In de kantlijn van een andere discussie werd een interessant punt aangeroerd: hoe organiseren we het toetsen van de leerlingen. Laten we ons voor het gemak beperken tot het VO, wie weet komen we later aan andere onderwijsniveaus toe.
Mijn vraag hier is: kunnen we samen tot een samenhangend standpunt komen, met onderbouwing, over hoe het toetssysteem opgezet dient te worden? Dat zou mooi zijn, wie weet kunnen we het tot officieel BON-standpunt maken.
Korte samenvatting van wat reeds besproken is:
Het centraal examen (CE) heeft als voordeel dat het uniform is over de populaties leerlingen en scholen. (mcouzijn merkt terecht op dat het niet uniform is over de tijd.) Daarmee kan het dienen als vergelijkingsinstrument tussen leerlingen en (met de nodige kanttekeningen) tussen scholen.
In de inrichting van het schoolexamen (SE) heeft de school een grote vrijheid; wij maken ons zorgen over de externe borging van kwaliteit hiervan (mark peletier).
Stellingen:
1. Toelating tot vervolgonderwijs moet gebaseerd zijn op het cijfer CE.
2. Cijfers CE en SE moeten niet worden gemiddeld maar apart van elkaar op de lijst staan. (Wat voor slaag/zakalgoritme hanteren we dan?)
3. Meer?
Korte onderbouwing:
1. Voor een toelating die gebaseerd is op cijfers VO (bijvoorbeeld geneeskunde) moeten die cijfers een zo uniform mogelijke maat representeren. Dronkers en De Lange laten zien dat er te grote variatie is tussen de cijfers van SE en CE om de SE-cijfers in zulke selectie een rol te laten spelen.
2. Dit is simpelweg een implementatie van 1.
De schoolexamens zijn heel
De schoolexamens zijn heel lang geleden al, ingevoerd om de examenstress, die er inderdaad bij velen was te verminderen.Dat is ook gelukt. Maar nu is er een nieuw probleem ontstaan:sommige scholen schijnen het beleid te hebben d.m.v. hoge se-cijfers hetpercentage geslaagden op te krikken. Goed bedoeld voor de leerlingen:je gunt ze toch een diploma, goed bedoeld voor de naam van de school (hoge rendementen)En daarmee goed bedoeld voor de financiering, want men wordt per leerling betaald.Maar wat heeft een leerling aan een diploma zonder betekenis, als hij niet goed voorbereid is op het vervolgonderwijs?
Echter laten we niet al te negatief zijn over alleen de scholen en de SE`s:
1. Er zijn ook heel wat scholen, waar de SE-cijfers overeenstemmen met de CSE-cijfers.
2. De examens meten lang niet altijd wat ze moeten meten: er wordt tegenwoordig maar op-en afgewaardeerd, dat het een lieve lust is, om het gemiddelde per jaar op een 6 of zo te krijgen.
3. Zo uniform zijn de CSE`s ook niet: er blijken bij de correctie af en toe flinke verschillen van inzicht en dus beoordeling tussen eerste en tweede corrector.
4. Bij geneeskunde krijg je een grotere wegingsfactor als je een 8 of hoger staat. Als je dat cijfer door te hoge SE`s haalt,dan zou in het ergste geval je een 10 als SE-cijfer hebben, en een 5 voor het CSE. Daarvan verdenk ik geen een school. In de meeste gevallen gaat het in beide gevallen om een cijfer rondom die 8.En dan heb je toch wel te maken met een goede leerling.
Een nadeel van het afschaffen van SE`s is ook, dat de goede docenten, die hun leerlingen belangrijke dingen willen leren (die soms in de eindtermemn er bekaaid afkomen),zich meer tot de eindtermen moeten beperken.
Een oplossing hiervoor is herziening van de eindtermen. Wie ziet dat gebeuren?
De meeste kans van slagen heeft m.i. de actie om de PO`s af te schaffen.Het PO-cijfer vertroebelt het SE-cijfer het meest.
