stop de zinloze utilarisering van Frans en Duits

In de vroegere HBS-A leerden de leerlingen handelscorrespondentie Duits, Frans en Engels. In die tijd stond informatie in de trein in het Nederlands, Frans en Duits en maar soms in het Engels. Nederlandse treinstellen kwamen immers nooit vanuit Nederland in England terecht. Frans was nog de taal van het diplomatieke verkeer en maar weinigen realiseerden zich dat Duitsland niet meer het centrum van de Natuurwetenschappen was. Nu, aan het begin van de 21-ste eeuw is Engels de facto de taal van de internationale communicatie geworden, ook binnen Europa. Alle internationale verdragen worden in het Engels opgesteld, in de Nederlands treinen staat de informatie in het Engels net nog met wat kleinere letters aangegeven dan in het Nederlands en informatie in het Frans en Duits ontbreekt. Firma’s aan beide zijden van de Nederlands-Duitse grens voeren hun handelscorrespondentie in het Engels. Engels hoort in de gereedschapskist van vrijwel iedere Nederlander die aan zijn economische en maatschappelijke toekomst werkt.
Daarmee neemt Engels onder de moderne vreemde talen een aparte plaats in. De belangrijkste. Eigenlijk de enige taal die je hoeft te beheersen om in deze tijd volledig mee te kunnen draaien in het economische verkeer en in de wetenschap. Als het gaat om het utilitaire karakter van een taal is er nauwelijks nog reden om Frans en Duits te leren. Over 10 jaar spreken de mensen zelfs in Frankrijk vloeiend Engels. Maar dat biedt wel de mogelijkheid om Duits en Frans om andere redenen te leren en dat tot uitdrukking te brengen in anderssoortige lessen in die talen. Als je laatstgenoemde talen niet meer om utilitaire redenen leert kun je het VWO-onderwijs in de laatstgenoemde talen meer richten op het lezen in die taal en op de literatuur die in die talen geschreven is. Is dat niet waar we in het onderwijs voor Frans en Duits op VWO-niveau naar toe moeten werken?

20 Reacties

  1. utilitair
    Ik herinner me krantenkoppen waarin het bedrijfsleven in het Zuiden van ons land klaagde over de miljarden die ze misliepen doordat er niemand te vinden was die het Frans beheerste.
    Ik durf nauwelijks te praten over het gelukzalige gevoel dat je krijgt wanneer je Baudelaire, Celine en Proust in de oorspronkelijke taal kunt lezen, noch over de verpletterende indruk die dochterlief maakt op de meute brallende feestvierders wanneer ze plotseling even stil moeten zijn voor een telefoontje uit Frankrijk, dat ze in vlot Frans voert. Met open mond, glas in de hand vragen de feestvierders waar ze dat geleerd heeft. Op school natuurlijk; waarbij ik eraan toevoeg dat lesgeven in die tijd nog de “core-business” (van mijn manager geleerd, sorry) van een school was, met goed opgeleide docenten en minimaal 3 lesuren per week. Wanneer we eenmaal utilitair gaan schrappen blijft er niet veel over, vrees ik.

    • wegrelativeren is heel gemakkelijk
      Waarom moeten kinderen breuken kunnen optellen? Waarom moeten ze weten waar Marseille ligt? Waarom moeten ze weten wie Chamberlain was of Picasso?
      Al die zaken zijn vervangen door ge zogenaamde algemenere vaardigheden. Eigenlijk gaat het niet om breuken optellen, maar eigenlijk gaat het om gevoel voor getallen. Nou.. eigenlijk gaat het niet om gevoel voor getallen eigenlijk eigenlijk gaat het om logisch denken. Nou eigenlijk gaat het niet om logisch denken, maar daar heb je alleen maar wat aan als je er iets mee doet. Dus eigenlijk eigenlijk eigenlijk gaat het over de competentie: dingen voor elkaar krijgen.
      Laten we dat dan maar op scholen gaan onderwijzen: dingen voor elkaar krijgen. Oo dat te kunnen moeten ze goed kunnen communiceren en samenwerken.
      En ziet: de compezotheid is geboren. Net zolang dom abstraheren tot je geen ene mallemoer meer overhoudt. Uiteindelijk kom op op de school voor menselijk geluk: eigenlijk gaat het om het menselijk geluk.
      En laat ik die HNL nu de hele tijd al een reli-sektarische afwijking vinden.

    • Misgelopen orders door gebrekkig Frans en Duits
      Ik weet de exacte bron niet meer (wie wel?), maar wat ik daarover een tijdje terug heb genoteerd:
      “Nederland loopt door gebrekkig Frans jaarlijks EUR 23 mrd aan orders mis; EUR 6 mrd aan gebrekkig Duits”

      Nou is een order nog geen winst, maar laten die cijfers de helft zijn, om het conservatief te schatten, en laat de winst op die orders tien procent zijn. Dan zit je nog op 1.450.000.000 euro per jaar dat je als land aan winst misloopt.

