MBO soap
In De Volkskrant van dinsdag dus een groot artikel met als kop: Vernieuwing van bovenaf pakt funest uit. Deze vernieuwing was Dijsselbloem-proof bevonden naar ik mij meen te herinneren. Maar directeuren van roc’s klagen over te weinig vakkennis en een onwerkbare papierwinkel. Waar heb ik dat eerder gehoord ?
“Zo draait het mbo zich volledig vast”, zegt Max Hoefeijzers van het Da Vinci College in Dordrecht. Bovendien gaat de sterk toegenomen aandacht voor houdingsaspecten van toekomstige beroepen ten koste van vakkennis en vaardigheden. Ook deze kritiek komt me zeer bekend voor. Gelukkig herkent Jan van Zijl, voorzitter van de Mbo Raad voor wie het nog niet wist, de kritiek nu wel. Voordien kennelijk niet volgens Coen Free, directeur van het Koning Willem I College in Den Bosch. Eerdere kritische notities van diens hand hadden geen effect. “En intussen denderde die stoomwals van het competentiegericht onderwijs door”zegt Free. “Ook een tussenrapportage in februari schetste weer een papieren werkelijkheid, dat het allemaal zo goed gaat. Wie houdt hier nu wie voor de gek ?” Het lijkt erop dat Jan van Zijl met zijn erkenning van de kritiek als het bekende hinkende paard achter de feiten aan strompelt. En dan is hij nog heel zuinig hoor: “de balans is hier en daar wel zoekgeraakt”. Een gotspe.
De Volkskrant verslaggever lijkt de situatie toch wat urgenter te taxeren. En vraagt zich af hoelang kritische directeuren als Coen Free nog binnengehouden kunnen worden. “Er komt een moment dat ik als roc-directeur zeg: ik doe hier, in het belang van onze leerlingen, niet meer aan mee. Stoppen dus met het CGO en op naar GGO. En dat staat voor gewoon goed onderwijs” Het leek even of ik Presley Bergen hoorde.
Nu gaat het niet om het gelijk van BON of wie dan ook maar om het feit dat de dagelijkse leiding van de onderwijsinstellingen zelf de onwerkbaarheid van de huidige situatie klip en klaar aan de orde stelt met zeer herkenbare argumenten en voorbeelden. Een betrekkelijke buitenstaander resp. geïnteresseerde krantenlezer vraagt zich af wat hier nu eigenlijk aan de hand is. Het vervolg lezen we in De Volkskrant van donderdag in een artikel onder de kop: “Partijen mbo begraven de strijdbijl”. Hierin lezen we hoe het er onderling tussen “de partijen” i.c. Mbo Raad en bedrijfsleven, meer smaken zijn er niet, aan toe is gegaan en je gelooft je oren niet als je weer Jan van Zijl aan het woord hoort. Er was de afgelopen jaren vaak onderling geruzie. “Neem de stages. Bedrijven klaagden dat scholen niet goed begeleidden, en wij zeiden dat bedrijven stagiairs als goedkope arbeidskrachten inzetten. Allebei lieten we onderzoek doen dat ons gelijk en andermans fouten aantoonde en daarmee bestookten we de politiek”. Met andere woorden: zo zijn onze manieren ! Tussen het geruzie door konden de ondeskundige kenniscentra, verenigd in COLO, hun gang gaan en het mbo opzadelen met onwerkbaar gedetailleerde kwalificatiedossiers, die de inhoud van het onderwijs bepalen. Ze functioneerden als een soort kleine onderwijsministeries. Maar dat gaat nu dus veranderen. Partijen nemen zelf het heft weer in handen en trekken het onderwijs weer helemaal naar zich toe. Loek Hermans van het MKB noemt dit een “nieuwe werkwijze, een grote stap voor het beroepsonderwijs”. Opnieuw een gotspe van jewelste. Ze hebben gewoon ruzie zitten maken en voor het overige zitten slapen.
Maar hoe gaat het nu verder ? Die kenniscentra leverden dus ondeugdelijke kwalificatiedossiers aan, veel te omvangrijk en fijnmazig en te weinig op vakkennis gericht. Welnu, zelf vinden ze dus van niet. Colo-directeur Rijgersberg: “Dat doet het onderwijs zelf: alles afwijzen als je het zelf niet gemaakt hebt”. Volgens hem wordt het COLO niet opzij gezet. “Kan ook niet: Mbo Raad en bedrijfsleven kunnen niet zelf de inhoud van de opleidingen uitwerken”. Dat men het maar weet.
