijn zou zij kunnen wemelen van scholen zoals de IVA maar dan met een lager school- of college-geld .

Reacties zijn gesloten.