Staatssecretaris Dekker is van mening dat het onderwijs de grotere talenten onvoldoende uitdaagt. Hij heeft met enkele talenten gesproken en is geschrokken dat die aangeven weinig uitgedaagd te worden. Ook is nergens ter wereld het verschil tussen hoogvliegers en leerlingen die moeilijk leren zo klein als in Nederland.
De staatssecretaris: Ik vind dat onze toptalenten net zo veel aandacht en uitdaging verdienen als kinderen die moeite hebben om mee te komen. Ik besef dat dat makkelijker gezegd dan gedaan is. Het vraagt om een mentaliteitsverandering en een andere manier van werken in het onderwijs. We moeten weg van de benadering van onderwijs als industrieel proces, waarbij de gemiddelde leerling de norm bepaalt en iedereen hetzelfde programma doorloopt. In plaats daarvan moeten we uitgaan van de individuele behoeften en capaciteiten van kinderen en in de klas meer recht doen aan de verschillen tussen leerlingen.
BON is het eens met de staatssecretaris dat het onderwijs de betere leerlingen meer zou kunnen leren, maar meent dat de oorzaak en de oplossing die de staatssecretaris aangeeft niet de juiste zijn. Geïndividualiseerd onderwijs in een klassikale situatie is een inefficiënte en daardoor ineffectieve manier van werken. Aandacht van de leraar is dan versplinterd over de groep van dertig leerlingen en daar heeft niemand baat bij. Ook technische hulpmiddelen als iPads bieden geen soelaas: leerlingen hebben die dingen al en het onderwijs biedt dan niets anders dan wat er al is. Ook is het probleem van het achterblijven van de betere leerlingen in vergelijking met het buitenland juist een probleem van de laatste 20 jaar. Juist in die tijd is er door onderwijsdeskundigen, politiek, onderwijsinspectie en schoolbesturen veel werk gemaakt van het opleggen van werkvormen die minder klassikaal zijn: van het studiehuis tot aan Iederwijs en nu de iPadscholen. Juist in die periode zijn academici massaal afgehaakt. Het is duidelijk dat de resultaten bedroevend zijn.
Aan de andere kant heeft de politiek het mogelijk gemaakt dat 30% van de lessen in het voortgezet onderwijs door onbevoegde leraren wordt gegeven en dat het aantal academici in het onderwijs al sinds de HOS-nota gestaag en dramatisch aan het dalen is, terwijl het aantal afgestudeerde academici enorm is gestegen. Het zijn juist de hoog opgeleide slimme leraren waar de slimme leerlingen door worden uitgedaagd; de leraar die zijn vak zelf op academisch niveau heeft bestudeerd, die de universiteit heeft doorlopen en niet bang is voor een moeilijke vraag van zijn leerling.
De staatssecretaris daarentegen zoekt de oplossing in bijscholing zodat leraren beter kunnen omgaan met de verschillen: Dit maatwerk vraagt allereerst veel van leraren. Zij moeten kunnen schakelen tussen verschillende niveaus – tussen leerlingen die moeite hebben met leren en leerlingen die juist extra stof nodig hebben om verveling te voorkomen. Dat is niet eenvoudig. Leraren geven in recente studies zelf aan dat zij zich op dat vlak nog kunnen verbeteren. Daarom investeert dit kabinet in de scholing en begeleiding van leraren – zij zijn het immers die de kinderen iedere dag weer een stap vooruit moeten brengen.
Wij denken dat een bijscholing om beter met de verschillen om te kunnen gaan wellicht helpt voor de omzet van de kleilaag: er kunnen weer trainingen en cursussen worden gegeven en de bobo's kunnen weer naar conferenties en op studiereis naar een mooi buitenland, maar die verder geen enkele zin hebben. De 'toptalenten' onder de leerlingen verdienen een toptalent als leraar: een leraar die zelf academisch gevormd is, zijn vak kan uitdragen op hoog niveau en de leerling kan uitdagen. Het gaat dan overigens om meer dan vakkennis. Ook de manier waarop je denkt, de vragen die je je stelt, de onderzoekende houding zijn hierbij essentieel. Die eigenschappen zijn typisch academische eigenschappen en kunnen niet met een cursusje worden opgedaan. Niet voor niets zijn in Finland ook basisschoolleraren academisch geschoold. Maar de staatssecretaris meent dat het een kwestie van mentaliteit is. Opnieuw lukt het deze regering om de ellende in het onderwijs in de schoenen van de leraren te schuiven. Zij zijn niet veantwoordelijk voor hun onbevoegde collega's, voor een ridicuul percentage van academische leraren in vergelijking met het buitenland en voor het invoeren van onderwijsvernieuwingen die uitdrukkelijk als doel hadden om juist de zwakkere leerlingen beter te bedienen. Dat gebeurt vaak zonder oog te hebben voor de wensen van de betere leerlingen die, en daar heeft de staatssecretaris wel een punt, er inderdaad te vaak onvoldoende uitgedaagd vanaf komen, zij zouden het zelf wel kunnen.
BON roept de regering op om werk te maken van het aantrekken van hoog opgeleide leraren (afschaffen competentie-onderwijs op lerarenopleidingen) en het tegengaan van de enorme aantallen onbevoegden. Dat zal wellicht lastig zijn als de overheid opnieuw blijft vasthouden aan de nullijn en de salarisachterstanden van de academische leraar daardoor nog verder laat achterlopen. Daarbij is het dan ook noodzakelijk dat die bevoegde leraar de zeggenschap over zijn onderwijs terugkrijgt en niet meer wordt geschoffeerd vanuit de politiek en vanuit de besturen.
