Naar aanleiding van een column van Ferry Haan is er weer eens een discussie over de middenschool in de Volkskrant. Docent Marten van Meurs heeft namelijk een reactie geschreven op het pleidooi van Ferry Haan voor de middenschool. Allemaal een herhaling van zetten natuurlijk, maar dat moet blijkbaar af en toe gebeuren…
Update 28 Oktober 2011: Ook docent Johan van der Horst heeft een artikel in de Volkskrant geschreven tegen de middenschool.
beweeglijk IQ
Dit is een nieuw argument: het IQ zou nog steeds in beweging zijn waardoor helemaal niet vaststaat hoe intelligent een tiener of een kind zou zijn.
Ik denk als leek dat hier leervermogen en kennis met elkaar verward worden. Een reageerder op het artikel noemt als voorbeeld dat een 14-jarige meer kan dan een 7-jarige, waaruit zou blijken dat IQ nog volop in beweging is. M.i. is het IQ niet volop in beweging, maar wel de de aangeleerde kennis. Want intussen blijven we nog steeds grote verschillen zien tussen 14-jarigen onderling m.b.t. hun leervermogen.
Onder goed leervermogen versta ik het vermogen snel informatie op te slaan, informatie te kunnen integreren met reeds aanwezige kennis, in veel stappen kunnen redeneren, een groter vermogen tot overzicht van een grote hoeveelheid gegevens, een goed geheugen, grote bekwaamheid tot abstract denken, e.d.
Volgens mij verandert dat basisvermogen nauwelijks; ik heb het op de basisschool niet meegemaakt. Een traag lerend kind bleef een traag lerend kind, terwijl intussen uiteraard wel kennis was toegevoegd.
Als tieners een zeer wisselend beeld te zien geven bij het schoolse leren, heeft dat vooral te maken met andere zaken. Luiheid, vermoeidheid, recalcitrantie, uitgaan, de wereld ontdekken enz.
Ik hoef slechts aan mijn eigen tienertijd te denken om te weten dat mijn intelligentie niet veel veranderde, maar dat mijn koppigheid en onverschilligheid wat sterker waren geworden.
Beweeglijk IQ lijkt me een verzinsel en drogreden.
kennis…
Je kunt leerlingen veel kennis bijbrengen: het traditionele onderwijs wist daar hoog te scoren. Ook de zwakkere leerling kon veel kennis worden bijgebracht door vooral veel te oefenen en te herhalen (hoeveel ouderen kunnen niet nog altijd de topografische rijtjes opzeggen).
Maar onder intelligentie versta ik het vermogen met die kennis te spelen: redeneren, concluderen, abstraheren, deduceren, combineren e.d. Waarbij ik ook een goed geheugen onderscheidt van een zwakker geheugen.
Nature zie hier
Article preview www.nature.com/nature/journal/vaop/ncurrent/full/nature10514.html#/
Nature
Verbal and non-verbal intelligence changes in the teenage brain
Intelligence quotient (IQ) is a standardized measure of human intellectual capacity that takes into account a wide range of cognitive skills1. IQ is generally considered to be stable across the lifespan, with scores at one time point used to predict educational achievement and employment prospects in later years1. Neuroimaging allows us to test whether unexpected longitudinal fluctuations in measured IQ are related to brain development. Here we show that verbal and non-verbal IQ can rise or fall in the teenage years, with these changes in performance validated by their close correlation with changes in local brain structure. A combination of structural and functional imaging showed that verbal IQ changed with grey matter in a region that was activated by speech, whereas non-verbal IQ changed with grey matter in a region that was activated by finger movements. By using longitudinal assessments of the same individuals, we obviated the many sources of variation in brain structure that confound cross-sectional studies. This allowed us to dissociate neural markers for the two types of IQ and to show that general verbal and non-verbal abilities are closely linked to the sensorimotor skills involved in learning. More generally, our results emphasize the possibility that an individual’s intellectual capacity relative to their peers can decrease or increase in the teenage years. This would be encouraging to those whose intellectual potential may improve, and would be a warning that early achievers may not maintain their potential.
1. Wellcome Trust Centre for Neuroimaging, University College London, London WC1N 3BG, UK
2. Developmental Neurocognition Laboratory, Department of Psychological Sciences, Birkbeck College, University of London, London WC1E 7HX, UK
r
Nature
Artikelen in Nature worden voornamelijk geselecteerd op ‘nieuwswaarde’ en minder op ‘waarheid’. Dat een artikel in Nature een bepaalde bewering doet wil dus helemaal niet zeggen dat dit ‘waar’ is of zelfs maar de wetenschappelijke consensus is.
Als IQ veranderlijk is dan pleit dat overigens nog niet vanzelf voor een middenschool: eerder voor goede op- en afstroommogeljkheden.
