Ik ben benieuwd naar ervaringen van collega’s in het VO. Bij mij op het HBO zijn er opleidingen die extern surveillanten inhuren bij de toetsen. Daar zijn speciale uitzendbureau’s voor. Zelf vind ik dat een uitstekend idee: het levert me werkelijk tijd op die ik zinvoller kan besteden.
Nu is het VO geen HO natuurlijk, ook bij toetsen gaat het er anders aan toe, moeilijker doelgroep wellicht, kortere toetsen, maar het lijkt me dat het wel georganiseerd kan worden en het kost een school bijna niets. Sterker nog: die vrijgemaakte docent zou les kunnen geven en zo de 1040 uur beter haalbaar maken.
Iets dergelijks kun je proberen met andere oppas taken die nu door leraren worden vervuld. Zet er oppassers neer en beloon ze als oppassers. Nu gebeurt het omgekeerde: er worden oppasuren bijgemaakt en die worden vervuld door docenten. Ik pleit ervoor om docenten te onttrekken aan de noodzakelijke oppasuren.
Minder oppasuren, leerlingen blij, meer lesuren, schoolbestuur blij. En misschien wel het belangrijkste: minder frustratie: iedereen blij en daardoor minder ziekteverlof.
Gebeurt dit al? Zo nee, wat is de achtergrond daarvan? Is het een onwerkbaar idee, heeft niemand er aan gedacht, zeggen de besturen geen geld te hebben voor oppassers?
Externe surveillanten
De inzet van externe surveillanten gebeurt bij ons al volop. Enerzijds omdat we ’n kleine school zijn en dus een klein team hebben, anderzijds vanwege de vorm van onze opleiding waardoor er in korte tijd heel veel correctiewerk moet gebeuren. Ook hebben we nauwelijks de beschikking over grote examenzalen waardoor je al gauw meerdere surveillanten tegelijkertijd in moet zetten. Externe surveillanten worden ingezet zodat de docenten zich aan ’t correctie- en voorbereidingswerk voor de aankomende periode kunnen zetten.
Op mijn school is het
Op mijn school is het volgens de schoolleiding zo dat veel leraren juist dolblij zijn met die uren, omdat ze dan eindelijk even rust hebben. Dat lijkt mij eerder een argument om iets te doen aan de werkdruk, dan om verhoudingsgewijs dure leraren te blijven inzetten op taken die volgens mij inderdaad goedkoper kunnen, maar wie ben ik.
Dit gebeurt zelden omdat de
Dit gebeurt zelden omdat de oppasuren niet als contacturen tellen en je als docent “gratis” op staat te passen en een goedkope uitzendkracht dus duurder is dan een docent.
Men komt hiermee weg omdat men de taken die buiten de directe lestaak vallen slecht beschrijft en waardeert.
Wanneer bij ons de zoveelste taakverzwaring ter discussie wordt gesteld is de reactie steevast:”Er is hier geen docent die aan zijn 1659 uren komt” Of nog sterker:”Als je het hier zo slecht hebt dan ga je toch”
Klopt ja, da’s hier ook zo.
Klopt ja, da’s hier ook zo. En als je mentoraat je bijv. veel meer werk kost dan de miezerige 25 taakuurtjes die je ervoor krijgt, is voor veel mensen zo’n surveillance-uur welkom omdat je daar OOK taakuren voor krijgt, en dan tenminste, als de klas niet al teveel ingrijpen behoeft, nog enig nakijkwerk kunt doen. Dan zijn die oppasuren dus een soort compensatie voor de taken waar je structureel veel minder uren voor krijgt dan je eraan kwijt bent.
Dat zal de reden zijn waarom leraren op mijn school ze zo gretig omarmen: als het verder alleen maar rennen en vliegen is, is een uurtje in een hok zitten een verademing.
Nog een voorstel
Op VO-scholen is het gebruikelijk om veel uren te verspijkeren aan ‘leerlingbegeleiding’. Inplaats van daarvoor dure docenten in te schakelen, kun je daar gespecialiseerde goedkopere krachten voor aantrekken. Een specialist laat ook een groot aantal medische handelingen over aan zijn medewerkers.
Externe surveillanten
Vier jaar geleden heb ik op een school gewerkt waar ze tijdens de toetsweken inderdaad externe surveillanten hadden. Dat was aan de ene kant prettig: je had een week waarin je even geen les hoefde te geven, thuis op adem kon komen, en tijd genoeg had om het nakijkwerk te doen. Maar deze surveillanten hadden vaak ordeproblemen; er waren dus ook gangwachten: de docenten, daarvoor moest je dan alsnog naar school komen, maar dat moest toch om je toetsen op te halen. Ordeproblemen tijdens toetsen is natuurlijk het laatste wat je wilt: er raken opgaven kwijt, er worden toetsen niet ingeleverd, er heerst onrust, er wordt gespiekt bij het leven en noem maar op.
Tegenwoordig werk ik op een school waar ik als docent zelf surveilleer, wat ik geen probleem vind, en waar ze ook zo slim zijn geweest om de klassen in tweeën te splitsen (klas 1a-I + klas 3c-II in één lokaal) zodat er geen klasgenoten in de lokalen naast elkaar komen te zitten; hoef je ook geen verschillende versies te maken, maar wel weer meer enveloppen. Ook gaan de toetsweken vooraf aan elke vakantie, vallen de periode-eindes samen met die vakanties, en is de cijferdeadline ruim na de vakantie.
Toch wil ik helemaal geen toetsweken, omdat ik er zelf de controle over wil houden. De nadelen van toetsweken (we dwalen af):
– je kunt toetsen niet zelf plannen op een passend tijdstip;
– je krijgt een opeenhoping van geestdodend nakijkwerk;
– je bent gedwongen toetsen te maken waar leerlingen als het even kan het hele lesuur over doen; anders zadel je je collega’s met ordeproblemen op. Op die manier bezorg je je, tenzij je omweggetjes verzint (lange leesvragen met veel tekst), extra nakijkwerk;
– je hebt vaak niet je eigen klassen voor je neus. Dat heeft twee grote nadelen:
1) je kunt aan het begin van de schooljaar de namen van je leerlingen minder goed leren; toetsuren zijn daar ideaal voor. Het leren van namen is één van de vele zaken die ordeproblemen voorkomen;
2) je moet je collega’s de schuld gaan geven als je toetsopgaven of antwoordbladen mist; nog erger dan dat je jezelf voor de kop moet slaan.
vooruit naar vroeger
Wat Em70 schrijft heeft nauw te maken met het vertrouwen dat de directie in de docenten durft te stellen. Een 6 bij collega A kan iets heel anders betekenen als een 6 bij collega B of C. Gemeenschappelijke proefwerken zouden nodig zijn om die onrechtvaardigheid weg te halen. Maar wanneer je over goede leraren beschikt is dat middel erger dan de kwaal. Toen ik op school zat was wat Em70 wil de normale gang van zaken.
Seger Weehuizen