vakoverstijgend: burgerschapsvorming

Wil elke docent beseffen dat hij/zij een voorbeeld functie heeft? Of sta je voor de klas omdat je geen vak hebt geleerd?
 
Betrek je leerlingen bij de discussie. Het gaat om hun onderwijs. Ze moeten leren door cijfermanipulatie heen te kijken. Ze moeten leren voor zichzelf op te komen. Ze moeten leren dat het welzijn van de groep soms vereist dat je je nek uitsteekt. Ze moeten leren hoe politiek werkt.
Door alles en iedereen toe te staan om zo min mogelijk in de openbaarheid te treden, geef je het VERKEERDE VOORBEELD.
 
 
 
Is burgerschapsvorming een vak?
Nee, burgerschapsvorming is niet opgezet als vak, maar als algemene taak voor de school. Bij burgerschapsvorming zijn vooral houdingen en vaardigheden van belang. Kennis is daarbij niet onbelangrijk, maar wordt doorgaans al voldoende bijgebracht in het reguliere (vak)curriculum. Het accent bij burgerschap ligt op het gebruiken van de school als oefenplaats: het oefenen van democratische principes in de klas en op school, het bijdragen door leerlingen aan de kwaliteit van de school door ze verantwoordelijkheden en ruimte voor initiatieven te geven. Leren door te doen dus.
 
 
Wat is de kern van burgerschap?

Volledigheidshalve gaat het om actief burgerschap en sociale integratie. Centraal daarbij staat het actief meedoen aan de samenleving, een deel van die samenleving te willen zijn en er een positieve bijdrage aan te leveren.

  • Democratie: een manier om verschillende opvattingen en belangen bij elkaar te brengen en op vreedzame wijze tot oplossingen te laten komen.
  • Participatie: het tonen van verantwoordelijkheid voor de eigen leefomgeving door er een bijdrage aan te leveren.
  • Identiteit: het eigen waardesysteem van waaruit iemand handelt in de publieke ruimte, zoals de school: wat is belangrijk genoeg om energie in te steken, welke idealen heeft iemand?

 

Scholen (PO, VO en de Expertisecentra) zijn sinds februari 2006 wettelijk verplicht een bijdrage te leveren aan actief burgerschap en sociale integratie. Dit past in een bredere beweging om de verbanden in onze samenleving te verstevigen en de fundamenten van onze samenleving (zoals de democratie, grondrechten, participatie en vrijheidsrechten) nadrukkelijker naar voren te brengen. De Inspectie van het onderwijs houdt toezicht op de naleving van deze wet.
 
 
Waarop let de inspectie?

De inspectie gaat de komende jaren geleidelijk meer aandacht schenken aan actief burgerschap en sociale integratie. Eerste aandachtspunt is de kwaliteitszorg rond burgerschap: zegt de school wat hij doet (visie) en doet de school wat hij zegt (praktijk)? Inhoudelijk let de inspectie op vier punten:

  1. aandacht voor sociale competenties;
  2. gerichtheid op de Nederlandse samenleving en de diversiteit daarbinnen;
  3. de basiswaarden en de Nederlandse rechtsstaat;
  4. de school als oefenplaats voor bijvoorbeeld democratie, participatie en het omgaan met diversiteit. 
Dit laatste gegeven sla ik op voor de toekomst. Tot nu toe kreeg ik afwijzingen van de inspectie. Misschien is dit een te gebruiken hefboom.
Denise
 

2 Reacties

  1. Als dit soort burgerschap

    Als dit soort burgerschap voor leerlingen met alle kracht wordt gestimuleerd – en je hebt gelijk: er is een kernvak waarin de kennis wordt opgedaan die onontbeerlijk is als basis, namelijk maatschappijleer – dan wordt het HOOG TIJD dat de school als oefenplaats voor democratie, participatie enzovoorts gaat vallen onder een nieuwe wet zeggenschap.

    Het is toch een schande dat leraren die leerlingen die democratie en participatie moeten bijbrengen zelf geen zeggenschap hebben over vakinhoud en vadkidactiek. En dat we een staatssecretaris hebben die in katzwijm valt voor de iPadscholen waar dit totalitaire didactische concept van bovenaf wordt opgelegd en leraren die niet mee willen doen met die onzin, het hazenpad moeten kiezen.

    En nu dus eerst de wet zeggenschap waarin de leraar weer serieus wordt genomen. Dat is een voorwaarde om mee te doen met al dat geburgerschap waarmee de scholen worden opgezadeld.

  2. Als een school geen

    Als een school geen geloofsovertuiging (meer) heeft, krijg je dit soort burgerschapsflauwkul. Ik eis het recht mij afzijdig te houden van 'de' samenleving. Ik eis het recht van 'soevereiniteit in de eigen kring'.  Voor mij niet die hoogdravende woorden over 'de' maatschappij waar 'wij' dan een nuttig radertje van dienen te zijn.

    Als ieder z'n werk goed doet, levert-ie vanzelf al een goede bijdrage. De Nederlandse wetten maken dat de brave buger een oppassende burger blijft en voorkomen wellicht te veel niet brave burgers. Verplicht meediscussieren? Nee dank u.

    Hooguit uit persoonlijke interesse en vanuit gezond eigenbelang. Dat leraarschap zou wat minder hoogdravend moeten doen en de politiek aangaande het onderwijs eveneens. Leraren die het onderling wel regelen ook al is het uw smaak niet: dat was ooit normaal, politiek.

    Schaf dat burgerschap en die sociale integratie maar af, want het enig waar het toe leidt is een nieuwe bureacratie en normenlijstjes die afgevinkt gaan worden op grond van persoonlijkheid.

Reacties zijn gesloten.