Bijlage: de Kamerbrief van de staatssecretaris
Update 12u15: Samenvatting van Stichting van het Onderwijs over het afgesloten nationaal onderwijsakkoord
Niet alleen is het zo dat in
Niet alleen is het zo dat in Inhomogene klassen en zeker grote inhomogene klassen niet efficiënt les gegeven kan worden maar vanwegen de intelligente ijverige leerlingen moet de leraar hoog in het te doceren leervak zijn opgeleid en bovendien hoog in didaktiek etc geschoold zijn om de weinig begaafde leerlingen de leertof duidelijk te maken. Er zijn op dit moment al te weinig in hun leervak academisch opgeleide docenten om in homogene klas van intelligente leerlingen in te zetten en dan is het niet slim om die leraren in inhomogene klassen in te zetten. Het is de vraag of veel potentiele leraren die het leuk vinden om hun leervak aan intelligente kinderen te onderwijzen ook nog een uitgebreide didaktische, psychologische en paedagogische opleiding willen volgen die ook nog eens mede gricht is op VMBO-leerlingen i.p.v. intelligente VWO-ers. Het is voor VWO-ers in de onderbouw wenselijk dat ze les krijgen door leraren die tot op hoog niveau in hun leervak zijn opgeleid en het hele VWO moet weer dus eerstegraadsgebied worden. De wens om alleen maar met leraren te werken die op alle leerlingenniveaux (en het liefst ook nog voor meerdere leervakken) in te zetten zijn is een fata morgana, al helemaal als je de uitgaven voor onderwijs niet fors wil verhogen.
Dekkers inspiratie
Dekkers inspiratie
Sander Dekker tweet: Inspirerend bezoek Het Talent in Lent – school die zich richt op individuele talenten van kinderen en daar maximale uit haalt. Het kan dus!
Hij heeft het volgens mij over deze basisschool en concludeert na een 'inspirerend bezoek' dat het 'dus' kan.
Weet de staatssecretaris niet dat zijn impressies bij een dergelijk werkbezoek op geen enkele manier een maat kunnen zijn voor de resultaten van die school en dat het nog minder mogelijk is om die resultaten te veralgemeniseren. Een school met portfolio's en coaches in plaats van leraren werkt niet. Zoveel is nu wel aangetoond, Maar nee, Sander Dekker wordt in de watten gelegd en meent beleid te moeten maken.
Historicus Dirk-Jan van Baar heeft in de Volkskrant een duidelijke mening over Dekker: Eigenlijk verbaas je je nergens meer over als het over onderwijs gaat maar het opiniestuk van de staatssecretaris van Onderwijs was toch wel het summum. Na het lezen van dit artikel vraag ik me af hoe het mogelijk is dat een staatssecretaris in werkelijk elke zin aperte onzin verkondigt. Het is bijna Monty Python. De middelmatigheid straalt ervan af. Bijvoorbeeld zo'n zin als 'waarom kan een vmbo-er met bèta-talent niet natuurkunde op havo-niveau doen?' Het artikel gaat over toptalenten maar de staatssecretaris denkt dat het mogelijk zou zijn dat er massa's vmbo-ers met een wiskundeknobbel rondlopen. Met alle respect: vmbo-ers zijn heel nuttig maar als ik aan excellent denk, denk ik aan gymnasiumknaapjes en bollebozen. Die worden in het stuk van Dekker helemaal niet genoemd. '
'Ik dacht na het lezen van zijn warrige betoog alleen maar: kan de staatssecretaris misschien zelf helemaal school overdoen? Ik maak er nu een grap over maar het is natuurlijk diep treurig dat dit soort mensen zo'n belangrijke positie kunnen innemen. Het echte wonder is inmiddels dat er nog verstandige mensen rondlopen die al die onderwijsvernieuwers hebben getrotseerd.'
van Baar heeft 100% gelijk
@ 1_1_2010, hiderboven :
Sander Dekker tweet: Inspirerend bezoek Het Talent in Lent – school die zich richt op individuele talenten van kinderen en daar maximale uit haalt. Het kan dus!
Hij heeft het volgens mij over deze basisschool en concludeert na een 'inspirerend bezoek' dat het 'dus' kan.
Die school is een TOM-school.
Mooi bedacht, slim ook, 58 leerlingen, geen volle bak en weinig centjes, ze doen hun best. Maar zonder TomTom als didactisch kompas, is TOM dan niet de weg kwijt ?
Wat is, bijvoorbeeld, een onderwijs-assistent ? Kan die rekenen ? Heeft die on-assistent didactisch benul ? Het zal toch toch niet zo zijn dat alleen de staatssecretaris on-benul van didactiek heeft ?
In de TOM-scholen, een
In de TOM-scholen, een handjevol, Team Onderwijs op Maat, is vanalles te vinden. Leerstijlen, Natuurlijk Leren, Meervoudige Intelligenties.
Ik sprak een lerares aan een van die scholen. Ze had met het Team een verwante school in Zweden bezocht en had toen gezien hoe het daar een ongeïnspireerd gedoe was geworden toen de school iets groter groeide. Weer terugkijkend naar haar eigen school, had ze geconcludeerd dat ze beter ergens anders kon gaan werken.
Meneer Dekker zit helemaal in het alternatieve circuit.