Baantjesjagers

DePers publiceerde afgelopen maandag een interessant artikel waarin een politicoloog aan het woord komt. De kern van zijn betoog:
– zonder partijkaart kom je niet in aanmerking voor een bestuurlijk baantje aan de top
– voor dit soort baantjes wordt op politieke kleur geselecteerd in plaats van op kwaliteiten
– t.g.v. dit mechanisme zijn er te veel incompetente bestuurders die geen verstand hebben van hetgeen zij moeten besturen

Ik citeer een stukje van de tekst.
“Aan de ene kant, legt hij uit, zetten politici partijgenoten op cruciale posten om te helpen hun ideeën te verwezenlijken. Aan de andere kant moeten partijen vaak uitgerangeerde politici kwijt, die zich voor de partij hebben ingezet.

‘Die politici hebben vaak helemaal geen verstand van het terrein waarop ze gaan werken. Ik weet nog dat de VVD’er Frank de Grave baas werd van de Nederlandse Zorgautoriteit. Wist-ie niets van! Je ziet het nu aan Hans Hillen, die minister van Defensie wordt. Die is van oorsprong leraar maatschappijleer.’

‘In het contact met ondergeschikten kunnen hierdoor twee dingen misgaan. Óf een politicus wil iets, de ondergeschikten zeggen dat het niet kan en de politicus legt zich er wegens gebrek aan kennis maar bij neer. Óf de politicus zet door en doet echt heel domme dingen.’

Doorn in het oog van Baakman is de Raad van State, adviesorgaan over wetgeving en hoogste bestuursrechterlijke instantie. ‘Er wordt daar recht gesproken, maar er worden mensen in benoemd die godbetert niet eens juristen zijn.’ Wim Deetman is zo iemand. Hij is wel oud-voorzitter van de Tweede Kamer. En oud-burgemeester van Den Haag. En CDA’er.

De vicepresident van de Raad van State, Herman Tjeenk Willink, stopt naar verwachting volgend jaar. Hij is van de PvdA, al reageert hij verbolgen wanneer hij daarop wordt aangesproken. ‘Ze zeggen altijd dat ze er puur vanwege hun kwaliteiten zitten’, schampert Baakman. ‘Het is natuurlijk heel moeilijk om toe te geven dat je je baan zonder je partijkaart niet had gekregen.’

CDA’er en minister van Binnenlandse Zaken Piet Hein Donner wordt het vaakst genoemd als opvolger van Tjeenk Willink. Dat is geen gelopen race, denkt Baakman. ‘Er heeft nog nooit een VVD’er op die plek gezeten. Dat gaat meespelen nu de VVD de grootste partij is.’ Opvallend genoeg verschijnt PvdA-fractievoorzitter Job Cohen af en toe ook op lijstjes met kanshebbers. Dat lijkt onlogisch: waarom zou een rechts kabinet de kwakkelende linkse oppositieleider aan een mooie post helpen? Maar zo gaat het vaker: leden van de ene partij helpen leden van een andere partij, omdat de situatie volgende keer omgekeerd kan zijn. ‘De elite investeert in haar eigen toekomst.’ ”

Einde citaat

Hij komt ook met een interessant voorstel (een waar ik zelf ook al voorstander van was) om dit probleem gedeeltelijk op te lossen: geef de burger voortaan twee stemmen: een voor het parlement en een voor de premier. Die premier kan vervolgens de ploeg samenstellen waar hij zelf het meeste vertrouwen in heeft.
Op deze manier hoeft de premier niet enkel mensen te benoemen die toevallig lid zijn van een politieke partij.

Wat heeft dit met het onderwijs te maken? Het onderwijs heeft met exact hetzelfde probleem te kampen. Hoewel sommigen hier de huidige minister van OCW nog het voordeel van de twijfel geven moet iedereen het er toch mee eens zijn dat het vreemd is dat iemand tot minister van OCW wordt benoemd die geen enkele ervaring heeft binnen het onderwijs of de wetenschap. De huidige minister is immers een verpleegkundige van opleiding. Daar is niets mis mee maar ben je met die achtergrond de geschikste kandidaat om de leider van onderwijs en wetenschap te worden?
Nee toch?
Wat maakt Doekle Terpstra, een oud-vakbondsman in hemelsnaam geschikt om de leider te worden van alle HBO-scholen?
We moeten af van de cultuur dat politici hun politieke vriendjes benoemen voor sleutelposten in het bestuur. We moeten af van de illusie onder die politici dat je geen verstand hoeft te hebben van hetgeen je bestuurt. Waarom begrijpt vrijwel iedereen dat je niet zomaar eventjes een Hollywoodfilm van €100 000 000 kan regiseren of het eerste elftal van Ajax kan coachen terwijl zoveel politici denken dat je een ministerie kan besturen zonder ook maar enig verstand te hebben van de materie waar dat ministerie zich mee bezig houdt?
Binnenkort is er een interessante test. Indien in plaats van Donner, een goede jurist, een collega wordt benoemd tot vice-voorzitter van de Raad van State die geen jurist is, wel, dan gaan de politici duidelijk weer niet voor kwaliteit.

Bron: www.depers.nl/binnenland/531101/Zonder-partijkaart-kom-je-er-niet.html

3 Reacties

  1. partijkaart
    Interessant artikel, bedankt voor de link en de analyse Bart.

    Het vervelende is dat het niet zozeer om de ‘goede’ partijkaart gaat (dan kun je door op een andere partij te stemmen andere mensen binnenkrijgen, zoals in Amerika gebeurt), maar dat het om willekeurig welke partijkaart gaat. Dit geeft aan de Nederland feitelijk een 1 partijstaat is.

    Ook een interessant artikel over hetzelfde onderwerp in de Volkskrant van vandaag door Martin Sommer.

    • klasse van bestuurders
      Toch wel erg overdreven, Mark: “Dit geeft aan de Nederland feitelijk een 1 partijstaat is.” Deze interpretatie van jou is allesbehalve “feitelijk”! Ik herken wel de machteloze boosheid in je woorden….toch?

      Wat mij wel grote zorgen baart is de tweedeling die zich de laatste decennia in (niet alleen) de Nederlandse samenleving heeft voltrokken. Er lijken twee klassen te zijn ontstaan: Die van de managers/bestuurders die mogen bepalen en regelen en er een eigen jargon, ethiek, denkwijze en werkelijkheid op na houden. Blijkbaar is de politiek hiervoor vaak een opstapje en behoren politici veelal tot deze klasse.
      Aan de andere kant: Wij, de mensen die het werk doen, die weinig eigen werk-, leef- en verantwoordelijkheids-ruimte meer hebben en er niet meer toe doen, behalve als een soort legbatterijkip uit te voeren wat de andere klasse voor en over ons beslist.

  2. belgificatie der Noordelijkw Nederlanden?
    Ik meen ooit gelezen te hebben dat het bovenbeschrevene in Belgie al lang plaats vindt. Er zou zelfs een puntensysteem zijn zodat bij elke functie een bepaald aantal punten hoort. De politieke partijen hanteren dan een puntenverdeling die nauwgezet in acht genomen wordt. De fouten die het judicaire systeem in dat land bij de affaire Dutroux gemaakt heeft worden daar soms op teruggevoerd.
    De invoering van een door de kiezers gekozen premier heeft bij mijn weten er toe geleid dat na de moord op Rabin Netanyanu premier werd en het vredesproces met de Palestijnen tot stilstand kwam. Voor mij is dit een voorbeeld van een nadeel van een gekozen premier.
    Seger Weehuizen

Reacties zijn gesloten.