Het speciaal onderwijs in Nederland deugt niet

Gisteren had ik een gesprek met iemand die voor haar werk (privaat bedrijf wat betaald wordt met PGB’s) gezinnen moet begeleiden waarvan één of meerdere kinderen autistisch is.
Zij moest een autistisch wat een hoge intelligentie heeft plaatsen binnen het speciaal voortgezet onderwijs. Dat gaat toch niet zo gemakkelijk.
Binnen de eigen regio, Limburg-Noord, is er geen school voor speciaal voortgezet onderwijs die HAVO- of VWO-niveau aanbiedt. Buiten de eigen regio komt zo’n kind niet in aanmerking voor plaatsing aangezien de kinderen binnen de eigen regio voorrang krijgen op de wachtlijst. Jawel, wachtlijsten voor het speciaal onderwijs bestaan nog steeds. Hoewel het de bedoeling was om het speciaal onderwijs sterk te reduceren, zo mogelijk zelfs op te heffen, gaan er nu meer kinderen dan ooit naar het speciaal onderwijs terwijl tegelijkertijd het aantal speciale kinderen op de gewone scholen is toegenomen. Zelfs als dat kind buiten de eigen regio geplaatst zou kunnen worden, met alle consequenties vandien (het reizen is vermoeind, kost veel tijd wat ten koste gaat van studietijd en vriendjes maken gaat heel wat moeilijker) dan nog is het maar de vraag ofdat die jongen daar alle belangrijke vakken zou kunnen volgen.
Zo weet ik van een jongen die geen natuurkunde en scheikunde mocht volgen omdat de school geen practicumlokaal had (slechte motivatie maar dat terzijde) en de school dientengevolge ook geen leraar had die dat kon begeleiden. Wel had die school de faciliteiten voor die BaVo-flauwekul (keukentje, gereedschap voor AT).

Ik wil hier geen discussie voeren over wanneer exact een kind wel of niet naar het speciaal onderwijs moet, ofdat dit enkel moet afhangen van wat voor het kind zelf beter is of dat het tevens moet afhangen van wat beter is voor de medeleerlingen.
Als echter besloten wordt dat een kind naar het speciaal onderwijs moet dan moet ervoor gezorgd worden dat het kind op zijn niveau speciaal onderwijs kan volgen en dat het kind dat profiel kan kiezen (bijvoorbeeld Natuur en Techniek) wat bij hem het beste past qua intelligentie en interesse.
Momenteel zitten deze kinderen in een gruwelijke situatie. Een gewone school kan vaak niet voor hen omdat ze daar gepest worden en in die ongestructureerde chaos op zo’n massaschool niet kunnen functioneren, speciaal onderwijs is er simpel niet op hun niveau binnen de regio. Kleinere scholen, zoals de zelfstandige gymnasia zouden een goede oplossing zijn. Die zijn er echter ook veel te weinig.
Ik denk dat er eerst en vooral werk van moet worden gemaakt dat er in elke regio weer voldoende kleine scholen komen: 1 schoolniveau (in het geval van het VMBO een half schoolniveau) met 3-4 klassen per leerjaar.
Een deel van de kinderen die op een gewone massaschool, zoals de meeste scholen tegenwoordig zijn, niet kan functioneren zou zich op zo’n school wel kunnen handhaven wanneer het personeel een oogje in het zeil houdt, eens aan de klas uitlegt waarom dat ene kind iets anders is en hoe daarmee om te gaan. Voor de overige kinderen moeten er voldoende plaatsen binnen het speciaal onderwijs worden gegarandeerd op hun niveau.

73 Reacties

  1. speciaal onderwijs
    Gelukkig wonen wij in een regio waar een heel spectrum aan voortgezet speciaal onderwijs beschikbaar is. Op de cluster 3 school van mijn zoon wordt praktijkonderwijs gegeven, VMBO basis/kader/TL en HAVO. Ik betwijfel of er cluster 3 scholen zijn waar leerlingen VWO kunnen doen, en van Grieks of Latijn zal denk ik nergens sprake zijn. Ook bij mijn dochter op school (cluster 4, VMBO/TL, HAVO en VWO) kan geen Grieks of Latijn worden gekozen door de leerlingen. Mijn dochter zou die vakken so wie so niet willen doen, en ik heb er ook begrip voor dat het daar moeilijk is alle vakken aan te bieden, omdat er maar zo’n 200 leerlingen op die school zitten. Overigens kunnen alle andere vakken/profielen daar voor zover ik weet wel gekozen worden. Bij mijn zoon op school zitten ongeveer 60 leerlingen op het VSO. Daar wordt bijvoorbeeld geen Frans gegeven, ook niet aan de havisten. Belangrijker dan alle vakken aan te bieden vind ik zelf dat de intentie bestaat om ‘”eruit te halen wat er in zit”, en dat het onderwijsproces daar optimaal op afgestemd is. Dat is jammer genoeg op de school van mijn zoon niet het geval. Goed onderwijs aan de doelgroep van cluster 3 onderwijs is een hele uitdaging, o.a. omdat er veel leerlingen zijn die (erg) veel verzuimen. Als de staf zijn tijd nu maar niet zou verspillen aan het organiseren van allerlei randverschijnselen (SeoL, mediation, burgerschap, films maken, leerlingwerkplaats, feesten en partijen, etc.) zou dat vast beter gaan.

    • Ik vind het interessant om
      Ik vind het interessant om te lezen wat mensen hun praktijkervaring is.
      Heeft u als ouder inspraak bij die cluster-3-school zodat u samen met andere ouders de door jullie genoemde problemen kunnen aankaarten?

      Wat vindt u van die indeling in clusters? Op het eerste gezicht zie ik er geen cluster tussen staan waar licht emotioneel/sociaal gehandicapte kinderen (asperger, ADD, ADHD) terecht kunnen.
      Clusters 1 en 2 zijn voor kinderen die een of meerdere zwaardere lichamelijke handicaps hebben (doof, blind), cluster 4 is voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen, van cluster 3 hebben ze een ratjetoe gemaakt waar enerzijds zeer moeilijk lerende kinderen in worden geplaatst en waar anderzijds langdurig zieke en ernstig gehandicapte (ofwel langdurig ziek en gehandicapt ofwel meervoudige handicap) kinderen worden geplaatst.
      Een kind wat een aan autisme verwante stoornis heeft kan dus op het eerste gezicht noch op een speciale school noch op een normale school goed terecht (tenzij hij het privillege heeft om naar het gymnasium te mogen wat zeer onwaarschijnlijk is, te meer daar die kinderen vaak een ontwikkelingsachterstand van vele jaren hebben).
      Nu zal dit wellicht heel de opzet zijn geweest van de overheid maar zorg er dan voor dat deze kinderen wel op een normale school terecht kunnen door weer kleinschalige categoriale scholen mogelijk te maken!!

        • Eh, welke problemen vallen
          Eh, welke problemen vallen daar nog meer onder (taal- en communicatiestoornissen)?
          Autistische kinderen worden hopelijk toch in geen enkele regio (waar geen gespecialiseerde scholen voor autistische leerlingen bestaan) gedumpt tussen dove kinderen?
          Iedereen heeft recht op goed onderwijs, doven net zo veel als alle anderen, maar de problematiek is in de verste verte niet te vergelijken.

          Een autistisch kind heeft voor zo ver ik het begrijp per definitie een communicatiestoornis, een autistisch kind heeft zeker niet noodzakelijk een taalstoornis, in ieder geval niet wanneer je objectief zijn taalvaardigheid (welke vorm dan ook) vergelijkt met die van een controlegroep.
          Zo haalde ik echt nooit onvoldoendes voor een taalvak ondanks, noch op de lagere school noch op de middelbare school (ik haalde zelfs consequent negens voor opstellen (betoog) en tekstverklaren voor zowel Nederlands als Engels) terwijl ik kernautisme had/heb (officiële diagnose van een psychiater als peuter).
          Wel had ik een relatieve taalachterstand, bij gebrek aan betere woorden een (taal)achterstand op mezelf. Zo bleek mijn IQ zogezegd in minder dan 3,5 jaar met 30 punten te stijgen. De realiteit was natuurlijk dat de psychologen de blunder begingen om mijn prestaties te vergelijken met leeftijdsgenoten terwijl ik een pervasieve ontwikkelingsachterstand had van vele jaren. Neem bij een hoogbegaafd kind van 9 jaar een IQ-test voor volwassenen af en je krijgt een score van 100 of zelfs nog wat lager. Bovendien ontbrak bij mij elk besef dat de tijdsdruk een onderdeel van die test was en haastte ik me geenzins.

          • Wellus
            Ja hoor Bart, op diverse scholen voor dove kinderen worden ook autisten toegelaten, ook al is de problematiek heel anders. Dat heeft bovendien deels te maken met het streven om dove kinderen in het reguliere onderwijs op te nemen. Er is dus relatief meer plaats op dit soort scholen.

          • Het zal zeker allesbehalve
            Het zal zeker allesbehalve ideaal zijn voor die autistische kinderen?
            Ik vind het schrijnend als omwille van plaatsgebrek die kinderen geplaatst moeten worden op een dovenschool waar toevalling t.g.v. politieke ontwikkelingen wel nog plaats is. Klassikale uitleg zal daar zeker niet veel voorkomen hoewel het theoretisch mogelijk is? Je kan immers tegelijk spreken en gebaren maken, al vrees ik dat die gebaren ten koste gaan van het spreken (multitasking van twee niet-automatische taken). Maar ja, op een gewone school voor speciaal onderwijs krijgen kinderen helaas eveneens niet of nauwelijks klassikaal onderwijs. Ik geef voor normaal-intelligente kinderen de voorkeur aan klassikaal onderwijs met veel kleinere en meer homogene klassen (10-15 leerlingen), ik zou niet weten waarom elke vorm van speciaal onderwijs individueel gericht zou moeten zijn.
            Als een autistisch kind al moeilijk heeft om te communiceren met horende mensen hoe gaat hij dan kunnen communiceren met dove mensen? Hoe je het wendt of keert, het niet kunnen horen is een ernstige belemmering voor de communicatie.

