Hogescholen laten gezakten toch aan studie beginnen

De Volkskrant meldt vandaag dat ‘havisten en vwo’ers die net zakken voor hun eindexamen (…) in de regio Amsterdam en Flevoland niet een jaar (hoeven) te wachten voor ze gaan studeren.’ De gezakte leerlingen kunnen alvast een jaartje meedraaien, mét betaling van collegegelden maar zonder verbruik van rechten op studiefinanciering. Ze kunnen meedoen met tentamens, en als ze een jaar later wel hun voordiploma hebben gehaald worden de behaalde resultaten alsnog geldig.

Het klinkt als een goed idee: het kan toch geen kwaad als de leerlingen alvast een vakje meedraaien? Dan kunnen ze alvast een beetje wennen? En het levert natuurlijk geld op voor de hogeschool.

Maar iedere docent weet dat er wel degelijk een probleem is. Je kunt niet zomaar zwakke broeders aan je klas toevoegen en verwachten dat je hetzelfde onderwijs kunt geven. Het niveau gaat hiervan omlaaag, net als de vmbo’ers in de basisvorming de ontwikkeling van de havisten en vwo’ers afremmen.

En wat een signaal naar de leerlingen die wel hun diploma gehaald hebben. Heb je hard gewerkt om je diploma te halen, blijkt dat helemaal niet nodig, en gaat bovendien het niveau omlaag!

18 Reacties

  1. Geen gezeik iedereen rijk!
    nog even verder denken… uitstroom financiering…. toch wel handig als die studenten ook op t hbo slagen…. komt direct Nederland Kennisland met de wens van 50% hoger opgeleiden weer dichterbij. Eén beleidsdoelstelling gehaald.
    Nog even verder… werkloosheid onder jongeren heeft plots ook een dip gekregen… Tweede beleidsdoelstelling gehaald.

    Ik zie grote mogelijkheden. VMBO diploma afschaffen (is toch enkel een vervelende drempel naar MBO) en de overgang MBO-HBO volgens het HAVO-HBO model laten plaatsvinden (wel met een jaar studiekorting natuurlijk)

    Geen gezeik… iedereen rijk!

    • Gezakten toelaten
      Door gezakten toe te laten geef je het signaal af dat er voor een vervolgopleiding geen behoorlijke voorkennis nodig is. Daarnaast zadel je de medestudenten en niet te vergeten de docenten op met studenten die de benodigde voorkennis missen. Deze vragen dan extra aandacht en het tempo in de colleges wordt naar beneden gehaald. Daardoor zakt het hele niveau.
      Zoals veel maatregelen is ook deze weer ingegeven om zoveel mogelijk geld binnen te halen zonder ook maar een seconde te letten op kwaliteit en niveau. De hieruit voortkomende problemen komen weer op het bordje van de docenten en de goede studenten.

      • Seger WeehuizenIk sta
        Seger Weehuizen

        Ik sta grotendeels achter de bezwaren van Anne Marie. In incidentele gevallen, waarbij een leerling voor de vakken die hij voor zijn studie nodig heeft goede cijfers gehaald heeft is er wel iets voor te zeggen. Maar dan moet wel uitdrukkelijk verboden worden dat de leerling ook als hij het jaar daarop zijn eindexamen niet haalt toch verder gaat met zijn studie. Die toelating zonder diploma mag niet ontaarden in een colloquium doctum en het vragen van een volledig collegegeld is unfair omdat de student geacht wordt nog steeds voor zijn eindexamen te werken. Zo lang er geen zekerheid bestaat dat de HBO-instellingen geen diploma’s gaan uitreiken aan jonge mensen die niet in staat waren hun eindexamen te halen moeten wij fel tegen het voorstel zijn. En natuurlijk moeten de docenten (en niet alleen de de directie) het er mee eens zijn d.w.z. er vertrouwen in hebben dat de betreffende student hun vak aankan en niet hen en de medestudenten tot last zal zijn. Geen recht, maar iets dat daar voor komt, een vóórrecht.
        Overigens zijn er, meen ik, universiteiten die goede leerlingen die nog geen examen gedaan hebben maar zich er op aan het voorbereiden zijn zonder betaling aan bepaalde colleges laten deelnemen. Een acceptabele vorm van motivatiebevordering, studie-advisering, reclame maken en klantenbinding, naar mij schijnt.