      Het lijkt me dat je voor een niet al te groot deel van dat bedrag voor degelijk onderwijs in Frans en Duits kunt zorgen. Duits dat overigens ook in heel Oost-Europa gesproken wordt; Frans dat in Noord-Afrika goed van pas komt: belangrijke gebieden van economische groei. Verder is Frans als Romaanse taal een mooie basis om Spaans mee te leren. Inderdaad: van belang in het overgrote deel van Latijns Amerika.

      Tel daar de culturele rijkdom van het beheersen van deze talen bij op, en het beeld is duidelijk: Frans en Duits doen er toe.

      • In tijd van overgang
        De handicap die gebrekkige kennis van het Frans en Duits in de handel vormt zal van jaar tot jaar minder worden. Ik denk dat Latijn een betere basis vormt voor het leren van Spaans dan Frans. Dus als je een omweg wilt maken……
        Seger Weehuizen

    • Enkelt nog Engels
      Voor het genot van Frans en Duits hoef je niet eens Baudelaire of Heine of andere grootheden te lezen.
      Nu het niveau van de nederlandstalige TV omgekeerd evenredig is aan het aantal nederlandstalige kanalen, mag ik graag eens uitwijken naar de Belgen, de Duitsers of de Fransen.
      Het gebodene daar is vaak een verademing. Een pleziertje dat alleen mogelijk is als je enig Frans of Duits verstaat.
      Met andere woorden: er gaat een nieuwe wereld voor je open. Maar dat geldt natuurlijk net zo hard voor de taal Engels. En dat er een wereld voor je wordt geopend geldt wat mij betreft voor bijna alle schoolvakken.
      Maar eerlijk is eerlijk: het belang van Frans en Duits als handelstaal, diplomatieke taal en wetenschapstaal is behoorlijk afgenomen. Dat gold trouwens al eerder voor de klassieke talen.
      Of dat het verminderen van het aantal aangeboden uren Frans en Duits op school rechtvaardigt? Ik zou er in elk geval niet voor zijn.

      • Ik zou dan maar niet beginnen aan de Italiaanse..
        Ooit Rai uno gezien? Dan stort al het mooie wat je bij Belgen en de Fransen vindt weer in elkaar. Zelfs wijlen Talpa zou er wat van opsteken!
        Toch gek, hoe mooi de taal ook is; de tv is …

        Historia vitae magistra

      • niet minder maar anders & Dutch TV
        Ik pleitte niet voor een vermindering van het aantal lessen in Frans en Duits. Ik zou graag het karakter en de doelstellinggen van dat onderwijs willen veranderen. Ik vind het onrechtvaardig dat ik voor die Nederlandse rotzooi op de TV (gosso modo gezegd er zijn ook gooede progrmma’s, vooral van de VPRO) die ik helemaal niet wil zien kabelgeld moet betalen en voor de goede TV-zenders zoals Arte moet bijbetalen. Ik ben blij dat de meeste buitenlanders geen Nederlands spreken zodat ik me niet voor ons land hoef te schamen.
        Seger Weehuizen

    • Zweispürig fahren
      Ik denk bij onderwijs in Frans en Duits aan een tweesporenbeleid. Een goede kennis van de grammatica die kan dienen als basis voor het grammatikaal correct spreken waarmee men dan zelfstandig verder moet gaan om een flux de bouche te verkrijgen. Het andere spoor is het lezen van teksten van literaire of historische waarde. Ook veel oefenen in vertalen
      Seger Weehuizen

  2. De meeste leuke dingen….
    …De meeste leuke dingen zijn meestal niet zinvol, maar wél leuk.
    Of zijn ze daarom juist weer zinvol?

  3. Om eerlijk te zijn
    Moet ik voor mijn vak behoorlijk wat Duits en Frans lezen, vooral omdat veel literatuur (van de Middeleeuwen) in deze landen is geschreven. Denk onder meer aan de Kulturkampf van Bismarck en de Invention of Tradition.
    Maar in general, de Duitse en Franse taal beheersen is vooral erg fijn wanneer je op vakantie bent. Er zijn immers genoeg vertalingen in het Engels of zelfs Nederlands beschikbaar (maar wie vertaalt de later gepubliceerde boeken dan?).