Jolles, BON spreker
IQ tiener volop in beweging
Britse hersenwetenschappers hebben ontdekt dat de IQ-score van tieners niet stabiel is. Zij onderzochten het IQ van 33 adolescenten en na vier jaar weer en wat bleek: bij 20 procent was de IQ-score behoorlijk veranderd. Naast deze schommelingen in het IQ, zagen de onderzoekers ook veranderingen in hersenstructuren. Een eerste aanwijzing dat beiden mogelijk met elkaar verband houden. De resultaten van het Britse onderzoek zijn deze week gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature. Jelle Jolles is hoogleraar op het gebied van hersenen en gedrag aan de VU in Amsterdam.
hersenwetenschap in de kinderschoenen
Laten we beseffen dat de hersenwetenschap in de kinderschoenen staat en dat we ervoor moeten waken al te grote conclusies te trekken. Zolang we in de praktijk zien dat sommige 14-jarigen gemakkelijk het gymnasium aankunnen (en dat zijn dan ook de kinderen die op de lagere school gemakkelijk konden leren) en dat andere 14-jarigen daar grote moeite mee hebben (dat zijn dan ook de kinderen die op de lagere school moeite met leren hadden) is er weinig reden aan te nemen dat beweeglijk IQ kan maken dat in principe elke tiener gymnasium kan doen. Misschien kunnen trage leerders op hoge leeftijd het gymnasium alsnog doorlopen, maar dat is geen goed argument voor een middenschool.
beweeglijke hersenen
Op zich vind ik het wel goed nieuws, dat hersenen niet statisch zijn, net zoals wetenschap intussen heeft ontdekt dat genen niet statisch zijn, maar ook doen aan interactie. Het bouwplan ligt dus niet volledig vast.
Maar als de praktijk laat zien dat er grote verschillen bestaan in leervermogens, sluit ik niet de ogen voor die praktijk.
Misschien toont dit onderzoek wel aan dat er iets schort aan de IQ-meting; wie zal het zeggen?
Het onderzoek spreekt zich echter niet uit over mogelijke oorzaken.
De Haan trekt vergaande conclusies.
Anderzijds wisten we natuurlijk allang dat hersenen beweeglijk zijn, want mede daarom doen we aan onderwijs.
Hersenen meer statisch dan je denkt…
…alleen worden, zoals boven al vermeld intelligentie en verworven kennis wel dikwijls door elkaar gehaald. IQ betekent over het algemeen de mogelijkheden van het brein (de mogelijkheden die de menselijke computer heeft), ook al worden die mogelijkheden niet altijd ten volle benut. Meer aangeboren dus en nauwelijks of zelfs helemaal niet te beïnvloeden.
Datzelfde geldt voor ’talent’, waarschijnlijk een equivalent voor intelligentie.
Ook talent wordt niet altijd ten volle benut. En zeker niet op de vermaledijde middenschool.
Het kind en
Op de midd. school (gymn) was ik een l.l. met fluctuerende intell.. De ene keer haalde ik voor een proefwerk een 8 en de volgend keer een 4. Mijn fluctuaties waren niet gekoppeld aan het klassegem. voor een proefwerk. Ik denk dat als ik toen afstandsonderwijs had kunnen en mogen volgen ik het Gymn in 3 jaar had kunnen halen. Nu deed ik er 8 jaar over. En voor mensen zoals ik wordt nog steeds niets in het onderwijs gedaan. Jonge l.l. die afst.onderwijs zouden volgen voldoen niet aan de leerplicht en ouders krijgen geen cent gerestitueerd. Voor mij zou een middenschool heel schadelijk geweest zijn. Dat de goede l.l. nauwelijks schade van het langer bivakkeren onder zwakke broeders ondervinden wordt door Ferry helemaal niet onderbouwd. Wel snijdt zijn bewering dat de wisselende prestaties van veel pubers in verband moeten worden gebracht met wisselvalligheid in hun gemoedstoestand hout want bestrijding zou vanuit de psychiatrie kunnen plaats vinden. Ferry bespreekt ook niet of er geen betrouwbaarder meetinstrument voor de leerpotentie mogelijk is dan (alleen) de CITO-toets.
Blijkbaar is ook het ouderlijk milieu een probleem. Want wat voor een onzin “een goede Cito-score geeft keuzevrijheid”? Je neemt toch zeker de hoogste opleiding die je volgens die toets aan zou kunnen?
Dat veel dankzij de CITO veel HAVO-l.l. gemankeerde VWO-l.l. zijn is in mijn oren een schreeuw om terug te grijpen op de vroegere selectiemiddelen toelatingsex. en proefklassen en als nieuw selectiem. een IQ-test. Dan hangt het oordeel niet meer af van een momentopname. Die oogklepdragende inspanning om de zwakkeren in het onderwijs vooruit te helpen schaadt het onderwijs als geheel. Maar er noet wel gedacht worden over betere opstroommogelijkheden die het curriculum van een bepaald schooltype niet schaden. En verder moeten we lastige ondervorderde HAVO-leerlingen als alternatief voor verwijdering van school overstappen naar VWO aanbieden.
De middenschooldiscussie….
