Al een aantal jaren geleden werden de centrale examens voor het MBO afgeschaft. Voor een (deel van) de algemene vakken worden ze op termijn weer ingevoerd. Toch geeft het elk onderwijsteam een enorme hoeveelheid hoofdbrekens. We moeten examens maken volgens bepaalde standaarden. Dat je voldoet aan de standaard moet je vervolgens gaan bewijzen. Dat is heel veel werk en eigenlijk blijf je onzeker of je bewijs inderdaad voldoende is voor de standaard.
Voorbeeldje: Standaard is dat het bedrijfsleven vertrouwen heeft in onze examinering. Dat kun je ‘bewijzen’ door ze ernaar te vragen. Dat lijkt simpel, maar ‘het bedrijfsleven’ is een nogal vage kreet. Heb je genoeg bewijsmateriaal als het kenniscentrum je examen goedkeurt (wordt bestuurd door bedrijfsleven) of zijn 2 bedrijven die zeggen vertrouwen te hebben voldoende, of moeten er minimaal 10 bedrijven zijn die ons examen OK vinden.
Naast de (min of meer) inhoudelijk eisen zijn er ook een hele hoop procedurele eisen: leerlingen veertien dagen tevoren schriftelijk uitnodigen, twee ‘bewakers’, een cesuur, een nakijkprocedure met voldoende deskundige (???) correctoren. Ook het opbergen van de bewijzen moet weer aan allerlei voorwaarden voldoen.
Allen die bij het examenproces betrokken zijn (de constructeurs, de vaststellers, de beoordelaars én de examencommissie) moeten regelmatig en tijdsintensief getraind worden om te weten wat moet, mag en niet moet of mag.
Soms heb ik het idee dat we met al die procedures uitsluitend de inspectie tevreden stellen. Beter onderwijs krijgen we er niet van. Het gaat uitsluitend om de administratieve verantwoording.
Dit gepuzzel doet zich voor bij alle examens waar de opleiding/school voor verantwoordelijk is. Het kost enorm veel tijd die we niet aan opleiden kunnen besteden. Toch is dat ons specialisme: les geven, voorbereiden op examens, opleiden en begeleiden.
Denk overigens niet dat ons Ministerie er een zak geld heeft bijgegeven toen al die examineringstaken naar de school gingen. Voortdurend worden de eisen aangescherpt en de controle geïntensiveerd, maar de benodigde gelden worden er nooit bijgeleverd: integendeel!
Het lijkt me hoog tijd worden dat onze duurbetaalde schoolleidingen voor al die extra taken eens extra geld gaan vragen in den Haag. Beter nog: stel landelijk examencommissies per vak aan die zoveel mogelijk van deze zorgen uit handen nemen van de scholen. Dan kunnen we weer doen waar we goed in zijn!
Geen herkenning?
Is er geen ander lid van het forum dat zich ergert aan de enorme hoeveelheid tijd en formaliteiten die het maken van examens kost?
Hoe doen VO-scholen dat? Moeten zij voor het maken van schoolexamens ook zulke afvinklijsten invoeren, of kan een ‘gewoon’ proefwerk met een net beoordelingsmodel dienen als schoolexamen? Moeten zij toetsmatrijzen invullen, kwaliteiten van de toets bewijzen enz. enz.?
Zeer herkenbaar
Doe het op de manier van Karel Appel: “rotzooi maar wat aan”.
In de Volkskrant staat vandaag een onderzoek naar de druk die docenten ervaren bij de beoordeling van toetsen en werkstukken. Gedwongen door outputfinanciering worden er door (minstens) eenderde van de docenten genadezesjes en oprotzesjes uitgereikt.
Als het financieringssysteem dat uitlokt heeft het weinig zin om aan de inputkant, de toets, zoveel overbodige energie te verspillen.
Elke rechtgeaarde docent zal deze werkmethode afkeuren maar ook zal elke docent denken “ik ben gekke gerritje niet”.
Inspectie
Zo je weet controleert de inspectie heftig of de examens aan de eisen voldoen. Dan gaat het juist om dit soort administratieve eisen. Toch kun je het je niet permitteren om deze aan je laars te lappen.
Regelmatig staat in de krant dat opleidingen niet aan de eisen voldoen. Reken maar dat dat meestal niet om het niveau gaat, maar om de flauwekul erom heen.
Mijn opleiding is me erg lief en daarom kan er geen sprake van zijn om hiermee lichtzinnig om te gaan. Stom is het wel en het zou me een lief ding waard zijn als deze enorme last ons uit handen zou worden genomen. Daarnaast denk ik dat de examenkwaliteit dan beter wordt (of kan worden)