        Seger

  2. Toelatingsexamen
    Hm, ik begrijp het bezwaar niet zo. Ook onder leerlingen die wel het examen hebben gehaald is het niveauverschil enorm. Juist daarom gaan steeds meer universiteiten over tot een dwingend advies na een of twee jaar studie (te weinig punten, kappen met die hap). Dat diploma zegt niet zoveel. Dat was juist ook de BON klacht, toch?
    Dit toelatingsjaar verschuift het moment van definitieve toelating naar het tweede jaar. Het eerste jaar als een langgerekt toelatingsexamen dat voor alle studenten onderscheidend is. Dat betekent dat een gediplomeerde niet op de lauweren kan rusten (niets is zeker, dat diploma ook niet), maar ook dat een niet gediplomeerde alsnog kan bewijzen wel over de nodige kwaliteiten te beschikken.
    De veronderstelling ‘gezakt = zwak’ is net zo relatief als de veronderstelling ‘geslaagd = geschikt’.

    • Ajax
      Is het trouwens niet zielig voor die jongens in de A2 van Ajax. Laat die toch ook een jaartje met het eerste elftal meevoetballen. De boys uit de A1 slagen toch ook niet allemaal in het eerste?

      • Sv Velp
        A1 van Ajax zit er voor de A2 jongens van Ajax niet in. Ze kunnen overigens vast en zeker direct terecht in de A1 van sportvereniging Velp. Zo zie je maar, alles is relatief, zelfs bij voetballen.
        Niet alleen het eindniveau van geslaagden (waar BON zich terecht zorgen om maakt), maar ook dat van gezakten. Je kunt niet bij hoog en laag beweren dat een diploma niks meer zegt tegenwoordig, maar wel rigide vast willen houden aan -geen diploma-. Het probleem was nu juist dat -wel diploma- niet zoveel meer hoeft te betekenen dan -geen diploma-.

        • ik begrijp je redenering echt niet
          Als (HAVO) diploma’s in waarde achteruit gaan (en dat lijkt hier een gangbare mening), dan zegt het des te meer als een leerling dat gedevalueerde papiertje niet kan halen. Hoe minder het “wel een diploma” zegt, hoe meer het zegt dat iemand (zelfs) dat niet kan krijgen.

          Natuurlijk kunnen ze dan naar Velp, maar dat is geen top (Hoger) voetbal. Ook niks mis mee overigens. Niet alles is voor iedereen geschikt.

          • Was het maar zo duidelijk
            Of: Als havo diploma’s achteruit gaan, dan heeft een hbo opleiding niks aan een leerling die nog eens probeert dat diploma te halen, maar meer aan een leerling die zich in dat proefjaar uit de naad werkt en daarmee wel bijleert.
            Anders gezegd: Als je meent dat vo diploma’s niet betrouwbaar zijn, dan is een toelatingsexamen van een jaar voor het ho, niet zo’n slecht idee.

          • noodzakelijke en voldoende voorwaarde
            je haalt noodzakelijke en voldoende voorwaarde door elkaar.
            Iemand die geen HAVO kan halen heeft iha in het HO niets te zoeken.
            Natuurlijk kun je het proces omgooien en naar toelatingsexamens gaan, DAN kun je wellicht VO-eisen niet meer meenemen. Dat is tenminste een consistent systeem.
            Maar om het hele eerste studiejaar een toelatingsexamen voor rijp en groen te laten zijn is van een heel andere orde. Dat heeft de eerder genoemde nadelen (studenten die wel een havo diploma hebben voelen zich genaaid, HAVO motivatie gaat achteruit bij heterogene groepen in het HO gaat het niveau kelderen, HO docenten worden ongelukkig, Nederland wordt armer, de sociale onlusten zullen uitbreken, de burgeroorlog ontvlamt en Hare Majesteit herself moet ingrijpen in de lijn van haar grootmoeder). 😉

