Onderstaand artikel stond in De Volkskrant van 26 maart 2007.
===================================================
Geef leraar creativiteit terug
Het is crisis in het onderwijs: vorm, inhoud, kwaliteit en kwantiteit bevinden zich in het brandpunt van de maatschappelijke discussie. Alsof dat niet genoeg is, komt er een lerarentekort overheen. Daarover is onvoldoende paniek uitgebroken. Op initiatief van het SBO (Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt, het APO (Amsterdams Platform Onderwijsarbeidsmarkt) en de Rode Hoed staat dit lastige probleem vanavond op de agenda.
Het tekort heeft drie oorzaken: een pensioengolf tussen nu en 2015, vertrek van personeel naar andere sectoren en te weinig aanbod op de pabo’s en lerarenopleidingen – en dat terwijl de moderne didactiek en de leerling juist vragen om intensievere begeleiding in kleinere groepen, dus om meer menskracht. Blijkbaar is de dagelijkse schoolpraktijk niet motiverend genoeg om in te willen (blijven) werken. Uit ervaring weet ik dat in de dagelijkse hectiek veel moois verloren gaat, zoals de motivatie van docenten.
Om de jeugd een goede toekomst te geven, moet het drukker worden op de arbeidsmarkt. De oplossing ligt niet in het centraal stellen van het welzijn van de leerling, of in canons en curricula, maar in iets anders: stel het welzijn en het talent van de docent centraal. Biedt de docent meer creatieve ruimte om zijn vak in te vullen.
Betere arbeidsvoorwaarden vormen de randvoorwaarden. Alle onderwijsvernieuwingen van de laatste jaren kwamen niet van de grond door te weinig draagvlak bij de docenten en te weinig daadkracht van bovenaf. Laten politiek en management luisteren naar de docenten en ervoor zorgen dat ze hun werk optimaal kunnen doen.
Talent in het onderwijs, zowel bij de docenten als bij leerlingen, gaat verloren in een verstikkende uniformiteit van vorm en inhoud die van bovenaf wordt opgelegd. Geef meer macht aan de docent en ook aan de leerling. Laat docenten hun specifieke talenten uitventen. Het schijnt dat je niet meer klassikaal mag lesgeven. Maar er zijn docenten die leerlingen wél aan hun lippen kunnen laten hangen. Laat ze dat dan doen.
Voer hoorcolleges in in het voortgezet onderwijs. Spreek af dat docenten ongemotiveerde leerlingen de deur mogen wijzen en omgekeerd mogen leerlingen hun docent kiezen, dat is gezonde concurrentie. Sommige leraren zijn goed in het maken van didactisch materiaal waarmee leerlingen zelf aan de slag gaan, anderen zijn goed in het sociaal-emotioneel begeleiden van leerlingen: bevorder variatie en differentiatie.
Om een dynamischer arbeidsmarkt te creëren, is het goed werk te hebben buiten het onderwijs, zodat er een kruisbestuiving tussen praktijk en onderwijs is. Stel scholen in staat flexibel te werken. Maak instromen in het onderwijs eenvoudiger met een verkorte lerarenopleiding van een jaar, waarna een docent werkend verder leert.
De auteur, Hester Macrander, is docent Nederlands, theaterdocent en publicist.
==================================================
Hester Macrander heeft een hele makkelijke oplossing: gewoon iedereen ‘vrijheid’ geven. Ze lijkt het niet zo op canons en curricula te hebben (en waarschijnlijk ook niet op eindexamens).
Mijn mening: didactische vrijheid voor de docent, maar de inhoud staat vast en wordt landelijk getoetst. Vrijheid zonder enige vorm van controle is vragen om problemen.
Het idee van een verkorte lerarenopleiding van een jaar, waarna een docent werkend verder leert, is ook uitermate gevaarlijk. Als iemand al de vakinhoudelijke opleiding heeft gevolgd dan is 1 jaar meer dan genoeg voor wat didactische training. Macrander noemt deze voorwaarde echter niet. Dus moeten we er van uitgaan dat zij vindt dat 1 jaar wel genoeg is om de vakinhoud te leren en de didactische tranining te doen. De leraren die zo slecht opgeleid zijn zou ze dan volledige vrijheid willen geven?
Weer die irritante onbedoelde gebiedende wijs meervoud!
Ik zie hier WEER die ONBEDOELDE gebiedende wijs meervoud “biedT”. Die is correct, mits zo bedoeld:
“MaakT het onderwijs aantrekkelijker, biedT docenten meer perspectief!” (aan meer personen gericht.)
“Maak het onderwijs aantrekkelijker, bied docenten meer perspectief!” (aan één persoon gericht, door afslijten van de meervouds-t ook toegestaan in het meervoud.)
Evident inconsequent evenwel, en dus FOUT is:
“Maak het onderwijs aantrekkelijker, biedT docenten meer perspectief!”
Het is zo vermoeiend allemaal, al helemaal van een docent Nederlands en publicist.
Bio van Macrander
Hester Macrander is vooral werkzaam als entertainer en/of dagvoorzitter op congressen en symposia. De combinatie van haar jarenlange ervaring op het gebied van cabaret en het schrijven van columns maakt haar bij uitstek geschikt voor het toegepaste, journalistieke werk. Ze noemt zichzelf dan ook journalistiek entertainer. Daarnaast is ze columnist/publicist en workshopleider op het gebied van alles wat met theater en taal te maken heeft, maar ook met presenteren, profileren, debatteren. Ze is opgeleid (en werkt ook) als theaterregisseur, theaterdocent en tevens is ze bevoegd als tweedegraads docent Nederlands.
Hester heeft van 1991 tot 2004 zeven cabaretshows geschreven en door het hele land gespeeld. Daarnaast heeft ze honderden columns geschreven voor diverse media en doet dit nog steeds, momenteel onder andere wekelijks voor de Gelderlander.
Hier staat een eerder Volkskrant artikel van haar hand dat boekdelen spreekt. Titel: “Geef het studiehuis meer kans”. Laatste zin “Ik hoop dus dat mevrouw Van der Hoeven en haar ambtenaren hun oor te luisteren blijven leggen bij de vernieuwers.”
jeuk
“Maak instromen in het onderwijs eenvoudiger met een verkorte lerarenopleiding van een jaar, waarna een
docent werkend verder leert.”
Hier krijg ik de kriebels van. Een docent moet m.i. minimaal een bachelor hebben gehaald in het vak waar
hij/zij les in gaat geven, liever nog een master. Uitzondering: bij bewezen uitzonderlijke expertise in een
aanpalend kennis/vaardighedengebied (?) valt er misschien wat te ‘regelen’ (maar de ervaring leert dat instromers
in het onderwijs meestal niet onder deze noemer vallen), anders is het m.i. gewoon vakvervlakking.