Het Centraal Planbureau publiceerde vrijdag 17 januari een rapport over de voor- en nadelen van zittenblijven (hier en hier) en concludeert dat zittenblijven erg duur is. Genoemd wordt een bedrag van 500 miljoen per jaar aan directe onderwijskosten en daarbij komen dan nog de kosten die een jaar later betreden van de arbeidsmarkt met zich meebrengt. Staatssecretaris Dekker sloot zich daar direct bij aan. In de Volkskrant wordt hij geciteerd: 'Zittenblijven is een ouderwetse, dure en niet-motiverende manier om leerlingen erbij te houden' , woorden die passen in het wereldbeeld van de staatssecretaris waarbij alles vooral modern, en goedkoop moet zijn en de leerling bovenal door de school gemotiveerd dient te worden
De discussie over zittenblijven woedt al vele jaren, Veel onderwijsonderzoekers beweren dat er een overweldigende hoeveelheid aan empirisch onderzoek is waaruit zonneklaar zou blijken dat zittenblijven op de lange termijn voor de leerlingen die het betreft negatief uitpakt. Voor literatuur hierover verwijzen we graag naar de website van Ben Wilbrink, een verklaard tegenstander van het zittenblijven. Ook in de perspectiefnota van het CPB wordt aandacht besteed aan argumenten en bestaand onderzoek.
Als mogelijke alternatieven worden in het algemeen twee richtingen aangegeven. Aan de ene kant de invoering van zomerscholen en andere reparatiecursussen die de laatste tijd opgang doen en ook goed geëvalueerd worden. Aan de andere kant het loslaten van het leerstofjaarklassensysteem.
BON kan zich niet aan de indruk onttrekken dat veel voorstanders van het afschaffen van het zittenblijven dat zien als een mijlpaal in hun gevecht tegen dat leerstofjaarklassensysteem en daarmee het klassikale onderwijs.
BON meent dat er in elk schoolsysteem, behalve bij het pure individuele onderwijs, er altijd leerlingen zijn die achterlopen bij de groep. Dat de oplossing zittenblijven geld kost en ook voor leerlingen en anderen onplezierig is, is evident. Beter was het als alle leerlingen zo goed zouden presteren dat dat niet nodig was. De vraag is natuurlijk hoe de oplossing zittenblijven in vergelijking met andere oplossingen presteert op onderwijskundig, organisatorisch en financieel gebied. Een oplossing die de leraren van het volgende leerjaar verplicht om de leerlingen met onvoldoende voorkennis op maat te behandelen zorgt voor een nog grotere druk op de leraar en daarmee op mindere prestaties en minder aandacht voor de andere leerlingen en verhoging van de administratieve last. Bepaald geen wenselijke richting. Of zomerscholen een werkelijke oplossing bieden zou nader onderzocht kunnen worden, maar aan grootschalige invoering daarvan zitten ook haken en ogen en kan het nadeel hebben dat sommige leerlingen nog minder dan nu het gevel is, voor het laatste overgangsrapport willen werken: er is tenslotte nog een zomercursus.
Zoals gezegd, de discussie woedt al lange tijd. Dat impliceert dat er geen eenduidige simpele oplossing is. De boekhoudersbril van het CPB en het enthousiasme van de staatssecretaris doen vrezen dat de vlucht naar snelle regelgeving, schuiven van financiële middelen en een illusie van daadkracht en modernisering de overhand zullen krijgen en de leraar voor de zoveelste keer wordt gezien als de uitvoerder van wat goeroes en politici bedenken. Wij roepen iedereen op om de mening van de hoogopgeleide en bevoegde docent in dezen serieus te nemen.
Mijn vader bleef in de
Mijn vader bleef in de dertiger jaren van de vorige eeuw op het gymnasium zitten. Gelukkig kon ij in een stad 15 km stroomopwaarts van de stad waar hij woonde toelatingsexamen doen voor de volgende klas. Hij slaagde daarvoor maar moest wel een aantal jaren 30 km per dag fietsen om zijn gymnasiumopleiding te kunnen voltooien. Als die mogelijkheid er niet geweest was had de toekomst er slecht voor hem uitgezien want zijn moeder was een arme weduwe. Leuk zal hij het niet gevonden hebben om dagelijks 30 km te moeten fietsen maar het was wel fijn dat het mogelijk was. Als je wilt voorkomen dat leerlingen minder hard voor hun overgang gaan werken omdat ze mogen “herkansen” en daarvoor gratis bijles kunnen krijgen moet je die weg niet versperren maar wel onaantrekkelijk maken. De enige alternatieven moeten bij voorkeur niet zitten blijven of afstromen zijn. Zeker lijkt mij dat niet zittenblijven maar een toelatingsexamen te mogen doen voor de vervolgklas een ouderwetse, niet-dure en motiverende manier is om een aantal leerlingen erbij te houden.De kosten van het zittenblijven te gebruiken als hefboom om leerstofjaarklassensysteem af te schaffen voert tot een katastrophe voor alles en iedereen in het onderwijs behalve hen voor wie het onderwijs slechts een werkplaats is waar je goed geld kunt verdienen.
Aardig ingezonden stuk uit de
Aardig ingezonden stuk uit de Volkskrant van vandaag (auteur is student Nathanael Korfker, overigens medeorganisator van de Nacht van de Universiteit):
Aan zittenblijven zitten heel wat voordelen
De trein van “alles moet
De trein van “alles moet anders” dendert voort. Tegen de tijd dat er een ramp van komt, heeft de betrokken bewindspersoon allang een ander baantje. Besef wel dat voor pubers, dus op middelbare scholen, de wens om bij de groep te horen een van de sterkste motieven is. Als je het zittenblijven afschaft, hef je een van de sterkste prikkels tot presteren op. Er is rotzooi genoeg in het onderwijs, dus saneren hier en daar kan geen probleem zijn. Denk bijvoorbeeld eens aan de massa die er zijn tijd uitzit, gedwongen door de schoolplicht. Of stel een vaste ingangsnorm in voor toelating. Dat geeft ook een grote bezuiniging en het komt ook nog eens het niveau ten goede. Maar ga niet in het wilde weg wat proberen.
In de volkskrant weer een
In de volkskrant weer een opiniestuk over zittenblijven. Dit keer van Jasper Rijpma (Leraar van het Jaar 2014). Zoals de BON redactie in het artikel hierboven al voorspelde: het opiniestuk is een pleidooi voor het afschaffen van het leerstofjaarklassensysteem…. Zie doorover ook dit stuk op de BON site.
De volkskrant heeft het artikel op de website 2 keer gepubliceerd (met verschillende titels, maar gelijke inhoud): hier en hier. Ik neem aan dat 1 van deze 2 links binnenkort dood zal zijn….
De Onderwijskrant (nummer 171
De Onderwijskrant (nummer 171: oktober-november-december 2014) behandelt het thema zittenblijven.
Twee controversiële Leuvense studies (2011 & 2012) stimuleerden obsessie om zittenblijven & C-attesten te verbieden; Gesjoemel en misleiding in Leuvense studie over zittenblijven in 1ste leerjaar (2011); Te late, te partiële en geruisloze rechtzetting en schuldbekentenis van opstellers Leuvense zittenblijversrapporten van 2011 en 2012; Prof. Wim Van den Broeck: kritische analyse van twee Leuvense studies over zinloosheid zittenblijven uit 2011 & 2012; Reactie van prof. De Fraine op Van den Broecks kritische analyse van de Leuvense zittenblijversrapporten & repliek van Wim Van den Broeck; Prof. em. Larry Cuban over succes van oederdegelijk jaarklassensysteem.