Bestaat er een universiteit met meer allure en prestige dan Harvard in Cambrigde, Massachusetts? Veel bekende Amerikaanse politici studeerden er, onder andere Roosevelt, Kennedy en Obama. Niet de minste studenten. Al kan je je afvragen of George W. Bush (die er heen ging) destijds aan de strenge toelatingseisen heeft voldaan. Ik denk het niet.
Zeker naar Nederlandse maatstaven is deze particuliere universiteit vooral een elitaire succesfabriek, waar een goede baan min of meer wordt gekocht. Maar als je het wilt hebben over kwaliteit van onderwijs, doet dat gezeur over elite er niet zo toe. Het niveau ligt bij Harvard gewoon hoog. Dat is wat telt. Nobelprijswinnaars doceren er en er wordt iets van je verwacht. En de hoogleraren zitten daar stevig (en zeer goed betaald) in het zadel. Dat bewijst wel de brief die er deze week kwam van 28 hoogleraren, verbonden aan 'Harvard Law School', naar aanleiding van het door de federale overheid opgedrongen en door Harvard integraal overgenomen beleid inzake sexual harassment. Ik schrijf dit stukje om de moed van deze belangrijke groep hoogleraren te laten zien, die niet bang is om a.) tegen de (geldschietende) federale overheid op te treden, b.) tegen de stroom in te roeien op een gevoelig onderwerp, namelijk sexual harassment en c.) zich verantwoordelijk te tonen de onrechtvaardigheid van het beleid aan te vechten.
"The goal must not be simply to go as far as possible in the direction of preventing anything that some might characterize as sexual harassment. The goal must instead be to fully address sexual harassment while at the same time protecting students against unfair and inappropriate discipline, honoring individual relationship autonomy, and maintaining the values of academic freedom." Zo is het. Kort gezegd is er een klimaat in Amerika waarbij instellingen, scholen en universiteiten een snoeihard en verstikkend beleid moéten hanteren om (seksuele) intimidatie en misbruik aan te pakken. "It’s a totally secret process, in which real genuine unfairnesses can happen, and it’s so airtight that no one would know," aldus de brief. In de praktijk heeft dit oneerlijke beleid geleid tot een explosie van aangiftes van vrouwen die van seksueel geweld slachtoffer zouden zijn, hét bewijs voor voorstanders dat het beleid hard nodig is. Zo lust ik er nog wel een paar. De adolescente cocktail van drinken, drugs, feesten en losbandigheid is blijkbaar een kweekvijver voor verkrachters, aanranders en vrouwonvriendelijkheid. Het is al zo erg dat jonge mannen worden geacht een dronken vrouw te wantrouwen die 'ja' zegt tegen seks. Officieel is een 'dronken ja' namelijk een 'nee' oftewel geen mutual consent. Glad ijs dus voor de hormonale heren. Behalve dat er al snel sprake is van harassment, is de drempel om aangifte te doen laag omdat er feitelijk in het geheim kan worden 'geprocedeerd'. Dit om de vrouwen tegemoet te komen of eigenlijk -zoals ik het zie- aan te moedigen (onder druk van andere vrouwen) hun eigen seksuele moraal hoog te houden en de schuld af te schuiven. Mannelijke daders hebben daarnaast bijna geen mogelijkheid zich te verdedigen, er kunnen geen getuigen worden gehoord, er is geen hoger beroep. Als je niet uitkijkt verlaat je Harvard niet als jurist maar als rapist. Succes nog met die mooie baan.
De vrouwen en slachtoffers die het beleid voorstaan spreken over zichzelf in termen van survivors en zijn bij elk kritisch geluid over het gebrek aan due process (waarbij slachtoffer en verdachte allebei een gelijkwaardige rechtspositie hebben) op hun tenen getrapt. Een officiële reactie van een vrouwelijke student op de brief van de hoogleraren was: "Het lijkt alsof ze de verdachten van seksueel misbruik verdedigen". Oliedom en Harvard-onwaardig. En typerend. De absolute fairness van het doel (vrouwelijke waardigheid) heiligt de unfairness van de middelen: het oneerlijke proces. De mannen zijn gelegaliseerde zondebokken, want hun schuld of onschuld is -blijkbaar- niet belangrijk. En zo gaat het steeds vaker. Niet de waarheidsvinding is in het klimaat van slachtofferschap en survivorship bepalend voor het beleid maar het Grotere Principe erachter. Terwijl rationaliteit (wat is er nou écht gebeurt?), in dit soort zaken essentieel, steeds meer wegebt als belangrijke waarborg tegen willekeur.
Het effect van de brief valt te bezien, maar dat is niet erg. De retoriek van bange mensen bestormt al decennia het dagelijks leven van Amerikanen (via media, wetgeving en sociale druk) en kent geen grenzen. Ik zie het fenomeen nu aan de poorten van de academische vrije wereld staan, waar het (gelukkig wél) op weerstand stuit, waar de plicht wordt gevoeld er iets van te zeggen. De hoogleraren bewaken hun academische fort en zijn niet bang hun pijlen te richten op de irrationele menigte, die bewapend met matrassen (meisje van Columbia University) en gevoelsargumenten aan de wortels van het recht proberen te zagen. Elke zichzelf respecterende rechtenfaculteit overtuigt haar studenten en de buitenwereld waarom dat scenario onacceptabel is. Juist omdat het in het politieke discours aan deze rationaliteit en kennis van het recht ontbreekt. Hulde dus voor Harvard’s leraren! Dat zij een voorbeeld mogen zijn voor die in Nederland!
Jo Boaler zit ook bij zo’n
Jo Boaler zit ook bij zo'n Ivy Leaque universiteit.
IJdele hoop dat de wens van
IJdele hoop dat de wens van Sietske Alberts in Nederland verhoord gaat worden. Fairness en gelijke rechten voor beide partijen in een conflict zijn ook in Nederland niet vanzelfsprekend meer. Denk maar aan het overheidsexamen rekenen aan het eind van een opleiding voor een middelbare school examen dat je net zozeer de weg naar een akademische studie kan versperren als een verwarde vrouw op Harvard die via een unfaire procedure gedaan krijgt dat een student wegens “rape” ziin studie in Harvard moet afbreken. Het rekenexamen staat los van het eindexamen maar niet los in de diploma-verstrekking. Het staat dus daarin apart maar ook in zijn doelstelling want het zou vele jaren te laat moeten controleren of leerlingen voldoende snappen van en voldoende ervaren zijn in rekenen om over te kunnen stappen op wiskunde. Maar het staat het meest apart daarin dat de examenopgaven na het examen geheim moeten blijven en leerlingen noch leraren kritiek op de examenopgaven mogen leveren of mogen nagaan of er bij de beoordeling van de gemaakte opgaven geen fouten zijn gemaakt. Onacceptabele ongelijkheid in macht en rechten van de belanghebbende partijen!
Apart is op Harvard dat een vrouw die (behalve misschien de eerste keer) weet dat zij bij dronkenschap haar seksuele remmen verliest niet verantwoordelijk gesteld wordt voor wat zij onder invloed van alcohol laat gebeuren, dat wat er gebeurd is niet onder mutual consent valt, mischien wel vergeleken wordt met statuary rape, zoals dat voor contacten met minderjarigen geldt. Als je dronken achter het stuur van een rijdende auto zit en je raakt bij een verkeersongeluk betrokken verdwijnt jouw extra verantwoordelijkheid aan het ongeluk toch ook niet?