Hannie Schaft niet wervend genoeg meer ?
De herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog worden voor steeds meer mensen geschiedenis, die niet meer wordt opgeslagen. . Ed Hoornik zei het al in zijn gedicht “Tot de doden”: Straten houden uw namen/voor heden en morgen in stand,/ maar onze kinderen brengen/ ze niet meer met u in verband”. Omwonenden, ouders en kinderen van scholen, die naar verzetshelden genoemd zijn weten vaak weinig tot niets te vertellen over de naamgever, ook al komt deze uit dezelfde stad. Zo dus gaat het dus ook bij de Hannie Schaftschool in Haarlem, genoemd naar de verzetsheldin Hannie Schaft, die vlak voor het einde van de oorlog in de duinen bij Bloemendaal gefusilleerd is. Het AD stelde wat vragen aan mensen uit de buurt van de school. Daar kwam niet veel uit. “Ik weet alleen dat het een vrouw was””, zegt iemand. “zorgde ze niet voor zieken ?”, veronderstelt een ander. Op zich kun je die mensen niets verwijten, hooguit enig gebrek aan historische kennis en bewustzijn maar dat is zo algemeen tegenwoordig.
Na 28 jaar wil deze school een nieuwe naam, schrijft het AD van vandaag. De school staat voor een grootse verbouwing en de organisatie verandert. Er komt onder meer kinderopvang bij. Andere organisatie, andere naam. Er is zelfs een prijsvraag in de wijk voor uitgeschreven.
Exit Hannie Schaftschool dus. Niet wervend genoeg meer, niet meer van deze tijd.
“Diep respectloos” vindt medestrijdster van Hannie Schaft in het verzet, Truus Menger, het.
Ze dacht er even aan op haar oude dag (87 jaar) nog actie ondernemen, “flyeren in de buurt, dat iedereen de suggestie doet de naam Hannie Schaftschool te behouden”. Begrijpelijkerwijs is de emotionele betrokkenheid van Truus Menger groot. Ik ben het met haar eens dat je een dergelijke vernoeming van een school niet zo maar, zonder een gegronde reden en die is er niet, kunt veranderen. Zo’n naamgeving heeft niet voor niets plaats gevonden. Daar haal je niet even een streep door. Dus inderdaad respectloos.
Gebrek aan historisch besef…
Waarschijnlijk heeft het ook te maken met de marktwerking in de samenleving en dus ook in het onderwijs: kijkcijfers, profijtbeginsel en oppervlakkigheid, terwijl je ook van je geschiedenis je kracht kunt maken.
primaire en secundaire verantwoordelijkheid
Een scholenbestuur heeft een primaire en een secundaire verantwoordelijkheid. De eerste betreft de verantwoordelijkheid voor de door hen bestuurde scholen. En meestal maken besturen zichzelf en hun omgeving wijs dat leerlingenaantallen, samenwerkingsverbanden, fusies en leerlingenaantrekkend imago erg belangrijke zaken zijn. Tot de secundaire verantwoordelijkheid, de verantwoordelijkheid voor het wel en wee van de gehele samenleving, behoort het in stand houden van de nagedachtenis van mensen die bij hun inzet voor die gehele samenleving hun leven hebben verloren. Dat bij die afweging gekozen is voor de eerste verantwoordelijkheid stemt somber.
Seger Weehuizen
Wat is dat voor een bestuur?
Wat is dat voor een bestuur dat deze trotse naam verkwanselt?
In elk geval een bestuur dat op historisch gebied incompetent is. Kunnen de leraren van de Hannie Schaft-school die lieden niet een lesje leren?
Er zou toch een golf van protest moeten komen!
H. Philippens ex-vakdidacticus aan UVA, Erasmus en VU. Nu docent Emmauscollege Rotterdam, bestuurslid SKK van twee scholen havo/vwo
Hannie Schaft
Gegronde redenen om nu de naam vd school te veranderen zijn er niet, waren er wel.
In de eerste plaats is de communistische achtergrond van HS iets om eens goed over na te denken. Dat is na de oorlog en tijdens de koude oorlog ook gedaan en pas veel later is HS als verzetsheldin geeerd.
In de tweede plaats hebben de ongeveer geslaagde 500 aanslagen die het verzet tijdens de oorlog tegen collaborateurs en Duitsers pleegde een veelvoud aan bij wijze van repressaille gedode gijzelaars gekost. Van de vuistregel 1 NSBer tegen 3; 1 Duitser tegen 10 gijzelaars werd trouwens vaak afgeweken. Denk aan Putten waar voor 1 dode Duitse oficier meer dan 600 Puttenaren zijn afgevoerd. In het laatste jaar vd oorlog zijn door het verenigde verzet en de SD afspraken gemaakt om de aanslagen en de repressailles te beeindigen. Dat lukte niet helemaal, enige lieden uit het verzet gingen op eigen houtje door, een van deze was Hannie Schaft. Vrij zinloos om een paar maanden voor de bevrijding nog foute lui neer te knallen. Het diskwalificeert haar als verzetsstrijder, lijkt me. Het heeft nogal wat onschuldigen het leven gekost.
Willem Smit
minkukels
Heeft, nog afziend wat philippens aan de beschouwing toegevoegd heeft, het overkoepelend schoolbestuur dat allemaal in beschouwing genomen? Uit het krantenberichtje krijg je de indruk dat ze überhaupt niet nagedacht hebben over de betekenis van de naam Hannie Schaft. Wat een minkukels!
Seger Weehuizen
Natuurlijk
Natuurlijk, Willem, zijn er allerlei opmerkingen te maken over de (politieke) naïviteit van verzetsmensen als Hannie Schaft. Maar zij was moedig en ze durfde in die gevaarlijke tijden haar nek uit te steken.
Je kunt achteraf veel opmerkingen maken over de vraag of verschillende verzetslieden niet blind waren voor andere krachten. En zeker jongeren als Hannie Schaft lieten zich drijven door de geest van verzet en waren (nog) niet in staat de nodige analyses te maken. Naarmate we de geschiedenis met meer afstand kunnen bekijken zijn er ook meer nuanceringen te maken.
Maar dat neemt niet weg dat sommige mensen in de moed om zich te verzetten een voorbeeld kunnen blijven voor jongeren.
We wisten niet dat het gevoelig lag .. dus geen naamsverandering
Je vraagt je soms af in welke wereld de besturen leven. Ze wisten niet dat het gevoelig lag, die naamsverandering. Dus gaat het hele circus niet door.
Je naam is je identiteit, wie je bent, je historie. Zelfs los van dit specifieke voorbeeld ligt een naamsverandering gevoelig bij iedereen die een band heeft met de specifieke school. Ik kan maar één ding concluderen. Het betreffende bestuur heeft geen enkele band met de Hannie Schaftschool.