Fontys ontkent beschuldiging van ‘wetenschapmoord’
vrijdag 1 december 2006, door Hoger Onderwijs Persbureau, Thijs den Otter
Fontys Hogescholen zou een kritische scriptie over de leeftijdsbepaling van jonge asielzoekers door de IND hebben gecensureerd. De SP stelde inmiddels kamervragen, maar volgens bestuursvoorzitter Norbert Verbraak van Fontys Hogescholen is er geen sprake van wetenschapmoord.
De zaak kwam vandaag aan de orde in een reportage van het radioprogramma Argo(http://www.ochtenden.nl/afleveringen/31865395/). Het betreffende onderzoek werd in 2004 uitgevoerd door een groepje radiodiagnostische laboranten in spe. Bij de vaststelling van de leeftijd van jonge asielzoekers die geen identiteitspapieren kunnen of willen tonen, is röntgenfotografie een belangrijk hulpmiddel. Deskundigen kunnen daarmee aan het sleutelbeen zien of iemand ouder is dan twintig jaar, omdat het bot voor die leeftijd bepaalde inkepingen heeft. De studenten werden bij hun onderzoek terzijde gestaan door kinderradioloog Simon Robben van de Universiteit Maastricht. Deze vond al langer dat de IND het leeftijdsonderzoek verkeerd uitvoert. De Fontysstudenten kwamen in hun scriptie tot dezelfde conclusie.
Schrappen
De IND – die tot dan toe welwillend had meegewerkt aan de scriptie – zou daarop aan de bel hebben getrokken bij Fontys, met de claim dat de groep onder valse voorwendselen in het laboratorium was geweest om een leeftijdsbeoordeling van een asielzoeker bij te wonen. Fontys zou daarop de studenten hebben gesommeerd alle gegevens te schrappen die betrekking hadden op het leeftijdsonderzoek door de IND. Een presentatie voor Robben bij de Universiteit Maastricht werd op last van de hogeschool afgezegd. De studenten studeerden uiteindelijk af met een gestripte scriptie, die niet in de mediatheek is terug te vinden. Robben reageerde vol onbegrip en noemde de actie van Fontys ‘wetenschapmoord’.
Antagonist
Bestuursvoorzitter Norbert Verbraak van Fontys Hogescholen licht desgevraagd toe dat vooral de rol van Robben opmerkelijk is. ‘Fontys heeft in 2004 een onderzoeksvraag van hem gehad over de methode van leeftijdscontrole bij jonge asielzoekers. Er zijn toen studenten mee aan de slag gegaan die hem in het onderzoek betrokken hebben als extern begeleider. Daarnaast maakten zij een afspraak met het onderzoekscentrum dat de keuringen uitvoert. Pas na het bezoek van de studenten kwam het centrum er achter dat Robben bij de opdracht betrokken was en dat deze het werk van de studenten zou kunnen gebruiken in zijn eigen onderzoek. Robben bleek geen onbekende van het centrum: de professor staat er bekend als antagonist van het leeftijdsonderzoek.’ En dus kreeg Fontys zware verwijten. Verbraak: ‘Eerlijk gezegd hadden wij geen idee wat er speelde, maar het onderzoekscentrum nam het ons zeer kwalijk. Wij hebben toen met de studenten afgesproken dat de verwijzingen naar het onderzoekscentrum en de IND uit de leeropdracht zouden worden geschrapt. De conclusie dat de gebruikte methode van sleutelbeenonderzoek niet volledig betrouwbaar is, bleef overigens gewoon gehandhaafd.’
Strenger op letten
Verbraak herkent zich niet in grote woorden als censuur en wetenschapmoord. ‘We hebben het hier over bachelorstudenten die een leeropdracht hebben gedaan. Dat is toch echt wat anders dan een promotieonderzoek.’ Op de vraag of Fontys door Robben is gebruikt om bij de IND binnen te komen, wil Verbraak niet dieper ingaan. ‘We hebben naar aanleiding van deze gebeurtenis de relatie met hem verbroken.’ De bestuursvoorzitter heeft geen groot onderzoek naar de kwestie nodig, maar hij heeft er wel wat van geleerd: ‘Hoewel het bijna onmogelijk is om alle scripties en studieopdrachten die Fontys van buiten krijgt te controleren op bijbedoelingen, gaan we daar wel veel strenger op letten.’