De koninklijke weg.

 

Verbazingwekkend alle berichten laatst over het debacle in de HAVO. Verbazingwekkend vooral omdat er zoveel verbazing was. Zowat alles en iedereen duikelde over elkaar om te verklaren waarom zo veel leerlingen straalden, wat is er toch aan de hand met de HAVO?

Vóór het jaar 2000 en zijn vermaledijde veranderingen en vernieuwingen in het onderwijsgebouw heette het ‘de koninklijke weg’. Van basisschool naar Havo, naar Hogeschool. Een weg aangelegd niet voor de aller slimste onder onze schoolgaande jeugd maar wel met garantie op een mooie baan op tamelijk hoog niveau. Sommigen, om niet te zeggen weinigen hadden een tussenstapje nodig in de MAVO voor ze doorstroomden naar de HAVO, maar het aantal dat na de MAVO doorstroomden, ach het mag eigenlijk niet genoemd worden zo weinig waren het die zich in de MAVO sterk genoeg toonden om de HAVO aan te kunnen.

De Citotoets bestond nog en was het leidende selectie instrument bij uitstek. Een verwijzing naar de HAVO werd heel serieus genomen en een gedeelde verwijzing MAVO/HAVO werd beslecht door de onderwijzer van groep 8 wat meestal op een ‘eerst maar laten zien wat zij/hij er van bakt in de MAVO’ advies neerkwam.

Schijnbaar bleek het toch allemaal niet goed en werd koninklijke weg stukje bij beetje gesloopt. Het gebeurde eigenlijk weinig opvallen en met weinig tegenstand maar de veranderingen die zich voltrokken in het onderwijsgebouw in het jaar 2000 kunnen makkelijk vergeleken worden met de gigantische operatie die we nu ´de mammoetwet´ noemen. Met het studiehuis werd de MAVO afgeschaft. VBO werd VMBO en mocht een flauw aftreksel van de MAVO invoeren onder de naam ‘theoretische leerweg’. Elke ietwat oudere docent die in VBO en MAVO heeft les gegeven kent het enorme verschil tussen de VBO leerling en de MAVO leerling, tussen het VBO curriculum en het MAVO curriculum. De overstap van theoretisch leerweg naar Havo blijkt nu, jaren later, gewoon niet meer te kunnen. ‘Niet zwaar genoeg’ zegden we vroeger van MAVO leerlingen die opperden toch maar de HAVO te proberen en waarvan de docent wist dat het niet ging lukken.

De citotoets hebben we dan uiteindelijk maar afgeschaft en is ook niet leidend meer bij de verwijzing naar het vervolgonderwijs. De onderwijzer in de basisschool heeft daarvoor het instrument letterlijk en figuurlijk in de hand, de natte vinger. Die wordt in de lucht gestoken meestal samen met de natte vinger van de ouders die het beste met hun kind voorhebben. MAVO is weggevaagd dus de keuze tussen VMBO en HAVO is al snel gemaakt in het voordeel van de HAVO.

Bij dit alles komt ook nog de arrogantie van de schoolbesturen die in hun VWO geen achterblijvers dulden en een strikt doorstroomprogramma (lees afstroom) er op na houden. Wie niet voldoet aan de geschreven en ongeschreven regels van het VWO wordt onverbiddelijk verwezen naar de HAVO. Op die manier is de HAVO van koninklijke weg verworden tot een vergaarbak van over het paard getilde VBO-ers, gesjeesde VWO-ers en hier en daar nog een echte Havist.

Ik heb het al zo dikwijls geschreven en gezegd, dus nog maar een keer, Het zijn niet de docenten, niet het onderwijs ondersteunend personeel, niet de kleilaag van graaiende adviseurs en charlatans die het onderwijs naar zijn mallemoer helpen. Het is de schuld van onderwijs bestuurlijke malloten die zonder enige vorm van schaamteloosheid het onderwijs willen veranderen. Zij zijn het die uiteindelijk hun handtekening zetten onder elk plannetje dat ontsproten is in door elastieken bij elkaar gehouden hersenkwabben. Geen sprake van enige visie op de toekomst. Het kleinste kind in Nederland had kunnen voorspellen dat met de afschaffing van de MAVO, de leidende citotoets en de arrogantie van de bestuurders, de koninklijke weg zou verworden tot een met onkruid overwoekerd zandpaadje.

 

Jesse Jeronimoon