Wim Westera stelt in zijn column ‘Probleemgestuurd onderwijs’ op www.Edusite.nl dat investeren in betere lerarensalarissen het imago van de sector niet zal verbeteren. Technische modernisering kan dat wel bereiken, aldus Westera.
————————————————————–
“Wie te kennen geeft in het onderwijs te werken, kan meewarige blikken verwachten. Het beeld dat men van het onderwijs heeft is weinig bemoedigend: veel gedoe en weinig onderwijs.
In de media is het onderwijs steevast het zorgenkindje. Ik kan en wil er mijn ogen niet voor sluiten, maar met plaatsvervangende schaamte neem ik kennis van de over elkaar heen buitelende ouders, scholieren, leraren, bonden, de Onderwijsraad en politici, die hun onvrede uiten over van alles en nog wat. Het lijkt één groot tranendal: leerlingen leren te weinig, de didactiek deugt niet, te weinig lessen, leraren zijn van onvoldoende niveau, te lage salarissen, te veel dropouts, slechte scores in internationaal perspectief, en ga zo maar door… Alleen een nationale inzamelingsactie ten bate van de slachtoffers van de ramp ontbreekt er nog aan. De Tweede Kamer heeft inmiddels besloten tot een parlementair onderzoek naar de onderwijsvernieuwingen van de laatste twintig jaar. Niet zozeer om de onderste steen boven te krijgen en de schuldigen – uiteindelijk toch weer diezelfde Tweede Kamer – te veroordelen, maar om ‘lessen’ te trekken voor de toekomst: het blijft natuurlijk onderwijs.
Ik ga niet beweren dat het met die problemen allemaal wel meevalt, maar ik vraag mij wel af hoe het toch komt dat zowel de afnemers van het onderwijs als de aanbieders klagen over de geleverde kwaliteit. Nooit zie je garagehouders, schilders of loodgieters samen met hun klanten optrekken tegen de beroerde service die zij bieden. Maar in het onderwijs blijkt de solidariteit tussen aanbieders en afnemers door de jaren heen buitengewoon lucratief. Waar zij gezamenlijk kabaal maken, reageert de overheid steevast met een bom duiten. Zo ook nu weer. De overheid erkent dat er wat moet gebeuren, want de doelstellingen aangaande de kenniseconomie lopen gevaar. Tijdens de formatie en de eerste weken van het nieuwe kabinet – altijd een goed moment om lawaai te maken – vlogen de extra bedragen voor onderwijs over de tafel. Bonden en werkgevers eisen 1,2 miljard euro extra voor het aantrekkelijker maken van het lerarenberoep. De sector lijkt weer een extra injectie tegemoet te kunnen zien.
Hoewel ik hier erg voor ben, kan ik me niet aan de indruk van een weeffout onttrekken. Zou je niet moeten concluderen dat het onderwijs structureel garen spint bij het eigen dysfunctioneren? Dat is nog eens wat je probleemgestuurd onderwijs kunt noemen: een self-fulfilling prophecy. We zouden wel gek zijn om de overheid te laten weten dat we de zaken eindelijk goed op orde hebben. Vooral geen structurele oplossingen vinden, stel je voor.
Die 1,2 miljard kunnen we goed gebruiken. Maar de vraag is of de besteding aan arbeidsvoorwaarden effect sorteert. Frank Kalshoven stelt in zijn column van 31 maart 2007 in de Volkskrant dat het weggegooid geld is. Hij suggereert te investeren in e-learning technologie, omdat dan met een veel geringere investering een veelvoud aan arbeidskosten zou kunnen worden bespaard. Een technocratische visie, zoals in Aldous Huxley’s Brave New World, die al snel vanuit allerlei kanten onder vuur werd genomen. Maar wel een waarvoor veel historische evidentie bestaat. Neem bijvoorbeeld de landbouw. Na de introductie van de mechanische ploeg in 1782 tekende zich daar aarzelend een tijdperk af van vernieuwing door een toenemend gebruik van nieuwe teeltmethoden en technologieën. Het markeerde de volwassenwording van de sector en het leidde er toe dat minder mensen meer tot stand konden brengen van een hogere kwaliteit.