  2. Speciaal onderwijs voor autisten etc.
    Zulke scholen zijn er wel. Zie bijv. de Leo Kannerschool in Oegstgeest. Verder zijn er wellicht mogelijkheden bij de Leonardo-scholen/klassen voor hoogbegaafden.

    • autistische leerling
      Dit jaar ben ik mentor van een klas van 32 leerlingen. Dat is erg veel, maar mijn schoolleiding heeft er vertrouwen in dat ik dat wel aankan.
      Het zijn 5vwo-leerlingen, dat maakt het makkelijker.
      Maar onder hen zit een autistische leerling die onlangs een officiele rugzakregeling gekregen heeft. Daarmee kan van alles bekostigd worden.
      Omdat het de eerste keer is dat onze school zo’n leerling naar het eindexamen moet brengen, probeer ik mijn ervaringen zo goed mogelijk vast te leggen.
      Zoals te verwachten was is hij briljant in de exacte vakken en ook economie gaat nu bijzonder goed omdat het daar vooral (nog) rekenkundige vaardigheden betreft.
      In de zaakvakken haalt hij diepe onvoldoendes, en natuurlijk ook in de talen.
      Ik weet welke eisen gesteld worden aan de vakken: orde in de klas, heldere uitleg. Dat zit bij onze 5vwo-leraren wel goed. Mijn mentorleerlingen vinden dat ze het getroffen hebben. Hij wordt ook zorgzaam door de klas begeleid.
      Maar hoe die leraren van zijn zwakke vakken nu precies te werk moeten gaan, is niet vast te stellen. We weten dat we elke opdracht logisch, stap voor stap, moeten opbouwen en procedures moeten oefenen. Maar hoe hij teksten moet aanpakken, presentaties moet houden is een groot vraagteken.
      Wij hebben daarvoor de expertise niet in huis. Ook zijn twee begeleiders kunnen ons niet vakmatig op weg helpen.
      Heeft het ministerie toen ze besloot leerlingen uit het speciaal onderwijs over te hevelen, eraan gedacht een expertcentrum op te zetten waar leraren en mentoren terecht kunnen?

      • beste Philippens
        Ja daar heeft de regering aan gedacht. Dit in de vorm van de REC’s die inderdaad mede als taak hebben om dit soort leerlingen ( excusez le mot) te begeleiden in ambulante begeleiding. Opzet was om een en ander via de ‘vraaggestuurde methode’ uitvoering te geven. Jammer genoeg zien vele REC’s dit niet weggelegd als hun taak en hebben een sterk argument dat in het onderwijs algemeen wordt gebruikt, namelijk ‘er moet geld bij’. De rol die de REC’s in de afgelopen tien jaar niet hebben vervuld is ondertussen overgenomen door duur te betalen prive onderneminkjes of zoals in samenwerkingsverbanden in het basisonderwijs waar de ‘oude’ onderwijsbegeleidingsdiensten de dienst uitmaken en zoveel mogelijk proberen om de rugzakjes op te souperen. Conclusie: REC’s hebben hun taak verwaarloosd, de expertise omtrent de leerlingen zoals jij er eentje in de klas hebt is al lang uit deze instellingen verdwenen, gevolg de leerling en zijn docenten staan in de kou.

        • Inderdaad jeronimoon.
          Zo staat de basischooljuf steeds meer in ’n alsmaar ijzerige kou. Simpel gezegd, omdat bezuinigingen als wsns, het reguliere onderwijs in ’n toenemend tempo “vervuilen”.
          En dat al bij de basis van het onderwijs. Fundament rot, dan krijg je dat niet opgelost met ’n beter rekenende juf.
          Toch?

      • Ook niet onbelangrijk
        Ben je er met alleen extra expertise?
        Kun je van docenten zoveel extra inspanningen vragen?
        Kun je van klasgenoten vragen te accepteren dat er zoveel in de klas moet veranderen vanwege één leerling?

    • www.leokannerschool.nl
      www.leokannerschool.nl/

      Staat hier ergens vermeld ofdat deze school alle niveaus voor alle vakken, op Grieks en Latijn na, aanbiedt? Dat is nogal belangrijk!
      Een handicap voor een speciale school is dat ze vaak maar een klein aantal leraren in dienst hebben, alleen hierdoor al zijn er vaak problemen om bepaalde vakken op een minder laag niveau te geven.
      Verder zijn er zelfs nog scholen voor speciaal ´voortgezet` (heette vroeger gewoon middelbaar) onderwijs die de vakken natuurkunde, of wat ervoor doorgaat, en scheikunde aanbieden omdat ze geen practicumlokaal hebben.
      Het is in ieder geval positief dat deze school een aparte afdeling heeft voor autistische kinderen, hopelijk binnen die afdeling ook verschillinde afdelingen voor verschillende gradaties van autisme, want dat is heel erg hard nodig. Maar met dat alleen moeten we natuurlijk geen genoegen nemen.

      Wanneer wordt besloten dat een kind beter naar speciaal onderwijs kan gaan dan heeft de samenleving de morele verplichting om ervoor te zorgen dat dat kind op die speciale school op zijn niveau leskrijgt, dat ook uit dat kind het beste wordt gehaald. Niet dat de meeste gewone scholen daarin slagen maar een school voor speciaal onderwijs mag daar zeker niet slechter in slagen.

      • speciaal onderwijs: individueel
        Vanwege de kleine klassen was het speciaal onderwijs altijd beter in staat om leerlingen op meer individueel niveau les te geven. Dat onderwijs moet dan inderdaad wel prestatiegericht zijn. Dan valt er veel te bereiken.
        Het grote probleem dat vernieuwers op het bordje van de leerkrachten van het reguliere onderwijs hebben gelegd, is de wens meer individueel les te geven in klassen van rond de dertig leerlingen. Wat mij betreft wordt hier het onmogelijke gevraagd van de leerkrachten, en worden die leerkrachten gedwongen genoegen te nemen met een lager kennisniveau en een veel beperkter tijd voor degelijke instructie.
        Ik ben al enorm blij dat ik nooit een combinatieklas hebben hoeven doen: lesgeven op twee niveaus, dat is al ernstig woekeren met de beschikbare tijd.

  3. begeleiding van autisten in regulier onderwijs
    Aan de scholen van mijn kinderen (cluster 3 en cluster 4) zijn ambulante begeleiders verbonden die leerlingen en docenten ondersteunen in het reguliere onderwijs. Mijn buurvrouw geeft Nederlands op een regulier gymnasium en een van haar leerlingen is autistisch. Haar leerling (en zijzelf ook) krijgt ambulante begeleiding van iemand die verbonden is aan de school van mijn dochter (cluster 4, gericht op autisten) en mijn buurvrouw was daar erg over te spreken. Er moeten toch wel mogelijkheden zijn.

    • VWO-eindexamen
      Het probleem is hier dat ik me afvraag hoe deze leerling door zijn eindexamen komt, zonder dat we concessies doen aan de kwaliteit.
      Als hij een universiteit bereikt, zal hij daar goed kunnen werken, maar ook dan heeft hij begeleiding nodig. Dat is dan het volgende probleem.
      Uitstippelen hoe die route naar het eindexamen eruitziet vergt een gecoördineerde analyse hoe de inbreng van externe begeleiders (hij heeft er twee, maar die kennen de eisen voor het vwo-eindexamen niet) en de vakdeskundigheid van de leraren bij elkaar kunnen worden gebracht. Daar bestaat geen expertise in, voor zover ik dat nu weet. Althans ook de schoolleiding en de zorgers op school kennen dat niet.

      • Volgende probleem
        Vergeet niet het probleem na de universiteit: wie zal deze leerling een baan geven? Krijgt die leerling in zijn latere baan ook twee begeleiders?

      • 2

        In groep 4 moest ik ineens instromen en kreeg ik voor het eerst een proefwerkje. Ik wist niet hoe je moest leren, haalde een 0, kreeg op mijn kop en na het weekend haalde ik een 10. Ik heb nauwelijks schrijfonderwijs gehad. In groep 5 werd ineens verwacht dat ik aan elkaar schreef terwijl ik daar nooit op had geoefend. Ik heb een goed geheugen vanaf mijn 2de-3de levensjaar, voor zo ver ik het mij kan herinnern kreeg ik voor het eerst te horen hoe je een pen moet vasthouden toen de verkeerde gewoonte er al in gesleten was (groep 6).

        Ik heb dus weinig positieve ervaringen met het speciaal onderwijs en hoe er in Nederland wordt omgegaan met kinderen die, in die levensfase, een handicap hebben. Helaas blijkt dat de meeste ouders van dit ´soort` kinderen ook bepaald niet tevreden zijn, met name de meeste ouders van echt autistische kinderen (ik sluit niet uit dat er tegenwoordig veel meer vals positieve diagnoses zijn).
        Als je dan weet dat een autistisch kind wat door die ene gewone school in zijn gemeente niet wordt aangenomen in veel regio’s geeneens HAVO- en VWO-onderwijs kan volgen dan is het duidelijk dat de Nederlanders weinig hebben bijgeleerd van fouten uit het verleden. Iets analoogs zie je bij de geestelijke gezondheidszorg: een overgeorganiseerd (te veel organisaties bijv.), bureaucratisch zooitje.
        Hadden wij Nederlanders maar wat meer van dat Duitse vermogen om goed te organiseren.

        • re: Bart
          Met schrijven heb je inderdaad een handicap opgelopen, zo lijkt het. Dat moet van begin af aan goed begeleid worden.
          Maar ook al wordt het leren schrijven goed begeleid (waarbij zomin mogelijk wordt overgelaten aan de ‘inzichten’ van de leerling), toch blijven er kinderen bestaan voor wie het schrijven een probleem blijft. We moeten in het onderwijs niet pretenderen dat we voor elke ‘kwaal’ een oplossing hebben; dat hebben we niet. Kinderen kunnen niet geforceerd worden tot prestaties boven hun macht.

          In het klassikaal onderwijs blijft het dus wel altijd een beetje schipperen: we moeten vooruit en we kunnen niet voortdurend net zo langzaam varen als het traagste schip.
          Desalniettemin is gebleken dat deze vorm van onderwijs veel meer bereikt dan iets als ‘werken op eigen niveau en tempo’.

