In het nieuws

In het nieuws.

Er is alweer een aanstaand lerarentekort en dan vooral in het basisonderwijs mocht ik lezen in de krant. Een en ander moet gebeuren in het schooljaar 2016-2017. Een hoopgevend berichtje dus voor al de werkloze onderwijzers en onderwijzeressen die nu alleen maar kunnen hopen op een invalperiode, een flexibele baan of een nul urencontract. Het lerarentekort zou ontstaan omdat er vanaf 2016 meer onderwijzers met pensioen gaan dan dat er nieuwe bijkomen. Of er in de berekeningen reken is gehouden met een nieuwsberichtje van enkele dagen geleden is niet duidelijk. In dat nieuwsberichtje wou iemand ons duidelijk maken dat er vorig jaar een paar honderd basisscholen zijn gesloten wegens een dalend aantal leerlingen en dat we er in de komende jaren mogen op rekenen dat er elk jaar tientallen basisscholen het veld moeten ruimen.

Wat er ook van is, ik concludeer dat een aantal beleidsmakers eventjes hebben vergeten om dat te doen waar ze maandelijks een ministerieel loon voor ontvangen, namelijk beleid maken. Het moet toch niet zo moeilijk zijn geweest om de geboortecijfers een beetje in de gaten te houden. Geboortecijfers van de vorige generatie want dan weet je ongeveer wanneer iemand de pensioengerechtigde leeftijd bereikt en de geboortecijfers van de volgende generatie want dan kan je ook ongeveer inschatten hoeveel en wanneer  kinderen onderwijs instromen. Kind kan de was doen dacht ik zo en dan hoef je echt geen rekenwonder te zijn. Maar zelfs deze simpele dingen schijnen niet tot de competenties van de huidige bestuurder te horen. Of, en dat is veel erger, enige inspanning plegen om het onderwijs een beetje aantrekkelijk te maken voor een nieuwe generatie onderwijsgevenden hoort niet tot hun interessesfeer.

In het pre fusie- en lump sum tijdperk stond het onderwijs bekend als de meest sociale werkgever. Docenten hadden binnen de afgesproken kaders van de school de persoonlijke vrijheid om invulling te geven aan hun werkzaamheden. De vrijheid om te bepalen welke lesmethode, de vrijheid om te bepalen wanneer getoetst werd, de vrijheid om zijn werkzaamheden uit te oefenen op de meest geëigende plek van de docent zelf. Les geven hoorde in het klaslokaal maar voorbereiding en nakijkwerk gebeurde in de stilte van de eigen studeerkamer.

Dat alles kwam doordat de directeur, het hoofd van de school of de hoofdonderwijzer meestal ook nog part time voor de klas stond en maar al te goed wist welke werkzaamheden zijn collega’s dagelijks voor de kiezen kreeg. Het was een tijd van geven en nemen een tijd van ‘daar alleen kan onderwijs wonen, daar alleen is onderwijs goed, waar men stil en ongedwongen, alles voor elkander doet’ om maar een tegeltjeswijsheid te persifleren.

Tot de fusies en lump sum roet in het eten kwam gooien. De school werd een bedrijf, de directeur werd manager en de bovenschoolse directeur noemde zichzelf ineens ceo. Leerlingen werden deelnemers genoemd en de onderwijsgevende werd een werknemer. Binnen een tijdspanne van een jaartje of vijf veranderde zowat alles in het Nederlandse Onderwijs. Een onophoudelijke stroom van nieuwigheden ontnamen alle vrijheid van de man en vrouw voor de klas. Functioneringsgesprekken, beoordelingsgesprekken, bemoeizuchtige adviseurs en scholingsinstituten, Persoonlijke OntwikkelingsPlannen, Persoonlijke AanpaksPlannen, JaMaar trainingen, eigen tempo onderwijs, i-padjes onderwijs, persoonlijk leerling volg systeem, klassikaal leerling volg systeem… vult u de rest zelf maar in. Niets bleef bij het oude want dat was niet goed voor de toekomst (sic).

Binnen de kortste keren veranderde de meest sociale werkgever in de meest a-sociale werkgever die vanuit zijn ivoren toren ook nog eens vond dat de docent veel en veel te veel vakantie genoot. Zelfs de tijd voor voorbereiding en nakijkwerk vond de werkgever betaald verlof, God betert het.

Al bij al hebben de huidige bestuurders, of het nu ministers of schoolbestuurders, adviseurs of scholingsinstituten of andere beleidsmakers zijn, er voor gezorgd dat de glans die ooit over het onderwijsvak hing niet alleen dof is geworden maar vergaan tot de groezeligheid van het vuilnisvat.

Geen wonder dat de er geen nieuwe generatie onderwijzers en onderwijzeressen opstaat. Wie wil er nog voor een gemiddeld doorsnee loontje zichzelf verkopen aan  managers, adviseurs, bestuurders en tegenwoordig ook samenwerkingsverbanden kortom het hele zooitje uit de subsidieruif vretende betweters die met moeite weten hoe de binnenkant van een klaslokaal er uit ziet.

J. Jeronimoon