Zo beschouwd loopt het onderwijs tweehonderd jaar achter bij de landbouw. Iedereen heeft wat mij betreft recht op een fatsoenlijke beloning, maar met de eenzijdige besteding aan betere arbeidsvoorwaarden lossen we het lerarentekort niet op. Als toentertijd in de landbouw was gekozen voor hogere salarissen voor de boeren, zaten we nu met een voedseltekort èn een tekort aan boeren. Het lerarentekort is nijpend, maar het is ook een teken van onvolwassenheid van de sector. De urgentie te moderniseren is hoog, ondanks alle teleurstellingen en reserves. Zeker nu binnen tien jaar driekwart van de leraren met pensioen gaat, zijn investeringen nodig voor het ontwikkelen en benutten van nieuwe methoden en technologieën. Dat is net zo min een pleidooi voor vervlakking van het onderwijs als voor de docentloze school. Het is een pleidooi voor een meer professionele en technische facilitering van docenten, waardoor deze minder gedoe aan hun hoofd hebben en meer tijd en aandacht krijgen voor het onderwijs zelf. Als het een beetje meezit, raken we als sector dan ook af van het probleemimago. Kan ik ook weer eens zonder gêne zeggen in welke sector ik werk.”
18 april 2007, bron
Waar komt die conclusie eigenlijk vandaan?
Omdat landbouw is gemoderniseerd moet het onderwijs dat op dezelfde manier doen.
De auteur heeft gelijk dat er altijd geroepen wordt om meer geld. Ik denk overigens niet dat dat ook telkens gebeurt, maar dat in ieder geval voor de bestuurders hun eigen falen een zegen is lijkt duidelijk. Hoe erger het falen, hoe meer kans op (vrij te besteden) geld.
Voor docenten lijkt dat minder duidelijk, maar ook daar zou je nog mee mee kunnen gaan.
Grens bereikt
Hoe langer de overheid het versterken van de inkomenpositie van docenten laat liggen, hoe potsierlijker het wordt als er wel meer geld in technologie, gebouwen en management wordt gestopt. Dit verschil laat zich niet eindeloos oprekken. Overigens heeft de mechanisatie en schaalvergroting in de landbouw ook voor heel veel problemen gezorgd: er waren niet alleen gunstige effecten.
Drie laptops in de rechtzaal
Waarom wordt de leraar niet vergeleken met de advocaat, de rechter, de officier van justitie?
Laten we dat eindelijk ook gaan mechaniseren. Bij de landbouw moest het ook.
Ik zie het voor me: een netwerkje van drie laptops die in een razendsnel uitgevoerde law-game bepalen wat de uitspraak voor de verdachte wordt, die thuis via een monitorprogramma en voorzien van een elektronische enkelband en knieslot zit te wachten.
Inderdaad gaat de
Inderdaad gaat de vergelijking met de agrarische sector van weleer mank. Het was ongeschoolde arbeid die gelukkig is gemechaniseerd, terwijl onderwijs kennisintensief werk is dat een hoge opleiding vereist.
planten, dieren, mensen
Bovendien werken boeren met plantjes en leraren met mensen. Voor zover boeren met dieren werken heeft de rationalisering en de intensivering al tot bedenkelijke gevolgen geleid. Maar daarbij ging het alleen om het vlees van de dieren en de dieren hadden niets in te brengen. Maar mensen kunnen verzet bieden. De menselijke geest werkt heel ingewikkeld en vaak onvoorspelbaar en er is nog geen enkel vooruitzicht dat rationalisering en intensivering en veelvuldig gebruik van de computer daarop een antwoord biedt. Pas is al gebleken dat grootschaligheid dat in elk geval niet doet. Het gaat om een onzinnige vergelijking.
En nog iets raars met die landbouwvergelijking
Hij schrijft ook: “Als toentertijd in de landbouw was gekozen voor hogere salarissen voor de boeren, zaten we nu met een voedseltekort èn een tekort aan boeren”
Maar boeren kunnen zelf helemaal niet zomaar even kiezen voor een hoger salaris, en landbouwministeries bepaalden dat ook niet, en overigens ook niet welke technologie de boeren moesten gaan gebruiken. Boeren zijn, in ieder geval in kapitalistische landen, ondernemers, en kiezen zelf voor technologie als hen dat zinnig (rendabel) lijkt.