          Hoe ik een autistische leerling zou moeten begeleiden: ik zou het werkelijk niet weten. Ik wil het stempeltje ook niet te gemakkelijk uitdelen. Ik herinner mij verschillende leerlingen type ‘kamergeleerde’; contactueel niet sterk, niet geneigd mee te spelen met medeleerlingen, maar als zij een vriendje of vriendinnetje hadden, was er toch van goede onderlinge communicatie sprake en leken ze ‘senang’.
          Van een leerling herinner ik mij dat hij met niemand contact had: die leek inderdaad autistisch. Maar qua leren kon hij gewoon mee, en dus wilde ik geen probleemkind van hem maken. Want dat beseffen kinderen maar al te goed: dat je hen als ‘probleemgeval’ beschouwt, en dat is dan weer niet bevorderlijk voor hun zelfvertrouwen.
          Mijn voornaamste zorg was dat hij geaccepteerd werd en niet gepest.
          Kortom: het blijft toch wel altijd zoeken in de praktijk.

          • Belangrijkste tip voor elke lagere-school-leraar 1
            Forceer het kind niet in zijn ontwikkeling. Kinderen doorlopen ontwikkelingsstadia, je kan een kind pas iets leren wanneer hij het juiste ontwikkelingsstadium heeft bereikt.
            Eerst kruipen, dan wandelen en tenslotte rennen.
            Eerst de pincetgreep, dan kleuren en tekenen, tenslotte schrijven.
            enz.
            Een grote en verwijtbare fout die scholen in het algemeen maken met betrekking tot autistische kinderen is dat scholen zich veel te veel richten op de biologische leeftijd en zijn cijfers. Dat is niet alleen mijn ervaring vanuit de praktijk, mijn zus die als psychologe werkt met gezinnen die een autistisch kind hebben (op PGB-basis) constateert dat deze fout nog steeds erg vaak wordt gemaakt.
            Leraar: “maar zijn cijfers zijn toch in orde?” , mijn zus: “ja, omdat hij slim is maar hij heeft toch echt een pervasieve ontwikkelingsachterstand van ongeveer X jaar en het is daarom beter voor zijn ontwikkeling om hem een jaartje te laten blijven zitten zodat hij op alle vlakken meekan met zijn klasgenootjes”.
            Noch de biologische leeftijd noch de cijfers is een indicator van hoeveel jaren ontwikkelingsachterstand een autistisch kind heeft, een slim kind kan immers wanneer hij drie jaar eerder start met groep 3 en nooit blijft zitten zonder problemen goede cijfers halen, hetzelfde geldt voor een slim autistisch kind wat op die leeftijd een ontwikkelingsachterstand van drie jaar heeft.
            Laat een autistisch kind rustig op een iets latere leeftijd (2 jaar moet denk ik nog wel kunnen) de peuterschool en de kleuterschool doorlopen. Geef hem de tijd om zich sociaal, emotioneel en motorisch te ontwikkelen. Geef hem de tijd om wat later te gaan tekenen en kleuren, wanneer hij er aan toe is, want dat is de beste voorbereiding om goed te leren schrijven.
            enz.

          • Belangrijkste tip voor elke lagere-school-leraar 2
            Anekdote over dat laatste: mijn moeder heeft hetzelfde probleem, ook zij moest leren schrijven nog voordat ze voldoende had getekend en gekleurd, ook bij haar kwam dit nooit meer goed. Wel heeft zij, net als ik een normale of zelfs goed ontwikkelde fijne motoriek. Zij kan bijvoorbeeld beter dan de meesten het echt fijne werk doen: precies binnnen de lijntjes kleuren of verven, een naald door een draad doen, …
            Ik heb voor de piano en de gitaar een relatief zeldzaam talent in mijn vingers. Ik kon na 1 jaar les met de vingers van mijn linkerhand bepaalde dingen na 1 keer oefenen (letterlijk 1 keer, niet 1 dag) die anderen na 8 jaar les en na weken oefenen nog niet kunnen (niet iets als de barrégreep, dat is een kwestie van kracht ontwikkelen, maar verplaatsingen van de vingers). Wij hebben dus waarschijnlijk de fijne motoriek waarmee we goed hadden kunnen leren schrijven maar wij moesten het, gezien onze ontwikkelingsachterstand, veel te vroeg leren, op het moment dat wij daar nog niet aan toe waren. Dan leer je verkeerde gewoontes aan, heb je relatief weinig aan steeds maar met je pen over voorgedrukte letters schrijven aangezien op dat moment die oefening nog veel minder effect heeft enz.

          • Belangrijkste tip voor elke lagere-school-leraar 3
            Let wel: ik houd hiermee geen pleidooi voor individueel onderwijs (dat is voor andere kinderen wel een goede oplossing, niet voor intelligente autistische kinderen (nu ja, het kan wel werken maar het is meestal niet nodig)). Ik houd een pleidooi om autistische kinderen met een gerust hart elk schooljaar een paar jaar later te laten doorlopen, indien dat kind een ontwikkelingsachterstand van een paar jaar heeft. Geloof me, dat werkt beter. Het is veel minder zielig dan een kind steeds op de toppen van zijn tenen te laten lopen (dat kan perfect samengaan met goede cijfers, ik heb het zelf ervaren) en het kind oefeningen op het verkeerde moment aan te bieden.
            Biologisch is er wellicht een leeftijdsverschil (ook dat valt in mijn geval wellicht te relativeren aangezien ik mijn eerste secundaire geslachtskenmerken rond 16 a 17 jaar kreeg en mijn spieren pas ver na mijn 20ste goed ontwikkelden) maar qua ontwikkelingsstadium dan niet en dat is belangrijker zolang het verschil in de biologische leeftijd niet al te groot is (16 en 10 kan bijvoorbeeld niet meer).
            Nogmaals, een leraar moet zich zeker ook niet blindstaren op de cijfers. Ik haalde nooit onvoldoendes, althans niet voor de vakken die er toe deden, maar ik had toch echt een ontwikkelingsachterstand van jaren.
            De tekenles was traumatisch voor mij: perspectiefzicht (nu normaal of beter dan dat) ontwikkelde ik pas rond mijn 19de levensjaar (het begin ervan, pas na mijn 20ste was dat optimaal) terwijl verondersteld werd dat ik dat, net als mijn leeftijdsgenoten wel al had rond mijn 15de levensjaar. Ik kon dan ook goed iets natekenen maar niets uit mijn hoofd tekenen, want daar heb je perspectiefzicht ovor nodig.

          • Interessant Bart
            Zoals ik alle praktijkervaringen interessant vind.
            Dat je pleit voor extra jaren, daar heb ik geen enkel probleem mee. Ik heb ouders gehad die wilden dat hun kind nog een jaar zou overdoen; ik heb hun argumenten gehoord en aanvaard.
            Waarom zou ik daartegen bezwaar maken? Weldenkende ouders kennen hun kind beter dan ik, die ze slechts 40 weken meemaak in een nogal onnatuurlijke situatie.

            Maar in dat geval hadden je ouders er dus voor moeten pleiten. Voor een leerkracht is het erg moeilijk een leerling een jaar te laten overdoen als de prestaties dik in orde zijn.
            Hij heeft niks dan vermoedens om zich op te baseren.
            Dan is het geen wonder dat die leerkracht denkt: dat extra jaar kan later misschien nog wel eens belangrijker gaan worden.
            Bedenk dat ook jij praat met terugwerkende kracht: op het moment zelve weet niemand wat de toekomst zal brengen.

            Inderdaad kunnen mensen laatbloeiers zijn: zie jouw voorbeeld over het tekenen.
            Maar je zult hopelijk begrijpen dat het klassikaal onderwijs daar geen rekening mee kan houden.
            Het moderne onderwijs was minder strict m.b.t. het tekenonderwijs dan ‘vroeger’, waarbij alle leerlingen nauwkeurig voorbeelden moesten natekenen.
            Zelf heb ik leerlingen gehad die niet konden tekenen, maar die desalniettemin groot plezier hadden in het tekenen van bomen met een eindeloze reeks aan zijtakken, of in het tekenen van flatgebouwen met een eindeloze hoeveelheid raampjes. Aangezien ik veel tekende op het schoolbord (direct en voor hun ogen) zal dat sommigen wellicht gestimuleerd hebben.
            Uiteraard kan zoiets niet van elke leraar verwacht worden. Een andere leraar heeft weer andere bijzondere kwaliteiten.

            Klassikaal onderwijs kan niet tegemoet komen aaan elke individuele wens.
            Toch bereikt het meer dan het wel tegemoet willen komen aan ieders’ persoonlijke wens.

          • “Klassikaal onderwijs kan
            “Klassikaal onderwijs kan niet tegemoet komen aaan elke individuele wens.”

            Inderdaad. Daarom is de beste keuze om een kind pas in een klas te plaatsen wanneer hij op alle relevante vlakken (intellectueel, sociaal-emotioneel, motorisch) zoveel mogelijk hetzelfde ontwikkelingsstadium heeft als de rest van die klas. Ergo, later aan een leerjaar beginnen.
            Als blijkt dat er sprake is van een relevante handicap die losstaat van het ontwikkelingsstadium (die dus permanent aanwezig blijft wat bij een normaal-intelligent autistisch kind zeker niet het geval hoeft te zijn) of de ontwikkelingsachterstand dermate groot is op bepaalde onderdelen dat een kind stagneert in zijn ontwikkeling door te wachten totdat die ontwikkelingsachterstand is ingehaald, pas dan wordt het tijd om na te denken over intensieve individuele begeleiding. Dat heeft echter wel alleen maar zin zolang zulke leraren weinig leerlingen hoeven te begeleiden, anders is er geen sprake meer van voldoende intensieve individuele begeleiding. Het is dus een zeer dure oplossing wanneer je het kind in kwestie niet wil verwaarlozen.
            Ik zou in ieder geval aanraden om het kind 1, misschien 2 (meer wordt moeilijk), jaar later naar de peuterschool en de kleuterschool te laten gaan, het liefst met een extra begeleider die primair haar aandacht richt op 1 of 2 autistische kinderen (die kinderen moeten ook omgaan met normale kinderen). Het kind kan 1 of 2 jaar later naar de kleuterschool gaan en vervolgens een normaal traject verlopen. Met name in die eerste jaren, de jaren waarop het kind het snelst kan leren, moet het kind intensief begeleid worden: veel training op motoriek, sociaal-emotionele vaardigheden, communicatie en taal. Dat kost aardig wat geld maar het alternatief voor de samenleving is dat die in een later stadium een veelvoud aan kosten heeft (voor het gemiddelde autistische kind) in de vorm van gemaakte kosten en gederfte inkomsten.

