De Volkskrant meldt dat de maatregelen die zijn afgesproken om studieuitval in het eerste jaar tegen te gaan door een verplichte studiekeuzecheck nauwelijks effect hebben. Dit zou blijken uit een eerste inventarisatie van de Universiteit Utrecht die er al vorig jaar mee begonnen is.
Het doel van al die maatregelen is om er voor te zorgen dat studenten de juiste keuze maken en daardoor minder uitvallen.
BON is voorstander van goede voorlichting aan aankomende studenten over de studiekeuze, maar vindt het niet verrassend dat de genomen maatregelen nauwelijks effect hebben. De laatste decennia is de toeloop op het hoger onderwijs verveelvoudigd en dat heeft ertoe geleid dat leerlingen die in het verleden volstonden met een mbo-opleiding nu het hbo doen en dat hbo'ers naar de universiteit gaan. Dit is allemaal mogelijk gemaakt door de verlaging van de VO-normen. Tegelijkertijd is het aantal mogelijke studies verveelvoudigd, alle voorzien van prachtig maar vaak misleidend voorlichtingsmateriaal met het doel om zoveel mogelijk studenten aan te trekken. Naast het vaak ontbreken van beroepspespectief, de organisatorische en bureaucratische druk op de onderwijsinstellingen en de kwaliteitsverlaging van de studies heeft dit ook het effect dat studenten in de propedeuse al snel gaan twijfelen of een van de vele eerder overwogen alternatieven niet beter zou zijn geweest. De studiekeuzecheck versterkt deze twijfel alleen maar. Wij vermoeden dat die twijfel de motivatie van studenten vermindert en hierdoor zorgt voor extra uitval. Het is een niet onbekend verschijnsel: hoe meer er te kiezen is, hoe ontevredener men is met de eigen keuze.
Wij roepen de politiek op om bureaucratische lapmiddelen achterwege te laten, het aantal verschillende studies te verminderen en de lat weer hoger te leggen. Het daarmee vrijgekomen geld kan worden besteed aan voldoende goed en hoger opgeleide bevoegde docenten zodat het niveau van de leerlingen stijgt en vervolgens alleen de werkelijk geschikte leerlingen naar de universiteit gaan. Uitval kan voorkomen worden door goed onderwijs in het voortraject en op de hogescholen en universiteit aan te bieden en niet door de zogenaamde studiekeuzechecks.
De problemen beginnen eerder.
De problemen beginnen eerder. Voor veel studies heb je rekenvaardigheden en wat wiskunde nodig. En dat is iets anders dan wat vanuit Utrecht inmiddels naar de hele wereld geexporteerd is: www.oecd.org/edu/school/programmeforinternationalstudentassessmentpisa/33694881.pdf
Het commentaar van de
Het commentaar van de Volkskrant (geschreven door Hans Wansink) is positiever over de "studiekeuzecheck": "Op zichzelf valt van deze matching tussen student en opleiding geen wonderen te verwachten, maar alle beetjes helpen".
Het commentaar gaat verder vooral over het ophogen van het onderwijsrendement. Wansink wil dat studenten sneller afstuderen. Overigens deed Wansink volgens zijn LinkedIn pagina 7 jaar over zijn studie. Deze hypocrisie is typisch voor bestuurders/managers/journalisten van zijn generatie.
Ik herinner mij van de tijd
Ik herinner mij van de tijd dat ik aan de TUE (toen THE) studeerde dat het mogelijk was met goed gevolg eerstejaars tentamina af te leggen door het bestuderen van college-dictaten/syllabi (gestenseld) en het oefenen door het maken van de bijbehorende opgaven. Een mogelijkheid om de geïnteresseerde studenten in spe iets van de zwaarte en het karakter van de studie te tonen zou zijn de hen passende syllabi en de oefenopgaven ter beschikking te stellen en hen toe te staan met de tentamina op de univeriteit over de betreffende leerstof mee te doen.
Veel studenten vielen af omdat de studie voor hen te moeilijk was.
