Eindexamen en studiekeus in Frankrijk 18

6 juni 2007
NOG ÉÉN WEEK
Het begint spannend te worden voor de 621.532)* eindexamen candidaten…
Deze week vinden de eindexamens plaats van de keuzevakken die slechts marginaal wegen in het eindresultaat. In ons geval was dat het Latijn, dat onze dochter 6 jaar lang heeft volgehouden, eerst 4 jaar met 3 uur per week en de laatste jaren met 2 uur en tenslotte als een soort beloning een culturele reis naar Griekenland. Het Latijn zit alle jaren in het verdomhoekje, al leest men soms jubelende berichten over de belangstelling New! Class! Intégration! voor die taal in de gekleurde buitenwijken, waar het opnieuw is ingevoerd. Zelfs bij de littererairen die met 8 uur filosofie per week worden volgestopt, is het niet verplicht. Voor de jongens- en meisjeskostschool (niet openbaar) ter plekke zijn er een 25-tal candidaten, waarvan misschien 2/3 het au sérieux neemt, niet zoals onze zoon van wie de leraar zei: ‘il se repose, mais pas sur ses lauriers…’ Dat is nauwelijks 10% van het totaal en paradoxaal komen ze voor een groot deel uit de ‘S’-klassen.

Bij het eindexamen moet eerst een half uur lang een tekst worden bestudeerd en daarna moet voor één examinator een kwartier lang commentaar worden geleverd, wel in het Frans. Haar onderwerp was de vergiftiging van Britannicus, een tekst van Tacitus. Ik ontdek dat men over de taalesthetiek, de vorm en de betekenis heel veel kan vertellen, interpreteren, over nadenken, conclusies uit kan trekken. Toch wel heel mooi. We moeten nu afwachten wat het resultaat is, het is te hopen dat haar beoordeling niet al te subjectief is.

De toelatingen voor de ‘classes préparatoires’ zijn nu ook bekend, om heel zenuwachtig van te worden. Voor onze dochter wordt dat het Collège Stanislas, een Katholieke Instelling in Parijs, 6e arrondissement, onder het devies ‘Français sans peur, Chrétien sans reproche’ (Fransman zonder vrees, Christen zonder verwijt) en ook nog geheiligd door de Onbevlekte Ontvangenis (sic), het geheel onder de hoede van de Aartsbisschop. Men tracht daar het Leven en het Geloof met elkaar te verenigen, wat dat ook moge inhouden, maar men is niet verplicht de mis van 07h00 bij te wonen en a fortiori de lauden en de completen niet. Qua spiritualiteit willen ze zich niet laten wegconcurreren door de Mohammedanen, so far, so good, al is het mijn persoonlijke genre niet…. De 2 jaargangen (prépa) vertegenwoordigen 550 leerlingen. Het was haar eerste keus, op loopafstand dicht bij huis, dus gelukkig geen gedoe met wachtlijsten. Het moet nog blijken of het een betere keus is dan de scholen van haar broers… Het Collège biedt een complete cyclus aan van lagere school tot de ‘prépas’ en hoewel het het ‘ideële’ hoog in het vaandel voert, wordt er bikkelhard geselecteerd. Daarom zijn er maar weinigen die de hele cyclus doormaken. Het is één van die top-scholen waar niemand zakt voor het eindexamen… Niettegenstaande hun leuk ogende Internetplek www.stanislas.fr/index.php straalt hun paperasserie een nogal kille bureaucratie uit, alles wordt in een nauw keurslijf geperst: Ruim 30 lesuren/week, zo’n 40 leerlingen per klas, geen discipline problemen voor de leraren, 40 à 50/week uur studiezaal, zaterdagmorgen werken, avondeten ter plekke, om 22h40 naar huis, het is een mengsel van een klooster, een gevangenis en een tuchtschool. Het onderwijs kost € 1.900 per jaar en men moet rekenen op een dikke € 1.000 voor de maaltijden. Het is hopen dat het gedeelde lot, met de stimulans jong, intelligent, ambitieus te zijn, leidt tot kleinschalige samenwerking, en niet dat de onderlinge concurrentie wordt aangemoedigd, hetgeen de reputatie is van de openbare instellingen. Het doel is deze intelligente jeugd klaar te stomen voor een ‘Grande école’ (technisch of economisch), het onderwijs concentreert zich op wiskunde, taalbeheersing en algemene kennis. Ze leren er methodisch hard te werken. De letterkundigen schrijven zich in voor hypokhâgne en khâgne zoals de twee-jarige ‘Lettres supérieures’ hier worden genoemd. De toekomstige artsen en juristen gaan naar de Universiteit.

Het is ook de week dat de resultaten bekend worden gemaakt van de schriftelijke ‘concours’ (rangschikkend examen) na de 2-jarige ‘classes préparatoires’. Degenen die ‘admisible’ zijn voor een instelling, worden ook nog mondeling geëxamineerd, daarna vindt de uiteindelijke rangschikking plaats, met 2 of 3 decimalen, op basis waarvan men weet waar men terecht komt, in principe komt iedereen aan de bak, dat is dus heel wat beter dan bij de medici… De grote schifting is uiteraard tussen de Hoofdstad en de Provincie…

)* Van degenen die slagen (zo’n 82%) gaat niet iedereen studeren. Degenen die zijn ingeschreven in een ‘classe préparatoire’ (recentelijk 58.000) representeren al jaren lang een stabiel percentage van 7% van alle ‘premier cycle’ studenten (= bachelors). Van die 7% volgen 63% het technische circuit (doel: Ecole Polytechnique), 20% de economische richting (doel: HEC) en de rest zijn de letterkundigen (doel: Ecole Normale Supérieure). 40 % zijn meisjes. 30% komt uit het onderwijsmilieu.