Juist dóór die productievere technologie, die in het onderwijs sowieso nauwelijks te realiseren is, gingen hun salarissen omhoog en zijn er in welvarende landen nog steeds boeren. Sterker nog: we geven miljarden uit om de boeren er vooral maar niet mee te laten stoppen. Ondanks alle moderne technologie waarover zij beschikken.
Misschien moeten we die technologie-drogreden maar eens toevoegen aan de drogredenlijst, want hij blijft de kop opsteken, terwijl het klinkklare onzin is.
Dat para-educatieve geklets….
….dat is volgens mij prima te automatiseren. Er is op diverse plaatsen op deze site al gewezen op het verschijnsel ‘Halvabetentaal’: je gooit een paar standaard gemeenplaatsen door elkaar, en je hebt een prachtig klinkende zin. Dan vermeng je dat, willekeurig (at random, om het maar eens modern te zeggen), met een paar van de drogredenen uit de catalogus, en je hebt weer een mooi nieuw kletspraatje.
Allemaal werk dat prima door de computer te doen is. Kunnen we die wijsneuzige columnisten ook mee weg assisteren, pardon, saneren.
Wat een vervelende man
Zijn ‘ik sta er boven’ houding irriteert me mateloos. Hij buitelt gewoon met alles en iedereen mee. Erger nog, hij staat, bij alle meningen die al verkondigd zijn, een van de meest onnozele oplossingen voor.
Onmiddelijk om bewijs vragen hier: zomaar iets doms zeggen verplicht tot het geven van voorbeelden die deugdelijk zijn. Hoe moet dat ‘mechaniseren’ gebeuren?
Bij alles en iedereen die in een kluwen over elkaar heen buitelen, ligt meneer Westra onderop.
Alhoewel? ‘S Ochtend om acht uur sta ik bij een enorme schuur. Daar komt de oplader al aan, vol met kinderen. Met de laadschop jagen we ze de schuur in en leggen ze op de band. De kleintjes vallen er het eerst af, de groten rollen door tot de laatste bak. Zo sorteren we ze. Vervolgens hangen we ze aan een haak. De kleintjes doen sochtends een televisieprogramma, ik kan al spellen. Langzaam glijden ze, hangend aan de haak, langs het scherm. Dan…
Meneer Westra, wat bent u een domme man. Het spijt me dat ik het zo zeggen moet. Of u komt met gedegen voorbeelden van ict-gebruik in het onderwijs. Dan pas bent u een hele slimme man.
nog steeds van kwaad tot erger
Westra kan in elk geval niet stelllen dat BON denkt dat meer geld op zich een oplossing voor de problemen is. Vrijwel alle BON-leden vinden -net als Westra- dat in de eerste plaats het geld dat aanwezig is beter besteed moet worden. Maar daarna divergeren de standpunten. BON denkt dat een groter deel van het geld naar de werkvloer moet en dat op deze wijze goede en goed-opgeleide leraren beter betaald kunnen worden. Dat het gezag dat de leraar aan zijn kennis ontleent vruchtbaar is voor kennisoverdracht aan de leerling. Overigens heeft hij met zijn toekomstig gebrek aan leraren wel een punt. Zelf denk ik daarbij echter aan heel andere oplossingen, oplossingen waarbij intermenselijke communicatie een rol speel, zij het hoofdzakelijk in ‘e’en richting. Massacolleges voor de exacte vakken in de bovenbouw VWO door docenten die dat goed kunnen heeft mijn voorkeur boven leren via een computerprogram of het werken in groepjes onder leiding van een slecht in het leervak opgeleide coach.
Massa hoorcolleges: goed plan
Bij goede collegs is dat bijzonder waardevol onderwijs. Fijn om te ontvangen, heerlijk om te geven!
Verkoper
Hij moet zijn onderwijsvernieuwingshandel slijten.
Inderdaad een verkoper
Van alle kletskoek ontdaan staat hier: geef al dat geld maar aan mij. Hij zal al die geraffineerde ’technologie’ wel even leveren.
Een fabrikant van leverworsten zal roepen: wat is het toch kortzichtig om al dat geld domweg in loonsverhogingen te investeren. Leverworst, dat is wat het onderwijs nodig heeft.
te weinig
asperges stekers, neem wat Polen
wat weinig personeel op de scholen
dan kun je altijd nog
wat asperges stekende Polen omscholen
toch
Geniaal!
Prachtig Leo!
Dank
Binnenkort weer
Binnenkort weer! Eet smakelijk.