Gaat het erom studenten zo
Gaat het erom studenten zo snel mogelijk door de opleiding te jagen? Aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam kunnen studenten vrijwillig een vierdaags Pre Academic Programme volgen. De bedoeling daarvan is, zo lijkt het, studenten onder de neus te drukken, dat de duimschroeven in het huidige beleid behoorlijk zijn aangedraaid en dat lanterfanteren veel minder mogelijk is dan vroeger. Daar is op zich niets mis mee maar de manier waarop ze dat aan de Erasmus doen staat me niet zo aan. Er is een nieuw woord geboren de “ambitiestudent”. Wil je het redden dan moet je ambities hebben. De cursusleider roept de zaal met deelnemers toe: “Ik wil jullie ambitie zien. Wie van jullie haalt het eerste jaar niet? “ Natuurlijk steekt niemand zijn vinger op, geen grapjassen in de zaal. Het is dan ook een hoogst ernstige aangelegenheid. De studiefinanciering afgeknepen, de studieduur beperkt. Wie het niet haalt zal het merken en niemand zit te wachten op een forse studieschuld. Studeren is investeren in jezelf, of je het eruit haalt is maar de vraag. Maar falen is geen optie meer, krijgen de studenten in deze cursus op het hart gedrukt want “succes is een keuze” en nog erger “winnaars hebben een plan, verliezers hebben excuses”. Van die wijsheden om op een tegeltje in je studentenkamer aan de muur te hebben. Dit moet aankomende studenten over de streep trekken en het lijkt nog te werken ook. “Deze krachtige peptalk is precies wat ik nu nodig heb”, zegt een blonde studente met een roze jasje in de Volkskrant van vandaag. Ik hoop voor haar niet, dat als het roze jasje versleten is, de peptalk dat ook is.
Dat dit zich op de Erasmus Universiteit in Rotterdam afspeelt, lijkt me niet toevallig. Want hier heerst nog die echte Rotterdamse mentaliteit van “niet lullen maar poetsen”. De Erasmus Universiteit is naar mijn idee geen echte universiteit, maar een hogere handelsschool die zich in de jaren zeventig ineens universiteit mocht gaan noemen. Maar dit terzijde. (Bron: Volkskrant van vandaag).
Over het begrip
Over het begrip ambitiestudent gesproken. Volgens Aleid Truijens in de Volkskrant van vanmorgen is dat toevoegsel nodig omdat het gewone woord verkeerde associaties wekt met zuipende, te lang in hun nest liggende, de kantjes eraf lopende studenten. Die zijn er altijd al geweest maar de tolerantiegrens t.o.v. die groep is duidelijk verlegd, zegt ze. Maar waarom ineens dat rare neologisme, dat het vooroordeel bevestigt dat er maar twee mogelijkheden zijn zuipstudent of ambitiestudent? Uit de rest van het betoog van Truijens blijkt overigens nergens dat ze die mening ook is toegedaan. De waarheid ligt voor de meeste studenten ergens tussen die twee uitersten in en het nieuwe beleid zal zeker op het gedrag van een aantal van hen invloed hebben. Daar is voor nadenkende jongeren peptalk als die van het Pre Academic Programme niet nodig veronderstel ik. En een relativerende glimlach kan er toch ook nog wel van af bij al deze loodzware ernst?
Ik stel tegenover zuip- resp. ambitiestudent het een beetje germanistische begrip normaalstudent voor, zo iets als Normalverbraucher. Maar je kunt dat rare voorvoegsel ook weglaten en dan kom je weer uit op gewoon student in al zijn variaties. Een begrip dat overigens de afgelopen tijd flink uitgebreid is, nu het niet meer beperkt is tot studerenden aan de universiteiten, maar ook HBOer en MBOers zich zo mogen noemen. Ik vind het prima. Allemaal studenten.
Het blijft raar dat er
Het blijft raar dat er -pakweg- 40 jaar geleden geen studiekeuzeprogramma's, geen beroepskeuzebegeleiding, geen decanen, geen voorlichtingsfilms, proefstuderen en nauwelijks beroepentests waren. Iedereen maakte gewoon een keuze en maakte de gekozen opleiding meestal ook af. Het garandeerde minimaal een bepaald werk-en denkniveau. Het grootschalige twijfelen en overstappen dateert voor mijn gevoel van later tijd.
Is het niet zo dat voor een studiekeuze hetzelfde geldt als voor andere belangrijke zaken in het leven. Maak een keuze en ga ervoor! Laat je niet door iets wat tegenvalt weerhouden om het gewoon af te maken.