          • Mijn ouders hadden weinig te
            Mijn ouders hadden weinig te kiezen, het kostte mijn moeder de grootst mogelijke moeite om te regelen dat ik in groep 4 naar het enige basisschooltje in het dorp mocht gaan, het was een grote gok met statistisch gezien een kleine kans op succes. In die tijd werd er automatisch vanuit gegaan dat een peuter bij wie kernautisme wordt vastgesteld (volgens mijn moeder in mijn geval door een psychiater die absoluut niet met kinderen kon omgaan) dan werd er vanuit gegaan dat zo’n kind nog niet eens een gewone LBO-opleiding of MAVO-opleiding kon afronden. Niet helemaal ten onrechte, want het was inderdaad een buitengewone prestatie als dat lukte (veel obstakels), maar er zijn altijd uitzonderingen.
            Fulltime kleuterklas, laat staan 1 of 2 jaar later? Vergeet het maar, daar had de school nooit aan meegewerkt.

      • 1
        Wat zijn precies zijn problemen?
        Mijn grootste probleem, buiten het contact met mijn klasgenoten (jarenlange achterstand in sociale en emotionele ontwikkeling terwijl ik tussen leeftijdsgenoten in de klas zat), was het schrijven. In hoeverre dat met autisme samenhangt (motoriek), in hoeverre dit kwam doordat ik weinig schrijfonderwijs heb gekregen (zie hieronder) en in hoeverre dit kwam doordat ik een verbrijzeld polsgewricht heb (ongeluk waar ik tevens 3 breuken aan overhield die goed heelden) kan ik niet vaststellen. Feit is in ieder geval dat ik ongeveer 3 keer zo traag schrijf als anderen (ik type dan wel weer zeer snel) en dat scholen er erg moeilijk over deden. Hoewel het probleem overduidelijk was wanneer iemand gewoon eens keek naar hoe ik mijn pen vasthoud (vergelijking tussen links en rechts) wilden ze een X-foto zien. Lekker: extra DNA-mutaties voor bureaucratie. En dan nog wisten ze niet hoeveel tijd je extra nodig had om die reden, per vak verschilt dat sterk terwijl de school een standaard-verlenging hanteerde (soms genoeg, meestal te weinig) omdat het anders voor de bureaucraten te ingewikkeld wordt.

        Ik had als kind uiteindelijk een pervasieve ontwikkelingsachterstand van ongeveer 6-7 jaar, dit echter gepaard gaande met een hoge intelligentie wat nogal uitzonderlijk is.
        Verder had ik de pech in een conservatief dorp op te groeien. Als gevolg hiervan werd mij de peuterschool en de kleuterschool niet gegund. Ik heb drie jaar op een school voor speciaal onderwijs gezeten waar je in feite CGO-´onderwijs` kreeg: met 20-30 leerlingen zelfstandig werken achter tafels die in 1 grote vierkant stonden gerangschikt.

  4. Ja en nee
    Dat laatste gaat goed. Het is een leerling die in de klas ondersteund wordt. Overigens profiteren alle leerlingen van ordelijke, heldere lessen.
    Maar de vraag is of je van gemiddelde docenten, zonder veel kennis, zoveel kunt vragen. In mijn geval komt het goed uit dat ik toevallig de ruimte heb om me op deze leerling te concentreren.

  5. REC’s?
    Vandaag kwam ik de REC tegen.
    Ik kreeg een bundel papier van onze zorgcoördinator waarin de REC uitlegde hoe je autistische leerlingen moest begeleiden, als hulpverlener, als school, als mentor.
    In die dikke pak papier stond alles uitgebreid wat ik al wist.
    Opvallend was dat de adviezen ophielden bij de onderbouw. En ik moet nu juist uitzoeken als mentor of mijn leerling het eindexamen vwo kan halen, welke voorzieningen er zijn op dat eindexamen, hoe vakken te werk moeten gaan in 5VWO. Daar geen letter over.
    Wel veel bladzijden over Het Nieuwe Leren en de autistische leerling die daar zelfstandig mee moet omgaan(!).
    Ik hoor niet bij de reccelingen, maar bij de preciezen en ik heb er dus niets aan.

    • Ik heb het je hierboven ook
      Ik heb het je hierboven ook al gevraagd, wat zijn precies zijn problemen?
      Ik vroeg dat aangezien ik niet begrijp waarom hij t.g.v. zijn autisme (ervan uitgaande dat dit geen vals-positieve diagnose is) problemen zou hebben om zijn examen te halen. Ik haalde mijn VWO-examen ondanks dat ik een vrij ernstige schrijfhandicap had. Ik was voor veel examens 3 uur lang het grootste deel van de tijd aan het schrijven en beëindigde het examen met een flinke kramp in mijn handen (dat kwam vooral doordat mijn gewricht verbrijzeld is en ik dus dientengevolge een beperkte mobiliteit in dat gewricht heb), een enkele keer had ik door de combinatie van inspanning en stress (tijdsdruk) ook een hevig trillende hand (opstel).
      Heeft jouw leerling ook een probleem met schrijven of heeft hij (daarnaast) andere problemen?
      Hoe weet je ofdat zijn problemen met taalvakken iets met zijn autisme te maken heeft? Lang niet iedereen die autisme heeft presteert slechter voor taalvakken. Sterker nog, er zijn mensen die autisme hebben en die virtuoos zijn in taal (mijn moeder heeft een boek geschreven wat is gepubliceerd en wat van de relatief kleine groep lezers positieve kritieken kreeg voor de schrijfstijl).
      Het valt me overigens op dat veel jongeren tegenwoordig problemen hebben met taalvakken (kijk op een willekeurig forum waar jongeren actief zijn). Zou dat niet iets te maken hebben met gebrekkig taalonderwijs?

      • Toevoeging
        Ik voeg daar nog aan toe dat een gesprek met hem bijzonder langzaam gaat. Na een vraag heeft hij veel tijd nodig om tot een kort antwoord te komen.
        Tot voor kort had hij veel angsten, maar die zijn gelukkig verdwenen. Hij durft de confrontatie met een goedwillende klas nu aan.

        • confrontatie met een klas?
          Laat ik nu denken dat het tot zich nemen van de leerstof bij uitstek een individueel gebeuren is: men sluit zich af van zijn omgeving om zich de leerstof eigen te maken.
          Waarom moet er dan een confrontatie met de klas aangegaan worden? Elke leerling moet zich toch afsluiten van zijn omgeving om zich leerstof eigen te maken?
          De autist lijkt hier eerder in het voordeel dan in het nadeel, als we van gelijksoortige intellectuele bekwaamheden uitgaan.
          Zit men hier niet te pretenderen die autist te kunnen ‘genezen’?
          Is dat wel een taak van een leraar??

          • Het probleem is dat de
            Het probleem is dat de leerlingen lang niet altijd aan het werken zijn tijdens de les en dan heeft een autistisch kind het juist moeilijker om zich te concentreren, dat is zelfs beangstigend voor veel autistische kinderen omdat ze veel gevoeliger zijn voor prikkels (op die leeftijd! Dat vermindert meestal sterk met het ouder worden) en omdat ze geen overzicht hebben over wat er allemaal om hen heen gebeurt. Bovendien is er een sociale pikorde, wie naast wie zit enz.

            Wat betreft die overgevoeligheid, het is normaal voor autistische kinderen (ik weet niet ofdat elk autistisch kind dat heeft) dat hij overgevoelig is voor licht, geluid en tast.
            Dat uit zich bijvoorbeeld in het feit dat hij niet tegen de volgende geluiden kan:
            – geritsel van plastic (boterhammen, vroeger hadden mensen de slechte gewoonte om geen lunchtrommels te gebruiken)
            – geschreeuw onder de douche na LO-les
            – geroezemoes in het klaslokaal

            Een geluid van lichte intensiteit kan zo’n overgevoeligheidsreactie oproepen doordat die prikkel bij zo’n kind niet direct verdwijnt zoals bij andere mensen het geval is, vergelijk het maar met een tetanusreactie in een spier. Doordat die prikkel blijft aanhouden en er eventueel veel bronnen van die prikkels zijn is het effect voor zo’n kind wanneer hij in geroezemoes in een klas zit min of meer te vergelijken met wanneer je een gewoon doorsneekind huiswerk zou laten maken in een discotheek. Ik kan hoe mijn hersenen nu die prikkels verwerken vergelijken met hoe dat vroeger gebeurde, zodoende weet ik wat de norm is en dat hoe dat vroeger gebeurde abnormaal was (maar niet abnormaal in het geval van autisme).
            Hoe groot die overgevoeligheid is hangt natuurlijk van het kind in kwestie af maar zoals Philippens terecht opmerkt is rust, orde en regelmaat voor alle leerlingen beter, niet alleen voor een autistisch kind. Veel leraren willen of kunnen dat echter niet bieden.

    • Kan de autist leren?
      Ik zou denken dat dit je eerste verantwoordelijkheid is: is die autist in staat de leerstof tot zich te nemen?
      Aangezien het echte leren vooral een individuele bezigheid is, hoeven sociale aspecten hier niet noodzakelijk een grote rol te spelen.
      Het diploma toetst immers aangeleerde leerstof?
      Of bestaan er ook al diploma’s die uitgereikt worden op grond van sociale vaardigheden? Ik hoop werkelijk dat dat laatste niet het geval is.
      Leren gaat over leerstof. Het individuele leren is in dat opzicht voor de autist niet minder toegankelijk dan voor elke andere leerling.
      Wordt hier niet een non-probleem geschapen?

