Verleidingen aan de top

verklaard uit de  de psychologie van de macht,

door Jaap van Ginnikern

Uiteindelijk vallen alle mensen die een hoge positie bereiken voor ten minste één van de zeven (door de schrijver jaap van Ginneken ietwat aangepaste) zonden: lust, gulzigheid, hebzucht, gramschap, trots, gekte en ontkenning van sterven. Dat wil niet zeggen dat ze een beetje gek of hebberig zijn, nee, ze zijn extreem verslaafd of zeer corrupt.

Ze krijgen zelfvertrouwen, overmatig zelfvertrouwen, zelfoverschatting, overmoed en dan hybris: grootheidswaanzin.

Van Ginneken komt tot die conclusie nadat hij de vijftien bekendste leiders van de grootste westerse landen die na 1960 regeerden onder de loep nam

Zonder uitzondering omringden zij zich met ja-zeggers en probeerden tegensprekers op een zijspoor te rangeren, schrijft Van Ginneken. Ze begonnen te geloven in hun eigen bijzondere kwaliteiten en voorbestemming en weigerden in te zien dat ze geleidelijk steeds meer toegaven aan verleidingen. De presidenten Kennedy, Nixon en Mitterrand, premier Blair en bondskanselier Kohl omringden zich zonder uitzondering met ja-zeggers en probeerden tegensprekers op een zijspoor te rangeren, schrijft Van Ginneken. Ze begonnen te geloven in hun eigen bijzondere kwaliteiten en voorbestemming en weigerden in te zien dat ze geleidelijk steeds meer toegaven aan verleidingen

Uit twee alternatieve biografieën, van onderzoeksjournalisten die veel mensen hebben gesproken, blijkt dat Kennedy drugsverslaafd en erg seksverslaafd was. Van alle voorbeelden van seksverslaafden die van Ginniken kent, is hij veruit de extreemste.” Hij leed aan het Batseba-syndroom’

Het doel van zijn exercitie was om te kijken of het mechaniek werkt: dat mensen aan de top risico’s nemen die volstrekt onnodig zijn, dat ze, hard gezegd ontoerekeningsvatbaar worden. Het antwoord daarop is ja. Zoveel jaar na hun vertrek kun je met alle informatie een nieuwe puzzel leggen. Bij alle vijftien onderzochte leiders is er een patroon te zien van uiterst riskant gedrag, wat grote gevolgen had kunnen hebben als het bekend was geweest tijdens hun bewind.”

Wel, de relevantie van zijn onderzoek, waarvan de resultaten ook van toepassing zijn op minder hooggeplaatste leiders, is dat schoolbestuurderen een dermate grote macht hebben dat zij vrijwel zeker in één of meer van de van Ginnikenzonden zullen vallen. We hebben hie een extra verklaring voor alle gekke dingen die schoolbesturen doen.

Dit is uitvoeriger na te lezen in de NRC in de neerslag van het interview dat Marleen Luijt met jaap Ginneken voerde naar aanleiding van het verschijnen van zijn boek zijn boek Verleidingen aan de top – de psychologie van de macht,