POs en SE
jzr, kun je een voorbeeld geven van hoe de POs de SEs vertroebelen?
Een PO is heel geschikt om
Een PO is heel geschikt om zaken te toetsen, die niet op het CSE getoetst (kunnen) worden. Ik citeer uit het examenprogramma wiskunde:
domein Ag: Vaardigheden. De kandidaat kan
2.informatie verwerven en selecteren uit schriftelijke, mondelinge en audiovisuele bronnen, mede met behulp van ICT (dit betekent in de praktijk: goed kunnen googlen)
3. informanten kiezen en bevragen (ik heb een keer meegemaakt, dat iemand haar vader bevroeg, verder betekent dit nog steeds: kunnen googlen)
6.hoofd-en bijzaken kunnen onderscheiden.
En over de PO`s:
.het verkennen, aanpakken en oplossen van een probleemsituatie uit de praktijk van een beroep of van het dagelijks leven;
.het uitvoeren van een opdracht waarbij ICT functioneel moet worden gebruikt.
De presentatie daarvan mag b.v. bestaan uit een posterpresentatie met toelichting of met gebruik van media.
Allemaal nuttige zaken, maar vakinhoudelijk heeft het soms weinig om het lijf. Het komt nogal eens voor, dat een slechte wiskundeleerling een 7 of 8 haalt voor z`n PO, omdat-ie zo z`n best deed op dingen die niks met wiskunde te maken hebben. En dit resultaat mag voor minimaal 20% meetellen bij het SE. Vandaar vertroebeling.
Toetsen
Ik heb geen idee wat jullie bedoelen met CSE en es. Wel zie ik een conformering aan principes van bureaucratisering. In de discussie is er toch weer het streven naar uniformering van normen, waardoor, en dat is en blijft een fabel, borging van kwaliteit wordt nagestreefd. Weggeman schreef ooit: Het grootste ongelijk is ongelijken gelijk behandelen. Dit streven naar eenheid door uniformiteit levert alleen nog maar meer bureaucratie en vervreemding op en is strijdig met waardering voor de vakman of -vrouw. Uitgangspunt zou vakmanschap moeten zijn. Een impliciete erkennig van vakmanschap, op basis van kennis en vraadigheden van de docent, zou in principe al genoeg zekerheden moeten bieden voor goede kwaliteit. Uitdagende opdrachten moet de insteek zijn en niet het uniforme toetsgebouw. Meten op output door te volgen. Doen onze leerlingen het goed op de universiteit? Ook aan de poort van de universiteit of hogeschool zou men strikter om moeten kunnen gaan met toelating. Dit wel op basis van eigen criteria en ambitieniveau. Het kaf wordt dan pas echt van het koren gescheiden.
legenda
P.O. : praktische opdracht (wettelijk verplicht schoolexamenonderdeel, scholen mogen daar, bij wiskunde bijv., een gewicht van 20% tot 60% aan meegeven).
S.E. : schoolexamen, dit zijn de toetsen die scholen zelf maken en afnemen, die meetellen voor de diplomacijfers (vroeger alleen in de examenklas, nu gedurende gehele bovenbouw, afhankelijk van het vak). Oude naam: schoolonderzoek
C.S.E. : centraal schriftelijk examen, eindtoets georganiseerd door de overheid.
Waarde van het diploma
CE: Centraal Examen (voorheen: CSE, ‘Schriftelijk). SE: Schoolexamen (voorheen: SO, ‘Schoolonderzoek). Eindcijfer: gemiddelde van SE en CE.
Ik ben met je eens dat een centrale examinering veel administratief werk met zich meebrengt. Dat is het mij echter wel waard.