  6. Taalproblemen en autisme
    Mijn leerling scoort extreem slechte cijfers voor tekstverklaringen. Voor Engels valt het nog mee omdat de teksten daar korter zijn, maar voor Nederlands en Frans krijgt hij niet meer dan een paar regeltjes op papier. Hij is bijzonder ijverig, wordt ook thuis geholpen.
    Daarnaast haalt hij 3en en 4en voor betogen waarin hij een eigen standpunt moet formuleren. Hij kan onmogelijk presenteren bij Nederlands. Bij maatschappijleer is hij ingebed in een groep met een nauw omschreven opdracht en dat lukte wel.
    Autisme is er in verschillende vormen. Zijn probleem ligt waarschijnlijk vooral in formuleren van eigen gedachten en conclusies. Zodra het rekenkundig en wiskundig kan, lukt het dus wel.

    • Alleen autisme of autisme en dyslexie
      Ik blonk juist uit in tekstverklaren en betogen.
      Ik heb er ook nog nooit van gehoord dat veel autistische kinderen moeite hebben met taal. Wel is het algemeen bekend dat het taalgebruik van autistische kinderen vaak, maar niet altijd, afwijkt van het taalgebruik van gewone kinderen (vrij logisch!) maar dat mag niet verward worden met een slechtere taalvaardigheid.

      Het feit dat die leerling uitblinkt in exacte vakken en zo slecht is in taal roept bij mij de vraag op ofdat hij geen dyslexie heeft naast autisme. Het spreekt voor zich dat dyslexie ook onder autistische kinderen voorkomt. Hij is daar zeker op getest?

      • Misschien zou Bart
        zich beter kunnen richten op alles wat zich bezig houdt met zaken die te maken hebben met het speciale onderwijs. Naar mijn mening, ik zou me kunnen vergissen, gaan zijn verhalen alleen over autisme en aanverwante zaken. Voor mij gaat BON over het onderwijs in het algemeen. En vooral het reguliere onderwijs.

        • Andere forumdeelnemers bespreken breed spectrum van onderwijs?
          Kom kom Leo. Laat iedereen dat onderwerp uit het onderwijs kiezen dat hem het meest aan het hart gaat. Zo zijn er deelnemers die zich beperken tot het strijden tegen wsns en zelfs bezwaar maken tegen aandacht voor rekendidactiek of de kwaliteit van leerkrachten. Enige zelfreflectie zou je sieren voordat je Bart eenzijdigheid verwijt.

        • Nou nou, Leo. Meestal speelt
          Nou nou, Leo. Meestal speelt een bepaald type mens op de speler wanneer hij de bal niet kan raken.

          Wanneer het over het speciaal onderwijs gaat dan richt ik mij inderdaad in het bijzonder op 1 type speciale leerlingen, een type speciale leerlingen waar nog altijd veel te weinig aandacht voor bestaat en waar nog veel te weinig van begrepen wordt.
          Dat is mijn recht, zelfs mijn plicht aangezien ik een van de weinigen ben die in staat is om dat te doen, en het hoort perfect thuis op dit forum waarop alle onderwerpen die betrekking hebben op de kwaliteit van het onderwijs aan bod komen.

          Je kan onmogelijk stellen dat ik me enkel met het speciaal onderwijs bezig houd, tenzij je door een wel heel erg gekleurde bril kijkt. Bijvoorbeeld omdat iemand het vervelend vind dat ik niet meega in een simplistisch praatje wat steeds herhaald wordt door die persoon.
          Ik heb hier meegediscussieerd en discussies gestart over tal van andere onderwerpen.
          Ik kan niet enkel in mindere of meerdere mate een relevante bijdrage leveren dankzij mijn ervaring met het speciale onderwijs. Ik heb veel ervaring als leerling binnen het onderwijs: binnen Nederland op bijna alle niveaus en buiten Nederland op universitair niveau. Ook heb ik als leerling en als student ervaring met zowel de meer klassieke lesmethoden (rekenen, moedertaal, vreemde talen) als met de vernieuwende methodes. Ik pretendeer geenzins dat ik hiermee ook maar enigzins zoveel verstand van tal van andere onderwijsaspecten als een leraar die 20 jaar ervaring heeft.
          Zullen we nu weer ontopic verder gaan? Dat lijkt me zinvoller en het is interessanter voor de anderen.

          • Na de invoering van wsns
            heeft er zich (achteraf gezien) een logische ontwikkeling voorgedaan. De kinderen die niet meer naar het speciaal onderwijs mochten, moesten in het regulier basisonderwijs blijven. De negatieve invloed daarvan, wordt helaas nog niet onderkend. Scholen houden de vuile was immers liever binnen. Het feit dat die kinderen in grotere aantallen binnenstromen en tegelijkertijd de expertise en de voorwaarden (geld) steeds minder worden, is het basisonderwijs aan het slopen. Althans de grijze en zwarte scholen. Voor hen, die onbekommerd vertoeven op witte basisscholen is dit ’n onbekend fenomeen en helaas geldt dat voor velen binnen politiek, media en misschien ook wel BON.
            Een ander gevolg is dat de opengevallen plaatsen binnen het speciaal onderwijs opgevuld worden door kinderen met zwaardere cognitieve/gedragsproblemen. Dat de nood (voor leerkrachten) daar zeer hoog wordt is ook voorspelbaar. Dat daar dus veel fout gaat is logisch.
            Het simplistisch praatje om wsns terug te draaien, kijkt me daarom zinvoller en interessanter.

          • Leo, jouw wens dat WSNS
            Leo, jouw wens dat WSNS terugegedraaid moet worden, hoewel het aantal leerlingen op het speciaal onderwijs sinds die tijd alleen maar is gestegen, vind ik niet simplistisch. Hoewel je niet met 1 stelling van 1 zin kan aangeven wat er precies wel en niet moet gebeuren met betrekking tot welke leerlingen is het zonder twijfel billijk dat een leraar die geconfronteerd wordt met al te veel gehandicapte leerlingen (om zeer uiteenlopende redenen) en mede hierdoor niet goed les kan geven ervoor pleit dat meer van dat soort leerlingen geplaatst wordt op een school die gespecialiseerd is in het onderwijzen van deze leerlingen.
            Ik vind jouw pleidooi wat simplistisch, met respect, omdat jouw pleidooi daar stopt:
            – geen differentiatie naar soorten leerlingen, bijvoorbeeld slecht opvoebaar/dom/sociaal-emotionele achterstand , licht/matig/zwaar gehandicapt , wel of niet te helpen met relatief eenvoudige begeleiding (een extra persoon voor de klas voor een beperkt aantal uren per week) etc.
            – geen analyse hoe met betere leraren en betere onderwijsmethodes (rijtjes, klassikaal en docentgestuurd onderwijs, structuur en regelmaat…) een deel van de problemen kan worden opgelost
            – geen voorwaarden waar die speciale scholen aan moeten voldoen

            Jij wekt hiermee, in ieder geval bij mij, de indruk dat het jou niets of weinig interesseert wat er met welke van die speciale kinderen gebeurt zolang ze maar niet meer in jouw klassen zitten.

          • Mijn opleiding en werksituatie
            hebben te maken met “normale” kinderen. Speciale kinderen hebben het recht op ’n goede speciale begeleiding. Wsns heeft dat afgebroken. Ouders, die verteld wordt dat hun kind binnen het regulier basisonderwijs goed begeleid gaat worden, (rugzakje) worden belazerd.
            Beste Bart, jouw pleidooi is vanuit de theorie. Het mijne is inderdaad simpel.
            Het komt vanaf de werkvloer.

          • Leo, jouw analyse van wat er
            Leo, jouw analyse van wat er is gebeurd klopt inderdaad. Helaas beperk jij je tot enkel klagen, ik zou zo graag willen dat jij ook eens met oplossingen zou komen. Dat is misschien jouw taak niet maar wat voor zin heeft het om enkel te blijven klagen als iedereen jouw klacht al kent?
            Spreek jij tegen dat alle kinderen slechter functioneren omdat een school een soort van circus is geworden?
            Structuur, duidelijkheid, rust, reinheid en klassikale lessen, dat zijn instrumenten waarmee bijna alle kinderen beter functioneren. Je zou al snel heel wat minder speciale kinderen in jouw invalklassen tegenkomen, nietwaar?
            Jij roept enkel: weg met alle speciale kinderen (ongenuanceerd) zonder tevens er voor te pleiten om het onderwijs weer zo in te richten dat er minder speciale kinderen zijn en dat veel speciale kinderen minder speciaal zijn. Een mens kan niet goed multitasken maar we kunnen twee beleidspunten tegelijk uitzetten: de echt speciale kinderen naar een goede speciale school sturen (wel eerst ervoor zorgen dat er goede speciale scholen zijn!!) en al die andere kinderen beter laten functioneren door van een school weer een school te maken.
            Ja, WSNS moet worden teruggedraaid maar dat is niet het enige wat moet worden teruggedraaid. Leerlingen moeten weer de hele dag klassikaal les krijgen en dus met het gezicht naar de leraar gericht, het grootste deel van de contacturen moet worden besteed aan rekenen en taal, van het restant van de contacturen moet het leeuwendeel worden besteed aan aardrijkskunde, geschiedenis, biologie en misschien nog een klein beetje ´wetenschappen` (zonnestelsel, atoom, …).
            Ook op de vrijdagmiddag, ook op de maandagochtend (exit kringgesprek en speeluurtjes, schoolontbijten, juffendagen, NIBUD-dagen, AIDS-dagen, gehandicaptenddagen enz.
            Staan deze voorstellen jou als vakman niet aan?

          • Mijn mantra “weg met wsns”
            waarvan velen op dit forum onderhand lichtelijk onwel worden, is voor mij altijd ’t begin van oplossingen geweest. In die reguliere groepen vervolgens kan ’n reguliere juf goed werken. Meesters komen dan ook vanzelf terug.
            Leerlingen kunnen dan eventueel best in groepen werken en speeluurtjes, juffendagen(?), gehandicaptendagen kunnen juist dan gewoon goed plaatsvinden. De angel die nu steeds meer in groepen zaken verpest is er dan juist uit.
            Beetje simpel inderdaad maar daarom niet minder waar.