In de nieuwe werkwijze is het de bedoeling dat de scholen zelf meer formele invloed krijgen. Lijkt me niets dan logisch in de huidige malaise. Maar het is toch wel eigenaardig hoe Loek Hermans namens het MKB hierop reageert. “Een stem meer of minder interesseert me niet”zegt hij. “Maar wij krijgen nu ook meer te zeggen over de examinering en stages, die tot nu toe exclusief terrein van de scholen waren”. Waar gaat het nu om, vraag je je dan af; om goed onderwijs of om wie het voor het zeggen heeft. Hermans vindt het van groot belang dat mbo-scholen verantwoordelijkheid nemen. “Kritiek als deze week op het CGO kan niet meer, want ze zitten zelf aan tafel”. Dat klinkt niet erg uitnodigend, eerder als een aanmaning hun kritische houding te laten varen. En demissionair staatssecretaris van onderwijs Van Bijsterveld ? Ze zit erbij en ze kijkt ernaar.
Partijen zelf…..?
De partijen nemen zélf weer het heft in handen? De MBO-raad en het bedrijfsleven…….?
Juist die hebben al heel lang alle macht in handen, met de bekende desastreuze resultaten.
Hebben ze overigens niet een partij vergeten? De docenten bijvoorbeeld?
Details
En nog wat: die kwalificatiedossiers zijn beslist niet te gedetailleerd; integendeel. Ze zijn lang niet gedetailleerd genoeg. Vaagheid is alles wat het biedt.
Wat een domme journalist die anderen napraat door mee te delen dat die KD’s zo gedetailleerd zijn. Het is volkomen, volkomen flauwekul!
Ze zijn overigens wel dik hoor, die KD’s, maar dat komt omdat er zo véél beroepen in één dossier behandeld worden.
Van Bijsterveld
Heeft deze week de kamer laten weten dat de onderhandelingen tussen werkgevers en onderwijs over de examinering in het mbo is opgeschort zonder dat beide partijen nader tot elkaar zijn gekomen. Over het vervolg zal ze voor het zomerreces de kamer informeren. De brief staat ergens op de website van OCW.
Dom ?
Het is wel erg gemakkelijk om zo’n journalist voor domoor uit te maken. Probeer als nieuwsgaarder maar eens je weg te vinden in dit oerwoud en dat dan ook nog eens aan argeloze krantenlezers duidelijk te maken. Als die dossiers zo dik zijn en dus op een bepaalde manier gedetailleerd kunnen ze tegelijkertijd ook vaag zijn en niet adequaat. Ik begrijp je kritiek niet. De artikelen bevatten een hoop voor BON en anderen interessante informatie, die ik in andere kranten nog niet gelezen heb. Maar ik lees niet alle kranten. Ik hoop dat de politiek en ook het BON bestuur hier iets mee doet. Je zegt dat de docenten niet zijn gehoord. Maar ik hoor helaas de docenten ook (nog) niet.
Beetje provocerend
Je hebt gelijk Verkroost, het was een beetje provocerend om de betreffende journalist voor domoor uit te maken. Toch zijn alle kwalificatiedossiers openbaar toegankelijk en het zou een goede journalist sieren om zich er gewoon eens in te verdiepen.
Kijk bijvoorbeeld eens bij het kenniscentrum voor de metaal, de installatie (W) en de elektro en kies één van de KD’s, bijvoorbeeld ‘installeren’ en kijk dan naar één van de uitgewerkte beroepen en probeer je eens voor te stellen wat je moet met de competenties en de werkprocessen. Dat zou goede journalistiek zijn. Echter: de MBO-bazen laten een scheet via de MBO-raad en de trouwe hondjes in de kranten schrijven héééel precies op wat de heren vinden; ‘Wij moeten de macht weer naar ons toe trekken’ en nu krijgen de kenniscentra opeens de schuld. Ze worden zelfs de mini-ministeries genoemd. In die kenniscentra is ‘het bedrijfsleven’ nota bene de belangrijkste bestuurder.
Nee, de echte miniministeries (misschien zelfs maxiministeries) zitten bij de Raden (o.a. de MBO-raad) en de zogenaamde ondersteuningsstructuur (de pedagogische Centra en clubs als het Cinop of het Consortium Beroepsonderwijs). ZIJ moeten hun brood verdienen met het competentiegericht onderwijs, door collectief eerst de docenten onbevoegd te verklaren voor deze briljante nieuwe ontwikkeling. Als je nu zorgt dat de ouderwetse docenten binnenkort uitgestorven zijn, kunnen zij wederom geld verdienen met het Nieuwste Leren, gebaseerd op instructie en oefening, aangeboden door (nieuw, nieuw, nieuw) vakdocenten.
Onthullend
De artikelen geven m.i. een onthullende inkijk in de procesgang rond de invoering van het CGO in het MBO, het gehakketak, het gevecht om de macht over de hoofden van degenen heen die van het MBO nog wat willen maken. Als directeuren van r.o.c. ’s gaan zeggen dat ze met hun handen in het haar zitten m.b.t. het verplichte C.G.O. en de manier waarop dit wordt ingevoerd is dat nieuws voor iedereen die dit met belangstelling en meer volgt. Beslist geen “trouwe hondjes-journalistiek” maar een goede beschrijving van de gang van zaken.