In “Computer op School” (jrg 19 nummer 10) is een interview te lezen met Adjiedj Bakas, nu 20 jaar lang “trendwatcher”. Maart 2008 start de KRO op NL 2 iedere vrijdagavond het TV programma “de toekomst is nu” wat hij samen met Sven Kockelmann zal presenteren. Hij heeft een eigen internetsite: www.bakas.com/
Hieronder c/p ik enige opmerkelijke uitspraken (adhd- vinex- en ot-en-sien-scholen) over het onderwijs uit het interview met COS. Het hele interview is – voor abonnees – ook online te lezen op www.cos-online.nl
Zijn we met het huidige onderwijs in Nederland op de goede weg als het gaat om de voorbereiding op de nabije toekomst?
‘Ik vind van niet. Het lijkt erop alsof het onderwijs jonge mensen opleidt voor een leven in de jaren vijftig. Als ik denk aan wat belangrijk gaat worden, zie ik daar niets van terug. Twee voorbeelden. Biologie en technologie zijn dé vakgebieden waar we enorme vooruitgang verwachten… en dus volop werkgelegenheid. Wat zie ik in het onderwijs: leerlingen krijgen nauwelijks twee uur per week biologie en dan gaat het ook nog eens over hoe een koe of een paard in elkaar zit. Best interessant hoor, maar het gaat ondertussen niet over bacteriën die vervuilde gifgrond weer gezond kunnen maken, niet over dat beestje dat olie kan produceren of dat plantje waarmee je goedkoop ethanol kunt maken, niet over die fossiele plant uit de oertijd die onlangs is gevonden en die in staat was een enorme hoeveelheid CO2 op te nemen. Mensen met kennis van en belangstelling voor dit soort ontwikkelingen, die hebben we straks nodig op de arbeidsmarkt. Zij zullen de problemen van morgen – de olie raakt op, de wereld vervuilt, mensen worden steeds ouder – moeten oplossen.’
[…]
Zestig jaar werken! Dat red je niet zonder te blijven leren. En hoe houd je het interessant?
‘Loopbanen zullen er anders uit gaan zien. Wat is er mis met elke tien jaar een ander beroep of een nieuwe combinatie zoeken in je werkzaamheden? Het vraagt inderdaad om life long learning, ook zoiets waar ik nog niet zoveel van zie in het onderwijs. Daar valt nog een wereld te winnen. E-learning kan daarbij een belangrijke rol spelen, maar ook dat staat nog in de kinderschoenen.’
Welke trends in het onderwijs ziet u nog meer voor de komende jaren?
‘Ik zie religie weer terugkomen, maar wel in een andere betekenis dan vroeger, toen kerk en school nauw met elkaar verweven waren. Religie is nu vooral beleving, iets wat je terugziet in de populariteit van de podcastpriest en reli-ringtones. Die beleving is heel persoonlijk: ieder heeft zijn eigen godsdienst. Denk ook aan een begrip als ietsisme: mensen geloven in iets hogers, maar of dat nu een God is op een troon in de hemel…
Van de traditionele godsdiensten is de islam in opkomst. In Amsterdam zal in 2020 een meerderheid het islamitische geloof hebben: steeds meer liberale, niet-gelovige inwoners verlaten de stad en in islamitische gezinnen worden ondertussen meer kindjes geboren. Dat heeft een enorme impact op onze samenleving en dus ook op het onderwijs. Als we dat niet willen, moeten de traditionele Nederlanders maar meer baby’s gaan maken. Poetin roept daar in Rusland toe op, en met succes. Een zorgwekkende trend is de feminisering van het onderwijs. Er staan bijna geen
mannen meer voor de klas. Gevolg: jongens doen het slechter, want de verdeling van uren voor vakgebieden en de leerstijlen waar een beroep op wordt gedaan zijn afgestemd op meisjes. Ik vind aparte scholen voor jongens een interessant
antwoord op die ontwikkeling. Mannen voor de klas, aandacht voor techniek. Veiligheid is ook een issue op scholen: poortjes, scanners, pasjes, dat is echt een fenomeen aan het worden. Maar er zijn ook positieve ontwikkelingen. Op sommige scholen kun je al Chinees leren. Thema’s als internationaal zakendoen, je onderscheiden met je individuele talenten, krijgen er invulling. Dat is hoopvol.’
Hoe kunnen scholen zichzelf toekomstproof maken?
‘Scholen lijken te veel op elkaar. Je zult je als school moeten onderscheiden. De naam van de school moet een merk zijn, dat staat voor een bepaalde beleving. Commercie in het onderwijs zal uiteindelijk onvermijdelijk zijn. Er zijn simpelweg te weinig belastingbetalers om goed onderwijs te financieren. We zullen een beroep moeten doen op mensen in het bedrijfsleven: laat ze een dag in de week lesgeven op een school. Ik zie momenteel een nieuwe verzuiling ontstaan die leidt tot drie typen scholen. De adhdschool omhelst alle nieuwe ontwikkelingen, pikt nieuwe technologieën op en leidt leerlingen op tot wereldburgers. De Ot en Sien-school kiest voor normen en waarden, terug in de tijd, een veilige omgeving. En op de Vinex-school polderen we tussen die twee uitersten, onder het motto: alles met mate. Als school moet je kleur durven bekennen, keuzes maken.’
Deze zogenaamde trendwatcher
heeft al vaker onzinnige uitlatingen gedaan. Bij de verkiezingsuitslag beweerde hij dat de meeste stemmers op de SP niets te maken zou hebben met het Irakbeleid van de vorige regering. Niet serieus te nemen.
Een school als merk, mag ik bedanken als ouder?
Profeten die brood eten….
Helaas, tis weer en al oppervlakkigheid. Kan er nou niemand van die toekomstvoorspellers eens op zijn minst een poging tot een serieuze en onderbouwde toekomstvisie doen?