          • Spijker op de kop, Leo!
            Daar geef je precies aan waarom ‘passend’ onderwijs volledig spaak gaat lopen.
            Zo werkt het in de praktijk. Wie zich na tien jaar mislukkingen gaat afvragen hoe het toch ooit zover heeft kunnen komen, late zich deze reactie eens zeer diep tot zich doordringen.
            In een wereld die bol staat van de ‘wijsneuzen’ die, ondeskundig over alles een mening hebben (en onder hen politici), gaat uiteindelijk de stem van de praktijkmens steeds zwaarder wegen; dat geloof ik.
            Nu al zie ik voortdurend uit, in het bos van reacties op allerlei blogs, naar de echte deskundige die spreekt op grond van zijn ervaring en kunde.
            Ik geloof werkelijk dat n.a.v. het gekrakeel op internet, mensen verlangend gaan uitzien naar de ECHTE deskundigen.

          • Typefoutje in mijn op een na
            Typefoutje in mijn op een na laatste zin.
            “Ik pretendeer geenzins dat ik hiermee ook maar enigzins zoveel verstand heb van tal van andere onderwijsaspecten als een leraar die 20 jaar ervaring heeft.

    • Net mensen
      Autisten zijn nét mensen, onderling heel erg verschillend. Alle observaties die Bart aan zichzelf heeft gedaan hoeven voor een andere autist helemaal niet op te gaan. Er zijn een paar dingen (volgens mijn ervaring) die vaak opgaan:
      – letterlijk opvatten van grapjes
      – geen gevoel voor subtiele hints (je moet superduidelijk zijn: als jij zó doet, denken de anderen dat jij …….enz.)
      – één ding tegelijk kunnen (dus je kunt ze slecht met drie boodschappen wegsturen)

      Wat me ook vaak is opgevallen is dat ik, die klassikaal les geef, dezelfde info voor de ‘autist’ vaak nogmaals moet herhalen, zelfs als ik het al eens verteld heb. Het is net of niet tot ze doordringt dat de info ook voor hem bedoeld is.

      De grote kracht van autisten is dat ze zich helemaal op een taak/klus/opdracht/puzzel kunnen storten en alleen daarom al een goed resultaat kunnen halen. Ze staan wat minder open voor afleiding.

      Qua taalbeheersing en woordkennis is er geen algemeen beeld te geven.

      • 1
        Laat ik beginnen met in te stemmen met het feit dat net als gewone mensen ook autistische mensen nooit over 1 kam mogen worden gescheerd. Het is zelfs waarschijnlijk dat wat onder het syndroom autisme wordt geschaard (voor wie de betekenis van dat woord niet kent: zoek het eens op ;-)) verschillende oorzaken heeft.
        Dat gezegd hebbende: elk autistisch kind heeft een pervasieve ontwikkelingsachterstand, anders heeft hij per definitie geen autisme.
        Mijn ervaring is overigens dat autisme zich anders uit bij meisjes dan bij jongens, als ze het hebben dan zijn de symptomen doorgaans minder sterk, dit is echter empirische ervaring dus ik moet een slag om de arm houden.

      • 2
        De symptomen die Hinke hier opnoemt kloppen op zich wel maar specifiek voor kinderen.
        Hersenen zijn gelukkig in het algemeen sterk plastisch en adaptief en bij het volwassen worden hebben veel autistische mensen helemaal geen moeite meer met iets figuurlijk op te vatten of impliciete opmerkingen te begrijpen. Analoog hiermee hebben autistische kinderen in het algemeen inderdaad moeite met informatie te filteren. Zoals ik al aangaf is overgevoeligheid voor stimuli een veelvoorkomend probleem, je sluit je dan op een gegeven moment af voor alle stimuli (zelfbescherming) waardoor je niet altijd waarneemt wanneer iemand iets tegen je zegt. Vandaar de indruk dat die kinderen zich goed kunnen afsluiten, misschien kunnen ze dat ook wel beter doordat ze het vaak moeten doen.
        Echter, in een rumoerige klas waarin een autistisch kind zich niet veilig voelt kan gemakkelijk de indruk ontstaan dat het kind geconcentreerd werkt (zoals gezegd, die sluit zich af uit zelfbescherming omdat hij al die prikkels niet kan verwerken) maar ondertussen kan hij zich totaal niet concentreren. Het is erg gevaarlijk om op basis van observatie bij een autistisch kind gekoppeld aan mensenkennis conclusies te trekken. Je weet pas wat in hen omgaat wanneer je het aan hen vraagt, autistische kinderen verschillen wat dat betreft niet van gewone mensen, ze zijn echter veel minder voorspelbaar en minder goed te begrijpen terwijl ze ook nog eens slechter kunnen communiceren.

  7. @ Bart; extra jaren voor autisten
    God verhoede dat uw suggestie wordt overgenomen. De lat moet omhoog voor “speciale leerlingen”, en wat u wilt lijkt mij het recept om autisten achteruit te laten kachelen. Elk referentiekader is weg op deze manier; niemand weet meer wat er van leerlingen gevraagd kan worden, met het gevaar van voortdurende aanpassing naar beneden. Misschien niet helemaal passend maar toch interessant in dit kader: www.aft.org/pdfs/americaneducator/summer2008/willingham.pdf

    • Integendeel kersje.
      Ik wil

      Integendeel kersje.
      Ik wil dat autistische leerlingen zo’n hoog mogelijk niveau van onderwijs krijgen en zoveel mogelijk rendement uit dat onderwijs halen. Juist daarom pleit ik ervoor dat ze het juiste onderwijs op het juiste moment krijgen aangeboden.
      Aangezien een autistisch kind per definitie een pervasieve ontwikkelingsachterstand heeft (dat is immers een belangrijk deel van de definitie van het syndroom autisme) is het vaak beter voor een autistisch kind om wat later dan een leeftijdsgenoot een bepaald leerjaar te doorlopen.
      Het gevolg zal dan zijn dat het kind in groep 8 meer rendement heeft gehaald uit het lagereschoolonderwijs, dat hij naar een minder laag niveau niveau van middelbaar onderwijs gaat, meer rendement haalt uit het middelbaar onderwijs etc.
      Juist door stappen over te slaan is het risico groot dat het kind in een later stadium alsnog vastloopt in het onderwijs zoals je een tijd kan voortmetselen wanneer er een steen ontbreekt maar vroeg of laat heel die muur kan instorten.

      Ik stel niet dat een kind automatisch later moet instromen in een bepaald leerjaar, wel dat dit overwogen moet worden bij autistische kinderen. Het heeft weinig zin om het kind te leren schrijven wanneer hij de pincetgreep nog niet eens beheerst, en dat gebeurt momenteel dus wel (ik ben er een voorbeeld van maar zeker niet de enige). Dat wil niet zeggen dat je ondertussen niet aan lezen en rekenen kan werken maar wacht dan nog eventjes met schrijven en oefen eerst nog wat meer op hetgeen voorafgaat aan het schrijven. Er zal dus een vorm van remedial teaching gewenst zijn.

      Ik heb me noodgedwongen sterk verdiept in hoe een kind zich ontwikkelt, dit om mijn eigen ontwikkeling mogelijk te maken. Vanuit die praktijkervaring kom ik tot dat inzicht. Vanzelfsprekend heb ik dat artikel gedownload en zal ik dit de komende dagen met veel interesse lezen.

    • Mensen die mijn reacties
      Mensen die mijn reacties hier al langer volgen weten dat ik een fel tegenstander ben van aanpassing naar beneden van het niveau. 😉
      Indien hetgeen ik bepleit inderdaad tot een lager eindniveau zou leiden dan trek ik mijn betoog in maar ik geloof daar vooralsnog niets van. Ik zal eerst dat artikeltje lezen en dan kunnen we verder discussiëren.

  8. @Bart, extra leerjaren voor autisten
    Ik twijfel niet aan uw intenties, maar uw ideeën over hoe speciale leerlingen het best tot optimale ontplooiing kunnen komen deel ik dus niet. Ik had het hier vanmorgen nog even over met mijn 16-jarige dochter (ik moest erbij zeggen dat ze “queen of auties” is) en die is blij dat ze in 4 VWO zit (en in het speciaal onderwijs) en niet in 4-n VWO (of 4-n HAVO of VMBO).

    • Ik citeer eventjes mezelf:
      Ik citeer eventjes mezelf: “Ik stel niet dat een kind automatisch later moet instromen in een bepaald leerjaar, wel dat dit overwogen moet worden bij autistische kinderen.”

      Misschien is uw dochter dermate talentvol dat het ´eerder´ instromen (gerelateerd aan haar ontwikkelingsstadium) geen probleem gaat zijn.
      Misschien is uw kind nog te weinig op de proef gesteld aangezien ze nog maar in 4-VWO zit (wat ook nog eens vergelijkbaar is met 4-HAVO van 10 jaar geleden) en over een paar jaar blijkt dat er alsnog iets misgaat met het onderwijs, mede afhankelijk van wat en waar zij gaat studeren. Ik hoop natuurlijk van niet.
      Misschien heeft zij het voordeel dat zij als meisje wat minder last heeft van autisme (2 X-chromosomen, eerder volwassen worden dan jongens). Hierover speculeren heeft weinig zin wanneer je de persoon niet kent.
      Hoe dan ook, per kind moet het worden overwogen en de optie moet er in ieder geval zijn. In Nederland wordt het veel te veel als negatief ervaren wanneer je eens blijft zitten of later instroomt terwijl dat juist beter kan zijn voor de ontwikkeling van het kind.
      Alles wat ik hier aangeef is het volgende: kijk naar het kind in kwestie, analyseer op alle vlakken wat het ontwikkelingsstadium van het kind is en ofdat zijn ontwikkelingsstadia het toelaten om het onderwijsprogramma van dat jaar met een maximaal rendement te doorlopen. Het gaat niet alleen om het rekenen en de taal, het gaat ook en meer om de sociaal-emotionele ontwikkeling (houd het kind zich staande tussen zijn leeftijdsgenoten?) en zijn motoriek (gaat hij goed leren schrijven?).
      Vaak is het beter voor het kind om een jaar later in te stromen of eens te blijven zitten als achteraf blijkt dat die te vroeg instroomde. Dit was al jarenlang mijn overtuiging en mijn zus die psychologe is en met autistische kinderen werkt merkt hetzelfde op. Maar zoals gezegd, elk kind is uniek. Het is aan de ouders, de leraar en het kind om in overleg te trachten de beste beslissing te nemen.

