Fietsen zonder zijwieltjes

Dat de introductie van de rekenmachine in het onderwijs schuldig is aan het rampzalig slechte rekenen van onze jeugd is denk ik te sterk gesteld, maar dat het zeker geen gunstige rol heeft gespeeld, daar zullen velen het mee eens zijn. In elk geval kan je vaststellen dat de verloedering van het rekenen gelijke tred hield met de opmars van het rekenapparaat.
Zo ook de introductie van de computer in het onderwijs. Ondanks de machtige mogelijkheden van de tekstverwerkers zijn de teksten die worden geproduceerd alleen maar beroerder geworden en handschriften zijn dikwijls om te huilen. Ondanks Google is de onderzoeksdrift van veel leerlingen beperkter dan ooit.
Dan hebben we tegenwoordig ook bij elke methode de antwoordenboekjes om de leerlingen hun eigen werk te kunnen laten nakijken. Ook daarvan kan je je afvragen in hoeverre dat de zelfkritiek bij en de zelfstandigheid van leerlingen heeft bevorderd.
Idealiter zou je pas een rekenmachine moeten gaan gebruiken als je het rekenen zelf tot in de puntjes beheerst. Je zou pas met een tekstverwerker moeten gaan werken als je goed kunt spellen en schrijven en als je de grammatica beheerst. Je zou pas het antwoordenboek mogen raadplegen als je de stof min of meer beheerst.
Deze voorbeelden hebben met elkaar gemeen dat de hulpmiddelen op zich niet verkeerd zijn, maar door de verkeerde groep mensen worden gebruikt. Eigenlijk zijn ze geen van drieën geschikt voor leerlingen; eigenlijk komen de hulpmiddelen in plaats van hetgene wat geleerd moet worden.
Het lijkt er op dat in het onderwijs veel, zo niet alle ‘verworvenheden’ van de laatste jaren op de boven beschreven manier hebben gewerkt als een boemerang: ze bewerkstelligen precies het omgekeerde van wat de bedoeling was. Maar wat was eigenlijk de bedoeling toen ze ingevoerd werden?
Ik ben bang dat er achter al die hulpmiddelen geen ander motief zat dan het aanboren van een nieuwe, grote afzetmarkt. Of heeft een van u, forumgenoten, bij de zoveelste introductie van een nieuw ‘werkboek’ kennis genomen van de achterliggende didactische bedoeling? Kan iemand mij vertellen wat de praatjes waren bij de introductie van de grafische rekenmachine op school? In elk geval weet ik nog heel goed wat een humbug er is verkocht rond de introductie van de PC in het onderwijs. Dezelfde humbug die we nu weer horen bij de whiteboards en de active boards.

In het onderwijs gebruiken wij krukken die ons beletten om zelf te leren lopen.