    Historia vitae magistra

    • quite a difference
      Een jaar of 3 geleden vroeg in München naar de weg. De (jonge) mensen aan wie ik dat vroeg waren heel verbaasd dat zij door een Nederlander in het Duits werden aangesproken. Ze vertelden dat ze Nederlandse vrienden hadden en met hen alleen Engels spraken. In Frankrijk antwoorden jeugdige Fransen vaak in het Engels omdat ze willen laten zien dat ze die taal kennen of om het spreken in die taal te oefenen. Het is net als wanneer een Amerikaan in Nederland Engels wil spreken. Onmogelijk want de Nederlander schakelt dan onmiddelijk over op Engels. Ik lees in jouw bijdage aan dit BLOG “de Kulturkampf van Bismark en de Invention of Tradition” Ik begrijp dat je als continentaal mediaevalist de Franse en Duitse taal moet beheersen maar ik ga er van uit dat de discussies en publicaties in het Engels zullen zijn. Jouw kennis van Frans en Duits wordt dus op een heel andere wijze gebruikt dan je kennis van Engels.
      Seger Weehuizen

      • Sic et Non
        Je wilt in ieder geval niet dat ik in het Duits ga schrijven of naamvallen uitleg aan een groepje koters. 🙂 Maar het klopt, het is vooral leesvaardigheid.
        Overigens, ik weet niet waar jij op vakantie gaat, maar tot dusver ben ik nog niet een Engelssprekende Fransman tegen gekomen. Van een Franssprekende Duitser nog maar te zwijgen. (Maar ja, die mogen elkaar toch al niet).

        Historia vitae magistra

        • Verkeerde kringen
          Je beweegt je in de verkeerde kringen BT. Ik ken zowel Engelssprekende Fransen als een Franssprekende Duitser…

    • Verdommende landen
      Het meest verontrustende aan het lage geboortecijfer in landen zoals Duitsland is dat het vooral de hoogopgeleiden zijn die nauwelijks nog kinderen krijgen. Kinderen van hoogopgeleide ouders zijn om reden van sociaal milieu en reden van erfelijkheid gemiddeld het beste in staat om de cultuur van hun land over te nemen. Duitsland pleegt vooral culturele en economische zelfmoord.
      Seger Weehuizen

      • dalend IQ en behoud van cultuur
        Om deze reden wordt een werelwijde daling van het gemiddelde IQ verwacht: Mensen met een lager IQ brengen nou eenmaal meer nageslacht voort. Maar het behoud van cultuur is bij lager opgeleiden juist vaak in betere handen dan bij hoger opgeleiden. Zie bijvoorbeeld Vlaanderen, waar het Nederlands, ondanks grootschalige invoering van het Frans onder hoger opgeleiden, juist onder de lager opgeleiden behouden is gebleven. Hetzelfde geldt mm voor regionale dialecten in Nederland.

        Zo door redenerend hoeft het eigenlijk met de teloorgang van Frans en Duits niet zo’n vaart te lopen!

        (Het had trouwens bij de oprichting van de VS maar een haartje gescheeld of Duits was daar de officiële taal geworden. Bus(c)h met Texaans accent: “Ich glaube an den langfristigen Frieden im nahen Osten!”)

        • Hoax
          “German the official US language?

          An urban legend, sometimes called the Mühlenberg legend after Frederick Muhlenberg, states that English only narrowly defeated German as the U.S. official language. In reality, the proposal being referenced was only to have government documents translated into German as a secondary language. The United States has no statutory official language; English has been used as a de facto basis, owing to its status as the country’s predominant language.

          The language of statutes and paperwork could change if English were no longer the majority language. However, it would be difficult to ensure accuracy when making authoritative translations of the Declaration of Independence and Constitution.”

          en.wikipedia.org/wiki/German_in_the_United_States

          Wikipedia kun je dus zelf zo verbeteren (itt onderwijs)

        • Duits als klassieke taal
          Er was eeuwenlang enorm veel talent en intelligentie aanwezig onder de laag opgeleiden. Daardoor kon na de tweede wereldoorlog het aantal academici in Nederland enorm toenemen zonder dat er verlies van niveau plaats vond. In Vlaanderen botsten de vlaams sprekende sociale klimmers met hun hoofd tegen een sociaal plavond gevormd door een Franssprekende bovenlaag, die de moedertaal van deze klimmers minachtte. Daarom kozen de thuis dialect sprekende Belgen voor het sterk aan hun dialecten verwante Nederlands. De aanwezigheid van een Franstalige bovenlaag en het bestaan van de officiële eenheidstaal Nederlands maakten een hernederlandsing van de noordelijke Zuidelijke Nederlanden mogelijk in een tijd dat vlaamse dialecten de informele talen waren van de meerderheid van de nieuw hoogopgeleiden die zich bovendien gediscrimineerd voelde. De vergelijking met de Nederlandse dialecten gaat absoluut niet op. In Duitsland ontstaat op dit moment een mengtaal van Turks en Duits. Die zou over 200 jaar wel eens de opvolger van het huidige Duits kunnen worden. Het oude Duits wordt dan net zo iets als Oud-Grieks, iets voor Gymnasia.

    • “spoken”
      Maar lezen en luisteren zal ook dan nog altijd mogelijk zijn voor de happy few. Mede dankzij BON(???).

Reacties zijn gesloten.