  9. @Bart, extra tijd voor autisten
    We zullen het niet eens worden over die extra tijd, denk ik. Graag wil ik nog terugkomen op de schrijfmotoriek. Mijn docher heeft daar geen problemen mee, maar mijn zoon (14, VMBO 2) kan nauwelijks schrijven. Dat is erg jammer, want hij kan bijvoorbeeld niet actief met een tekst omgaan zoals zinsneden onderstrepen of aantekeningen maken in de kantlijn, of even een aantekening maken naar aanleiding van wat de docent vertelt. Met rekenen is het erg lastig om de cijfers goed onder elkaar te zetten, en met wiskunde om grafieken te tekenen of een passer te hanteren. Voor hem (en veel andere leerlingen met motorische problemen) is de lap-top toch wel een heel groot goed. Veel medeleerlingen van mijn dochter hebben ook problemen met schrijven want dat komt inderdaad vaker voor bij autisten. Op haar school wordt door sommigen de AlphaSmart gebruikt.

    • 2

      Ik weet van mijzelf dat ik heb geleerd om te schrijven met mijn pols in plaats van met mijn vingers, ik kwam er pas in mijn pubertijd achter dat anderen met hun vingers schrijven en ook alleen maar omdat iemand erop wees. Ik vermoed dat ik dit zo heb aangeleerd omdat ik al moest schrijven voordat ik voldoende had gekleurd en getekend (dan kan je wat experimenteren) en bovendien beheerste ik de pincetgreep nog maar net op het moment dat ik leerde schrijven.
      Geef kinderen de tijd voor hun ontwikkeling, het is geen schande wanneer je 1 of 2 jaar later start met bepaalde stappen in die ontwikkeling, we moeten daar niet zo moeilijk over doen en ons niets aantrekken van peerpressure.

      Hoewel een tekstverwerker een handig hulpmiddel kan zijn heb ik er mijn twijfels over ofdat dit voor het voortgezet onderwijs een goede oplossing is. Immers, wanneer zo’n kind een universitaire studie gaat volgen waarvoor je afhankelijk bent van aantekeningen die tijdens de les worden gemaakt dan is het toch handig als je de nodige training hebt gehad in het voortgezet onderwijs en juist omwille van hun achterstand hebben autistische kinderen meer en effectievere training nodig dan hun medeleerlingen.
      Wanneer je elke les tekeningen moet overnemen van het bord (neuroanatomie bijvoorbeeld (plakjes van de hersenen in verschillende richtingen)) of wanneer je formules moet overnemen (exacte vakken) dan heb je daar relatief weinig aan.
      Het is wel mogelijk om formules in te voeren op een laptop maar het duurt met de huidige software langer dan wanneer je dat met de hand doet.
      Ik ben dan ook meer een voorstander van het inhuren van een schrijftrainer die jouw schrijven analyseert en oefeningen geeft, ik wou dat ik dat had gehad. Ik kreeg wel in groep 7 een blokje op mijn pen maar ik had geen idee waar dat voor diende aangezien ik geen idee had dat en waarom je met je vingers moet schrijven.

    • 1
      “Met rekenen is het erg lastig om de cijfers goed onder elkaar te zetten, en met wiskunde om grafieken te tekenen of een passer te hanteren.”

      Daar had ik ook problemen mee. Het tekenen van kubussen ging voor mij bijvoorbeeld op die leeftijd ook moeizaam.
      Het overtekenen van tekeningen (biologie bijv.) kost mij ook veel meer tijd, nog steeds, mede omdat ik het ofwel heel nauwkeurig moet doen ofwel heel erg slordig doe, een tussenweg is voor mij niet mogelijk om de een of andere reden.
      En de leraar maar klagen dat dat bij jou wel erg lang duurt en dat je dat slordig doet terwijl je er niets aan kan doen…

      Aangezien veel autistische kinderen niet goed leren schrijven en tekenen (denk ook aan grafieken en het gebruiken van passers) pleit ik ervoor dat, wanneer ze een motorische achterstand hebben, de tijd krijgen om lang genoeg te kleuren en te tekenen en dan pas te leren schrijven zodat die training efficiënter is en het in 1 keer goed gebeut (geen school is bereid om daar later nog energie in te stoppen!).
      Je kan niet ongestrafst stappen in de ontwikkeling overslaan.
      De vraag is natuurlijk in welke mate die handicap voor schrijven en tekenen komt doordat er stappen zijn overgeslagen in de ontwikkeling en in welke mate dit mede het gevolg is van een slechtere motoriek. Ik ben er van overtuigd dat het eerste zeker een belangrijke factor is. Ik kan bijvoorbeeld wel zeer goed typen (misschien wel extreem goed: ik haal 60 woorden in een minuut wanneer ik me inspan) en ik ben zeer handig met de gitaar of de piano. Ik heb dus duidelijk niet in het algemeen een slechte fijne motoriek.

  10. @Leo, opleiding en werksituatie gericht op normale kinderen
    Ik begrijp dat het opvangen van speciale kinderen in een reguliere groep van misschien wel 30 leerlingen heel problematisch kan zijn. Wij hebben voor onze kinderen uit volle overtuiging gekozen voor het speciale onderwijs, vanuit de gedachte dat zij zich nergens zo speciaal en geïsoleerd zullen voelen als juist in dat reguliere onderwijs. In het speciaal onderwijs, met kleine groepen en tussen lotgenoten, komen zij veel beter tot hun recht. Toch begrijp ik dat er ook ouders zijn die kiezen voor het regulier onderwijs voor hun speciale kind, zolang er speciaal onderwijs is dat niet anders te kenschetsen valt dan als veredeld buurt- of clubhuiswerk.

    • Dus wordt
      het reguliere onderwijs langzaam gewurgd door de toevloed van cognitieve/gedragsproblemen. De doorsnee juf houdt de vuile was binnen, wordt zwanger en komt terug in ’n duobaan.
      Als ’n kind niet “hoort” in ’n reguliere klas, de sfeer, juf en werkomstandigheden voor klasgenoten verpest…
      Pittige keuze voor ’n ouder!?

  11. Honderden miljoenen bezuiniging op speciaal onderwijs
    Volgens de NRC gaat er honderden miljoenen bezuinigd worden op het speciaal onderwijs.

  12. @Leo, pittige keuze?
    Vanuit de ouder van het speciale kind gezien wel; die kiest vooral voor wat hij/zij ziet als het belang van zijn/haar eigen kind, en houdt zich niet (in eerste instantie) bezig met de belangen van anderen in de klas. Er zijn namelijk scholen voor speciaal onderwijs (zeker niet allemaal) waar men niet zo van onderwijs lijkt te houden en er wel erg veel tijd heen gaat met sociaal/emotionele vorming, cursussen mediation, weerbaarheidstraining en zo verder en het tempo stuitend laag ligt. Daarnaast: mijn kinderen zitten gelukkig op “zoete” schooltjes (het zijn ook “zoete” leerlingen), maar kiezen voor een school met bijvoorbeeld veel kinderen met storend gedrag is nogal wat, ook al vertoont je eigen kind zelf ook storend gedrag. Dat dit vanuit het belang van de klas als geheel bezwaarlijk is, daarvan zullen sommige ouders van zulke kinderen denken: jammer dan. Overigens vermoed ik dat bij ouderwets degelijk frontaal onderwijs de behoefte aan etiketten uitdelen drastisch zal afnemen.

    • Kersje schrijft:Er zijn
      Kersje schrijft:

      Er zijn namelijk scholen voor speciaal onderwijs (zeker niet allemaal) waar men niet zo van onderwijs lijkt te houden en er wel erg veel tijd heen gaat met sociaal/emotionele vorming, cursussen mediation, weerbaarheidstraining en zo verder en het tempo stuitend laag ligt.

      Dat is in het reguliere basisonderwijs ook zo…..

    • Het idee, dat ’t ouderwetse frontale onderwijs
      veel goeds zou kunnen terugbrengen in het basisonderwijs, is terecht. Alleen zal de populatie waar de juf aan lesgeeft ook moeten aansluiten aan haar opleiding en mogelijkheden. Frontaal onderwijs aan ’n groep met 10 of 20 procent “gedragsproblemen”, is ten ene male onmogelijk. Tenminste zonder de juiste voorwaarden. En zo zakt het reguliere (grijze en zwarte) basisonderwijs dus verder gewoon in de …
      Daarnaast vind ik dat veel ouders voor de gek gehouden worden. De belofte dat hun speciale kind in het reguliere onderwijs opgevangen kan worden (was rugzakje, wordt geld naar de school) is gebakken lucht. Gaat niet lukken, behalve natuurlijk op witte scholen (misschien). Ouders moeten goed onderwijs voor hun speciale kinderen eisen, op goede speciale scholen.

      • Waren er maar voldoende goede speciale scholen
        Helaas ontbraken (minstens sinds begin jaren 80) en ontbreken die goede speciale scholen.
        Kan je het je voorstellen?
        Geen school voor HAVO/VWO in jouw regio en niet welkom zijn in een andere regio?
        Alleen maar gammastudies kunnen volgen omdat op jouw school voor speciaal onderwijs geen scheikunde en natuurkunde wordt aangeboden? Zelfstudie dan maar? Nee, dat mag ook niet.