    • postmoderne verwarring
      Nu wordt de postmoderne verwarring wel heel erg groot. In een samenleving als de onze zijn afspraken gemaakt over wat we vinden dat we onze aankomende en jonge volwassenen moet leren. Daarvoor zijn scholen in het leven geroepen. Die scholen zijn van verschillend niveau. Het feit dat iemand een school van zijn niveau met succes doorloopt, geeft aan dat er een gerede kans is dat hij klaar is voor een passende vervolgopleiding. Zo eenvoudig is het. Op het moment dat we gaan doen alsof iedereen (diploma of niet) toch die vervolgopleiding kan gaan doen, ondermijnen we het hele systeem. Natuurlijk zijn er gevallen waar een diploma geen vervolgsucces oplevert en vice versa.

      Het postmoderne adagium “anything goes” zou toch voor zoiets elementairs als onderwijs niet mogen gaan gelden. Bovendien worden zo de tweede en derde reden weggevaagd waarom mensen leren: 2. het eigen objectief meetbare resultaat verbeteren en 3. de motiverende vergelijking van het resultaat met leeftijds- en klasgenoten.

      De eerste reden (1. het is een aantrekkelijke bezigheid) blijft overeind. Dat is de crux. De enige motivatie wordt op deze manier de aantrekkelijkheid en daar is het nieuwe leren voor bedacht.

      Deze opsomming van drie drijfveren tot leren is van de hand van Jan Bouwens (hoogleraar accountancy UVT).

      • Niks moderns
        [ Tekst verwijderd: respectloos, zie spelregels – red. ] In Nederland hebben we namelijk de afspraak gemaakt dat de scholen (en hbo’s en universiteiten) zelf bepalen welke leerlingen zij toelaten (zie alle onderwijswetten en zoek de artikelen over toelating). Dat en alleen dat en niet je diploma of de Cito toets, is bepalend voor de vraag of je wordt toegelaten.
        Het toelatingsexamen (of de proefklasse) is een stokoude en nog steeds erkende methode om leerlingen toe te laten. Ik begrijp dat je dat liever anders zou zien, maar ik kan je niet helpen. Ik heb het ook niet bedacht. Ik niet, mijn vader niet, mijn opa niet en zelfs mijn overgrootvader is er te jong voor. Het is dus allerminst modern. Is het nou wel goed?

        • Toelating
          Ik ben geen jurist, maar bij mijn weten bepaalt de minister de toelating. Zo is er momenteel een discussie naar aanleiding van de veranderingen in de VWO/HAVO profielen. De HBO raad en gezamelijke universiteiten adviseren hierover aan de minister en die beslist.

          Er zijn voor zover ik weet drie uitzonderingen:

          Kunstopleidingen / militaire academie / politieschool die een eigen toelatingsbeleid mogen hanteren

          Toelating op grond van buitenlandse diploma’s (erkend door Nuffic)

          Toelating voor studenten van 21 jaar en ouder die niet over de vereiste vooropleiding beschikken (21+ toets of coloquium doctum)

          Als jij denkt te weten dat het anders is, dan zie ik graag een concrete verwijzing.

          Verder doet het er vanuit het gezichtsopunt van de BON niet echt toe of de toelating eventueel een gezamelijk standpunt van de verschillende Hoger onderwijs koepels (gefiatteerd door de minister) zou zijn, of dat het direct in wet geregeld is. De discussie is of het wijs is om HAVO-ers zonder diploma toe te laten tot de propedeuse. Of dat waanzinnige idee nu van de minister komt of van de koepels maakt voor ons niet uit.

          • toelatingsexamen Leiden
            De Universiteit van Leiden gaat geen selectie aan de poort uitvoeren meldt NRC vanavond.