…die destijds door de PvdA werd aangezwengeld had minder met intelligentie of met fluctuerende intelligentie te maken dan met het streven naar gelijkvormigheid, dat voortkwam uit het opkomen voor de zwakkeren. Het zwakkere milieu speelde toen en ook nu nog een prominente rol in het gelijkheidsdenken van de linkse partijen. Opvallend was dat het idee van de middenschool ook niet voortkwam uit het onderwijs zelf, maar bedacht was door buitenstaanders, sociologen in dit geval.
Het idee was geboren dat het gymnasium elitair was en beter kon worden afgeschaft (Van Kemenade, Wallage) en dat alle kinderen bij elkaar gestopt die ongelijkheid wel op zou heffen. Precies wat Ferry Haan nu zegt: de minder bedeelden trekken zich aan de meerbedeeldenwel op, en de meerbedeelden zouden daar geen schade van ondervinden.
Iedere rechtgeaarde schoolmeester weet wel beter: de minderbedeelden zijn meestal de baas in de groep en zullen het niveau traineren. terwijl de studiehoofdjes zich zullen vervelen en worden ondergesneeuwd.
Het is verstandiger om rekening te houden met de natuurlijke drang van slimme kinderen om al in een eerder stadium zich te onderscheiden van de groep.
Want al op de basisschool hebben die zich acht jaar lang doodverveeld.
ge-institutionaliseerde differentiatie
Zo kan men de geledingen van het voortgezet onderwijs beschouwen (evenals de basisschoolgeledingen ‘gewoon’ en ‘speciaal’ basisonderwijs).
Het gekke is nu dat vernieuwers (middenschooladepten en ‘passend onderwijs’-adepten) dol zijn op differentiatie binnen klasseverband.
Maar zodra de differentiatie een papier op niveau oplevert, is men kennelijk bevreesd voor een maatschappelijk stigma.
Een diploma ‘basisschool’ of een diploma ‘middenschool verhult helemaal hoe betreffende leerlingen wellicht gedifferentieerd onderwijs (op een lager niveau) hebben ontvangen en deze verhulling zou dan maken dat hun kansen in de maatschappij nog helemaal open staan.
Pas na diverse mislukkingen zou dan blijken dat zij voor sommige banen toch niet geschikt zijn.
Repliek
Vandaag stond in de Volkskrant een uitstekende repliek op het artikel van Ferry Haan. Ik vraag me wel af waarom deze beginnende leraar zoveel ruimte krijgt in de Volkskrant. Of worden hier toch de oude bekenden voorgetrokken?
Het is een raar misverstand dat Cito een intelligentietest zou zijn. Het artikel van Haan is dus al gebaseerd op een misverstand.
Daarna een pleidooi voor een latere niveaukeuze. Rampzalig voor de kinderen die wel graag willen leren en het leuk vinden om daarvoor te werken. Voor hen is elke dag langer in een brede klas met alle niveaus een drama.
De zij-instromer
De column van Ferry Haan begon in 2008 onder de titel ‘de zij-instromer’. Ik neem aan dat de bedoeling was om het eerste jaar van zo een zij-instromer in het onderwijs te volgen. Leek mij een interessant project en ik volg Ferry dan ook vanaf zijn eerste column.
We zitten nu in het 4e jaar van de column en de specifieke zij-instromer insteek is heel duidelijk verdwenen. We hebben nu de situatie dat de meest prominente wekelijkse column over onderwijs geschreven wordt door een onervaren (en redelijk naieve) docent.
Re: Repliek
Marten van Meurs (docent, coach ’t Atrium Amersfoort), ‘Na groep acht geen eenheidsworst meer’, De Volkskrant, 26 oktober 2011
“Geregeld wordt het pleidooi voor de Middenschool gereanimeerd. De huidige praktijk biedt daar echter geen argumenten voor. Dat zegt docent Marten van Meurs.”
@hinke
Je schrijft
“Het is een raar misverstand dat Cito een intelligentietest zou zijn.”
Wie de rekentoetsen een beetje volgt ziet toch dat dit intelligentietesten zijn waarin rekenen nauwelijks getoetst wordt?
Friendly Foe
Welnee Foe
De rekentoetsen zijn taaltoetsen geworden. Intelligentietesten werken volgens mij heel anders.
De meeste taalvragen in die
De meeste taalvragen in die Eindtoets van het CITO peilen toch hoe goed of slecht de leerling is in tekstverklaren? Ik zie er maar relatief weinig vragen tussen staan die om feitjeskennis of om het toepassen van vaste protocollen (bijv. het vervoegen van woorden) vragen.
Correleert tekstverklaren niet zeer sterk met intelligentie?
Wat betreft de middenschool, ik begrijp niet waarom we op de lagere school niet al leerlingen opsplitsen naargelang hun niveau, dit uiteraard door hen in een verschillende klas te plaatsen en niet door hen individueel een aangepast programma te geven in dezelfde klas.
Zou het niet ideaal zijn wanneer leerlingen continue een niveau kunnen stijgen of dalen al naargelang hun prestaties? De talentvolle leerlingen worden minder snel lui, de minder talentvolle leerlingen blijven optimaal gemotiveerd.