        Ik ben er een vurig voorstander van dat er voldoende goede scholen voor speciaal onderwijs komen. Naar mijn mening zouden hierbij drie categorieën onderscheiden moeten worden:

        • speciale kinderen die geen (hevige) gedragsstoornis hebben, deze kinderen kunnen dan tenminste gewoon les krijgen en hebben niet de hele tijd last van hun gedragsgestoorde klasgenoten. Bij deze categorie van speciaal onderwijs kan wellicht dan ook het best gewoon klassikaal onderwijs worden gegeven maar in kleinere klassen op een kleinere school met meer aandacht voor de bekende R’s
        • speciale kinderen die wel een hevige gedragsstoornis hebben
        • speciale kinderen die een ernstige fysieke handicap hebben op een andere plaats dan in de hersenen
          • Ik mis nog iets
            Dit jaar heb ik als mentor een autistische leerling, briljant in de exacte vakken.
            Hij scoort aan de gamma- en alfakant bijzonder laag.
            Ik zoek uit hoe die jongen zijn eindexamen kan halen binnen de normen die daarvoor gesteld zijn. Hij mag wat langer doen over zijn eindexamenteksten, maar de leraren in die vakken verwachten dat hij daar onvoldoendes zal scoren. Zij proberen zijn schoolonderzoeken op maat te snijden, maar dat betekent extra zittingen waarin ze analyseren hoe hij zijn kennis daar zou kunnen etaleren.
            Het probleem is dat er geen specialistische hulp op die punten te vinden is.
            Moeten we concluderen dat deze eenzijdig begaafde en ijverige leerling zijn vwo-examen niet kan halen?
            Zijn exacte vakkenleraren zijn ervan overtuigd dat hij bijzonder kan scoren op hun gebied en een voortreffelijke medewerker zou kunnen worden in bedrijven die zijn talenten weten te gebruiken.

            • Eenzijdig begaafd
              Een eenzijdig beta begaafde zal het inderdaad enorm moeilijk hebben om een vwo diploma te halen. Voor eenzijdig alpha begaafden is dat veel makkelijker; het enige verplichte in principe beta vak is wiskunde en die wordt ‘alpha gemaakt’ in wiskunde C.

            • Deelcertificaten
              Waarom geen deelcertificaten per vak? Een diploma betekent het hele pakket en dat is niet voor iedereen weggelegd.

              Dat zou wel moeten betekenen dat er voor dit soort speciale personen toch mogelijkheden zijn om door te stromen naar bijvoorbeeld een exacte studie. Toch zal Engels en Nederlands daar een probleem blijven, vrees ik. Ook een voortreffelijke Beta moet stukken kunnen lezen en schrijven in beide talen, presentaties kunnen geven etc.

            • Dat kan hij
              Deze jongen kan goed aan medeleerlingen wiskundige problemen voordoen en uitleggen.
              Hij zal soortgelijke begeleiding (moeten) krijgen op de universiteit en vervolgens daar waardevolle bijdragen kunnen leveren.
              We moeten voor deze talenten universitaire opleidingen openstellen. Want op dat niveau kan hij werken. Het wordt tijd dat daar landelijke richtlijnen voor komen en hulpbehoevende leraren als mijn collega’s en ik geholpen worden.

            • Het lezen van wiskunde
              Het lezen van wiskunde (echte wiskunde, geen versuikerde wiskunde) of fysica (echte fysica, geen versuikerde fysica) is niet vergelijkbaar met het lezen van teksten over geschiedenis, aardrijkskunde of wat dan ook.
              Desalniettemin vraag ik me ook af ofdat iemand die zo slecht is in niet-bètavakken het gaat redden. Anderzijds, Wubbo Ockels, die dyslexie had en hierdoor bleef zitten op het VWO, slaagde met lof voor zijn studie wis- en natuurkunde zitten?

              Ik vraag me sinds Philippens het over deze jongen heeft af ofdat die jongen nu werkelijk zo slecht is in die niet-exacte vakken ofdat er eerder sprake is van slechte lessen waar hij meer onder lijdt dan zijn klasgenoten?
              Misschien is hij wel een beetje lui en heeft hij nooit zijn geheugen getraind? Ik merkte dat bij mezelf op. Ik kon op het VO altijd vrij gemakkelijk voldoendes halen voor alle vakken zonder er echt voor te werken. Hierdoor had ik zelfs al moeite om tien bladzijden literatuurgeschiedenis te leren, iets wat later geen enkel probleem meer was. Ik was wat lui geworden en mijn geheugen was ongetraind omdat een beetje logisch redeneren al volstond om te slagen.
              news.bbc.co.uk/2/hi/677048.stm

            • HAVO-diploma met VWO-certificaten?
              Ik ben het zelf nog weinig tegengekomen dat iemand eenzijdig bèta-begaafd is, de meeste leerlingen/studenten die uitblinken in bèta-vakken zijn ook goed in de overige vakken. Maar goed, ik neem van jou aan dat hij een van die uitzonderingen is.

              Zou hij die overige vakken wel aankunnen op HAVO-niveau?
              In dat geval zou je kunnen overwegen om hem voor die bètavakken op zowel HAVO- als VWO-niveau examen te laten doen terwijl hij voor de overige vakken enkel op HAVO-niveau examens doet. Hij eindigt dan met een HAVO-diploma en VWO-certificaten.
              Een jaartje uitzitten aan een hogeschool (hopelijk een van de weinige goede hogescholen) en hij kan doorstromen naar een exacte universitaire richting.

    • @Phillipens, eindexamenleerling met eenzijdige begaafdheid
      Ik heb het hier even met mijn dochter over gehad, die op een school voor speciaal onderwijs zit gericht op autisten (ook VWO en hoogbegaafden). Op haar school zitten ook leerlingen met een eenzijdige exacte begaafdheid. Ze weet het niet precies (ze zit zelf in 4 VWO), maar volgens haar waren er wel van die scholieren die niet of nauwelijks examen konden doen in de talen etc. maar wel uitzonderlijk begaafd waren voor wat betreft de exacte vakken toch aan de TU Delft gaan studeren. Eventueel wil ik het adres van die school wel via het bureau van de BON aan u toespelen, als u daar informatie zou willen inwinnen. Ook zou u, of de ouders van de leerling, contact op kunnen nemen met de studentendecanen van de TU Delft (015 – 2788004). Ook kan er gemaild worden naar: studentandcareersupport@tudelft.nl. Wellicht kan men u daar ook de relevante adressen geven van andere (technische) universiteiten. Op de site van de TU staat wat (vrij oppervlakkige) informatie over het studeren met een functiebeperking, waaronder autisme. Verder is het volgende artikel in Balans Magazine misschien interessant : www.balansdigitaal.nl/data/nieuws/2009/1/snelle-groei-in-begeleiding-autistische-studenten.
      (Balans Magazine is een degelijk tijdschrift (gericht op ouders) over ontwikkelingsstoornissen bij leren en/of gedrag.)

    • suggesties
      Bedankt voor de suggesties Bart.
      Zijn leraren talen zijn uitstekende leraren. Daarnaast zetten ze zich ook in om met extra inspanning te redden wat er te redden valt.
      Of er “luiheid” is opgetreden is moeilijk te bepalen. Hij blijkt in elk geval goed zijn leerwerk te kunnen doen.
      Een route via havo-certificaten en hbo is een sneue omweg. Veel hbo’s zitten vol met competenties en als hij ergens niet voor in de wieg gelegd is is het dat. Bovendien vraag ik me af of er hbo-instituten zijn die nog belangstelling hebben voor individuele leerlingen.
      Maar dat neemt mijn opmerking niet weg dat er toch landelijk een regeling moet komen voor eenzijdig begaafde leerlingen die in potentie heel ver kunnen komen.
      De algemene mal die over iedereen wordt gelegd kan met extra eisen voor Nederlands en Engels wel eens te smal zijn voor dit soort leerlingen.

      • Voor zo ver ik het begrijp
        Voor zo ver ik het begrijp zijn er wel nog een paar goede HBO’s maar moet je er echt naar zoeken. Ongetwijfeld zullen anderen op dit forum indien zulke HBO’s nog bestaan wel een HBO kunnen aanraden die wel nog overwegend no-nonsense is en die vooral klassikaal les geeft.

        Het is een sneue omweg maar het loslaten van de eis om een volledig diploma te hebben zou ertoe leiden dat ook velen (de overgrote meerderheid) die wel een volledig diploma kunnen behalen dit niet doen, simpelweg omdat het niet hoeft met als gevolg dat ze een nog slechtere algemene ontwikkeling gaan hebben. Dat willen we toch ook niet?
        Maar inderdaad, voor dit soort leerlingen zou er ideaal gesproken een oplossing gezocht moeten worden. Ik vraag me wel af hoe je kan bewijzen dat iemand zo’n eenzijdige begaafdheid heeft. Iemand die over de breedte begaafd is kan volgens mij vrij gemakkelijk doen alsof hij een eenzijdige begaafdheid heeft.
        In ieder geval moet er aandacht zijn voor deze groep leerlingen!

        Bij mij is als kind ook een dysharmonische intelligentie vastgesteld maar dat was waarschijnlijk minstens gedeeltelijk een artefact t.g.v. het vergelijken met leeftijdsgenoten. Ik denk dat het deels bij autisme hoort dat je een dysharmonische intelligentie hebt.
        autismresearchcentre.com/docs/papers/2009_BC_nyas.pdf
        www.wjh.harvard.edu/~lds/pdfs/spelke2005.pdf

      • het risico van oneigenlijk gebruik
        Natuurlijk moet er een landelijke regeling moet komen voor eenzijdig begaafde leerlingen die in potentie heel ver kunnen komen. Maar die moet wel zodanig zijn dat misbruik en oneigenlijk gebruik voorkomen kunnen worden. Anders kan er hetzelfde gebeuren als met adhd, dyslexie en dyscalculie, namelijk dat bijna ⅓ deel van alle leerlingen er aan blijkt te lijden.
        Seger Weehuizen

    • Veel dank
      Bart en Kersje
      Veel dank, ik ga er mee aan het werk.
      Maar belangrijker nog lijkt me dat hogere instanties zich hiermee bezig houden.
      Als een VO-Raad en een Ministerie werkelijk doen waarvoor ze eigenlijk bedoeld zouden zijn, hadden die al lang voor de instroom van brugklasleerlingen regelingen klaar moeten leggen

    Reacties zijn gesloten.