          • Minder dramatisch
            Ik ben ook geen jurist, maar voor zover er iets over toelating geregeld is, staat dat in de wet. Het zijn geen decreten. Welke vormen toelating allemaal kan hebben vind je zeer uitgebreid in art. 7 van Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek.
            Maar dit begint een beetje op een windmolengevecht te lijken. Ik ben daar mede schuldig aan want ik heb me door deze zin in de war laten brengen “En wat een signaal naar de leerlingen die wel hun diploma gehaald hebben. Heb je hard gewerkt om je diploma te halen, blijkt dat helemaal niet nodig”
            Dat is niet het geval. Het gaat hier om het instellen van een voorbereidend jaar voor studenten die één of twee certificaten tekort komen en ervoor kiezen die certificaten los alsnog te halen. Er is geen sprake van toelating tot de opleiding in de zin van de wet en wordt dus ook aangeprezen met ‘gaat niet af van je studiefinanciering’. Dit “De discussie is of het wijs is om HAVO-ers zonder diploma toe te laten tot de propedeuse” is in ieder geval niet aan de hand. Maar dit “Of dat waanzinnige idee nu van de minister komt of van de koepels maakt voor ons niet uit.” is wel een interessante vraag, want wat niet is kan nog komen. Er is ruimte bij de gratie van het feit dat scholen ook meer kritisch willen kunnen zijn dan minimaal voorgeschreven.
            Is nu de bewering dat die ruimte er helemaal niet mag zijn?
            Eerder schreef je:”Iemand die geen HAVO kan halen heeft iha in het HO niets te zoeken.”
            Als dat waar is, dan voldoet het havo diploma dus aan minimale voorwaarden en is te hoop lopen over achteruitgang ervan niet zo interessant.
            Maar als het diploma werkelijk onbetrouwbaar is, dan is dit “Natuurlijk kun je het proces omgooien en naar toelatingsexamens gaan, DAN kun je wellicht VO-eisen niet meer meenemen. Dat is tenminste een consistent systeem.” Misschien wel een beter alternatief.
            Wat is het nou?

          • toelating HBO
            Of het wijs is.. Daarop een late reactie van mij (ik heb jammer genoeg niet zoveel tijd om elke week op de BONsite mee te doen)Mijn ervaringen op de VAVO, want dat is het instituut, dat ervoor moet zorgen, dat het havodiploma alsnog gehaald moet worden door een paar vakken over te doen, is dat het best werkt voor de ijverige student. Het zit zo: je betaalt 2000 euro, en dan mag je de ontbrekende havovakken op de avond bijspijkeren en alvast aan het HBO gaan studeren. Als je in dat jaar je diploma haalt, gelden je behaalde cijfers van het HBO ook, zodat het mogelijk is om na een jaar je havodiploma en je propedeuse te halen. Daarna heb je nog recht op het maximaal aantal jaren studiefinanciering.
            Zo zit dat en het werkt. Hier zit het probleem niet. Het is veel erger: want waarom werkt het? Omdat het niveau van het HBO ook flink is gedaald: van een docent aldaar heb ik gehoord, dat er vanaf dit schooljaar flink is gesnoeid in de belangrijke vakken.
            Een ander verhaal dat ik hoorde: er bestaat ook ergens een afspraak met het MBO en het HBO, dat getalenteerde leerlingen in het laatste jaar van het MBO alvast hun propedeuse van het HBO mogen/kunnen halen.
            Volgens mij ook een aanwijzing voor het dalende HBO-niveau. Jammer.

        • voeten op de grond
          Sinds april 2004 is het voor bepaalde universiteiten toegestaan om studenten uit te kiezen op basis van hun eindexamengemiddelde. De afspraak die jij noemt waarin “de scholen (en hbo’s en universiteiten) zelf bepalen welke leerlingen zij toelaten” bestaat dus maar gedeeltelijk. Middelbare scholen zullen weinig nieuwe brugklassers weigeren. Hun financiering drijft namelijk op het aantal (nieuwe) leerlingen.

          Het toelatingsexamen is niet iets waar ik persé voor ben. Als echter eindexamengemiddeldes een slechte voorspeller blijken te zijn voor succes op een universiteit, dan kunnen we twee dingen doen.

          1. We laten de middelbare scholen met rust. Elk jaar weer (bijna) 100% geslaagden, zonder dat dat blijkbaar veel betekenis heeft voor vervolgsucces. Vervolgens bepalen toelatingsexamens van de universiteiten wie er binnen kan. Zolang universiteiten gedreven worden door outputfinanciering, is dit geen juiste benadering.