Wellicht bestaat hier een groot verschil van opvatting tussen diverse BON-sympathisanten. De ene helft vindt dat alleen de docent mag uitmaken of zijn leerlingen voldoende presteren. De andere helft wil zijn leerlingen (en zichzelf) extern de maat laten nemen. Ik hoor bij die laatste club, zeker als het om de eindexaminering gaat. Een diploma heeft weinig waarde als niemand weet welke inhoud en niveau dat garandeert. Wat weet jij nou helemaal als een leerling van mij een ‘6’ heeft voor z’n schoolexamen Nederlands? Wat weet-ie dan van taalkunde? Hoe goed kan hij dan schrijven? Hoezeer is-ie thuis in de Nederlandse literatuur? Je hebt geen idee, en mijn eigen vakbroeders en -zusters in den lande ook niet. Niemand kan uitmaken of die 6 terecht is of niet, of er hier wel van ‘vakmanschap’ sprake is of niet. De leerling zelf nog wel het minst. Op die manier wordt het diploma net wat de gek ervoor geeft. Wij zijn onze leerlingen na vijf, zes jaar echter meer verschuldigd dan een loos papiertje. En de samenleving moet ook op beduidend meer kunnen rekenen. Dat heeft met ‘conformering aan de principes van bureaucratisering’ niks te maken.
Je schrijft ‘uitgangspunt zou vakmanschap moeten zijn’. Bedoel je daarmee dat het vakmanschap van de man of vrouw voor de klas niet ter discussie *mag* staan? Dat lijkt me de beste manier om dat vakmanschap op zeer korte termijn in vrijwel ieders ogen te laten verdampen. Als iedereen die tegenwoordig maar voor de klas gaat staan per definitie en van nature tot ‘vakman’ wordt gebombardeerd, en op geen enkele manier daarvan rekenschap hoeft te geven, dan voorspel ik dat dat ‘vakmanschap’ op korte termijn implodeert. Daar zijn onze leerlingen niet mee geholpen.
toetsen
De uniformering van het toetsen is geen bureaucratiseringstendens maar een veiligstelling als informatiebron.
Uit saldo’s kun je geen informatie halen. Uniformering van de toets houdt verder ook niet automatisch uniformering van de normen in. Een vervolg opleiding vraagt alleen naar b.v. een cijfer wiskunde om informatie te krijgen. Zij laten daar dan zelf een norm op los en wegen deze informatie zelf. Zij kunnen het echter niet meer gebruiken als informatie als het een “dubieus” saldo blijkt te zijn.
Weggeman doelt m.i. eerder op het vraagstuk of we wel allemaal b.v. {dezelfde} wiskunde moeten krijgen dan op het toetsen. Verder onderschrijf ik wel dat je als vervolgopleiding er wijs aan doet meerdere criteria te hanteren bij het voorspellen van de succeskansen van een toe te laten kandidaat dan alleen een examencijfer. .
Corgi
vormgeving toetsen
Ik ben het helemaal met de stelling van Mark eens.
Corgi
Diplomeringsniveau
Toch vind ik dat er veel voor te zeggen is om de prestaties op school mee te tellen. Ik stam nog uit de tijd dat alléén het eindexamen telde. Dan speelt toeval en ‘je dag hebben’ mijns inziens een te grote rol.
Misschien moeten we naar de oorzaken kijken waarom scholen de schoolprestaties gaan opwaarderen. Ik denk dat de publicatie van de slagingspercentages die door dezelfde Dronkers is geïntroduceerd daar een belangrijke rol bij speelt. Ook in andere opzichten is mijn ervaring dat dit niet goed werkt. Scholen laten leerlingen sneller dan nodig is van niveau zakken (HAVO meer slagingskans dan risicootje bij VWO) in plaats van hen het jaar over te laten doen. Zittenblijven wprdt de scholen ook aangerekend.
Nu scholen steeds meer afgerekend worden op het aantal geslaagden, zowel in de publiciteit als in de toekomst misschien qua financiering, is het een logische consequentie dat ze via de schoolexamencijfers proberen te redden wat er nog te redden valt.
Mijn stelling is: neem de oorzaak van de ontwikkeling weg en scholen zullen weer waarde gaan hechten aan hun eigen diploma’s.