          2. We laten de middelbare scholen niet met rust. Er wordt gezorgd voor stevige schoolonderzoeken en selecterende centrale examens, waarvan de normering vooraf bekend gemaakt wordt. Op deze manier worden eindexamengemiddeldes weer betere indicatoren voor succes.

          Een ander, vooralsnog fictief, interessant geval is dat van “voldoende financiering”. Stel dat universiteiten per definitie voldoende financiering krijgen om goed onderwijs te geven en onderzoek te doen. De hoogte van die financiering hoeft niet te worden beïnvloed door marketingactiviteiten, zoals nu. Dan en slechts dan, zouden er via toelatingsexamens universiteiten kunnen ontstaan die hogere eisen durven stellen aan aankomende studenten. In dat geval zou het uitmaken of je je doctoraal aan universiteit A of B behaald hebt. Het verschil bijvoorbeeld tussen een diploma van Stanford of van een universiteit in een stadje in de Midwest, om een vergelijking met de V.S. te maken. Hoewel daar ook heel andere effecten een rol spelen bij toelating.

          • oplossing 1
            Scenario 1 van Ralph Hanzen maakt het voor ouders een stuk moeilijker om een goede school voor secundair onderwijs uit te kiezen. Je moet dan nagaan hoeveel procent van de abituriënten van de VWO-opleiding van elke kandidaat-school bij opleidingen, die verschillen in karakter en niveau, met succes een toelatingsexamen hebben afgelegd en het resultaat vervolgens evalueren. Daarbij moet ook in overweging genomen worden in hoeverre goede resultaten een gevolg zijn van het toelatingsbeleid van die school zelf. Vaak is er in de stad waar jij woont geen echte keuze mogelijk omdat alle scholen voor middelbaar onderwijs onder één bestuur vallen en daarom te weinig incentives hebben om zich op dit gebied te onderscheiden. In dat geval geldt: Als leerlingen sowieso hun eindexamen halen, waarom zouden scholen zich nog inspannen ? Er is dus een tweede reden waarom scenario 1 onder de huidige omstandigheden vermeden moet worden.

          • Uitkomst of inhoud
            ralph:”De afspraak die jij noemt waarin “de scholen (en hbo’s en universiteiten) zelf bepalen welke leerlingen zij toelaten” bestaat dus maar gedeeltelijk.”
            Het perspectief is belangrijk voor het juiste antwoord op deze stelling. In principe (maar er zijn ontsnappingsmogelijkheden) komen instellingen niet in aanmerking voor subsidie van een leerplek voor een leerling zonder diploma. Omgekeerd geeft een diploma de leerling geen recht op toegang tot het ho. Dat recht is verbonden aan het toelatingsbewijs voor een ho instelling en alleen dat is overdraagbaar naar andere instellingen. Het diploma is dat niet.
            De instellingen hebben dus het laatste woord en bovendien in laatste instantie ook nog ruimte om niet gesubsidieerde plaatsen te creëren (zoals in dat VK artikel genoemd).
            Toelating tot enige vorm van ho is daarom vooral een kwestie van marktwerking vanuit het perspectief van de aanbieder (zo groot mogelijk dus zo veel mogelijk, zie MacDonalds). Datzelfde geldt bovendien voor het halen van een diploma. De rek die erin zit kan volop gebruikt worden door de scholen om er zo veel mogelijk zo hoog mogelijk (cijfer, niet inhoud) af te leveren.
            Het inspectietoezicht en de beloning (subsidie) richt zich (analoog aan de internationale vergelijkingen) ook op de uitkomst, niet op de inhoud.
            Ja, ik meen dat de beoordeling van zowel de leerling als de instelling meer inhoudelijk moet zijn. Als je die beoordeeling alleen over de leerling laat gaan, dan vallen leerlingen die niet voldoen buiten het onderwijs. Ze kunnen niks meer leren, terwijl ze al niet voldoende kunnen. Daar moet je wel iets op verzinnen, zeker zolang het mogelijk is dat de manier van lesgeven hier debet aan is.
            Voorspelbaar succes van de leerling als graadmeter leidt tot luie scholen. Zie het basisonderwijs dat, goed of slecht, geen enkele waarde lijkt te hebben voor de resultaten van de besten van de klas.

Reacties zijn gesloten.